Kryzys 8 miesiąca życia - Mamo, nie chcęzostać sam!

Twój malec ma już 8 miesięcy. Okres ten często nazywany jest „kryzysem 8 miesiąca życia”. i trwa przez 3-4 miesiące. W pierwszej kolejności charakteryzuje się brakiem stałości emocjonalnej. Z pogodnego brzdąca Twoja pociecha staje się marudną: potrafi w jednej chwili z uśmiechu przejść do płaczu, zdarza się, że grymasi przy jedzeniu, nie chce spać o wyznaczonych porach, jest rozdrażnione i podenerwowane bez powodów. Jednak przede wszystkim dziecko w tym wieku bardzo ciężko przeżywa rozstanie z mamą i odnosi się wrogo do nieznajomych mu osób, a także odczuwa lęk przed wszelkim nowościami. Dlaczego tak się dzieje?

Co potrafi 8-miesięczny brzdąc?

• Chodzi na czworakach - przemieszcza się z miejsca na miejsce ( rozpoczyna się tzw. „eksploracja świata”);
• Siedzi na dywanie/foteliku/łóżeczku;
• Bawiąc się przedmiotami, ćwiczy koordynację ruchów - potrafi chwytać przedmioty, manipuluje nimi, poznając ich możliwości, przekłada je z ręki do ręki, rzuca na podłogę;
• Wymawia pierwsze słowa.

Odkrycie własnego JA

Przez pierwsze miesiące swojego życia dziecko żyje w jedności z Tobą - Ty i On, to jakby jeden organizm. Około 8. miesiąca, kiedy maluszek zdobył dużo nowych doświadczeń, dochodzi do wniosku, że jest Was dwoje. Mama staje się postacią różną od niego, kojarzy ją z przyjemnościami, uczuciem szczęścia, bezpieczeństwa. Rozpoznaje jej twarz, głos, zapach, sposób bycia. Akceptuje obecność innych, ale tylko pod warunkiem, że dostarczają mu oni zabaw, pieszczot, przyjemności. W zamian uśmiecha się promiennie, nawiązuje kontakt wzrokowy. To czas kiedy dziecko powoli próbuje wykorzystać swoją niezależność i samodzielność w poznawaniu świata. Jednak właśnie poznawanie otoczenia zaczyna wywoływać u maluszka niepokój.

Nikt nie zastąpi mamy

Mama - karmi, myje, przebiera, nagradza, dodaje otuchy i wspiera malca w jego postępach. Jej obecność pobudza dziecko do działania: "Spróbuj stanąć samodzielnie przy łóżeczku, na pewno ci się uda". Każde nowy sukces, wyda się mało satysfakcjonujący, jeśli nie można go dzielić z mamą.. Na tym etapie dziecko nie może zrozumieć jej nieobecności. Brzdąc nie zna pojęcia czasu, nie wie, że ta najbliższa dla niego osoba wróci „za 30 min, za godzinę, jak zrobi zakupy”. To negatywne przeżycie budzi agresję wobec osoby zajmującej się dzieckiem podczas nieobecności mamy - niezależnie od tego, czy jest to niania, czy ukochana babcia. Dziecko myśli, że ten „ktoś” chce zająć Twoje miejsce i do czasu, kiedy jest, możesz do niego nie wrócić. Maluszek instynktownie czuje, że bez mamy utracił swoją mocną pozycję, że nie jest już w centrum uwagi. Mimo, że objawy te mogą wydawać się niepokojące, są one zdrowym przejawem rozwoju emocjonalnego i społecznego Twojej pociechy.

Straszny nieznajomy

Równolegle do silnego uczucia, łączącego mamę z dzieckiem, w 8. miesiącu życia malca pojawia się potrzeba dystansu wobec nieznajomych, odrzucenia ich, gdyż nie są w stanie zagwarantować bezpieczeństwa, jakie daje dziecku mama. Miłość mamy jest bezpośrednią przyczyną nieufności w stosunku do nieznanych osób. Uczucie to jest całkowicie normalne i wcale nie oznacza, że Twoje dziecko jest „dzikie” - co często można słyszeć w odpowiedzi na okazywanie nieufności przez maluszki (płacz, krzyk, rzucanie przedmiotami). Zaledwie jedno na dziesięć dzieci nie zna tego przeżycia. Dystans do osób „innych niż mama” jest bardzo dobrą oznaką rozwoju psychicznego dziecka. To także sygnał wyraźnego rozróżnienia między tym co znane, a tym, co obce. Osoby w pojęciu dziecka zaczynają mieć swoją wartość - „swój”, „obcy”, a obawa przed nieznanym wzmacnia relacje z rodzicami - „oni mnie chronią”, „im mogę ufać”.

Pamiętaj, że nie liczy się ilość, lecz jakość

Wiele pracujących mam zadręcza się myślą, że nie mogą być stale ze swoim dzieckiem.
W pracy nie potrafią oderwać myśli od domu, mając przed oczami różne obrazy, co tam może się dziać. I odwrotnie - w domu z kolei martwią się o swoją pozycje zawodową. Wpadają w błędne koło.
Jeśli przeżywasz podobne rozterki - pamiętaj, że nie liczba spędzonych
z dzieckiem godzin się liczy, ale jakość i intensywność przeżytych razem chwil. Spędzając z dzieckiem 24 godziny na dobę przekazujesz mu dużo miłości, ale nie pomagasz w rozwijaniu własnej niezależności. Nie możesz całkowicie zdominować dziecka, bo wzbudzisz u niego poczucie braku pewności siebie. Coraz częściej musisz starać się być bardziej „obok” niż „razem” z dzieckiem.

Jak przygotować dziecko do nieobecność mamy?

• Na początku osoba, która podczas Twojej nieobecności będzie zajmowała się dzieckiem, powinna przez kilka dni przyglądać się z boku waszym zabawom. Stopniowo dziecko oswoi się z nią, zaakceptuje i polubi. Wtedy możesz wycofać się na krótko, potem wrócić, obserwując rozwój sytuacji, aby właściwie ocenić, czy może dojść do rozstania;

• Przez kilka dni opiekuj się dzieckiem wspólnie z nianią (babcią, ciocią, koleżanką). Okazuj tej osobie dużo sympatii, uśmiechaj się do niej. Maluszek widząc, że obdarzasz tę osobę zaufaniem, przestanie jej się bać;

• Wyjdź z domu na krótki czas aby sprawdzić , jaka była reakcja dziecka. Nie zrażaj się początkowymi niepowodzeniami (płaczem, krzykiem);

• Najważniejsze - nie okłamuj dziecka! Ono naprawdę potrafi zrozumieć, że mama musi wyjść i wróci. Ale jeśli mu tego nie powiesz, będzie się czuło opuszczone. Powiedz, że wychodzisz, ale wrócisz, pożegnaj się stanowczym, „do widzenia” , daj buziaka, jednak nie okazuj smutku, czy niepokoju.

• Kiedy wrócisz do domu, okaż, jak bardzo się cieszysz, że znowu jesteście razem. Raz na jakiś czas możesz kupić maluszkowi drobny upominek. Tylko uważaj żeby nie stało się to rytuałem.

mgr Anna Ciechowicz

­ Helen Bee (2004). Psychologia Rozwoju Człowieka, Poznań, Zysk i S-ka.

­ Vasta i inni (1995). Psychologia dziecka, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna.

---