Rozwój moralny - cd. 3o pkt. 3
Zjawisko rozwoju moralnego jest ujmowane z różnych punktów widzenia:
1)zmiany zachodzące wraz z wiekiem w sądach i ocenach moralnych oraz reakcjach na własne postępowanie
2)czy zmiany i przeobrażenia mogą być ujęte jako następstwo stadiów określane przez a)konsekwentne występowanie po sobie reakcji b)wyraźne różnice między tymi reakcjami c)występowanie ich w określonej i stałej kolejności. Można więc powiedzieć, że rozwój moralny ma charakter stadialny. Stadia używane są w celu opisu zmian zachodzących w sądach moralnych.
Można wyróżnić sądów dominujących i procesach typowych w danej dziedzinie. Zmiany zachodzące w sądach moralnych dzieci są jednokierunkowe, a kolejność występowania ich wydaje się stała. Jednak w pewnych warunkach zmiany rozwoju moralnego mogą ulegać zahamowaniu.
J. Piaget wyróżnił dwie fazy(stadia) rozwoju moralnego:
1)okres HETERONOMII- okres moralności przymusu, realizmu moralnego
2)okres AUTONOMII- okres moralności współdziałania i współpracy
Stadia moralności :
1) pierwsza faza HETERONOMII
-dziecko uznaje zakazy nakazy wypowiadane przez dorosłych
-autorytet dorosłych jest tak wielki, że postawy dzieci określane są jako realizm moralny lub konformizm społeczno-moralny
-widoczny jest szacunek dla wieku oraz „przymus intelektualny” ze strony dorosłych, jakiemu podlegają dzieci
-zjawisko realizmu moralnego zgodne jest z właściwym myśleniem dziecka, a powstaje w wyniku zaakceptowania nakazów i zakazów
-oznaka heteronomii jest traktowanie groźby i kary jako główny powód, dla którego należy przestrzegać reguł moralnych
Bananie rewolucji znaczenia słowa „kłamstwo”:
*co to jest kłamstwo?
a)za kłamstwo grozi kara
b)kłamstwo jest złe samo w sobie
c)kłamstwo jest złe, ponieważ łamie wzajemne zaufanie
Małe dzieci dopuszczają kłamanie rówieśnikom, a jedynie przed dorosłym czują respekt.
Wraz z dorastaniem prawdomówność przestaje być jedynie obowiązkiem. Przeobrażenie to dokonuje się wraz ze wzrostem współpracy z innymi ludźmi.
2) druga faza AUTONOMII
-zawiera pierwsze przejawy autonomii, jednak należy ją traktować jako etap przejściowy od heteronomii do autonomii
-dzieci zaczynają brać przy ocenie czyn oraz intencje
-przeobrażenia dokonują się niejednocześnie we wszystkich dziedzinach sądów
-sądy moralne i postawy krystalizują się w sytuacjach życia społecznego
-silne poczucie więzi i zależności z grupą może rodzić sytuacje konfliktowe, w których dziecko ulega naciskowi grupy, walcząc jednak z poprzednio utrwalonymi postawami
-silne pragnienie obcowania z rówieśnikami może burzyć autorytet ojca czy matki i dla zaspokojenia swoich dążeń dziecko świadomie coś wbrew regułom (np.: dziecko udaje, że się uczy a tak naprawdę się bawi”- wówczas nakaz pozostał jedynie zewnętrznym nakazem, a potrzeba prawdy tkwi jeszcze głęboko w jego umyśle