KONSERWATYZM |
||
- Z języka łac. Conservatus - zachowany, conservare - zachowywać. - Postawa charakteryzująca się przywiązaniem do istniejącego, zakorzenionego w tradycji stanu rzeczy oraz niechętny stosunek do gwałtownych zmian i nowości. - Głównym źródłem ideologii konserwatyzmu jest sprzeciw wobec rewolucji francuskiej 1789 roku. - Idee konserwatyzmu zrodziły się na gruncie krytyki idei oświeceniowych. - Za twórcę uważany jest Edmund Burce (1729 - 1797), który sprzeciwiał się przemianom, których głównych symbolem była rewolucja francuska. - Główne wartości to: tradycja, religia, naród, rodzina, hierarchia, odpowiedzialność, wolność osobista, własność, poszanowanie prawa, naturalny porządek społeczny. - Potocznie pojęcie konserwatyzmu funkcjonuje często, jako synonim zacofania, obrony wszelkiego status quo, nawet reakcyjności. |
||
Joseph de Maistre: konserwatyzm radykalny |
Edmund Burke: konserwatyzm umiarkowany |
Współczesny konserwatyzm |
- Uważał, że rewolucja była zła, bo jej uczestnicy zniszczyli porządek stworzony przez Boga.
- Z koncepcją św. Augustyna uważa, że państwo i ustrój to wynik aktywności Stwórcy, a nie działań ludzkich i obowiązkiem wszystkich jest ochrona tego dziedzictwa.
- Uważa, że człowiek jest istotą złą, za sprawą grzechu pierworodnego i nie zasługuje na wolność, lecz potrzebuje silnej tradycji, która będzie strażnikiem jego tożsamości moralnej.
- De Maistre odrzuca wszelkie koncepcje demokratyczne i liberalne.
- Uważa, że jeśli wymaga tego sytuacja człowiekowi potrzebna jest władza absolutna, zdolna do stosowania represji. |
- Zarzuca rewolucjonistom naruszenie rytmu zmian, gdyż przerażała go gwałtowność rewolucji i jej kompleksowy charakter.
- Jego tezy zawiera dzieło: „Rozważania o rewolucji we Francji” wydane w 1790r.
- Krytykuje rewolucjonistów za kierowanie się jedynie rozumem i nieuwagę wobec złożoności procesów społecznych.
- Nie jest przeciwnikiem zmian, uważa, że powinny być umiarkowane i ostrożne.
- Uważa, że każdemu politykowi powinny przyświecać zasady: „zachowania” i „naprawy”.
- Narzuca troskę o tradycję.
- Dużą wagę przywiązuje religii.
- Skłania do działań reformatorskich , ograniczonych do wadliwych elementów ustroju oraz mających na uwadze mądrość i doświadczenie poprzednich pokoleń. |
- Rzadko odwołuje się do radykalnego tradycjonalizmu de Maistre'a, a chętnie nawiązuje do koncepcji Edmunda Burke. - Wagę przywiązuje do rodziny, religii, a także społeczności lokalnych. - Dzisiejszych konserwatystów cechuje przywiązanie do tradycyjnych wartości i instytucji społ. połączone z niechęcią do eksperymentowania w dziedzinie polityki. - Przekonanie, że przejawem najwyższej mądrości jest korzystanie z bogactwa minionych pokoleń. - Tradycyjne instytucje, takie jak rodzina czy religia, są lepszym gwarantem ładu społecznego niż wysiłki racjonalnego pracodawcy. - Szczególną wartość upatrują w mądrości przodków, którą traktują jako fundament zdrowego rozsądku. - Przeciwstawia się relatywizmowi moralnemu. - Państwo powinno stać na straży tradycyjnych wartości i współpracować z Kościołem, gdyż częściowo mają zbieżne cele. - Odrzuca demokrację pojmowaną w kategoriach ideologicznych. - Uważa, że prawo karne powinno charakter represyjny, odstraszający potencjalnych przestępców. - Twierdzi, że nadmierny wpływ państwa na życie jego mieszkańców będzie prowadził do eliminacji innych niż polityczne więzi społecznych. - Akceptuje zasady gospodarki wolnorynkowej. - Opowiada się za systemem parlamentarnym z silną władzą wyk., gdyż państwo powinno być silne wewnętrznie i zewnętrznie. - K. Adenauera, Ch. De Gaulle'a, M Thatcher, R. Reagana to najwybitniejsi konserwatyści po wojnie. |