Zbieg roszczeń z bezpodstawnego wzbogacenia z innymi roszczeniami
Zbieg roszczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia z roszczeniami wynikającymi z praw rzeczowych.
Dopóki roszczenia wynikające z praw rzeczowych sa w mocy, dopóty znajdują one zastosowanie przed roszczeniami z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. ( prawa rzeczowe maja pierwszeństwo)
Gdy dochodzi do zbiegów roszczeń bezpodstawnego wzbogacenia oraz roszczenia windykacyjnego wynikającego z art. 222 kodeksu cywilnego, (stwierdza on, że właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą oraz, że przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń) właściciel rzeczy może skierować roszczenie również na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
W sytuacji bezpodstawnego wzbogacenia zubożony może rościć nie tylko zwrot uzyskanej korzyści ale również żądać zwrotu nakładów koniecznych na przedmiot wzbogacenia. W takim przypadku zwrot powinien być dokonany w naturze z uwzględnieniem wartości surogatów a w przypadku gdy zwrot w naturze nie jest możliwy zwrotu wartości korzyści. W przypadku gdy zwrotowi podlega wartość wzbogacenia to ogranicza się on do wysokości uszczerbku lub uzyskanej korzyści.
Przeniesienie sporu poza płaszczyznę windykacji może pozbawić ochrony posiadacza, przeciwko któremu roszczenie windykacyjne się zwraca, w tym zakresie w jakim jest mu gwarantowana przez przepisy art.222
Roszczenie z tytlu bezpodstawnego wzbogacenia uzyska natomiast dla uprawnionego pełne znaczenie , gdy roszczenie rzeczowe wygaśnie. W takim przypadku roszczenie z art. 405 stanie się w pełni skuteczne i nie dozna zahamowań.
Zbieg roszczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia z roszczeniami odszkodowawczymi
Art. 414 k.c. stanowi, że przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu „nie uchybiają przepisom o obowiązku naprawienia szkody”. Powyższe uregulowanie należy rozumieć w sposób następujący - że dopuszczalny jest zbieg roszczeń, zaś ustawodawca nie wyłącza żadnego z nich. Niedopuszczalne jest jednak kumulowanie obu roszczeń, gdyż spowodowałoby to nieuzasadnioną dolegliwość jednej strony i bezpodstawne wzbogacenie drugiej strony. O zastosowaniu jednej z możliwych podstaw prawnych decyduje zatem pokrzywdzony. Musi zatem przeanalizować, która podstawa prawna będzie dla niego korzystniejsza. Jeżeli zdecydowałby się żądać odszkodowania, może uzyskać świadczenie większe niż zwrot bezpodstawnego wzbogacenia. Niestety poszkodowany musiałby się liczyć z utrudnieniami dowodowymi, bowiem na nim spoczywa ciężar dowodu winy sprawcy i wielkość szkody. Przy bezpodstawnym wzbogaceniu należy wskazać jedynie bezpodstawny transfer korzyści majątkowych.
-ex contractu, wyłączenie zbiegu może dla poszczególnych sytuacji faktycznych wynikać bezpośrednio z przepisów ustawy
Gdy dłużnik nie odpowiada za niemożność własnego świadczenia i jest od niego zwolniony, zostaje zobowiązany do zwrotu otrzymanego świadczenia w granicach bezpodstawnego wzbogacenia ( art. 496 §1) jeżeli natomiast odpowiada a strona przeciwna odstępuje od umowy , obowiązek zwrotu obejmuje wszystko co zostało pobrane na poczet świadczenia, a ponadto dłużnik jest obowiązany do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania (art.495 § 1 i art. 494 k.c.)
-ex delicto nie istnieją szczególne przyczyny dla wyłączenia zbiegu roszczeń
Dochodzenie roszczeń na podstawie art. 405 jest łatwiejsze niż roszczeń odszkodowawczych. Zakres możliwych efektów jest bardziej skromny np. ze względu na ograniczenie zwrotu utraconej korzyści do granic aktualnie istniejącego wzbogacenia.
Każde ze zbiegających się roszczeń musi być traktowane jako samoistne, wygaśnięcie lub przedawnienie jednego z nich pozostaje bez wpływu na losy drugiego.