ZMIENNOSC I MUTACJE
Zmienność organizmów:
- Fenotypowa, środowiskowa, fluktuacyjna i kodyfikacyjna:
Zmienność fenotypowa, to zmienność, która jest zależna od warunków środowiskowych (pogodowo- glebowych). Jest niedziedziczna.
1. Strzałka wodna, zależnie od warunków środowiskowych, ma 3 typ liści.( sercowate, taśmowate, lancetowate)
2. Ubarwienie zwierząt. Królik himalajski zależnie od warunków pogodowo- glebowych ma różne zabarwienie futra i kolor tłuszczu.
3. Czynnik pokarmowy - u mrówek rodzaj pokarmu decyduje o cechach, jest to polimorfizm.
Zmienność fenotypowa jest wynikiem działania warunków zewnętrznych na efekty wtórne genu. Każda właściwość organizmu jest wypadkową właściwości dziedzicznych organizmu i jednocześnie wpływów środowiskowych.
Możliwość zmiany cech danego gatunku jest możliwa tylko do pewnego momentu.
- Rekombinacyjna.
Jest wynikiem segregacji chromosomów oraz zjawiska crossing- over oper czasie mejozy i losowego łączenia się gamet o różnych genotypach. Pod względem genotypowym w wyniku rekombinacji powstają osobniki właściwościach nie występujących u rodziców. W wyniku rekombinacji zachodzi stałe przekazywanie i wytwarzanie różnych genotypów. Zmienność jest uzależniona od:
- ilości chromosomów
- częstotliwości zachodzenia crossing- oper.
W trakcie procesu powstają nowe układy genów, ale nie nowe geny.
Zmienność mutacyjna:
Jest to zmienność, która może być mutacja spontaniczna. Mutacji spontanicznej εwywołana w sposób naturalny jesteśmy poddawani przez całe życie. Czynnikami mutagennymi są np. temperatura, nadtlenki.
czynniki sztuczne [ metale ciężkie, promienie εMutacje indukowane UV, promienie rentgena , broń biologiczna, pestycydy]
Mutacje bywają pozytywne. Zmiany na poziomie genu aż do chromosomu są chorobotwórcze.
Geny śmiercionośne. εletalne
gazy bojowe powodująceεLuizyd, Peryd mutacje.
genowe- ograniczają się do zmutowania jednego,εI. Mutacje punktowe konkretnego nukleotydu w całej helisie.
1. Delecja- zachodzi wówczas gdy nukleotyd wypada. Na nici DNA.
A-G-A-T-G-C
nukleotyd εA-G-T-G-C wypadł...
2. Insercja - dołączył się dodatkowy nukleotyd (wstawił się)
A-G-A-G-T-A-A
A-G-A-C-G-T-A-A
3. Tranzycja - po mutacji następuje zamiana zasady azotowej puryny na pirymidyne lub pirymidyny na purynę.
G,εA TεC
A-G-A-G-T-A-A
A-G-G-G-T-A-A
4. Tranzwersja: A-T lub C-A
II. Aberacje chromosomowe- Mutacja zmiany struktury chromosomu.
1. Delecja- utrata fragmentu chromosomu. (chromosom zapisany na DNA w postaci słowa)
MATEMATYKA
Κ
MATETYKA
2. Dublikacja- dodawanie fragmentu chromosomu.
ALGEBRA
dublikacja ι pojedyńcza
ALLGEBRA
dublikuje się dłuższy fragment ι chromosomu.
ALGEBGEBRA
3. Inwersja - chromosom pęka i jego fragment ulega odwróceniu o 180 o .
BIOLOGIA MATEMATYKA
inwersjaι ι prosta
BIOGOLIA MATEAMYTKA
4. Translokacja- przemieszczenie odcinków chromosomów między chromosomami nie chomologicznymi
GEOMETRIA ΙALGEBRA
BRAGEOMETRIA jest to translokacja ΙALGE niewzajemna
GEOMETRIA ΙALGEBRA
BRAMETRIA jest to ΙALGEGEO translokacja wzajemna
III. Mutacje liczbowe.
Zmiana liczby chromosomów.
wzór przy mutacji zmiany liczby chromosomów. γ2n +/- 1
- zmiany aneuploidalne
*monosomie 2n+1 (zespół tunera) 44 + XO (brak jednego X)
*trisomie 2n-1 (trzy dwudzieste pierwsze chromosomy)
2n = 46
n=23
autosomy (44), allosomy (2- XX) α46