Leki porażające układ współczulny.

I. Leki blokujące receptory α (α-adrenolityki).

Działanie ich uwidacznia się tam, gdzie receptorów α jest najwięcej, a więc w naczyniach krwionośnych. Blok receptorów α₁ wywołuje rozkurcz naczyń, spadek oporu obwodowego i spadek RR.

1. α-adrenolityki nie selektywne (blokujące oba receptory α).

Skuteczne w nadciśnieniu tętniczym spowodowanym nadmiarem epinefryny we krwi (np. guz rdzenia nadnerczy).

2. α-adrenolityki selektywne (blokujące receptor α₁).

Prazoryna - obniża RR przez zmniejszenie oporów obwodowych, odciążając w ten sposób serce.

Zastosowanie: nadciśnienie tętnicze, niewydolność mięśnia sercowego.

Preparaty: Polpressin (tabl.)

Minipress (tabl.)

II. Leki blokujące receptory β (β-adrenolityki).

Zablokowanie receptorów β w sercu powoduje zmniejszenie częstości skurczów, zahamowanie przewodnictwa, zmniejszenie pobudliwości serca - niekiedy osłabienie siły skurczu. Ważnym efektem farmakologicznym jest zmniejszenie zapotrzebowania serca na tlen w znaczniejszym stopniu, niż wynikałoby to ze zwolnienia jego czynności. Leki te działają zwłaszcza na serce pobudzone przez układ współczulny np. w czasie wysiłku fizycznego, stresu, pobudzenia emocjonalnego. Likwidują one między innymi tachykardię spowodowaną tymi czynnikami.

β-adrenolityki blokujące również receptor β₂ mogą spowodować skurcz oskrzeli - zwłaszcza u chorych z astmą. Drogi podania: głównie doustnie lub dożylnie.

Działania niepożądane: osłabienie czynności serca z niewydolnością mięśnia sercowego; zaburzenia przewodnictwa przedsionkowo - komorowego → bloki; zablokowanie receptorów β₂ nasila działanie insuliny.

Podstawowymi wskazaniami do stosowania β-adrenolityków:

• niewydolność sercowa,

• nadciśnienie tętnicze,

• zaburzenia rytmu serca.

Korzystne działanie β-adrenolityków w chorobie wieńcowej wynika ze zmniejszenia zapotrzebowania na tlen.

Propranolol - działa na receptor β₁ i β₂, działa silnie na układ przewodzący, powoduje bradykardię.

preparat: Propranolol (ampułki, tabletki)

Metoprolol - obniża RR, korzystnie działa w chorobie niedokrwiennej mięśnia sercowego.

preparat: Metocard

Acebutolol preparat: Atenolol.

Dobutamina - pochodna dopaminy. Zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego. W porównaniu z dopaminą powoduje zwiększenie objętości minutowej bez wzrostu RR, opory obwodowe ulegają zmniejszeniu lub nie ulegają zmianie. Może być podawana łącznie z dopaminą zwłaszcza we wstrząsie kardiogennym.

Preparat: Dobutrex hydrochloricum (amp.)

α-adrenomimetyki o przewadze działania na receptor α₂.

Klonidyna - powoduje spadek RR.

Preparaty: Iporel

Haemiton

---