Cwiczenie - F OKSYALKILENOWANIE ALKOHOLI, Technologia INZ PWR, Semestr 5, Technologia Chemiczna - surowce i procesy, Technologia Chemiczna - Surowce Laboratorium, Materiały


Ćwiczenie F

PROCESY OKSYALKILENOWANIA:

OKSYALKILENOWANIE ALKOHOLI

Reakcja oksiranu (EO) lub metylooksiranu (PO) z alkoholami należy do typu reakcji pierścienia oksiranowego ze związkami zawierającymi aktywny atom wodoru (woda, alkohole, aminy, amidy, fenole, kwasy). Reakcja ta jest reakcją następczo-równoległą, gdyż pierwotne produkty zawierają aktywny atom wodoru i również reagują z oksiranem.

0x08 graphic
0x08 graphic
Reaktywność powstających monoeterów alkilowych glikoli wzrasta aż do przyłączenia 4-6 moli oksiranu na mol alkoholu. W przypadku metylooksiranu, po przyłączeniu 1 mola PO, powstają dwa izomeryczne monoetery alkilowe glikolu 1,2-propylenowego, różniące się rzędowością zawartej w nich grupy hydroksylowej. Rzędowość grupy OH decyduje o szybkości następczej reakcji kolejnego mola metylooksiranu z powstałym monoeterem glikolu propylenowego-1,2 (monoeter I reaguje wolniej niż monoeter II).

0x08 graphic
Reakcja zachodząca bez katalizatora (temperatura ≥ 2000C) jest reakcją II-go rzędu, a przyspieszają ją zarówno kwasy jak i zasady. Mechanizm katalizowanej zasadami addycji oksiranu do alkoholi jest następujący:

a jej szybkość opisuje równanie:

0x01 graphic

0x08 graphic
W przypadku katalizy kwasowej cząsteczka EO przyłącza proton z utworzeniem połączenia oksoniowego, które dalej reaguje z alkoholem według równania:

Również w tym przypadku szybkość reakcji jest proporcjonalna do stężenia katalizatora (reakcja jest I-go rzędu w stosunku do katalizatora).

Reakcja oksyetylenowania alkoholi wykorzystywana jest dla otrzymywania: rozpuszczal-ników, plastyfikatorów, antyelektrostatyków, a zwłaszcza niejonowych związków powierzchniowo czynnych (surfaktantów).

Jako rozpuszczalniki znajdują zastosowanie głównie alkohole monooksyetylenowane (z jedną grupą oksyetylenową CH2CH2O) - cellosolve i dioksyetylenowane (z dwiema grupami oksyetylenowymi) - karbitole.

Skład produktów oksyetylenowania alkoholi zależy w głównej mierze od stosunku ilościowego alkoholu i oksiranu. Przy większych ilościach użytego oksiranu zachodzi dalsze oksyetylenowanie z utworzeniem mieszaniny produktów polioksyetylenowanych, które w zależności od wielkości ugrupowania R alkoholu i stopnia oksyetylenowania wykorzystuje się jako: plastyfikatory, antyelektrostatyki i surfakatnty.

CEL ĆWICZENIA

Celem ćwiczenia jest stwierdzenie wpływu rodzaju oksiranu i katalizatora na przebieg procesu oksyalkilenowania alkoholu i skład otrzymywanego produktu .

WYKONANIE ĆWICZENIA

  1. Surowce i odczynniki

  1. Aparatura i szkło

  1. Wykonanie syntezy

W reaktorze zaopatrzonym w mieszadło, termometr i chłodnicę zwrotną umieszcza się odpowiednią ilość alkoholu i katalizatora. Wylot chłodnicy połączony jest z zamknięciem hydraulicznym zbudowanym z dwóch płuczek z wodą. Pomiędzy wylot chłodnicy a płuczki z wodą wstawiona jest dodatkowa płuczka wypełniona stałym NaOH. Reaktor i płuczki przedmuchuje się dokładnie azotem i ogrzewa zawartość reaktora do temperatury procesu. Oksiran lub metylooksiran wprowadza się do reaktora w postaci gazowej, rurką szklaną pod powierzchnię cieczy w reaktorze z taką szybkością, aby nie następowało jego „przebicie” poprzez płuczki. Gazowy oksiran uzyskuje się przez odparowanie ciekłego oksiranu, umieszczonego w kolbie jednoszyjnej lub cylindrze miarowym (ze szlifem szklanym) i ogrzewanego za pomocą promiennika podczerwieni. Do kolby lub cylindra miarowego z ciekłym oksiranem wprowadza się ponadto kilka pastylek stałego KOH lub NaOH. Intensywność ogrzewania reaktora, jak i szybkość odparowywania oksiranu reguluje się przy pomocy oddzielnych autotransformatorów. Ilość oksiranu przyłączonego do alkoholu określa się z przyrostu masy reaktora po zakończeniu procesu oksyalkilenowania.

Po wprowadzeniu żądanej ilości oksiranu, zawartość reaktora miesza się w temperaturze procesu przez dalsze 0,5 godziny.

  1. Parametry syntezy

  2. Nr syntezy

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    7

    8

    Alkohol

    CH3OH

    CH3OH

    n-C4H9OH

    n-C4H9OH

    Katalizator

    NaOH

    BF3

    NaOH

    BF3

    Temperatura, [0C]

    do 120

    50-70

    do 120

    50-70

    Wsad alkoholu do reaktora: 0,5 mola (CH3OH - 16 g; n-C4H9OH - 37 g)

    Ilość katalizatora: 0,2 % wag. w przeliczeniu na substancję 100 %-ową

    Ilość wprowadzanego oksiranu: 0,5 mola (oksiran - 22 g; metylooksiran - 29 g).

    1. Analiza produktu i przedstawienie wyników

    Produkt poddaje się analizie chromatograficznej GLC w następujących warunkach:

    Jako wynik syntezy należy podać czas reakcji oraz obraz chromatograficzny (chromatogram) produktu z identyfikacją sygnałów (pików).

    W tabelce należy podać skład ilościowy mieszaniny poreakcyjnej:

    obliczony z równania Poissona 0x01 graphic

    w którym:

    Xi - ułamek molowy składnika,

    i - liczba przyłączonych grup oksyetylenowych do cząsteczki alkoholu (i = 1, 2, 3, ...),

    n - stosunek molowy oksiranu do alkoholu.

    Technologia chemiczna organiczna - laboratorium

    1

    1

    0x01 graphic

    0x01 graphic

    0x01 graphic

    0x01 graphic



    Wyszukiwarka

    Podobne podstrony:
    harmonogram zajęć technologia, Technologia INZ PWR, Semestr 5, Inżynieria chemiczna, Inżynieria Chem
    Ćwiczenie nr 4 zapoznanie się z mostkiem Wheatstone, Technologia INZ PWR, Semestr 2, Elektronika i E
    Ćwiczenie 4 - destylacja, Technologia INZ PWR, Semestr 3, Chemia Fizyczna, Chemia fizyczna - Laborat
    Ćwiczenie 9 - napiecie powieszchniowe, Technologia INZ PWR, Semestr 3, Chemia Fizyczna, Chemia fizyc
    Tabela6, Technologia INZ PWR, Semestr 2, Analiza Matematyczna 2.2, Tabele
    Opracowanie - materialy, Technologia INZ PWR, Semestr 1, Materiałoznastwo, Materiały - opracowania
    Technologia chemiczna W3, Technologia INZ PWR, Semestr 4, Technologia Chemiczna - surowce i procesy,
    Zajecia 4, Technologia INZ PWR, Semestr 3, Podstawy Chemii Organicznej, Podstawy chemii organicznej
    10, Technologia INZ PWR, Semestr 1, Chemia Ogólna, Wykłady z Chemii Ogólnej
    Technologia chemiczna W6, Technologia INZ PWR, Semestr 4, Technologia Chemiczna - surowce i procesy,
    Zajecia 3, Technologia INZ PWR, Semestr 3, Podstawy Chemii Organicznej, Podstawy chemii organicznej
    Instrukcja NMR, Technologia INZ PWR, Semestr 3, Podstawy Chemii Organicznej, Podstawy chemii organic
    Sprawozdanie nr I, Technologia INZ PWR, Semestr 2, Elektronika i Elektrotechnika - Laboratorium, Spr
    wzmacniacz, Technologia INZ PWR, Semestr 2, Elektronika i Elektrotechnika - Laboratorium, Sprawozdan
    CW4MIERN, Technologia INZ PWR, Semestr 3, Miernictwo i Automatyka, Sprawozdania, Sprawozdania z 1998

    więcej podobnych podstron