MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI EKONOMUCZNE 24.10.2009
GENEZA INTERNACJONALIZACJI PROCESU GOSPODAROWANIA
Adam Budnikowski podaje następującą definicje tego pojęcia „globalizacja to proces coraz bliższego, realnego scalania gospodarek narodowych, przejawiającego się w dynamicznym wzroście obrotów handlowych, międzynarodowych przepływów kapitałowych i usługowych, będący efektem wzrastającej tendencji liczbę przedsiębiorstw- całego świata jako rynku zbytu.
● powstanie gospodarki światowej wiąże się z rewolucja przemysłową a globalizacja jest następstwem rewolucji informatycznej, będącej świadectwem przyspieszenia postępu technicznego w ostatnich dziesięcioleciach (począwszy od lat 80. XX wieku).
● o globalizacji gospodarki świata zdecydowały takie wynalazki jak: komputer, fax, internet, tel. kom. i łączność satelitarna.
Przyspieszenie postępu technicznego w transporcie spowodowało
rozwój lotnictwa pasażerskiego wykorzystującego samoloty odrzutowe, w tym ponadladowe
pojawienie się pod koniec lat 50 kontenerów- znalazły swe zastosowanie w transporcie morskim, kolejowym i samochodowym( w efekcie nastąpiła współpraca tych rodzajów transportu i powstanie tzw. transportu inter modalnego)
w przewozach morskich pojawiły się w latach 60 olbrzymie zbiornikowce - pozwoliły one obniżyć koszty transportu towarów masowych.
Spadek kosztów przewozu będący także wynikiem deregulacji w dziedzinie transportu.
o jednolitości rynku światowego decyduje działalność mediów, które kształtują i upowszechniają wzorce konsumpcyjne jednakowe dla klientów na całym świecie
o globalizacji w gospodarce decyduje również międzynarodowa mobilność kapitału - niemożliwa do wyobrażenia kilkadziesiąt lat temu. Zwiększenie niezawodności i obniżenie kosztów łączności międzynarodowej umożliwia natomiast lepsza synchronizacje produkcji między filiami przedsiębiorstwa zlokalizowanymi w rożnych krajach.
Postęp techniczny był ważną przyczyna rozwoju międzynarodowego obrotu usługami (szczególnie w komputeryzacji i telekomunikacji i transporcie).
Inne czynniki (oprócz rewolucji informatycznej i przyspieszenie tempa postępu technicznego), które przyczyniły się do globalizacji gospodarki światowej to:
upadek systemu komunistycznego i gospodarki centralnej planowanej w Europie Środkowej i Wschodniej oraz w były Związek radziecki
zapoczątkowanie przemian zmierzających do budowy gospodarki rynkowej w Chinach. Nastąpiło bowiem ujednolicenie systemu gospodarowania całym światem.
Postępująca liberalizacja obrotów handlowych, kapitałowych i usługowych w wyniku działania WTO, OECD i regionalnych ugrupowań integracyjnych.
WSPÓŁCZENY HANDEL MIEDZYNARODOWY
● Wg Adama Budnikowskiego „globalizacja procesu gospodarowania, jakiej jesteśmy świadkami, dotyczy przede wszystkim światowego przemysłu, a w mniejszym stopniu dotyczy rolnictwa i górnictwa.
Spowodowane jest to charakterem postępu technicznego, który sprzyja rozwojowi:
handlu wewnatrzgałęziowego (handel polegający na tym, ze dwa kraje produkują towary określonej grupy (np. samochodów) i je eksportują ale jednocześnie importują tez inne z tej samej grupy towarowej z zagranicy)
międzynarodowej kooperacji przemysłowej, tj. międzynarodowego podziału pracy, zwłaszcza w dziedzinie podzespołów i części na niespotykana dotąd skalę. Zjawisko to ma swe następstwa w strukturze geograficznej obrotów międzynarodowych- chodzi tu o wzrost roli krajów uprzemysłowionych i dominujących pozycje krajów rozwiniętych w całości na nie ponad 72% eksportu światowego.
IV WSPÓŁCZESNY HANDEL MIĘDZYNARODOWY -JEGO STRUKTURA I TRENDY DALSZEGO ROZWOJU
międzynarodowy podział pracy to specjalizacje krajów w produkcji i wymianie towarów
jest to dynamiczny, podlegający ciągłym przemianom systemu międzynarodowych więzi gospodarczych, ukształtowanych na bazie specjalizacji produkcji i realizowanych m.in. poprzez międzynarodową wymianę handlową
tradycyjny międzynarodowy podział pracy ukształtował się ostatecznie na przełomie XVII i XIX wieku oraz w początkach XIX wieku
w jego ramach rozwinęły się dwie specjalizacje: przemysłowa i surowcowo-rolnicza
rewolucja przemysłowa i system kolonialny to dwa czynniki decydujące o podziale świata na kraje rozwinięte - wąsko wyspecjalizowane w produkcji surowcowej lub rolniczej.
Tradycyjny międzynarodowy podział pracy:
- Tradycyjny międzynarodowy podział pracy, który istniał do II wojny światowej, doprowadził do olbrzymich dysproporcji w poziomach rozwoju gospodarczego tych dwóch grup krajów
- po II wojnie światowej nastąpił upadek tego systemu - zaczął tworzyć się współczesny międzynarodowy podział pracy
- jednak skutki poprzedniego są widoczne do dziś i nieprędko uda się je zlikwidować
Czynniki rozpadu tradycyjnego międzynarodowego podziału pracy:
- zmiana układu sil w grupie rozwiniętych krajów- wzrost ekonomiczny roli USA i Japonii
- gospodarcze skutki kryzysu lat 30 XX w.,
- polityczno-gospodarcze skutki II wojny światowej
- powstanie grupy krajów socjalistycznych
- wzrost niezależności politycznej i gospodarczej grupy krajów słabo rozwiniętych
- upadek systemu kolonialnego
Nowy podział pracy:
Do wykreowania nowego międzynarodowego podziału pracy przyczynił się szybki postęp naukowo-techniczny i produkcyjny, obserwowany we współczesnym świecie (Adam Budnikowski określa to zjawisko jako druga rewolucje przemysłowa)
Szczególna cechę współczesnego międzynarodowego podziału pracy jest:
odchodzić od tradycyjnej, ogólnej specjalizacji surowcowo-rolniczej i przemysłowej
rozszerzanie i pogłębianie specjalizacji w produkcji konkretnych wyrobów przemysłowych i ich elementów.
● Współczesny międzynarodowy podział pracy (inaczej przemysłowy podział pracy) charakteryzuje się pogłębioną specjalizacje produkcji przemysłowej - w jej ramach maleje rola tzw. specjalizacji międzygałęziowej, wzrasta natomiast rola specjalizacji wewnatrzgaleziowej czy nawet wewnątrz asortymentowej
●poszczególne kraje mogą rozwijać podstawowe kierunki współczesnej produkcji przemysłowej, uwzględniającej wymogi nowoczesnej techniki, technologi, badan naukowych itd., nie wytwarzając przy tym we własnym zakresie wszystkich elementów produkowanych przez siebie gotowych wyrobów przemysłowych.
● Następuje systematyczne za ciśnienie się wzajemnych więzi gospodarczych, w szczególnie produkcyjnych oraz obrotów handlowych między różnymi grupami krajów i krajami.
● Podejmuje się tendencje do regionalnej integracji gospodarczej, powstają przesłanki dla szerokiej ponadregionalnej międzynarodowej wymiany handlowej, kooperacji produkcyjnej i współpracy gospodarczej, w tym również między krajami o różnych systemach i poziomach rozwoju gospodarczego.
Zmiany w strukturze współczesnego handlu międzynarodowego są konsekwencja czynników strukturalnych, takich jak:
tendencje w międzynarodowym podziale pracy
zmiany w strukturze współczesnej produkcji przemysłowej
zmiany w strukturze produkcji surowcowej i rolniczej
zmiany strukturalne w gospodarkach poszczególnych krajów i grup krajów, np. długofalowe zmiany w wielkości strukturze produkcji, inwestycji i konsumpcji, generalne zmiany w technice bądź technologi wytwarzania, procesy industrializacji, rekonstrukcji czy modernizacji kluczowych dziedzin produkcji.
MIĘDZYNARODOWA POLITYKA TURYSTYCZNA 24.10.2009
PROBLEMATYKA ROZWOJU MIĘDZYNARODOWEGO RUCHU TURYSTYCZNEG W DZIAŁALNOŚCI ORGANIZACJI NARODÓW ZJEDNOCZONYCH I ŚWIATOWEJ ORGANIZACJI TURYSTYKI
Turystyka jest przedmiotem zainteresowania i działania organizacji międzynarodowych, uniwersalnych i regionalnych, międzyrządowych i pozarządowych
w gronie organizacji uniwersalnych i międzyrządowych najwięcej uwagi rozwojowi turystyki międzynarodowej poświęca Organizacja Narodów Zjednoczonych i jej wyspecjalizowana agenda Światowa Organizacja Turystyki
Sprawy turystyki w ONZ
jednym z podstawowych celów działalności ONZ jest popieranie rozwoju współpracy międzynarodowej w dziedzinie politycznej, społecznej, gospodarczej, kulturowej i humanistycznej.
Sprawami turystyki w ramach ONZ zajmuje się Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych oraz Rada Gospodarcza i Społeczna
Dokumenty ONZ a turystyka - wiele dokumentów dotyczących rozwiązania problemów spoleczno-gospodarczych krajów rozwijających się, uchwalonych przez samą ONZ i jej rożnego rodzaju organizacje wyspecjalizowane, dotyczą bezpośrednio lub pośrednio zagadnienia rozwoju turystyki.
Program rozwoju ONZ:
rozwój wielu rodzajów turystyki
budowę międzynarodowych tras turystycznych
ochronę i odbudowę zabytków historycznych
ochronę środowiska naturalnego w tym wybrzeży morskich
doskonalenie zawodowe pracowników zatrudnionych w turystyce
rozwój parków narodowych i rezerwatów itp.
Ważne dla rozwoju turystyki międzynarodowej konferencje państw członkowskich
1954 r Nowy Jork - uchwalono turystyczne konwencje celne
1963 r Rzym - przyjęto obowiązujące nada dokumenty w sprawie turystyki i podróży międzynarodowych, tzw. „Rzymska kartę turystyki”
ŚWIATOWA ORGANIZACJA TURYSTYKI (UNWTO)
powstała w 1975 r
W miejsce działającego od 1947 r Międzynarodowego związku Oficjalnych Organizacji Turystycznych.
Obecnie do UNWTO należy 160 państw(członków) i ponad 350 członków ofiliowanych, którzy reprezentują sektor prywatny, instytucje edukacyjne, stowarzyszenia turystyczne i lokalne turystyczne władze.
UNWTO jest wyspecjalizowana agencja Narodów Zjednoczonych i wiodąca międzynarodowa organizacja w dziedzinie turystyki
jest to globalne forum dla zagadnień polityki turystycznej i praktyczne źródło turystycznego „know-how”
UNWTO odgrywa kluczowa, decyzyjna role w promowaniu rozwoju odpowiedzialnej, zrównoważonej ogólnie dostępnej turystyki, zwraca szczególną uwagę na interesy państw rozwijających się.
UNWTO to jedna z nielicznych instytucji międzynarodowych o statusie organizacji międzynarodowej dopuszczającej udział w jej pracach przedstawicieli sektora prywatnego.
Przynosi to dobre efekty, umożliwiając wszechstronne uwzględnienie specyfiki przemysłu turystycznego, w którym sektor prywatny pełni zdecydowanie wiodąca role.
Siedziba UNWTO, regionalni przedstawiciele. Bezpośrednie działania w celu wzmocnienia i wsparcie wysiłków narodowych administracji turystycznych prowadzone są przez regionalnych...
Rada Biznesu:
Organizacji pozarządowe oraz przedstawiciele sektora prywatnego jako efiliowani UNWTO są skupieni w Radzie Biznesu
głównym zadaniem RB jest pogłębienie współpracy pomiędzy sektorami prywatnymi i publicznymi w ramach prowadzonej przez UNWTO polityki nakierowanej na kreowanie pozytywnego wizerunku turystyki i tworzenie jak najlepszych warunków dla jej rozwoju.
Cele Działalności WTO
promocja i rozwój turystyki jak dziedziny stymulującej przedsiębiorczość, rozwój gospodarczy i społeczny
inicjowanie działań w zakresie ochrony środowiska i dziedzictwa kulturowego
służenie rada i pomocą rządom państw członkowskich w zakresie rozwoju turystyki
Program Działania UNWTO
prowadzenie badan w zakresie statystyki turystyki międzynarodowej
dokonywanie analiz ekonomicznych wpływu turystyki na rozwój rożnych sektorów gospodarek narodowych
działalność na rzecz wprowadzenia ułatwień granicznych dla międzynarodowego ruchu turystycznego
działalność informacyjno-publicystyczna i organizacyjna związana z organizowaniem międzynarodowych konferencji szkoleniem kadr dla potrzeb turystyki
koordynacje działalności organizacji regionalnych
działalność na rzecz rozwoju turystyki w krajach rozwijających się.
Zadania programowe UNWTO
zadanie programowe UNWTO realizuje w ścisłej współpracy z ONZ i jej wyspecjalizowanymi instytucjami
na pierwszy plan wysunięta jest pomoc organizacyjno-techniczna, a dopiero na drugim miejscu udzielanie pomocy finansowej ze środków przyznawanych przez ONZ
Władze UNWTO
najwyższa władza UNWTO jest Zgromadzenie Ogólne (Zgromadzenie Generalne)
Posiedzenia zgromadzenia organizowane są co dwa lata
Inne organa UNWTO
Kolejnymi organami są Komitet Wykonawczy i Sekretariat. Instytucjami pomocniczymi Zgromadzenia Ogólnego są Komisje Regionalne UNWTO, a komitetu Wykonawczego: Komitet Programowania i Koordynacji, Komitet Budżetu i Finansów, Komitet Ochrony Środowiska i komitet Ułatwień.
GLOBALNY KODEKS ETYKI W TURYSTYCE
Organizacja zachęca do wdrążenia w życie „Globalnego Kodeksu Etyki w Turystyce” tak by państwa członkowskie, turystyczne destynacje i podmioty biznesu turystycznego, które maksymalizują ekonomiczne i kulturowe efekty turystyki i dążą do osiągnięcia pełnych korzyści, jednocześnie minimalizowały jej negatywne, społeczne i środowiskowe oddziaływania
Globalny Kodeks Etyki w Turystyce został przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne WTO w Santiago Chile w 01.10.1999 roku
Kodeks jest podsumowaniem dotychczasowej działalności ONZ I WTO dotyczącej całokształtu problematyki związanej z turystyka międzynarodową. Świadczy o tym odwołanie się do podstawowych paktów konwencji, deklaracji i rezolucji obu tych organizacji.
Kodeks jest zestawem zasad, wzajemnie ze sobą powiązanych w ich interpretacji i stosowaniu, którym powinny kierować się państwa, organizacje międzynarodowe, przemysł turystyczny, bezpośredni organizatorzy turystyki międzynarodowej oraz sam turysta.
Podkreślając wkład turystyki w pogłębianie wzajemnego zrozumienia i szacunku pomiędzy narodami i społeczeństwami za konieczne uznano:
prowadzenie i uczestniczenie w działalności turystycznej w harmonii ze specyfika i tradycjami regionów i krajów przyjmujących
odnoszenie się przez miejscowych organizatorów i społeczeństwa z szacunkiem do odwiedzających ich turystów zagranicznych.
Zapewnienie bezpieczeństwa turystom przez władze państwowe, przestrzeganie przez turystów praw i przepisów odwiedzanego kraju
W kodeksie wyrażono poparcie dla rozwoju turystyki utożsamionej z wypoczynkiem, sportem, obcowaniem z kultura i przyroda, edukacja, przeżyciami religijnymi jako środka indywidualnej i zbiorowej samorealizacji, służącego samokształceniu i budowaniu wzajemnej tolerancji i poznawania różnic pomiędzy narodami i kulturami.
Doceniając ważne znaczenie środowiska naturalnego dla turystyki wezwano wszystkich uczestników rozwoju turystyki do jego ochrony w ramach trwałego i zrównoważonego rozwoju gospodarki turystycznej.
Ma się to osiągnąć przez:
odpowiednia politykę turystyczną władz wszystkich szczebli
uregulowanie ruchu turystycznego w czasie i w przestrzeni
tworzenie bazy turystycznej oraz programowanie działalności turystycznej, które uwzględnia ochronę dziedzictwa naturalnego poprzez rozwój turystyki przyrodniczej i ekoturystyki.