WYKŁAD Z ETYKI SPOŁECZNEJ 24.10.2008 r.

• Idea dobra- Popper

grupa ludzi, która wie lepiej- wstęp do społeczeństwa totalitarnego

• 
  Protagoras i cynicznie uczniowie

realistyczne nastawienie do etyki etyka kontra polityka

• Sokrates i Platon - wtajemniczeni mają rządzić

Etyka starożytna:

• DOBRO- wartość obiektywna, trzeba ją poznać, wcielać

• ETYKA LUDZI WOLNYCH-

• ZWIĄZEK MORALNOŚCI Z DOBREM

• ETYKA I ESTETYKA- przykłady cnót, zachowań pięknych, bohaterskich.

Bohater- człowiek dzielny, cecha męstwa, piękna postawa, honor, godność, dostojeństwo, harmonia (cecha społeczeństwa).

Harmonia- 3 części duszy ludzkiej ROZUMNA

POŻĄDLIWA

POPĘDLIWA

• IDEA CNOTY I SZCZĘŚCIA- wstrzemięźliwość i szczęście

Cnota- pojęcie wszechobecne

Pragnienia nie mogą być za wielkie, żeby móc je zrealizować. Ćwiczenia samego siebie, przezwyciężanie słabości

OBYWATEL ATEŃSKI- pozycja społeczna się liczyła

Strach przed bólem, cierpieniem

Stoicyzm- przygotowanie na ból

Platon- dusza nie umiera, wciela się w coś

ARYSTOTELES- idea sprawiedliwości

• Wypowiedzi w relacji do Platona

• Nowość, krytyka -

CNOTA = WIEDZA O CNOCIE (o dobru) + WOLA

Nie wystarczy wiedzieć czym jest dobro, trzeba je chcieć

• 2 rodzaje cnót:

DIANOETYCZNE- dotyczące wiedzy, intelekt

ETYCZNE- związane z wolą, realizują się w działaniu, poruszone aktem woli, Ale musimy wiedzieć czym jest cnota.

Thelos- rozumne działanie, wychodzi z wiedzy o cnocie

Dusza ludzka- rozumna

Działanie zgodne z rozumem

• Dobro- działanie zgodne z działalnością (cnotliwością) duszy.

To wspólny cel ludzi.

Działalność obywatelska- realizuje się w cnotach życia społecznego

Kontemplacja

Lepiej doznawać krzywd niż je wyrządzać- wyrządzanie krzywd to zło moralne.

Doktryna ZŁOTEGO ŚRODKA-

Mamy uczucia, zdolność do ich przezywania, mamy trwałe dyspozycje (wrodzone)

UCZUCIA - ZDOLNOŚCI - CNOTA

(trwała dyspozycja)

Pożądanie

Gniew

Zazdrość

Tęsknota

Nienawiść

umiar

niedostatek |------------------------|----------------------| nadmiar

praca naszej woli

cnoty- wypadkowe skrajności

nie każda namiętność znajduje się w „środku”

Człowiek jako byt społeczny

Człowieka trzeba wychować na dobrego obywatela

SPRAWIEDLIWOŚĆ - złoty środek

Średnia miara (właściwa) między zyskiem, a stratą

• Zgodność z prawem

• Dobre funkcjonowanie państwa

• Słuszność, przestrzeganie cnót

• Doskonałość etyczna

• Nie jest to wartość samoistna, jest wtórna co do prawa (prawo boskie, ludzkie, moralne, stanowione, pozytywne)

Dać każdemu to co się każdemu należy- postępowanie sprawiedliwe

SPRAWIEDLIWOŚĆ:

• Dystrybutywna (rozdzielcza)

• Retrybutywna (wyrównawcza)

Zasada równej miary:

sprawiedliwość retrybutywna nie może być odwetem

spajanie ludzi sztywnymi zasadami

nie ma lepszej miary regulowania stosunków ekonomicznych, międzyludzkich, towarów i usług- PIENIĄDZ

WYKŁAD Z ETYKI SPOŁECZNEJ 7.11.2008 r.

Tło dla oświecenia:

- doktryna chrześcijańska

- nauki - kim jest człowiek- konstrukcja fiz. i psych.

- naturalizm oświeceniowy

KANT:

• Pojęcie obowiązku moralnego- twarde, absolutyzm moralny

• Elementy umowy społecznej- w konsekwencji moralnej

DOBRA WOLA- autonomiczna wobec religii, a głownie wobec sfery emocjonalnej (zmysłowości)

OBOWIĄZEK- nie przyjemność, nie strategia, ale obowiązek.

Źródło - PRAWO MORALNE: anonimowe, powszechne, generowane psych. przez każdego z nas

Jeden kodeks moralny, identyczny rozum w nas.

Rozum praktyczny popycha nas do działania

IMPREATYW KATEGORYCZNY- czyn jest jego pochodną

IMPREATYW PRAKTYCZNY- postępuj wobec takiej maksymy, żebyś chciał, aby było to prawem powszechnym.

Człowiek jako cel, nigdy wyłącznie jako środek. Nie traktujmy ludzi instrumentalnie. Ważne jest co robisz, jak działasz, czy nikogo po drodze nie krzywdzisz?

Trudności:

- wyobrażenie przyszłego społeczeństwa? NIE MA

Jest państwo celów, wspólnota bez krajów, wspólnota moralna o wysokim standardzie

Interesuje go podmiot moralny, a nie skutki.

Moralne, a nie tylko legalne

OBOWIĄZKI:

• ZUPEŁNE (mamy zawsze je spełnić) - mówienie prawdy, zakaz samobójstwa, dotrzymanie obietnicy, oddawanie pieniędzy

• NIEZUPEŁNE- zależą od okoliczności np. pomoc ludziom w potrzebie (czasami mogę czasami nie), rozwijanie talentów

Ekhm… no a reszty nie ma, bo kobieta zrobiła przerwę no i sami rozumiecie

WYKŁAD Z ETYKI SPOŁECZNEJ 12.12.2008 r.

RAWLS

Dobro a słuszność.

Dbamy o dobro czy o zasady?

Koncepcja słuszności raczej niż dobra.

Cel uświęca środki

Krytyka utylitaryzmu (szukał sumy zaspokojenia dóbr)

Nie ma zasady sprawiedliwego podziału dóbr.

Mniejsze dysproporcje to lepiej…

Nie relacje indywidualne, ale globalne.

Słuszna zasady regulujące poziom pragnień.

KATALOG DÓBR MORALNYCH- wolność

- równość

- sprawiedliwość

- szacunek do uprawnień moralnych

Mocno oświeceniowe idee!

Umarł w 2002 r. Świeżo!

ZASADY SPRAWIEDLIWOŚCI:

• Wolność w równym stopniu- podobny system dla wszystkich

• Nierówności mają być tak ułożone (pozycje, zasoby) jeżeli są uzasadnione, że poprawi się los upośledzonych osób w społeczeństwie

Znaczenie dobra- wolność, sprawiedliwość

IDEA UMOWY SPOŁECZNEJ:

1. DOBRO

2. ZASADA SPRAWIEDLIWOŚĆ

Jak wygenerować relacje w państwie?

rozsądne gremia w społeczeństwie

UTOPIA PSYCHOLOGICZNA

Sytuacja pierwotna- każdy człowiek bierze w nawias to kim jest, osoba kryształowa, bezstronny rozum pierwotny (Kant)

Generujemy bezstronne prawa!

Relacje zamożności

Koncepcje etyczne: refleksyjna równowaga (jaką koncepcje przyjąć?)

RAWLS

• Zwolennik etyki kontraktu.

• Prawa dziełem ludzkim

• Chce przekształcić idee utylitaryzmu aby działały dla człowieka

• Całość- poprawić rolę najbiedniejszego (idea maksymalizowania minimalnej pozycji społecznej)

• Tak manipulujemy relacjami między urzędami, aby ten najsłabszy miał atuty społeczeństwa

• Idea- państwo ma znaczną rolę w poprawianiu relacji społecznych, aby dobrze zorganizować życie społeczne

UTYLITARYZM RAWLS DWORKIN

|------------------------------------------------|---------------------------------------------|

(nie ma praw) (opieka państwa konieczna) (państwo powinno dbać o

naturalne uprawnienia

człowieka.)

zwolennicy idei wolności,

liberalizm otwarty,

człowiek formułuje swoje życie o tyle o ile

nie krzywdzi innych swoją wolnością,

A jak się komuś nie powiedzie to państwo

powinno pomóc! Reformowanie systemu

podatkowego.

Możemy się kłócić z każdym w imię tego, że mamy prawa

Równe zasoby na starcie (muszelki…)

NOZICK- libertarianizm, też liberał, ale idący w inną stronę

Człowiek ma naturalne, absolutne uprawnienia.

Za Lockiem- zagrożeniem praw etycznych, moralnych jest państwo

W stronę anarchii!

„Anarchia, państwo, utopia”

Państwo minimalne - obrona przed oszustwem

- gwałtem

- kradzieżą

-przemocą

---