Psychologia społeczna! wykład III 12.12.12
Teoria tożsamości społecznej:
1. Tożsamosc społeczna wynika z jej przeświadczenia (wiedzy) o przynależności do określonych grup społecznych.
2. Jednostka włącza własne JA do wielu kategorii społecznych jednoczesnie (przynależność narodowa, płciowa, zawodowa, polityczna itd..)
3. Na tożsamość spoleczna sklada się suma identyfikacji społecznych jednostki
4. Poszczególnymi identyfikacjom przypisuje się różne znaczenie; dlatego należy mówic o strukturze identyfikacji społecznych jednostki
Konsekwencje aktywizacji tożsamości:
Autostereotypizacja i regulacja zachowan jednostki przez normy grupowe i podzielane stereotypy
Stereotypizacja członków grupy obcej
Podjecie zachowan rywalizacyjnych i dyskryminujących, w stopniu zaleznym od historii relacji miedzygrupowych
PODSTAWOWE FUNKCJE TOŻSAMOSCI W KONCEPCJI SIT:
Określenie wlasnego umiejscowienia w przestrzeni społecznej
Uporządkowanie rzeczywistości społecznej poprzez kategoryzacje, czyli wyroznienie grupy własnej( In-group) i grupy obcej (out- group)
Potrzeba zbudowania i utrzymania pozytywnego obrazu wlasnej osoby
Grupa wtorna musi zatem być zarówno rozna od grupy obcej jak i lepsza
KONSEKWENCJE KATEGORYZACJI SPOLECZNEJ
Konsekwencja poznawcza- zjawisko akcentacji, które polega na wzroście spostrzegalnych różnic międzykategorialnych i spadku spostrzegalnych róznic wewnątrzkategorialnych.
Osobom badanym puszczono film Video, przedstawiajacy dyskusje trzech czarnych i trzech białych mężczyzn. Następnie proszono badanych o przypomnienie sobie wypowiedzi i przypisanie konkretnych kwestii do poszczególnych rozmówców. Przejawem zjawiska akcentacji było popełnienie przez badanych większej liczby błędów „wewnatrzkategorialnych” (przypisanie osobie białej wypowiedzi innej osoby białej) niż błędów „międzykategorialnych” (przypisanie odpowiedzi osoby białej osobie czarnej)
Konsekwencje ewaluatywne i behawioralne: faworyzacja grupy własnej kosztem grupy obcej
Tajfel dążył do ustalenia warunków minimalnych, w których wystąpi dyskryminacja międzygrupowa (paradygmat minimalnej grupy). Pierwsza wprowadzona przez Tajfela różnica dotyczyła kwestii preferencji w zakresie malarstwa abstrakcyjnego, które umożliwiły podział badanych na tzw. Grupę „Klee” i grupę „Kandalińskiego”. Nastepnie badani oceniali się nawzajem i przyznawali drobne nagrody. Sposób oceniania i nagradzania wskazywał na wystąpienie zjawiska faworyzacji grupy własnej i deprecjonowania grupy obcej
MOŻLIWE STRATEGIE PODZIAŁU PIENIĘDZY
Członek grupy |
9 |
11 |
12 |
14 |
16 |
Członek grupy |
5 |
9 |
11 |
15 |
19 |
Strategia
maksymalnego
zysku dla obu grup
Strategia
maksymalnego
zysku dla grupy własnej
Czlonek |
9 |
11 |
12 |
14 |
16 |
Człowiek grupy obcej Kandinsky |
5 |
9 |
11 |
15 |
19 |
Strategia
maksymalnej
różnicy na rzecz
własnej grupy
Człowiek grupy wlasnej |
9 |
11 |
12 |
14 |
16 |
Człowiek grupy obcej |
5 |
11 |
11 |
15 |
19 |
Strategia
sprawiedliwa
ZJAWISKO AKCENTUACJI
Spostrzeganie podobieństwa wewnątrzgrupowego w większym stopniu odnosi się do grupy obcej niż grupy własnej (zjawisko homogenizacji grupy obcej)
Homogenizacja grupy obcej jako następstwo akcentuacji traktuje się jako jeden z mechanizmow wyjaśniania zrodła stereotypów społecznych
Wyjątkiem jest sposób spostrzegania grupy własnej przez członków grup społecznych, które uznawane SA za nisko położone w strukturze społecznej stratyfikacji np. wśród mniejszości etnicznych odnotowano zjawisko homogenizacji grupy własnej
PARADYGMAT MIMINALNEJ GRUPY
(podsumowanie)
Badani przyznali więcej nagród członkom grupy własnej w porównaniu do grupy obcej
Dla badanych bardziej istotne było zwiększenie przewagi grupy własnej nad grupą obcą niż maksymalizacja zysku grupy własnej
Oznacza to, ze minimalne i nieistotne różnice między grupowe porwadzą do zjawiska faworyzacji „swoich” i deprecjonowania „obcych”
STRATEGIE RADZENIA SOBIE Z NISKĄ POZYCJĄ SPOŁECZNĄ GRUPY WŁASNEJ :
Pzypisanie mniejszego znaczenia danej identyfikacji społecznej
Uruchomienie porównań społecznych z takimi grupami społecznymi, na tle których grupa własna wypada lepiej i/lub zmiana kryteriów wedle których przebiegały dotychczasowe porównania społeczne (procesy kompensacyjne)
Podjęcie aktywności ukierunkowanej na zmiane grupy (strategia społecznej mobilności), co zależy od:
Przekonania jednostki, co do elastycznych i „przepuszczalnych” struktur społecznych
Osobistych zasobów jednostki np. poczucia skuteczności
Podjęcie działań ukierunkowanych na poprawę społecznego statusu grupy jako całości (strategia społecznej zmiany/ rywalizacji), co następuje wówczas gdy:
Jednostka przekonana jest o sztywnej stratyfikacji społecznej