Łączniki - aparaty elektryczne przeznaczone do złączania lub wyłanczania prądu w obwodach elektr,Podział ze względu na sposób zamykania i otwierania obwodu : łączniki mechanizowane-za pomocą zestyków rozłącznych (stykowe), łączniki pół przewodnikowe zamyka prąd za pomocą sterowania przewodnictwem pół przewodnika (bezstykowy).Podział ze względu na warunki w jakich odbywa się załancznie i wyłanczanie obwodu: 1.odłącznik ( łączznik izolacyjny,jest zdolny do przewodzenia prądu w warunkach normalnych pracy obwodu, a także przy zwarciu w określonym czasie)2.rozłącznik (r. roboczy) jest łącznikiem mechanizowanym zdolnym do załanczania , przewodzenia i wyłączania prądów w warunkach normalnych oraz przewodzenia w ciągu okreslonego czasu w wrunkach nienormalnych, spełniają w stanie otwarcia wymagania izolacyjne okreslone dla odłączników nazywa się rozłącznikiem izolacyjnym 3. Wyłącznik- jest łącznikiem mechanizowanym zdolnym do załanczania , przewodzenia i wyłączania prądów w warunkach normalnych i przewodzenia przez określony czas oraz przez wyłanczania prądó w warunkach awaryjnych, 4.Styczniki mają najczęśśćiej napęd elektromagnesowy, są łącznikami mechanizowanymi o jednym tylko połączeniu spoczynkowym styków ruchomych.Łączniki nisko napięciowe: 1.wtykowe - składają się z gniazda wtyczkowego i wtyczki, powinny być używane jako łączniki izolacyjne niekiedy stosuje się je do bezpośredniego przyłanczania odbirników niewielkiej mocy (żelaska elektrycz,niektóre gniazda zaopatrzone są w specjalne styki ochronne w postaci płytek i kołków słóżące do połączenia obudowy odbiornika z przewodem ochronnym)2.ręczne są z regóły rozłącznikami.3. bezpieczniki izolacyjne składają się z gniazda, wstawki ograniczjącej główki i wkładki topkowej którą wkłada się do główki.
4.bezpieczniki stacyjne-stosuje się w stacjach transformatorowych i rozdzielczych cechują się zdolnością do wyłączania większych prądów niż bezpiecz izolacyjne. Łączniki samoczynne - ze względu na przeznaczenie dzieli się na wył.ączniki instalacyjne nadmiarowe, wyłączniki stacyjne zwarciowe i styczniki samoczynne. Ich cechą charakterystyczną jest samoczynne wyłanczanie obwodu w przypadku przeciążenia i zwarcia, w wyłącznikach tych stosuje się wyzwalacze elektromagnesowe i termobimetalowe. Wyzwalacz temobimetalowy lub termiczny działa tym szybciej im większy prąd płynie przez element bimetalowy, dzięki czemu nadaje się on do zabezpieczen przeciw przeciążeniowych.Element bimetalowy może być nagrzewany bezpośerdnio i pośrenio za pomocą spiralki grzejnej nawiniętej na elemęcie bimetalowym.Różnica między wyzwalaczami a przekaźnikami polega jedynie na tym ze wyzwalacze mają zestyki w obwodzie głównym i bezpośrednio wyłanczają odbiornik, a przekaźniki maja zestyki w obwodach sterowniczych wyłącznikia i wyłanczają odbiornik za pośrednictwwem obwodu sterowniczego. Styczniki elektromagnetyczne wykorzystywane są jako rozłączniki. Styczniki elektromagnet z wbudowanymi przekaźnikami termobimetalowymi będące stycznikami samoczynnymi, służą jako wyłączniki.: przystosowane do dużej częstości łączeń (kilka tys na godzine) i możliwość zdalnego sterowania Łączniki sterownicze służa do wykonywania czynności łonczeniowych w obwodach sterowniczych łączników głownych, podział:czujnikowe, drogowe, krańcowe,nożne,przyciskowe.Stycznikowo -przekaźnikowe układy sterowania wykorzystuje się styuczniki jako łączniki głowne w obwodach głównych i łączniki sterownicze w obwodach sterowniczych, najczęsciej stosowanymi łącznikami są łączniki czujnikowe
.Zabezpieczenia:nazywamy układy stanowiące ochrone urządzeń elektrycz od skutków zakłóceń i nienormalnych stanów pracy i zapewniające bezpieczenstwo przy obsłudze urządzeń elektrycznych.
Zakłucenia(zwarcia) - między przewodowe, międzyzwojowe i doziemne powstają w skutek uszkodzenia lub przebicia izolacji albo w skutek przypadkowego połączenia przewodów,mogą spowodować zbytnie obniżenie napięcia. Nienormalne stany pracy(przeciążenia) Rodzaje zabezpieczeń - ze względu na przeznaczenie zabezpieczenia dzielimy na zabezpieczenia od skutków zwarć,od przeciążeń od skutku zaniku napięcia oraz zabezpieczenia przeciw porażeniowe przeciwprzepęciowe, działanie zabezpieczeń mogą powodować różne wielkości fizyczne, ale najczęściej są stosowane zabezpieczenia nad prądowe, działające przy przekroczeniu nastawionej wartości prądu.Mogą one być bezzwłoczne lub zawierać element czasowy i wtedy są nazywane bezpiecznik nadprądowoczasowymi. Do wykonania zabezpieczen nadprądowych i nadprądowoczsowych mogą być wykorzystane róznego rodzju łączniki istyczniki.Zabezpiecz instalacji odbiorczych - mają na celu:zabezpieczenie sieci odbiorczej od zwarć w instalacji odbiorczej, zabezpieczenie przewodów instalacji przed przeciążeniem ,zabezpieczenia odbiorników przed przeciążeniem (dotyczy odbiorników silnikowych) ważniejsze odbiorniki zaabezpiecza się przed zanikiem lub obniżeniem się napięcia.
Zabezpiecz instalacji oświetleniowych i grzejnych - wymagaja zastosowania zabezpieczenia sieci zasilającej od skutków zwarć instalacji odbiorczej i zabezpieczenie przewwodów przed przeciążeniem, zabezpiecza się bezpiecznikami topikowymi , w nowoczesnych instalacjach j.w zamiast bezpieczn topikowych stosuje się instalacyjne wyłączniki nadmiarowe najczęsciej o charakterystyce typu B.Zabezp instal z silnikami elektryczn - w tych instalacjacch wkładki topikowe dobiera się z uwzględnieniem prądow rozróchowych silników,współczynnik czasu rozruch uwzględnia możliwość przepływu przez wkładke tiopikową przez krótki czas prądu większego od jej prądu znamionowego, Ze względu na wytrzymałość dla odbiorników róchomych przekrój przewódów miedzianych nie może być mniejszy niż 1.5 mm.bezpieczniki topikowe nie zabezpieczają przed przeciążeniem.W nowoczesnych instalacjacch do zabezpieczenia obwodów z silnikami elektrycznymi stosuje się instalacyjne wyłączniki nadmiarowe o charakterystyce typu C lub D, stanowią one zabezpiecz od skutków zwarc i zabezp przeciw przeciążeniowe.Ochrona przeciwporażeniowa - podstawowa :izolacja robocza części czynnej, osłona (obudowa), bariery i ogrodzenia przenośne, umieszczenie części czynnych poza zasięgiem ręki ,1.izolacja -jako środek ochrony przeciw porażeniowej powinna pokrywać całkowicie części czynne i być trwale odporna na wystepujące w czasie eksplatacji odzdialywania mechaniczne ,chemiczne, elektryczne, cieplne, a usunięcie jej powinno bycbyćżliwe tylko przez zniszczenie,2.osłony - zastosowane jako środek ochrony podstawowej popwinny mieć wystarczającą w warunkach eksplatacyjnych trwałośc a ich usunięcie powinno być możliwe tylko z użyciem odpowiednich narzędzi, np.:pokrywy tabliczek, zaciskowych silników lub pokrywy rozdzielnic.3.bariery i ogrodzenia przenośne - stosowane jako środek ochrony podstawowej , powinny zapobiegać niezamierzonemu dotknięciu części czynnch urządzeń elektroenergetycznych, 4.Umieszczenie urządzen elektroenergetycznych poza zasięgiem ręki - powinna być realizowana aby w zasięgu ręki nie znajdowały się jednocześnie dostępne części o różnych potencjałach .Uzupełnieniem ochrony podstawowej w razie jej nieskuteczności jest zastosowanie wysokoczułego wyłącznika ochronnego różnicowoprądowego.
Dodatkowa - 1 Zerowanie - polegana połączeniu częsci przewodzących dostępnych z uziemionym przewodem ochronnym PE lub przewodem ochronno-neutralnym PEN, powodującym w warunkach zakłuceniowych samoczynne odłączenie zasilania, może ono być stosowane w urządzeniach prądu przemiennego o napięciu znamionowym do 500V.Zerowanie działa skutecznie pod wrunkiem że płynący w warunkach zakłuceniowych prąd zwarciowy jest większy lub co najmniej równy prądowi zapewniającemu samoczynne zadziałanie urządzenia odłączającego zasilanie w wymaganym czsie.Aby działało prawidlowo musi być zapewniona ciągłość przewodu neutralnego.2 Uziemienie ochronne - polega na połączeniu części przewodzących dostępnych z uziomami i powoduje w warunkach zakłuceniowych samoczynne odłączanie zasilania , niezaleznie od wartości napięcia znamionowego urządzenia może być stosowane w układach sieciowych TT i IT.Wyłączniki przeciw porażeniowe różnicowoprądowe -są wyposażone w człon pomiarowy różnicowoprądowy oraz w człon wyłączający powodujący samoczynne oedłączenie zasilania w warunkach wystąpienia nadmiernego prądu doziemnego, mogą one być stosowane we wszystkich układach sieciowych TN,TT,IT o napięciu do 1kV.Głównym elemetem wyłącznika jest przekładnik Ferrantiego, czyli przekładnik pradowy sumujący przepływy przenikające przez jego rdzeń. Powinny zapewniać:włączenie wszystkich przewodów skrajnych i przewodu neutralnego, na obwod magnetycz przekładnika Ferrantiego oddziaływały prądy płynące we wszystkich przewodach skrajnych i w przewodzie neutralnym natomiast prąd w przewodzie ochronnym nie oddziaływał na ten obwod, suma prądów upływowych do ziemi w normalmych warunkach pracy obwodu była mniejsza od 0.5IΔN, wszystkie części przewodzące dostępne , chronione przez dany wyłącznik były dołączone do wspólnego uziemienia.