Marek Kucia, Wprowadzenie do socjologii
Wykład 4: Struktury społeczne. Dynamika struktur.
Zagadnienia
Struktury społeczne
Determinacja strukturalna i kształtowanie struktur
Dynamika struktur
Struktury społeczne
mikro - makro
rodzaje struktur społecznych
aspekty struktury społecznej
Mikrostruktury społeczne i makrostruktury społeczne
kryterium wielkości
kryterium atrybutywne
mikrostruktura
sieć powiązań między elementarnymi przejawami życia społecznego
struktura grupowa - sieć powiązań między jednostkami - członkami grupy
struktura organizacji - sieć powiązań między pozycjami czy rolami społecznymi
[Sztompka, s. 137]
makrostruktura
sieć powiązań między złożonymi obiektami społecznymi, tj. takimi, które same są wyposażone w strukturę
struktura polityczna - sieć powiązań między partiami politycznymi, parlamentem, rządem, grupami nacisku, samorządami
struktura ekonomiczna - sieć powiązań między przedsiębiorstwami, resortami, bankami, sklepami, hurtowniami itp.
[Sztompka, s. 138]
Rodzaje struktur społecznych
struktura pokrewieństwa
bilateralna i unilinearna
(antropologia społeczna)
struktury komunikacyjne (układy „kanałów porozumiewania się”)
okrąg, koło, linia, igrek, łańcuch
(Harlod Leavitt i szkoła dynamiki grupowej)
struktura socjometryczna (typowy układ wzajemnych sympatii, antypatii, obojętności)
(Jakob Moreno)
Aspekty struktury społecznej
Aspekty pozycji społecznej |
Aspekty struktury społecznej |
role społeczne |
struktura normatywna |
poglądy i przekonania |
struktura idealna |
Interesy i szanse życiowe |
struktura interesów |
Typowe kierunki interakcji |
struktury interakcyjne |
Determinacja strukturalna
struktura społeczna, niezależnie od wszelkich innych czynników istotnych dla funkcjonowania organizacji społecznych, w bardzo dużym stopniu decyduje o tym, co się w organizacji dzieje, jak ona funkcjonuje, jak realizuje swoje cele [Sztompka, s. 140]
Kształtowanie struktur i determinacja strukturalna
Anthony Giddens, pojęcie strukturacji - struktury zarówno wytworem, jak i medium działań ludzkich
Dynamika struktur
struktury ulegają nieustannym przekształceniom, są płynne i zmienne [Sztompka, s.144]
Georg Simmel, pojecie uspołeczniania (Vergesellschaftung) - społeczeństwo jako proces
Norbert Elias, pojecie figuracji jako struktury w nieustannym procesie krystalizowania się i rozpadu