Tworzenie się wzorców ruchowych
Zdobywanie, doskonalenie oraz utrwalanie nowych czynności ruchowych jest procesem ciągłym, w którym można zauważy pewną prawidłowość w pojawianiu się zmian będących wynikiem opanowywania czynności ruchowych. Proces ten można podzielić na trzy fazy przebiegu uczenia się i nauczania ruchu (wg. K.Meinel):
Koordynacji ogólnej - rozpoczynająca się od wyobrażenia ruchu do jego wstępnego opanowania w tzw. "zarysie", czyli opanowywany ruch charakteryzuje się brakiem płynności, harmonii oraz "kanciastym przebiegiem". W trakcie tego etapu zasadniczą metodą nauczania jest metoda syntetyczna umożliwiająca wyrobienie zmysłu kinestetycznego, a dzięki niemu szybsze opanowanie nauczanego ruchu.
Koordynacji precyzyjnej - polegającej na poprawieniu, doskonaleniu uczonego ruchu - aż do pełnego jego opanowania. Uczony ruch staje się płynny, skoordynowany - niewymagający dużych nakładów sił jak i obciążenia układu nerwowego w jego synchronizacji. Główną metodą używaną podczas uczenia ruchu w tej fazie to metoda mieszana (syntetyczno analityczna), gdzie część analityczna przewidziana jest głównie do poprawy błędów powstałych w fazie pierwszej.
Adaptacji i stabilizacji - podczas której nauczana czynność staje się nawykiem mogącym w precyzyjny sposób łączyć się z różnego typu przejawami zachowania motorycznego. Po osiągnięciu tej fazy ruch staje się ergonomiczny, płynny oraz posiada dużą odporność na zakłócenia zewnętrzne. Trenujący posiada pełną możliwość jego dostosowania do warunków zewnętrznych przy zachowaniu pełnej płynności
Doskonalenie posiadanych i nabywanie nowych umiejętności technicznych uwarunkowanie jest procesem kształtowania nawyku czuciowo-ruchowego, który stanowi podstawę aktu ruchowego stanowiącego daną technikę.
Nawyk czuciowo-ruchowy - jest automatycznym aktem ruchowym kształtowanym poprzez powtarzanie i opartym o mechanizmy neurofizjologiczne, w tym torowania i kształtowania się łuku odruchowego. Nawyk czuciowo-ruchowy pozwala na uzyskiwanie z góry przewidzianych działań i ich wyników z dużą precyzją, pewnością oraz minimalna stratą czasu i energii. Ma podłoże odruchowo- warunkowe, które kształtuje się zgodnie z prawami rządzącymi utrwalaniem związków czasowych między ośrodkami czuciowymi i ruchowymi, gdzie jedyną drogą powstawania, rozwijania i późniejszej automatyzacji danego ruchu jest proces systematycznego ćwiczenia ruchowego. Podstawą rozwoju nawyku czuciowo-ruchowego są odruchy wrodzone jak również zbór wszystkich nabytych odruchów warunkowych jak i nabytych. Nawyk ruchowy odzwierciedla pewien wzór ruchowy, który może się składać z elementarnych ruchów jak i całych aktów ruchowych, tworząc tym nowy związek czasowo -przestrzenny (nowy nawyk ruchowy). Z punktu widzenia neurofizjologicznego nawyk ruchowy jest wzorem, zawartych w układzie nerwowym centralnym, związków koordynacji między ośrodkiem czuciowym i ruchowym. W związku z umiejscowieniem nawyku czuciowo-ruchowego w centralnym układzie nerwowym obserwuje się silny wpływ na jego tworzenie czynników takich jak jasność obrazu (wyobrażenie ruchu będącego), koncentracji uwagi na danym zadaniu ruchowy, także posiadanym zasobie nabytych nawyków ruchowych. Dodatkowo proces nabywania kolejnego aktu ruchowego (nowego nawyku) jest powiązany ze stanem podniet zewnętrznych towarzyszących uczeniu się. Powiązanie to jest odwrotnie proporcjonalne, co sprawia, że im większe jest oddziaływanie zewnętrznych bodźców zakłócających, tym proces uczenia jest dłuższy i mniej trafny. Dodatkowo nawyki czuciowo-ruchowe ulegają czasowej degradacji, wygaśnięciu w sytuacji braku powtarzania.
Nawyk czuciowo-ruchowy w zależności na interakcję ze środowiskiem zewnętrznym dzieli się na:
Zamknięty, - w którym wykonywane zadanie ruchowe polega na wykonaniu jak najbardziej zbliżonym do wzorca technicznego. Proces kształtowania oparty jest głównie na wyuczeniu określonego wzorca ruchowego, na który czynniki zewnętrzne mają ograniczony wpływ.
Otwarty, - w którym określone zadanie ruchowe stanowiące wzorzec ulegają ciągłym modyfikacjom uzależnionym od warunków otoczenia. Proces kształtowania oparty jest głównie na wyuczeniu określonego wzorca ruchowego oraz umiejętności dokonywania modyfikacji tego wzorca w uzależnionych od warunków zewnętrznych.