PORÓWNANIE IGRZYSK GRECKICH I RZYMSKICH
1.charakter igrzysk
w Grecji igrzyska miały charakter ogólnonarodowych uroczystości sakralnych, na które składały się zawody artystyczne i sportowe. Były wyrazem spójni pomiędzy poszczególnymi miastami-państwami i ogrywały wielką rolę w rozwoju kultury .Na ich czas ogłaszano ogólno greckie zawieszenie broni tzw. spokój boży.
Z kolei igrz. Rzymskie miały charakter ludowy i rozrywkowy. Można powiedzieć, że niewiele miały wspólnego ze sportem jak i z samą ideą sportowej rywalizacji.
2.obiekty zmagań sportowych i artystycznych
igrz .grec .rozgrywane były na stadionach. Początkowo stadiony charakteryzowały się prostokątną bieżnią, która otoczona była wałem spełniającym funkcję widowni, Z biegiem czasu zaczęto budować stadiony na kształt wydłużonej podkowy, które wyposażone były w kamienne ławy dla widzów. Najsłynniejszym i najstarszym stadionem był stadion , który mierzył 192m i 28 cm dł., a widownia mogła pomieścić 20 tys. widzów.
Widowiska rzymskie organizowano w cyrkach lub amfiteatrach . Najstarszym obiektem cyrkowym jest Circus Neronianus. Najbardziej znanym i najstarszym amfiteatrem rzym. jest Koloseum (amfiteatr Flawiuszów).
3.dyscypliny sportowe, ich znaczenie i popularność
w Grecji podczas 13 pierwszych igrzysk rozgrywano 1 dyscyp. - bieg na dystansie 1 stadionu. Od igrzysk 14-tej olimpiady wzbogacono sukcesywnie program, wprowadzono diaulos - bieg na 2 stadiony, bieg długodyst. na dł. 24 stadionów., pięciobój- pentatlon, boks, wyścigi czterokonnych zaprzegów,pemkration .Niektóre wprowadzona na jakiś czas, potem jednak zlikwidow. są to np: boks chłopców,bieg w zbroi, wyścigi na klaczach i na źrebakach. Wraz z nadejściem 23 olimpiady zaczeto rozgrywać walkę na pięści, brutalną konkurencję, która nie była aż tak brutalna jak konkurencja zwana pankration (połaczenie boksu i zapasów) wprowadzona na igrzyskach 33 olimpiady.
Do najpopularniejszej dyscypliny zaliczano biegi(1,2,4, 24 dł. stadionów), pięciobój(bieg, skok w dal, rzut dyskiem i oszczepem, zapasy)oraz zapasy.
Natomiast Rzymianie traktowali polowania jako rodzaj sportu(grecy traktowali to jako czynnik wychowawczy).Igrzyska cyrkowego obejmowały wyścigi zaprzęgów (różne typy wozów :2, 3, 4 - konne, a nawet 6.8,9 - konne)które rozgrywane były na 7 drążeniach , a w poźniejszym czasie zmniejszono dystans do 5.Warto wspomnieć o chara kterze tej dyscypliny , która polegała na istnieniu stronnictw (podział uczest. wyścigu na białych i czerwonych , błękitnych i zielonych itd.). Stronnictwa zdobywały wpływy polityczne. Najbardziej rozpowszechniona walka była walka gladiatorów. Z czasem pojawił się zwyczaj urzadzania ich z okazji pogrzebów.Powstały szkoły gladiatorów.
4.uczestnicy
a)pochodzenie, klasa, wiek
Grecja: mogli być grecy(absolutnie nie zabójcy, popalacze, świętokradcy i kobiety), zawodników kwalifikowano do grup wiekowych na podstawie wyglądu zewnętrznego.
Rzym :woźnice- ludzie niskiego stanu, gladiatorzy - rekrutowani spośród jeńców wojennych, niewolników, zabójców, zdrajców itp.
b) treningi i przygotowania do igrzysk
Grecja: chętni do uczestnictwa w igrzyskach zaczynali treningi na 10 miesięcy przed uroczystościami , a ostatni miesiąc spędzali w Olimpii trenując pod okiem instruktorów, zamiast mięsa jedli ser, mieli zakaz spożywania alkoholu - wina oraz utrzymywania stosunków płciowych
Rzym: gladiatorzy trenowali w specjalnych szkołach, dieta zawierała dużo jęczmienia , jako produktu budującego mięsnie
5.utrata znaczenia igrzysk
w Grecji utrata znaczenia i świetności spowodowana była po 1 dopuszczeniem Rzymian do uczestnictwa, po 2 rozwój chrześcijaństwa spowodował utratę religijnego charakteru , a przez to mecenatu władz państwowych.
W Rzymie rozpowszechnienie się chrześcijaństwa przyczyniło się do likwidacji walk gladiatorskich. Stopniowo ich zakazywano , lecz ostatecznie dopiero w 681 r, widowiska te zostały zniesione.
6.podział igrzysk
igrzyska greckie dzielimy ze względu na cza, miejsce i czczone bóstwo . i tak:
najstarszymy były ig.olim. organ. od 776 r.p.n.e w Olimpii, ku czci zeusa
dalej igrz. Pytyjskieorg. Co 4 lata e Delfach ku czci Apollina
igrz.istmijskie , co 2 lata się odbywały ku czci Posejdona
igrz.nemejskie , org. Co 2 lata w Nemei , ku czci Zeusa
igrzysko przeznaczone dla kobiet , które sławiłay Herę i ich nazwa to herejskie
wielkiedionizje to igrz. Teatralne
natomiast rzymskie igrzyska można podzielic na :
a)igrz.cyrkowe obejmowały wyścigi zaprzęgów,
b)igrz.gladiatorów , które dopuszczały walkę mężczyzn ze zwierzętami
c) igrz. Teatralne czyli wystawianie tragedi i komedi.
Z biegiem lat wprowadzono także walki okrętów tzw.naumachię.
Gwardia k-ce
Kolarstwo było jedną z pierwszych dyscyplin rozwijającego się sportu na terenie Górnego Śląska. Pierwsze kluby kolarskie powstały tu w ostatniej dekadzie XIX wieku.
Były to organizacje typu turystycznego, pomagające w kompletowaniu naprawie sprzętu i urządzaniu wycieczek, gdyż rower był wtedy podstawowym środkiem lokomocji. Z czasem kluby zaczęły szkolić zawodników, którzy brali udział w coraz częściej organizowanych wyścigach, które tak, jak chociażby Katowice - Wrocław, odbywały się na długich trasach podzielonych na etapy. Najstarszy katowicki klub kolarski, Towarzystwo Cyklistów 05, powstał w 1897 roku. I chociaż prężnie działał kierowany od lat 20. do 1974 roku przez Augustyna Skibę Śląski Związek Kolarski, Katowice dwa razy organizowały mistrzostwa Polski (1925 i 1934), a w naszym regionie rozgrywany był ceniony w kraju wyścig tygodnika sportowego "Raz-Dwa-Trzy" to w okresie międzywojennym śląscy kolarze największe sukcesy osiągali nie na szosie, ale w... piłce rowerowej i jeździe figurowej na rowerze.
Sytuacja zmieniła się po wojnie. W reprezentacji Polski startującej w Wyścigu Pokoju, najważniejszej wtedy kolarskiej imprezie dla zawodników z krajów socjalistycznych, czołowe role odgrywali zawodnicy Ruchu (Unii) Chorzów: ścigający się jeszcze przed wojną Robert Nowoczek i Wilhelm Weglenda oraz Henryk Hadasik, który był także świetny w przełajach i Mieczysław Wilczewski, zwycięzca Tour de Pologne w 1953 roku. Chorzowian szkolił jedyny przedwojenny medalista mistrzostw Polski z Górnego Śląska, Ewald Rurański. Pod koniec lat 50. z Hadasikiem i Wilczewskim skutecznie zaczęli rywalizować kolarze powstałej w 1945 roku katowickiej Gwardii. - To był czas, kiedy zaczął podupadać Górnik Mysłowice. W połowie lipca 1963 roku, pierwszy i ostatni raz po wojnie, mistrzostwa zorganizowano w Katowicach. "Profil trasy, obejmującej prawie 200 km w niezwykle urozmaiconym terenie (z Katowic przez Bielsko do Cieszyna i z powrotem - przyp. redPo samotnej ucieczce wygrał wtedy legionista Roman Chtiej, a drugi finiszował 19-latek Gęszka, którego wynik katowicka gazeta uznała za jedną z największych niespodzianek wyścigu. - Uciekłem 15 km przed metą na podjeździe między Halembą a Kochłowicami. Na stadionie Baildonu (aktualnie obiekt AWF - przyp. red) witał mnie wielotysięczny tłum. Żadnych specjalnych nagród jednak nie otrzymałem - przyznaje Gęszka. Dwa lata później Wojciech Goszczyński zdobył dla Gwardii brązowy medal na mistrzostwach Polski. Przez następne 15 lat kolarze milicyjnego klubu z Katowic nie osiągali znaczących sukcesów.
Wyniki przyszły na początku lat 80. - Komendantem katowickiej milicji był wtedy wielki miłośnik kolarstwa generał Jerzy Gruba. Jego marzeniem było stworzenie najpotężniejszej sekcji w Polsce. Większej od wojskowej, stołecznej Legii - tłumaczy Andrzej Nowak, wtedy kolarz Gwardii, a obecnie prezes Śląskiej Związku Kolarskiego.