PODATKI W PRZEDSIĘBIORSTWIE 20.03.2010 r.

prof. J. Sokołowski

WYKŁAD 2

WYBÓR MIEJSCA, RODZAJU I PRZEDMIOTU DZIALALNOŚCI GOSPODARCZEJ

A WYSOKOŚĆ OBCIĄŻEŃ PODATKOWEYCH.

Krajowe i zagraniczne uwarunkowania miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Zagraniczne uwarunkowania.

• Każdy kraj ma swój system podatkowy i zróżnicowaną wysokość podatków,

• UE stawki VAT 15 % - 25 %; dla podatku dochodowego PIT i CIT brak uregulowań,

• KE powołała Komisję, która ustala najważniejsze czynniki dla prowadzenia działalności gospodarczej z punktu widzenia lokalizacji, przede wszystkim wysokość obciążeń podatkowych,

• Raje, oazy podatkowe (dzielą się na III grupy):

I grupa - państwa w ogóle bez podatku dochodowego,

II grupa - kraje, gdzie podatki dochodowe są szczególnie niskie w stosunku do standardów światowych,

III grupa - standardy zbliżone do standardów światowych, ale w stosunku do niektórych spółek stosuje się preferencje podatkowe;

Raje/oazy w Europie - Gibraltar, Wyspy Kanaryjskie, Monako, Lichtenstein.

Raje/oazy na świecie - Małe i Wielkie Antyle.

Transfery do rajów podatkowych w celu uniknięcia podatków - sprzedaż towarów po niskiej cenie do córek spółek.

Spółka matka Spółka córka

Problem rajów podatkowych:

• ograniczenia prawne, np. gdy spółka matka w PL prowadzi córkę w raju podatkowym i uzyskuje niskie dochody to wtedy dochód matki w PL podlega oszacowaniu przez US),

Wybór kraju (miejsca) w którym podejmuje się działalność gospodarczą.

• Takiemu wyborowi sprzyjają umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Polska ma takie umowy ze wszystkimi liczącymi się w świecie gospodarkami.

• Istotna kwestia w umowach - oprocentowanie dywidend.

• Umowy dwustronne w zakresie dywidend uzależniają sposób opodatkowania
  w zależności od udziałów w przedsiębiorstwie zagranicznym.

W przypadku znacznego udziału spółki PL w spółce zagranicznej od podatku dochodowego naliczanego w Polsce od łącznej sumy dochodów odliczana jest kwota podatku z dywidend uiszczona zagranicą.

Jeżeli ten udział jest stosunkowo nieduży wówczas od podstawy opodatkowania odliczana jest kwota dywidendy opodatkowanej zagranicą.

W przypadku podmiotów zagranicznych mających udział w spółkach na terytorium PL poziom opodatkowania jest zróżnicowany.

• 19% - dywidendy (przychód),

• w umowach Niemcy, USA - nie większa niż 15%,

• umowy z Japonią, Włochami, Austrią - nie większa niż 10%,

Problem wyboru miejsca prowadzenia działalności gospodarczej ma wymiar krajowy
i zagraniczny.

1. Specjalne strefy ekonomiczne - obecnie preferencje dla małych i średnich przedsiębiorstw, dla dużych firm TYLKO w szczególnych przypadkach, np. zaburzenia strukturalne i ekonomiczne w gospodarce - kryzys (zastosowano pomoc publiczną dla przedsiębiorców),

2. Wynika ze zróżnicowania obciążeń podatkowych w gminach (gminy mają dużą swobodę w określaniu wysokości podatku od nieruchomości i od środków transportu),

3. Karta podatkowa - wielkość miejscowości w której prowadzi się działalność gospodarczą - różne stawki podatku.

Np. do 5.000 tys mieszkańców - minimalna stawka,

Uśredniona,

Najwyższa,

Wybór rodzaju działalności gospodarczej.

• Czy działalność w sferze produkcji, usług czy handlu? Stawki mogą być zróżnicowane, np. ryczałt ewidencjonowany ( działalność usługowa - 8,5%, produkcyjna - 5,5%, handel - 3,5%), karta podatkowa.

Wybór przedmiotu działalności gospodarczej.

• Jakie usługi, co produkujemy, czym handlujemy? Stawki np. VAT - podatek przerzucany, mogą być różne, 22%,, 7%, 3%, 0%; podnosimy ceny - wpływ na nabywców,

• Należy uwzględnić powierzchnię - podatek od nieruchomości,

• Podatek od środków transportu (przedmiot działalności wpływa na wybór pojazdu)

WYBÓR FORMY PRAWNEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ I FORMY OPODATKOWANIA

W zależności od formy (osoby fizyczne i osoby prawne) mamy różne stawki podatku dochodowego.

Osoby fizyczne:

• Zaleta 1: wybór pomiędzy stawką 19% przy braku możliwości skorzystania
  z preferencji podatkowych lub stawką progresywną 18% i 32% z preferencjami.

W zależności od dochodów:

- małe dochody - st. progresywna 18% i 32%,

- wysokie dochody - st. liniowa 19%

• Zaleta 2: korzystamy z preferencji, np. wspólne opodatkowanie z małżonkiem,
  w przypadku gdy mamy różne przedziały dochodowe lub jeden z małżonków w ogóle ich nie ma,

UWAGA! Przykładowe pytanie na kolokwium.

Podaj 3 warunki wspólnego opodatkowania się małżonków:

1. przez cały rok podatkowy między małżonkami występuje wspólnota majątkowa,

2. związek małżeński zawarty został przed danym rokiem podatkowym i trwał nieprzerwanie przez cały rok podatkowy,

3. żadne z małżonków przy prowadzeniu działalności gospodarczej nie może ponieść straty.

Osoby prawne (Np. Sp. z o.o., Sp. akcyjna):

• Zaleta 1: łatwiejsze pozyskiwanie kapitałów, ograniczona odpowiedzialność, względy podatkowe.

Elementem motywującym do tworzenia spółek prawa handlowego jest możliwość potrącenia podatku pobranego od dochodów z tytułu dywidend od podatku należnego
z innych źródeł.

Przywilej ten nie występuje gdy dywidendy wypłacane są osobom fizycznym.

WYBÓR RODZAJU OBCIĄŻENIA PODATKOWEGO

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą mają możliwość wyboru formy opodatkowania dochodu albo na zasadach ogólnych PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych) albo ryczałtem ewidencjonowanym, albo kartą podatkową (limit zatrudnienia).

Występują usługi i handel, które mogą być na karcie podatkowej:

• Np. gdy przychody w poprzednim roku podatkowym nie przekraczają 150 tys. € to ryczałt, jeśli są większe to na zasadach ogólnych.

W zależności od rodzaju obciążenia liczba podatników wynosi:

• 300 tys. - Karta Podatkowa,

• 600 tys. - ryczał ewidencjonowany,

• 1,5 miliona - zasady ogólne.

Do 20 stycznia danego roku podatkowego zgłaszamy wybór formy opodatkowania.

KOSZTY PRZEDSIĘBIORSTWA A OPODATKOWANIE DOCHODÓW

W podatku dochodowym opodatkowany jest dochód, czyli przychód minus koszty uzyskania przychodu

D = P - KUP

ie wszystkie koszty to KUP (podstawowe: płace pracowników, amortyzacja ŚT i WNiP, ubezpieczenia, zakup surowców, materiałów, energii, niektóre podatki, np. od nieruchomości lub środków transportu).

Naturalny cel działalności firmy to obniżanie koszów jej działalności.

Dotyczy sytuacji gdy podatki dochodowe nie są zbyt wysokie.

Obciążenia parapodatkowe - ubezpieczenia społeczne, Fundusz Wypadkowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Pracy.

Są firmy, które chcą generować KUP, np. w przedsiębiorstwach państwowych jak URSUS (podwyżki płac - koszty ↑, dochody ↓).

W celu zwiększenia lub utrzymania poziomu sprzedaży firmy ponoszą wydatki na reklamę (nie wszystkie z nich to KUP), jeśli są to wydatki na reklamę publiczną (np. prasa, radio) to SĄ KUP. Reklama prowadzona w inny sposób - nie zalicza się do KUP wydatków przekraczających 0,25% przychodu.

Istotne jest używanie samochodu prywatnego do prowadzenia działalności gospodarczej. Zasadniczy problem stanowi wliczanie wydatków związanych z używaniem prywatnego samochodu osobowego właściciela przedsiębiorstwa do celów prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

Są II sytuacje:

Sytuacja I: wynika z decyzji przedsiębiorcy o przekazaniu samochodu osobowego do wyłącznego wykorzystywania dla celów przedsiębiorstwa,

Sytuacja II: związana z decyzją o użytkowaniu dla celów prywatnych i firmy,

Obie sytuacje niosą różne konsekwencje w sferze kosztów a zwłaszcza w sferze zaliczania do KUP.

Jeżeli przedsiębiorstwo postępuje wg sytuacji 1 to musi samochód osobowy wpisać do ewidencji ŚT. Wtedy zalicza do KUP np. koszty zakupu paliw, olejów, remontów, ubezpieczenia, odpisu amortyzacyjnego.

W sytuacji 2 do KUP mogą być zaliczone wydatki w wysokości nie wyższej niż wynikającej z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu oraz stawki za 1 km przebiegu.

Ustawodawca stworzył bodźce dla osób fizycznych w zakresie prac badawczych zakończonych powstaniem projektów badawczych, sprzedażą licencji, przez określenie KUP na poziomie 50% osiągniętego przychodu.

• Na tym samym poziomie dla praw autorskich,

Prowadzący działalność gospodarczą powinni unikać wszelkich nieprawidłowości
w regulowaniu zobowiązań w stosunku do innych podmiotów, tzn. budżetu, banków, przedsiębiorstw, gdyż dodatkowe uciążliwości finansowe z tego tytułu nie można zaliczyć do KUP.

Dotyczy to zwłaszcza kar umownych i odszkodowań, odsetek za zwłokę oraz grzywien i kar pieniężnych orzekanych przez sądy.

Dla ograniczenia sytuacji w których podmioty dokonują wydatków na zakupy określonych przedmiotów wliczanych w ciężar kosztów firmy, ale wykorzystywanych przez nich do celów osobistych wprowadzono zapisy w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) i osób prawnych (CIT) zmierzające do ograniczenia tego typu zachowań.

W przypadku stwierdzenia że przedmioty te nie są wykorzystywane do celów prowadzonej działalności gospodarczej lecz służą osobistym celom podatnika, względnie bez uzasadnienia znajdują się poza terenem przedsiębiorstwa, wówczas wydatków na te zakupy nie zaliczamy do KUP.

Pewne formy strategii kosztowej podatnika mogą wynikać z możliwości odliczania strat poniesionych w danym roku od dochodów uzyskanych w następnych latach.

Rozwiązania ustaw PIT i CIT zawierają bowiem zapis że o wysokość strat można obniżyć dochód w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 % kwoty tej straty.

Takie rozwiązanie ma sprzyjać zwłaszcza przedsiębiorstwom podejmującym ryzyko inwestycyjne a więc ponoszącym koszty albowiem w razie poniesienia strat istnieje możliwość ich kompensaty w przyszłych latach.

Ważnym elementem kosztów jest amortyzacja: firmy mogą wybrać amortyzacje liniową lub degresywną.

Stawki amortyzacji - w zależności jakie są ŚT, mogą być stosowane przeliczniki podwyższające stawki (większa amortyzacja i mniejszy podatek).

Wartości niematerialne i prawne - o wysokości odpisów amortyzacyjnych decyduje sam przedsiębiorca przy spełnianiu określonych warunków:

• Oprogramowanie komputerowe i prawa autorskie - odpisy nie mogą trwać krócej niż 2 lata,

• Koszty zakończonych prac rozwojowych - nie krócej niż 3 lata,

• Pozostałe składniki WNiP - okres amortyzacji nie krótszy niż 5 lat.

PL

R (córka)

USA

Ceny Transferowe

Ceny niskie

Ceny Transferowe

PL

R (córka)

Koszty wytworzenia w %

(Wysokie koszty i niskie dochody)

(Niskie koszty i duże dochody)

---