I. Opracowanie i wdrożenie programu własnego

W 2011 roku opracowałam program autorski pt.: „Unsere kleine Reise in die drei Alpenländer. Program nauczania języka niemieckiego dla gimnazjum z elementami realioznawstwa krajów niemieckojęzycznych”. Swój program (zatwierdzony uchwałą Rady Pedagogicznej i Dyrektora Szkoły) wdrażałam z powodzeniem w klasach gimnazjalnych.

Misją naszej szkoły jest nauczanie i wychowanie podążające zgodnie z duchem czasu, przygotowujące ucznia do samodzielnego funkcjonowania we współczesnym świecie. Nauczanie języków obcych ma ogromne znaczenie w realizacji tej misji, ponieważ

w dzisiejszych czasach trudno wyobrazić sobie normalne życie i funkcjonowanie bez ich znajomości. Podczas poszukiwania pracy znajomość języka niemieckiego może być dla kandydata dodatkowym atutem. Posługiwanie się tym językiem na poziomie komunikatywnym może umożliwić otrzymanie pracy w Niemczech lub Austrii, które od niedawna otworzyły swoje rynki pracy dla obywateli Polski. Podczas zagranicznych podróży znajomość języka niemieckiego umożliwia swobodne porozumiewanie się w sytuacjach życia codziennego, dzięki czemu wyjazd jest miły i bezpieczny.

Nauczanie języka obcego polega na kształceniu czterech sprawności językowych: czytania ze zrozumieniem, mówienia, słuchania ze zrozumieniem oraz pisania. Oprócz doskonalenia tych sprawności nieodłączną częścią lekcji języka powinno być przekazywanie wiadomości o krajach niemieckojęzycznych. Ponieważ wiedza o krajach DACH w wielu podręcznikach jest traktowana bardzo powierzchownie bądź pomijana, chciałabym skupić się na tej dziedzinie. Mój program autorski zawiera łącznie 27 tematów poświęconych bezpośrednio informacjom o krajach niemieckojęzycznych, na każdy rok nauki przypada po 9 jednostek lekcyjnych o tej tematyce. Poza tym krótkie informacje, anegdoty

i ciekawostki o krajach DACH będą pojawiały się na bieżąco podczas realizacji pozostałych tematów zawartych w programie. Zapoznawanie uczniów z realiami życia w Niemczech, Austrii i Szwajcarii będzie odbywało się również w ramach zajęć pozalekcyjnych, wyjść, konkursów i imprez związanych z językiem niemieckim. Oto przykładowe tematy lekcji zorientowanych na kulturoznawstwie krajów niemieckojęzycznych:

• W klasie pierwszej:

1. Podstawowe informacje o Niemczech.

2. Pozdrowienia w różnych regionach Niemiec.

3. W jakich krajach mówi się po niemiecku?

4. Niemieckie miasta - prezentacja.

5. Niemieckie miasta - praca z mapą.

6. Projekcja filmu „Monachium”.

7. Quiz wiedzy o Bawarii

8. System edukacji w Niemczech.

9. Tworzenie kartek świątecznych z życzeniami

• W klasie drugiej:

1. Świat Kryształu Swarovski

2. Z czego słynie Szwajcaria? Praca z tekstem „Rund um die Uhr”.

3. Projekcja filmu: „Good bye Lenin”.

4. Omówienie i zadania do filmu „Good bye Lenin”.

5. Piłka nożna w Niemczech.

6. Co wydarzyło się 03.10.1990?

7. Gra dydaktyczna „ Die Gerüchte über drei Alpenländer”.

8. Gra dydaktyczna „ Die Gerüchte über drei Alpenländer” - kontynuacja.

9. Kolędy niemieckie.

• W klasie trzeciej:

1. Podział administracyjny Niemiec.

2. Sławni Niemcy.

3. Biografie znanych osób.

4. Najpiękniejsze miasta w Niemczech.

5. Niemieckie samochody.

6. Prezentacje o krajach DACH.

7. Prezentacje o krajach DACH - kontynuacja

8. Co wiesz o krajach niemieckojęzycznych? Quiz.

9. Tradycje świąteczne w Niemczech.

Nadrzędnym celem mojego programu jest wprowadzenie na lekcji języka niemieckiego podstawowej wiedzy o kulturze, gospodarce, historii i tradycjach krajów niemieckojęzycznego obszaru językowego w oparciu o fakty z życia codziennego, wiadomości geograficzne, historyczne, społeczno-polityczne i gospodarcze. Poprzez pracę

z oryginalnymi materiałami (zdjęcia, wycinki z czasopism, quizy, filmy, rekwizyty itp.) uczniowie uzyskają kontakt z „żywym językiem”, co sprawi, że lekcje staną się bardziej urozmaicone i ciekawe.

Podstawą do opracowania założeń tego programu jest Podstawa Programowa kształcenia ogólnego zawarta w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia

23 grudnia 2008 r. Program przeznaczony jest dla uczniów klas I-III gimnazjum uczących się języka niemieckiego od podstaw. Zakłada on naukę w wymiarze dwóch godzin lekcyjnych tygodniowo w ramach obowiązkowych lekcji języka niemieckiego (drugi język obcy). Zajęcia odbywają się głównie w klasopracowni języka niemieckiego, ale przewidziane są również prezentacje, projekcje filmów i lekcje z użyciem komputera w sali multimedialnej oraz wyjścia: na konkursy, wystawy, imprezy i lekcje plenerowe.

Cele ogólne programu:

1. Osiągnięcie przez uczniów kompetencji komunikacyjnej i językowej,

2. Kształtowanie sprawności językowych umożliwiających porozumiewanie się

w języku niemieckim:

- czytania,

- słuchania ze zrozumieniem,

- mówienia,

- pisania,

3. Rozwijanie umiejętności swobodnego wypowiadania się w języku niemieckim

ze szczególnym uwzględnieniem praktycznych sytuacji, typowych dla życia codziennego

(np. w sklepie, na dworcu itp.),

4. Poznanie krajów niemieckiego obszaru językowego: ich obszaru, krajobrazu, historii, gospodarki, kultury i obyczajów,

5. Wdrażanie do poszanowania obyczajów panujących w obcym kraju,

6. Motywowanie uczniów do nauki języka i pogłębiania wiedzy o krajach DACH poprzez naukę połączoną z zabawą, wprowadzanie gier dydaktycznych, quizów, ciekawostek itp. oraz przeprowadzanie „żywych lekcji” jęz. niemieckiego.

Cele operacyjne:

1. Uczeń potrafi:

a) porozumiewać się w prostych sytuacjach komunikacyjnych,

b) zadawać proste pytania i odpowiadać na nie w jęz. niemieckim,

c) zapisać znane mu słowa, zwroty, zdania,

d) prawidłowo wymawiać poznane słowa, zwroty, zdania stosując prawidłową akcentuację

i intonację,

e) przeczytać na głos krótki tekst w języku niemieckim,

f) pracować ze słownikiem dwujęzycznym,

g) wyszukać, selekcjonować, porządkować i wykorzystać informacje z różnych źródeł, takich jak: podręcznik, encyklopedia, leksykon, Internet i inne media,

h) poradzić sobie z barierą językową,

i) zauważyć różnice i podobieństwa w tradycjach polskich i niemieckich.

2. Uczeń zna:

a) elementarne zasady gramatyki jęz. niemieckiego,

b) podstawowe zasady ortografii jęz. niemieckiego,

c) podstawowe informacje dotyczące realioznawstwa krajów DACH:

- zarys geograficzny (położenie geograficzne krajów, stolice, największe miasta, rzeki, góry, jeziora, podział administracyjny, państwa graniczące z krajami DACH),

- kulturę, tradycje i obyczaje (charakterystyczne elementy i tradycje związane

ze świętami i obyczajami, różne ciekawostki),

- nazwiska słynnych przedstawicieli kultury, sztuki, nauki i sportu,

- podstawowe symbole krajów DACH (flaga, godło, hymn itp.)

- historię Niemiec związaną z podziałem kraju po II wojnie światowej,

- realia dotyczące życia codziennego w krajach niemieckiego obszaru językowego,

- najważniejsze zabytki krajów niemieckojęzycznych.

3. Uczeń rozumie:

- rozmówcę posługującego się językiem niemieckim,

- krótkie autentyczne teksty użytkowe w jęz. niemieckim.

4. Ponadto uczeń:

- rozwija swoje uzdolnienia,

- poszerza swoje horyzonty myślowe,

- bierze aktywny udział w życiu kulturalnym poprzez uczestnictwo w wyjściach zorganizowanych w ramach realizacji programu.

Program opiera się na realizacji podręcznika „Magnet” (część 1, 2 i 3) wraz

z zeszytem ćwiczeń i płytą CD. Dodatkowo stosowane były pomoce naukowe takie jak: nagrania na płytach CD, filmy DVD, prezentacje zdjęć Powerpoint, fotografie, mapa, teksty autentyczne, słownik, rekwizyty, plakaty, tabele, zestawienia gramatyczne, gry dydaktyczne, krzyżówki, wykreślanki itp. Niektóre z materiałów zostały opracowane przeze mnie specjalnie na potrzeby tego programu.

Ocenianie wiedzy, osiągnięć i umiejętności będzie odbywało się zgodnie

z kryteriami zawartymi w wewnątrzszkolnym systemie oceniania i przedmiotowym systemie oceniania. Do podstawowych form należały: testy, kartkówki, wypowiedź ustna, uzupełnianie zeszytu ćwiczeń (głównie praca własna). Poza tym uczniowie mogli otrzymać oceny za: aktywne uczestnictwo w lekcji, wypowiedź pisemną, opracowanie i zaprezentowanie projektów, udział w konkursach, czytanie na głos, zeszyt przedmiotowy, rozwiązanie zadań dla chętnych lub zdolnych uczniów, sumienną pracę w zespołach,

Na bieżąco pracowałam nad ewaluacją i modyfikacją mojego programu

w zależności od potrzeb i możliwości swoich uczniów. Oto wnioski z ewaluacji:

• Udało się zrealizować przewidziane tematy programu we wszystkich klasach,

• Uczniowie w przeprowadzonej ankiecie prosili o więcej lekcji plenerowych,

w następnym roku postaram się o zorganizowanie ciekawych wyjść,

• Tematy dotyczące wiedzy o krajach niemieckojęzycznych nie muszą być sztywno wprowadzane w klasie 1, 2 3 mogę je mieszać w razie potrzeby wprowadzając np. temat z klasy 1 w klasie 2 i odwrotnie,

• Temat planowo realizowany w klasie drugiej „Piłka nożna w Niemczech” należy aktualizować na bieżąco, w tym celu należy wybrać zainteresowanych uczniów, którzy dostarczą nowinek na temat najnowszych osiągnięć

w dziedzinie piłki nożnej,

• Ponieważ istnieje wiele ciekawych materiałów audiowizualnych wspomagających nauczanie języka niemieckiego potrzebujemy w naszej klasopracowni języka niemieckiego rzutnika i nagłośnienia. Odbyłam już

rozmowę na ten temat z panią Dyrektor, która obiecała, że otrzymamy taki sprzęt jak najszybciej to będzie możliwe.

Program pozwolił mi na lepszy podział pracy i zorganizowanie potrzebnych materiałów. Ponadto z jego pomocą udało mi się osiągnąć najważniejszy cel: realioznawstwo krajów DACH stało się częstym elementem naszych zajęć, a nie dziedziną zepchniętą na margines, przy czym nadal kształtowaliśmy cztery główne sprawności językowe: mówienie, słuchanie, czytanie i pisanie. Realizacja mojego programu przyczyniła się na pewno do zwiększenia wśród uczniów motywacji do nauki języka niemieckiego, a także wpłynęła na kształtowanie postawy człowieka otwartego i tolerancyjnego wobec odrębności kulturowej innych krajów.

Uzyskane efekty:

• Rozwinęłam swoje umiejętności konstruowania programów edukacyjnych, prawidłowego rozplanowania czasu i materiału, właściwego doboru treści, którymi zachęcę uczniów do uczestnictwa w zajęciach

• Dzięki odpowiednio zaplanowanemu procesowi nauki uczniowie mogli rozwijać wszystkie kompetencje językowe oraz wiedzę o krajach niemieckojęzycznych

• Rozwijałam pasje uczniów

• Uzyskałam pewność, że nieustannie rozwijam się, dało mi to poczucie satysfakcji

i zadowolenia z dobrze i prawidłowo wykonywanych obowiązków

• Posiadłam poczucie dynamiki w procesie programu nauczania,
  który należy modyfikować zgodnie z możliwościami i potrzebami uczniów

II. Opracowanie i wdrożenie programu koła filmowo-dyskusyjnego pt. „Otwórz oczy na niemieckie i rosyjskie kino”

Wraz z nauczycielką języka rosyjskiego skonstruowałam i od roku szkolnego 2012/2013 przez dwa lata realizowałam program koła filmowo-dyskusyjnego pt. „Otwórz oczy na niemieckie i rosyjskie kino” zaadresowanego do uczniów - pasjonatów filmu. Przedstawiam program pracy tego koła:

Cele: Filmy o różnej tematyce, ciekawe i dostosowane do zainteresowań ucznia są efektywnymi, pożytecznymi, a przede wszystkim interesującymi środkami nie tylko nauczania, ale i poznawania oraz rozumienia języka obcego. Uczniowie uczą się także zabierania głosu i prowadzenia dyskusji na temat obejrzanych filmów.

Program zakładał oglądanie filmów niemieckich i rosyjskich w szkolnej sali multimedialnej, a także wyjścia na projekcje filmów np. do Rosyjskiego Centrum Nauki

i Kultury w Gdańsku. Przed obejrzeniem każdego filmu przewidziane było słowo wstępne, którego celem było nie tylko ułatwienie zrozumienia treści filmu, ale także pełniejszego ogólnego jego przyswojenia. Po obejrzeniu filmu przewidziana była dyskusja na temat obejrzanego filmu (postaci, reżysera, treści i fabuły filmu, gry aktorów).

Kino niemieckie nie jest w Polsce zbyt popularne. Szkoda jednak, że tak jest, gdyż niektóre pozycje, które proponują Niemcy, naprawdę zasługują na uwagę. Wybrałam znane współczesne niemieckie produkcje filmowe reprezentujące różne gatunki filmowe. Oto ich tytuły:

1. „Fala” (2008) - dramat, thriller

2. „My dzieci z dworca Zoo” (1981) - dramat obyczajowy

3. „Fałszerze” (2007) - dramat, kryminał, wojenny

4. „Leila i Nick” (2005) - dramat, komedia romantyczna

5. „Pukając do nieba bram” (1997) - komedia, akcja, dramat

6. „Upadek” (2004) - historyczny, wojenny

7. „Miłość z przedszkola” część 1 (2007) - komedia romantyczna

8. „Gdzie jest Fred?” (2006) - komedia, sportowy

9. „Twardziel” (2006) - dramat, kryminał

10. „Bez limitu prędkości” (2004) - akcja, komedia

11. „Moje słowa, moje kłamstwa, moja miłość” (2009) - komedia

12. „Biała Masajka” (2005) - melodramat

13. „Francuski dla początkujących” (2006) - komedia romantyczna

14. „Tata do pary” (2011) - komedia romantyczna

15. „Handel” (2007) - dramat, kryminał

Dzięki udziałowi w kole „Otwórz oczy na niemieckie i rosyjskie kino” młodzież zyskała okazję obejrzenia wartościowych, bardziej ambitnych filmów. Poznała też gatunki filmowe, niż te, z którymi się styka i wybiera na co dzień. Z relacji uczniów wynika, że głównie oglądają horrory, łatwe w odbiorze komedie, ewentualnie filmy sensacyjne.

Tymczasem w ramach koła sięgaliśmy po dramaty, filmy historyczne i wojenne, filmy komediowe tylko te z głębszym przesłaniem. Uczniom podobały się wybrane przeze mnie filmy, chętnie oglądali też rosyjskie produkcje filmowe. W szczególności podobały im się filmy z udziałem Tila Schweigera, którego niektórzy uczniowie rozpoznawali

z amerykańskich produkcji. Uczniowie byli zadziwieni, że kino niemieckie jest takie dobre, wcześniej nie mieli okazji poznać zbyt wielu niemieckich filmów. Dzięki obejrzanym obrazom uczniowie mogli dowiedzieć się więcej informacji o Niemczech. Zamierzamy kontynuować prowadzenie tego koła zajęć pozalekcyjnych, będę musiała jednak częściowo zmienić repertuar, tak abym w przyszłym roku mogła zaproponować uczniom, którzy brali udział w kole w tym roku zupełnie inne tytuły.

UZYSKANE EFEKTY:

• Udało mi się zaszczepić zainteresowanie uczniów filmem niemieckim

• Zintegrowałam uczniów zainteresowanych filmem nienieckim i kulturą Niemiec

• Wskazywałam uczniom sposoby na atrakcyjne i rozwijające intelektualnie spędzanie wolnego czasu

• Uczestnicząc w projekcjach filmowych uczniowie poznali bogactwo gatunków filmowych oraz „osłuchali się” z oryginalną mową niemiecką

• Wzbogaciłam ofertę pozalekcyjną szkoły

• Poszerzyłam wiedzę uczniów o sprawach życia codziennego oraz kulturze i historii Niemiec

• Umożliwiłam zapoznanie się z różnorodnymi gatunkami filmowymi

OPRACOWAŁA:

…………………….

& 8 ust. 2 pkt 4a

Opracowanie i wdrażanie programu dotyczącego działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych

lub innych związanych odpowiednio z oświatą, pomocą społeczną lub postępowaniem w sprawach nieletnich.

42

A.S.

Zespół Kształcenia Podstawowego i Gimnazjalnego nr …….. w ………….

---