1. Nazwa polska gatunku: Gwiazdnica pospolita
2. Nazwa łacińska gatunku: Stelaria media
3. Rodzina botaniczna: goździkowate
4. Grupa biologiczna chwastów: jare krótkotrwałe (efemerydy)
5. Krótki opis morfologiczny:
- roślina piętra niskiego,
- pędy płożące, silnie rozgałęzione ze zdolnością do tworzenia korzeni przybyszowych.
Może tworzyć płaskie kępy o średnicy 60-80 cm.
- liście jajowate zaostrzone na ogonkach,
- kwiaty drobne, barwy białej zebrane w wierzchotki dwuramienne,
- owoctorebka.
5a. Opis nasienia: małe o średnicy około 1 mm, okrągławe, bocznie spłaszczone pokryte popielatymi brodawkami w kształcie gwiazdek, bez połysku o barwie ciemnobrunatnej.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: w zbożach, okopowych, rzepakach, w warzywnikach i sadach. Szczególnie uciążliwa na glebach próchniczych, wilgotnych lub uprawach roślin silnie nawożonych azotem.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe): roślina miododajna. Wpływa korzystnie na mleczność krów. Może być używana jako pasza dla inwentarza i drobiu.
1. Nazwa polska gatunku: Żółtlica drobnokwiatowa
2. Nazwa łacińska gatunku: Galinsoga parviflora
3. Rodzina botaniczna: astrowate
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczne jare (ruderalna)
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga rozgałęziona, rzadko przylegająco owłosiona,
- liście jajowate umieszczone naprzeciwlegle na ogonkach, o ząbkowanych brzegach,
- kwiatostankoszyczek umieszczony na długiej szypułce, koszyczki zebrane są w baldaszkokształtne kwiatostany,
- kwiaty brzeżne, białe nibyjęzyczkowe, kwiaty wewnętrzne rurkowe o barwie żółtej, obupłciowe o kielichu w postaci postrzępionych łuseczek.
5a. Opis nasienia: mała do 1,7 mm długości koloru brynatnoczarnego, klinowata, powierzchnia niełupek omszona, szczyt z pierścieniem białawych łusek kielicha.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: ziemniaki, rośliny warzywne. Gleby gliniaste, próchnicze bogate w azot.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Rzodkiew świerzpa
2. Nazwa łacińska gatunku: Raphanus raphanistrum
3. Rodzina botaniczna: krzyżowe
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna jara
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga wzniesiona, rozgałęziona, u dołu szorstko owłosiona,
- liście dolne na ogonkach, lirowate z bardzo głębokimi wcięciami, górne liście bardziej lancetowate z nierównymi ząbkami,
- kwiatostangrono. Kwiaty jasnożółte lub z odcieniem białawym, zwykle z ciemnofioletowymi nerwami na płatkach korony. Kielich z działkami przylegającymi,
- owocprzewięzista łuszczyna.
5a. Opis nasienia: długość 4-7 mm, barwy brunatnej. Nasiona kiełkują bardzo powoli, niekiedy po drugim roku. W glebie zachowuje żywotność przez wiele lat.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: zboża jare, rośliny okopowe. Gleby piaszczyste, ubogie i kwaśne.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Gorczyca polna
2. Nazwa łacińska gatunku: Sinapis arvensis
3. Rodzina botaniczna: krzyżowe
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczne jare
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga rozgałęziona, szorstko owłosiona,
- liście niepodzielone, jajowate lub podługowate, dolne prawie lirowate, nierówno zatokow-ząbkowane.
Kwiatostanem jest grono. Kwiaty złociście-żółte z charakterystycznie odstającymi działkami kielicha.
- owocłuszczyna
5a. Opis nasienia: kuliste prawie gładkie, ciemnobrunatne lub czarne z widocznym małym znaczkiem.
6. Występowanie w roślinach uprawnych:
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Komosa biała
2. Nazwa łacińska gatunku: Chenopodium album
3. Rodzina botaniczna: komosowate
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna jara
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga silnie rozgałęziona, wysokość 10-100 cm,
- liście mączysto owłosione, podłużnie lancetowatojajowate w nasadzie klinowate, nierówno ząbkowane,
- kwiaty drobne z wyrastającymi wyraźnie grzbietami, zebrane w kłębki skupione w gęste wiechowate kwiatostany.
5a. Opis nasienia: drobne, okrągłe, soczewkowato spłaszczone, koloru czarnego, lśniące o średnicy 1,5 mm.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: rośliny okopowe, kukurydza, strączkowe, zboża ozime i jare.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Rdest powojowy
2. Nazwa łacińska gatunku: Polygonum convolvulus
3. Rodzina botaniczna: rdestowate
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna jara
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodygi cienkie, kanciaste, wijące się, długości do 1 m,
- liście umieszczone są na wyraźnych ogonkach o charakterystycznym sercowatostrzałkowatym kształcie,
- kwiaty niepozorne, białawozielone, umieszczone w kątach liści po 3-6,
- owocorzeszek 3-graniasty.
5a. Opis nasienia: długość 2,7-3,5 mm, na szczycie zaostrzony, barwy brunatnej lub czarnej, matowy lekko chropowaty.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: zboża, okopowe, kukurydza,strączkowe. Gleby lekkie, piaszczyste, średnio ciężkie.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Sporek polny
2. Nazwa łacińska gatunku: Speragula arvenis
3. Rodzina botaniczna: gożdzikowate
4. Grupa biologiczna chwastów: jare właściwe wcześnie wschodzące
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga wzniesiona, silnie rozgałęzion, dolne boczne pędy półleżące. Wysokość 10-60 cm,
- liście nitkowate, mięsiste, lepkie, zebrane po 5-15 na piętrach,
- kwiaty białe, pięciodzielne o owalnych kwiatach. Korony zebrane w wierzchotkę dwuramienną,
- korzeń silnie rozgałęziony, płytki.
- owoctorebka
5a. Opis nasienia: spłaszczona kula o dłuższej średnicy 1-1,5 mm z białą falbanką wokół dłuższego obwodu.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: zbożach jarych, strączkowych, ziemniakach. Gleby lekkie, piaszczyste, nawet bardzo słabe.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe): Roślina bywa często zjadana przez zwierzęta, nasiona jej zawierają do 15% oleju.
1. Nazwa polska gatunku: Owies głuchy
2. Nazwa łacińska gatunku: Avena fatua
3. Rodzina botaniczna: trawy
4. Grupa biologiczna chwastów: trwała jednoroczna
5. Krótki opis morfologiczny:
- dorasta do wysokości ok. 100 cm, w zbożach ozimych do 20 cm,
- źdźbła wzniesione, pochwy dolnych liści owłosione, posiada długi błoniasty języczek liściowy oraz liście skręcone w lewo,
- kwiatostany wierzchołkokształtne rozpierzchłe,
- plewy wyraźnie dłuższe od kwiatów, plewka dolna pokryta rudymi włoskami,
- owocziarniaki długości 10-18 cm(mm?)
5a. Opis nasienia:
6. Występowanie w roślinach uprawnych: zboża jare len, rośliny strączkowe. Gleby cięższe, gliniaste o wyższym pH i podmokłych, silnie nawożonych azotem.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Szarłat szorstki
2. Nazwa łacińska gatunku: Amaranthus retroflexus
3. Rodzina botaniczna: szarłatowate
4. Grupa biologiczna chwastów: roczny jary (ruderalny)
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga wzniesiona, lekko owłosiona z czerwonym odcieniem,
- liście jajowate, owalnorombowate na końcu trochę tępe lub zaostrzone,
- kwiatostanem są zbite kłosy, rozmieszczone w kątach liści,a na szczycie zebrane w zbite kłosy,
- owocem jest torebka otwierająca się wieczkiem.
5a. Opis nasienia: okrągłe o średnicy około 1 mm, soczewkowato spłaszczone. Barwy czarnej silnie błyszczące i gładkie. Nasiona posiadają bardzo twardą łupinę.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: buraki, kukurydza, uprawy warzyw.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Chwastnica jednostronna (proso kurze)
2. Nazwa łacińska gatunku: Echinochloa crus-galli
3. Rodzina botaniczna: trawy
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna jara
5. Krótki opis morfologiczny:
- źdźbła wzniesione, rozgałęzione, w dolnych kolankach zgięte, nagie i gładkie,
- liście dość szerokie ciemno-szaro-zielone, gładkie,
- kwiatostanem jest gęsta wyprostowana wiecha,
- kłoski są owalnojajowate umieszczone na krótkich gałązkach,
- posiada 3 plewy o 3,5,7 nerwach, ostatnia zakończona jest ostro lub długą ością. Plewy są owłosione.
5a. Opis nasienia: ziarniak długości 2,5 mm.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: rośliny okopowe, kukurydza, warzywa. Gleby żyzne o podłożu gliniastym
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Włośnica zielona
2. Nazwa łacińska gatunku: Setaria virdis
3. Rodzina botaniczna: trawy
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna jara
5. Krótki opis morfologiczny:
- źdźbła częściowo leżące, wzniesione bliżej kwiatostanu lekko szorstkie, u nasady gałęziste,
- liście z wierzchu i na brzegach szorstkie, trawiasto zielone z niebieskawym nalotem,
- kwiatostan wiecha kłosokształtna, walcowata nie przerywana.
5a. Opis nasienia: posiada 3 plewy oraz 2 plewki, które na dojrzałym ziarniaku dł. 1,4-1,8 mm są prawie białe, drobno poprzecznie pomarszczone.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: kukurydza, rośliny okopowe, rośliny pastewne.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Wilczomlecz obrotny
2. Nazwa łacińska gatunku: Euphorbia helioscopia
3. Rodzina botaniczna: wilczomleczowate
4. Grupa biologiczna chwastów: roczny jary
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga wzniesiona, prosta lub rozgałęziona na szczycie,
- liście odwrotnie jajowate, w nasadzie klinowato zwężone zakończone na krótkim ogonku,
- kwiatostanem jest wierzchotka 3-5 ramienna.
5a. Opis nasienia: prawie kuliste, barwy czarnej lub brunatnoszarej, na powierzchni siatkowane z drobnymi zagłębieniami, długości 2-2,5 mm.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: okopowe, zboża. Gleby ciężkie, gliniaste, żyzne, rzadziej piaszczyste.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Mak polny
2. Nazwa łacińska gatunku: Papaver rhoeas
3. Rodzina botaniczna: makowate
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna ozima lub jara
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga wzniesiona, rozgałęziona i odstająca owłosiona,
- liście pojedynczo lub podwójnie pierzasto dzielne o odcinkach podługowatych, wyraźnie ząbkowanych i owłosionych,
- kwiaty pojedyncze o płatkach korony barwy purpurowej z dużą ciemną plamą u nasady. Szypułki kwiatowe długie odstająco owłosione,
- owoctorebka (makówka).
5a. Opis nasienia: nerkowate, długości 0,6-0,9 mm o powierzchni wyraźnie siateczkowatej, barwy brunatnej, matowe.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: zboża ozime (zwłaszcza pszenica, żyto), okopowe. Gleby ciężkie, gliniaste, żyzne.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Maruna bezwonna
2. Nazwa łacińska gatunku: Tripleurospermum indorum
3. Rodzina botaniczna: astrowate
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna jara lub ozima, także dwuletnia i wieloletnia
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga od połowy rozgałęziona
- liście 2-3-krotnie pierzastosieczne o długich, cienkich nitkowatych łatkach,
- kwiatostan pojedyncze koszyczki na długich szypułkach,
- kwiaty wewnętrzne rurkowe, żółte, kwiaty brzeżne języczkowe białe,
- owoc3-graniasta niełupka.
5a. Opis nasienia: żeberkowane, zwężające się ku dołowi, żebra barwy białawej, powierzchnia między żebrami pomarszczona, brunatna.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: zboża, okopowe, rzepak, koniczyna i lucerna. Gleba gliniasta, wilgotna i próchnicza.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Miotła zbożowa
2. Nazwa łacińska gatunku: Apera spica-venti
3. Rodzina botaniczna: trawy
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna ozima lub jara
5. Krótki opis morfologiczny:
- źdźbła prosto wzniesione lub w nasadzie kolankowate, liczne i gładkie,
- liście lekko szorstkie, dość wąskie, posiada wyraźny, podługowaty języczek, później postrzępiony,
- wiecha dość duża, po przekwitnięciu, rozpierzchła, bogato rozgałęziona,
- kłoski zielone lub fioletowo-czerwone nabiegle, dolna plewka unerwiona z długą ością,
- owocziarniak
5a. Opis nasienia:
6. Występowanie w roślinach uprawnych: zboża ozime, rzepak, rzadziej zboża jare.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Ostróżka polna
2. Nazwa łacińska gatunku: Consolida regalis
3. Rodzina botaniczna: jaskrowate
4. Grupa biologiczna chwastów: roczna ozima lub jara
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga wzniesiona, przylegle owłosiona,
- liście potrójne lub podwójne 3-sieczne o odcinkach liściowych równowąskich,
- kwiaty w luźnym gronie na cienkich szypułkach, ciemnoniebieskie, górny listek okwiatu z odstającą ostrogą,
- owocmieszek
5a. Opis nasienia: odwrotnie jajowaty lub prawie półkoliste czasem w kształcie ostrosłupa, czarnobrunatny z dachówkowato ułożonymi poprzecznie szeregami pomarszczonych łusek.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: zboża zwłaszcza ozime. Gleby gliniaste, rędziny.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Przytulia czepna
2. Nazwa łacińska gatunku: Galium aparine
3. Rodzina botaniczna: marzanowate
4. Grupa biologiczna chwastów: roczna ozima lub jara
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga 4-kańciasta, sztywno owłosiona w węzłach zgrubiała,
- liście ułożone po 6-8 w okółkach,
- kwiatostany baldachokształtne, 2-3 kwiatowe, korony kwiatów białe lub zielonobiałe,
- owocrozłupka
5a. Opis nasienia: rozłupki pokryte gęstymi haczykowatymi szczecinkami osadzonymi na stożkowatych brodawkach, barwy szarozielonej.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: zboża, okopowe. Gleby gliniaste, wilgotne.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Tobołki polne
2. Nazwa łacińska gatunku: Thlaspi arvense
3. Rodzina botaniczna: krzyżowe
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna jara lub ozima
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga wzniesiona, w górze rozgałęziona, lekko kanciasta, bruzdowana-pachnąca czosnkiem,
- liście dolne-odziomkowe kształtu odwrotnie jajowatego na ogonkach, liście umieszczone wyżej na łodydze podługowate, w nasadzie strzałkowate, zatokowo ząbkowane, tępo zaostrzone,
- kwiatostan grono wydłużające się w okresie tworzenia owoców, kwiatki drobne białe,
- owocłuszczyna.
5a. Opis nasienia: łuszczyna spłaszczona, z głębokim i wąskim wycięciem na szczycie. Nasiona owalne, spłaszczone o powierzchni łukowato pomarszczonej, barwy ciemnobrunatnej.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: zboża jare i ozime, okopowe, kukurydza, strączkowe, koniczyna.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Kąkol polny
2. Nazwa łacińska gatunku: Agrostemma girhago
3. Rodzina botaniczna: goździkowate
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna jara lub ozima
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga wyprostowana, górą rozgałęziona wraz liśćmi miękko szaro owłosiona,
- liście umieszczone na łodydze naprzeciwlegle, kształtu równowąskolancetowatego, ostro zakończone i omoszone,
- kwiaty pojedyncze, umieszczone na długich szypułkach, koloru purpurowego lub fioletowego,
- owocotwierająca się torebka.
5a. Opis nasienia: lekko kanciaste, okrągłowatonerkowate, pokryte chropowatymi wyrostkami, barwy prawie czarnej, matowe.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: zboża zwłaszcza żyta.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Wyka drobnokwiatowa
2. Nazwa łacińska gatunku: Vicia hirsuta
3. Rodzina botaniczna: motylkowate
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna jara lub ozima
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga leżąca lub podnosząca się, od nasady rozgałęziona, cienka, 4-kanciasta,
- liście o 4-10 parach równowąskich listków, zakończone wąsem,
- kwiatostanem jest grono, kwiaty drobne, błękitne lub białawe,
- owocstrąk podługowaty, rombowaty, barwy brunatnej lub czarnej.
5a. Opis nasienia: prawie kuliste, lekko spłaszczone, gładkie, połyskujące, barwy szarozielonej do brunatnej, zwykle czarno plamiaste.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: zboża ozime i jare, okopowe, koniczyna. Gleba piaszczysta, gliniasta, piaszczysta uboga w wapno.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Bniec biały
2. Nazwa łacińska gatunku: Melandrium album
3. Rodzina botaniczna: goździkowate
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczna, dwuletnia (dwupienna)
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga rozgałęziona, miękko owłosiona, u góry lekko lepka,
- liście naprzeciwległe, dolne kształtu odwrotnie jajowatego, górne owalnie lancetowate, zaostrzone, zwężające się w ogonek, owłosione.
- kwiatostanem jest wierzchotka dwuramienna, kwiaty koloru białego o kielichu rurkowatym u kwiatów męskich-pręcikowych oraz jajowato rozdętym u kwiatów żeńskich-słupkowy,
- owoctorebka otwierająca się.
5a. Opis nasienia: nerkowate, z lekkim zagłębieniem od strony brzusznej, wyraźnie brodawkowate, matowe, koloru popielatoszarego.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: zboża, okopowe, koniczyna, lucerna, łąki. Gleba żyzna bogata w azot.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Czosnek winnicowy
2. Nazwa łacińska gatunku: Alliuum vineale
3. Rodzina botaniczna: liliowate
4. Grupa biologiczna chwastów: wieloletnie
5. Krótki opis morfologiczny:
- wysokość rośliny do 60 cm,
- liście walcowate, wewnątrz puste, zielonoszare,
- kwiaty - dzwonki różowe z zielonymi nerwami głównymi lub białozielone z nerwami czerwonymi,
- kwiatostan mały niby baldach,
- owoctorebka
- cebula owalna o białych łuskach z bocznymi cebulkami również białymi, szerokimi.
5a. Opis nasienia:
6. Występowanie w roślinach uprawnych: oziminach najczęściej w życie, na suchych względnie nieużytkach. Gleby suche i ubogie.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe): Cebulki kwiatostanowe zmielone z ziarnem dają przykry zapach mące. Zjadane przez bydło na pastwisku psują mleko i przetwory z niego.
1. Nazwa polska gatunku: Mlecz polny
2. Nazwa łacińska gatunku: Sonchus arvensis
3. Rodzina botaniczna: cykoriowate
4. Grupa biologiczna chwastów: wieloletnie
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga wzniesiona, sztywna, u dołu naga,
- liście podzielone lub wrębne, pierzastodzielne, o trójkątnie lancetowatych odcinkach, brzegiem liście ostre i kolczasto ząbkowane,
- kwiatostan w postaci dość dużych koszyczków zebranych na szczytach rozgałęzień w baldachokształtne wiechy,
- kwiaty języczkowe, obupłciowe, zielonożółtawe,
- owocpodłużnie eliptyczna niełupka, prosta lub lekko zgięta.
5a. Opis nasienia: spłaszczone, ciemnobrunatna z podłużnymi żeberkami. Szczyt niełupki ucięty, wgłębiony z krótkim trzoneczkiem pośrodku otoczony białawym fałdem.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: zboża jare, okopowe. Gleby najczęściej wilgotne i próchniczne gleby gliniaste.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Ostrożeń polny
2. Nazwa łacińska gatunku: Cirisium arvense
3. Rodzina botaniczna: astrowate
4. Grupa biologiczna chwastów: wieloletnie, dwupienne
5. Krótki opis morfologiczny:
- gałęzista z obłokanciastą łodygą i silnie rozwiniętym systemem korzeniowym,
- liście eliptyczne lub podłużnie lancetowate, ząbki na brzegu liści z jasnymi, owłosionymi, szczecinkami,
- kwiatostan tworzą jajowatolancetowate koszyczki. Kwiaty rurkowe, jednopłciowe, pręcikowe lub słupkowe o barwie jasnopurpurowej lub białoliliowej,
- owocniełupka.
5a. Opis nasienia: podługowate, nieznacznie zgięte, barwy żółtej, na szczycie niełupki żółty trzoneczek.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: wszelkie zasiewy.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Perz właściwy
2. Nazwa łacińska gatunku: Elymus repens
3. Rodzina botaniczna: trawy
4. Grupa biologiczna chwastów: trawa wieloletnia
5. Krótki opis morfologiczny:
- źdźbła gładkie, nagie i wzniesione,
- liście płaskie na górnej stronie gładkie, u nasady blaszki liściowej wyrastają uszka o kształcie sierpowatym, które obejmują źdźbło,
- kłoski jajowatolancetowate, nieco odstające, ustawione szerszą stroną do osi kłosa.
5a. Opis nasienia: ziarniaki są oplewione, dolna plewka zwykle jest zaostrzona i zakończona ością.
6. Występowanie w roślinach uprawnych:
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):
1. Nazwa polska gatunku: Powój polny
2. Nazwa łacińska gatunku: Convolvolus arvenis
3. Rodzina botaniczna: powojowate
4. Grupa biologiczna chwastów: trwałe wieloletnie
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga nadziemna wijąca się po ziemi, podziemna silnie rozgałęziona, wysokość do 1 metra,
- liście owalne, strzałkowate, zakończone ogonkiem,
- kwiaty pojedyncze, lekko różowe o migdałowym zapachu, działki kielicha okrągłe,
- korzenie boczne rozmieszczone piętrowo z wybiegającymi ku górze odrostkami,
- owoctorebka, okrągła, spłaszczona, gładka, szarobeżowa.
5a. Opis nasienia: nasiona po 4 w torebce, ciemnobrązowe, chropowate, matowe.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: występują w różnych uprawach rocznych i wieloletnich.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe): zawierają trujący glikozyd.
1. Nazwa polska gatunku: Skrzyp polny
2. Nazwa łacińska gatunku: Equisetum arvense
3. Rodzina botaniczna: skrzypowate
4. Grupa biologiczna chwastów: wieloletnie
5. Krótki opis morfologiczny:
- pędy zarodnikowe są nie rozgałęzione, czerwone lub żółtobrunatne o szerokich pochwach liściowych z 6-10 trójkątnymi i zaostrzonymi ząbkami, zakończone zarodnikonośnym kłosem,
- pędy płodne są barwy zielonej, żeberkowane, rozgałęziające się walcowatymi pochewkami liściowymi.
5a. Opis nasienia: zarodniki
6. Występowanie w roślinach uprawnych: szczególnie ziemniaki
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe): zboża jare, okopowe, strączkowe, len, warzywa. Gleby żyzne wapienne, gliniaste i wilgotne.
1. Nazwa polska gatunku: Szelężnikwłochaty
2. Nazwa łacińska gatunku: Phinauthus maior
3. Rodzina botaniczna: cudzożywne - półpasożyty
4. Grupa biologiczna chwastów:
5. Krótki opis morfologiczny:
- łodyga sztywna, pojedyncza lub słabo rozgałęziona, wysokość 20-60 cm,
- liście siedzące, wydłużone, piłkowato-ząbkowate, naprzeciwległe,
- kwiaty słonecznie żółte, górna warga spłaszczona z boków. Kielich rozdęty ząbkowany o 4 ząbkach, unerwiony siatkowato,
- kwiatostanem jest kłosek,
- korzeń słabo rozwinięty główny i łodygi do utrzymywania pozycji pionowej. Korzenie boczne z ssawkami przyczepiającymi się do korzeni żywicieli,
- owoctorebka, dojrzała-szeleszcząca.
5a. Opis nasienia: owalne, brązowe, bezskrzydłe, z wąską falbanką, z obu stron pomarszczone.
6. Występowanie w roślinach uprawnych: w oziminach najczęściej na łąkach i polach uprawnych. Gleby piaszczyste.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe): Cała roślina i nasiona zawiera trujący alkaloid i inne składniki toksyczne dla koni, bydła, owiec.
1. Nazwa polska gatunku: Kanianka koniczynowa
2. Nazwa łacińska gatunku: Cuscuta trifolii
3. Rodzina botaniczna: kaniankowate
4. Grupa biologiczna chwastów: jednoroczne
5. Krótki opis morfologiczny:
Pasożyt całkowity o bezlistnych, bezzielnych pędach owijających się wokół pędów roślin żywicielskich, z których czerpie soki za pomocą specjalnych organów zwanych ssawkami.
Kwiatostan w postaci główkokształtnych błędników kwiatowych składających się z 12-18 kwiatowych pączków. Kwiaty barwy białawej z odcieniem różowym. Owocem jest 2-komorowa torebka otwierająca się.
5a. Opis nasienia: drobne, prawie kuliste, tępo kanciaste, barwy szarobrunatnej, siatkowo pomarszczone (dołkowane).
6. Występowanie w roślinach uprawnych: pasożytuje na koniczynie, tymotce, wyce.
7. Właściwości specjalne (szkodliwość dla ludzi i zwierząt oraz wartości paszowe):