Plon netto- plon brutto-- masa nasion wysianych.
Plon rzeczywisty- plon pomniejszony o straty na polu w czasie wedet, zbioru, transportu, przechowyw.
Siedlisko- zesp naturalnych i sztucznych czynników zewn które występując na danym obszarze wpływają bezpośrednio lub pośrednio na wzrost roślin.
Wzrost- zwiększenie masy roślin na skutek przyrostu liczby komórek i ich rozrostu.
Rozwój to cykl zmian. (od kwiatów do owoców i nasion).
Czynniki siedliska:
1 naturalne:
-klimatyczne (światło, opady, wiatr)
-glebowe (właściwości fizyczne, chemiczne, biologiczne)
-topograficzne (rzeźba ter, wysokość npm)
2 sztuczne:
-agrotechniczne (uprawa, nawożenie, siew)
-melioracyjne (zalesienie, nawodnienie)
-techniczne (wiatraki, szklarnie).
Znaczenie wiatru w siedlisku:
-wysuszające dział
-wzmaga transpirację
-susza fizjologiczna
-przy wys temp i wietrze nie zamykają się aparaty szpark.
Woda jako czynnik siedliska:
-opadowa, glebowa, stojąca i ruchoma.
Porowatość gleby:
-pory niekapilarne (powietrze)
-pory kapilarne (woda).
Polowa pojemność wodna- ilość wody, która w glebie zostaje po podsiąknięciu wody grawitacyjn.
Siły wiązania wody:
-elektrostatyczne (na pow czastec) kapilarne i osmotyczne.
Nadmiar wody w glebie:
-tworzenie toksycznych produktów metabolizmu organ beztlenowych
-zahamow procesów dekarboksyla
-wymywanie skł pokarmowych
Woda niedostępna to hydroskopowi i błonkow.
Ewaporacja- parowanie.
Regulowanie stos wodnych:
1czynne
-nawadnianie i odwadnianie
-uprawa roli (orka zimowa, podor)
2bierne
-dobór gat roślin
-terminy siewu
-nawożenie
-fitomelioracja.
Współczynnik transpiracji- ilość wody potrzebna do wyprodukowania 1 jednostki s m.
1 s m = 250- 900 l wody.
Biocenoza- zespól organizmów zwierzęcych roślinnych żyjących w zbliżonych warunkach środowiska we współzależności.
Ekosystem- „jednostka” obejmująca wszystkie organizmy na danym obszarze.
Składniki ekosystemu:
-substancje nieożywione
-producenci (autotrofy- samożywne)
-konsumenci (heterotrofy- cudzożywne), ludzie i zwierzęta
-reducenci (saprofity), grzyby, bakterie rozkładające subst org.
Regulowanie czynników siedliska:
1 bierne
-dobór gatunków i odmian (samokończące)
-termin siewu
-obsada roślin
-niszczenie chwastów
-siew mieszanek
-fitomelioracje, zadrzewienie
2 czynne
-uprawa gleby (zmniejszenie strat wody)
-prod pod osłonami.
Światło w siedlisku:
Znaczenie
-źródło energii dla fotosyntezy
-pośredni wpływ na transpirację
-regulowanie otwierania aparatów szpark
-bodziec rozwoju generatywn
-wpływ na kiełkowanie.
Brak światła powoduje:
-nadmierne wydłużanie pędów
-wiotkość łodyg
-chlorozę
-zahamowanie lub brak kwitnienia.
Nadmiar światła powoduje:
-skracanie pędów
-zahamowanie wzrostu
-przyspieszenie kwitnienia i owocowania.
Cheliofity- światłolubne (soja, kukurydza, słonecznik).
Znoszące zacienienie- trawy, nisko i średniowysokie chwasty.
Albedo- promieniowanie odbite dzielone przez promieniowanie padające x 100%.
Fotoperiodyzm- zjawisko zależności rozwoju roślin od długości dnia i nocy.
Rośliny dnia długiego- żyto, zboża, okopowe, rzepak, groch.
Rośliny dnia krótkiego- kukurydza, konopie, słonecznik,tytoń.
Jarowizacja- procesy biochemiczne zachodzące pod wpływem niskich temp warunkujące rozwój generatywny.
Zakres temperatur: min/ optym/ max
Zboża 0-5/ 25-30/ 30-35
Groch 1-5/ 25-31/ 31-38
Proso 8-10/ 32-35/ 40-45.
Uprawa roli.
Orka:
1zasadnicza:
-podorywka
-siewna (18-20cm), jeśli wcześnie to z bronowaniem
-przedzimowa (20-25cm) późną jesienią, pod jare
2uzupełniające
-odwrotka wczesną jesienią, odwrócenie obornika-przed zimą
-wiosenna lepiej nie orać wiosną bo zbryla i przesusza glebę, opóźnia siew.
Uprawki uzupełniające:
-bronowanie po każdej orce
-kultywatorowanie- niszczenie chwastów
-wałowanie.
Przykłady:
-żyto: upr pożniwne, nawożenie mineralne, upr przedzimowe, upr wiosenne.
-pielęgnacja pszenicy ozimej: bronowanie przed wschodami, wiosną bronow w okresie 5-6 liści.
Materiał siewny:
-generatywny: owoce i nasiona. Cechy: możliwość zmian genotypu, duża zdrowotność, mała zawartość wody, mała masa nasion.
-wegetatywny: ziemniak, chmiel.. Cechy: stałość genetyczna, wrażliwość na warunki przechowyw, duże rozmiary i masa jednostkowa.
Zdolność kiełkowania- % nasion normalnie kiełkujących w dłuższym okresie czasu, w którym mogą wszystkie nasiona żywe.
Energia kiełkowania- % nasion normalnie kiełkujących krótkim okresie. Świadczy o zdolności nasion do szybkiego i równomiern kiełkow.