Patologie społeczne

I. AGRESJA

1. Profilowanie psychologiczne - zawężanie obszaru poszukiwań, ograniczenie liczby ofiar, uzyskiwanie wielu informacji o przestępcy, w przyszłości na podstawie zdobytej wiedzy metoda ta daje możliwość sposobu i podjąć zabezpieczenie dowodów na miejscu przestępstwa i oddzielić dowody bardziej istotne od mniej istotnych.

2. Portret osobowościowy - tworzy go psycholog i opracowuje zalecenia odnośnie metod komunikacji i dobranych do danego sprawcy podczas czynności procesowych.

3. 4 motywy w których zwierze używa agresji:

• obrona terytorium

• obrona potomstwa

• chęć zdobycia pożywienia

• rywalizacja godowa

4. Agresja jawna - człowiek stosuje agresję w prawie każdej sytuacji, są osoby u których trudno wymienić obszar w których nie reagowały agresją.

5. Agresja ukryta - jest we wnętrzu danego osobnika tzw. Korelaty agresji Ranschburk teoria według:

Osoby o wysokim poziomie lęku, osoby te są motywowane lękiem bo często reagują agresją.

Agresja i lękliwość są dwiema stronami tego zjawiska i porównuje je do dwustronnego płaszcza. Jeżeli lęk jest na zewnątrz to agresja skierowana jest do wewnątrz. Jeśli agresja jest na wierzchu to wewnętrzna może odnaleźć lęk.

6. Korelaty agresji:

1. osoby o niewłaściwym obrazie siebie - obniżona samoocena, niskie poczucie wartości - co wiąże się z problemem tożsamości.

2. Negatywny obraz świata - nieufność wobez świata, nastawienie egocentryczne, brak empatii, nastawienie ekspansywne ( wszystko neguje, pożądanie władzy)

3. Poczucie wyższości - jest tendencją do agresji

4. Przekonanie że agresja jest skutecznym sposobem zaspokajania agresji.

7. Mechanizm kontroli - maja osoby dojrzałe osobowościowo i zrównoważone emocjonalnie

Niedostatek mechanizmów kontroli - mają osoby bardzo impulsywne

Niewykształcony mechanizm kontroli - mają osoby bardzo impulsywne

Nadmiar mechanizmu kontroli - cały czas jest w ciągłym napięciu. Osoby te budują pancerz pod którym jest dużo agresji skumulowanej(która nie była rozładowana) i w momencie kiedy pęka pancerz te osoby reagują agresją. Osoby te są bardzo dobrymi pracownikami, sąsiadami i uczniami.

8. Osoby agresywne - uważa się że nie istnieje osobowość agresywna ale mówi się o nasilonej agresywności albo tendencja agresywna.

9. 2 kryteria osoby o nasilonej agresji:

1. osoby, które reagują agresją częściej niż inni ludzie,

2. Osoba reaguje w takich sytuacjach, gdy inni ludzie by nie zareagowali agresją,

10. Rodzaje agresji:

1. Instrumentalna - przebiegiem jej rządzie niechęć wyrządzania krzywdy, ale chęć osiągnięcia określonego, ważnego dla danej jednostki celu. Brak intencji i chęć wyrządzenia krzywdy

2. Fizyczna - każdy atak przeciwko innemu organizmowi dokonany przy pomocy części ciała lub określonych narzędzi.

3. Słowna - jest to głosowa reakcja stanowiąca dolegliwy dla danej osoby bodziec, forma krytycyzmu, wrogich uwag, poniżanie dziecka

11. Podział agresji:

1. Bezpośrednia - skierowana bezpośrednio przeciw osobie.

2. Pośrednia - działalność mająca na celu sprawienie dolegliwości innemu organizmowi. Organizm ten atakowany jest przez rzeczy z nim związane lub przez inne osoby.

3. Czynna - poprzez działanie jednej osoby druga doświadcza bólu.

4. Bierna - obojętność w stosunku do drugiej osoby, brak zainteresowania, oziębłość

12. Samoagresja - jeżeli przedmiotem reakcji agresji jest osoba dokonująca agresji mówimy o samoagresji ( samookaleczenia, samobójstwa) dochodzi do odblokowania wszystkich ujść agresji. Osoby reagujące samoagresją są to osoby o:

• niskiej samoocenie,

• małym poczuciu własnej wartości,

• zły obraz własnej osoby,

• skłonność do odczuwania winy.

13. Akt samoagesji można wyrażać różnej treści:

1. zemstę, karę, rewanż za krzywdę

2. protest, sąd przeciwko innym

3. sprawię by świat mnie zauważył

4. wywołanie u osób bliskich poczucia winy, wstydu

5. dążenie do rehabilitacji poprzez spowodowanie u bliskich poczucia żalu i poczucia utraty kogoś wartościowego

6. próba rozwiązania sytuacji w jakiej znalazła się jednostka dążąca odzyskać utracone ........................... Reakcje typu już dłużej nie mogę tego wytrzymać

14. Około 2 roku życia - to okres intensywnego poznawania świata, towarzyszy temu aktywność ruchowa i ciekawość poznawcza. Brak realnej oceny zagrożenia.

1. Frustracja dorosłych i nieumiejętność rozwiązywania problemów prowadzi do powstania agresji:

1. nadmierna przestroga

2. nadmierne karanie

3. surowe postępowanie ograniczeniem swobody prowadzi do buntu z czynnym działaniem niezadowolenia, złości i gniewu z czynnym działaniem agresywności, na przedmiotach (czyli rzucanie, niszczenie, kopanie), agresja skierowana do innych osób (plucie, gryzienie, kopanie innych, rzucanie się na podłogę), agresja skierowana do siebie (wyrywanie włosów, uderzanie w stół, gryzienie sobie rąk) są to reakcje protestu na zakazy i niepowodzenia.

b) Agresje u małych dzieci pojawiają się w związku z kolejnym dzieckiem w rodzinie

• utrata pozycji jedynaka

• obawa i poczucie krzywdy za utraconą wyłączność, miłość rodziców

c) zawstydzanie, karanie jest niedopuszczalne wzbudza agresję dziecka

• wzbudza poczucie winy, odrzucenia i poniżenia

• nasila poczucie winy

15. Około 4 roku życia - spotykaną formą gniewu jest agresja słowna z powtarzaniem agresywnych i wulgarnych słów wobec osób starszych. Zachowania agresywne wynikają małej odporności na stres i sytuacje trudne, takie dziecko napotyka na trudności których nie pojąć, krzyczy, niszczy przedmioty, zabawki

Przyczyny agresji:

1. niekonsekwentna postawa i zachowanie rodziców - polecenia jakie dziecko otrzymuje są sprzeczne ( co innego mówi mama, a co innego tata) rodzice powinni być jednomyślni. Zachowanie dziecka jest tolerowane lub karane w zależności od nastroju.

2. Mało stanowcze matki dla tzw. Świętego spokoju pozwalają na zachowanie za które innym razem karzą. Takie zachowanie powoduje reakcje agresywne z wymuszaniem ustępstw

3. Naśladowanie dorosłych (modelowanie)- wzorzec, znaczenie siły, dorosłości ( zjawisko transmitowania przemocy )

16. Postępowanie z dzieckiem agresywnym:

• dawać wsparcie, dać odczuć że dziecko ma przyjaciół

• nie utrwalać zachowań agresywnych

• wymaga rozwiązania sytuacji agresywnych, kto z rodziców jest agresywny

• system kar i nagród

• uświadomić rodzicom przyczynę powstania agresji

• okazywanie dziecku zainteresowania

• pomoc w sytuacji trudnej

• stosowanie pozytywnych wzmocnień za działania pożądane

• unikanie stosowania kar, które są najczęściej wyładowaniem agresji u rodziców

17. Zbyt surowe i bezwzględne tłumienie przejawów agresji może utrwalić nadmierną niepewność, wycofanie się z działania w sytuacji trudnej. Zamiast tępić zachowania agresywne należy umacniać i rozwijać zachowania akceptowane społecznie w których tendencje agresywne może mieć znaczenie pozytywne np. obrona słabszych, młodszych, przeciwstawianie się niesprawiedliwości.

Gdy dziecko wymusza osiągnięcie zamierzonego celu należy umiejętnie odwrócić jego uwagę, nie reagować.

Brak poczucia czasu u małych dzieci - oczekiwanie na karę jest lękowe ( poczekaj jak tata wróci z pracy to zobaczysz)

Wyważanie w zachowaniu proporcji

Profilaktyka:

• nie dopuszczać do sytuacji gdy będzie za późno

• wcześnie interweniować

• służyć radą pomocą dziecku

• rodzice i wychowawcy powinni rozróżniać czy u dziecka chodzi o konstruktywne czy destruktywne

II SAMOBÓJSTWA

1) Stadium

Kryzys - myśli samobójcze - tendencje samobójcze - akt samobójczy

dokonany

Akt samobójczy

Usiłowany

Myśli samobójcze mogą powstawać w sytuacji zagrożenia, kryzysu, w kilka godzin a bywa też że w ciągu lat.

2) Samobójstwa prawdziwe - popełniają go ludzie którzy zamierzają się zabić i to czynią.

Zamiar - wynik

3) biorąc pod uwagę 2 rzeczy tj. zamiar i wynik wyróżniamy 4 typy sytuacji:

1. prawdziwe - osoba zamierza ponieść śmierć i je ponosi, jedynie one spełniają 2 kryteria

2. zamierzają umrzeć ( ale pozostają przy życiu) - odratowało je, jest to tylko zamiar

3. samobójstwa typu C - samobójstwa pomyłkowe - osoby nie zamierzały umrzeć, ale umierają, niebezpieczeństwo środka zostało źle obliczone - jest tylko wynik

4. tzw. Zamierzone niepowodzenia - osoby w rzeczywistości nie mają zamiaru umrzeć i pozostają przy życiu, podejmują próby samobójcze. Jest to krzyk - wołanie o pomoc (w celu szantażu lub zwrócenia uwagi)

4) Samobójstwa grupowe - na sygnał szefa członkowie wykonują samobójstwo, wynika to z istnienia patologii grupowej.

5) samobójstwa rozszerzone - człowiek pozbawia życia członków własnej rodziny i siebie. Popełniają je osoby depresyjne w czasie urojeń i winy.

6) Samobójstwo najczęściej popełniają chorzy psychicznie, depresja endogenna. 25 % osób kończy samobójstwa. Akt samobójczy jest związany z zaburzeniami psychicznymi ale nie zawsze ma ono charakter choroby psychicznej.

7) Etapy samobójstwa:

1. 1- okres zwiastujący - zwiastuny, sygnały, istnieją realne zagrożenie życia, trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy. Zwiastuny polegają na ewidentnej zmianie zachowania. Pozbawienie się rzeczy, przestają dbać o siebie - tzw. Zwiastuny werbalne.

2. 2 - dokonania czynu - powieszenie, zastrzelenie, wskoczenie do wody, zatrucie gazem, lekami, wskoczenie pod pociąg, samochód

3. 3 - okres rekonwalescencji - gdy czyn samobójczy nie jest dokonany (odratowano samobójcę)

8) podział samobójstw według Schneidena:

1. samobójstwa bilansowane - osoby wrażliwe, ambitne o dużych aspiracjach, które postawił przed sobą zbyt dużą poprzeczkę. W ich ocenie subiektywnej bilans wypada ujemnie, nie mogą tego zaakceptować i nie chcą dalej żyć i popełniają samobójstwa. Te samobójstwa są niezwykle skuteczne, obmyślane i przygotowane. Są wielkim zaskoczeniem dla otoczenia. Są to osoby, które mają udane życie i fajna rodzinę.

2. samobójstwa w afekcie - pod wpływem silnych emocji, najczęściej pod wpływem alkoholu.

3. samobójstwo ucieczką od życia - etapowe działanie, postawa unikową: świat ma wiele zła jest pełen porażek. Alkohol i narkotyki łagodzą te uczucia i prowadzą do śmierci do tzw. Ucieczki od życia.

4. Szantaż - samobójstwo w celu szantażu. Pójście na ustępstwa jest ogromnym błędem. Należy nauczyć innego postępowania, dojrzałym postępowaniem. Ten rodzaj samobójstwa jest najczęstszy u kobiet.

Ilość samobójstw ciągle wzrasta, rodziny często utajają fakt że w rodzinie podejmowane są próby samobójcze. Katolicyzm powoduję iż liczba samobójstw maleje.

9) Motywacja samobójstw, 2 typy motywacji:

1. samozagłada - osoby się poddały, rezygnują z życia, dlatego że nie widza rozwiązania, wyjścia z problemu, a śmierć ma ostatecznie położyć kres ich zmartwień. Są związane z ciężką depresją, bezradnością i bardziej skuteczne niż pozostałe próby samobójstwa.

2. Manipulacja - pragnienie zmiany świata lub konkretnej osoby.

10) Czynniki społeczne a samobójstwa:

1. płeć - pierwszy czynnik społeczny: kobiety jako szantaż, mężczyźni dokonany

2. wiek - samobójstwa wśród dzieci są bardzo rzadkie, odrzucenie, niespełniona miłość. Wzrost liczby samobójstw w okresie nastoletnim w okresie dojrzewania, następnie mniej i znowu wzrost na starość. Kłopoty w szkole, poczucie skrajnej beznadziejności, strach przed rodzicami, poczucie samotności.

3. Wiek średni - naciski ze strony pracy i rodziny. Rywalizacja w pracy z młodszymi pracownikami. Problemy związane ze zmianami psychicznymi i fizjologicznymi, które zwiastują starość.

4. Wiek starszy - samotność w wyniku śmierci ukochanej osoby, zmiana otoczenia, brak zabezpieczenia finansowego, utrata znaczenia w rodzinie i społeczeństwie.

5. Wykształcenie - ludzie o wyższym wykształceniu rzadziej popełniają samobójstwa, szybciej pójdą do specjalisty, czytają czasopisma i wiedzą co z tym problemem zrobić.

6. Zawód - ludzie wolnych zawodów (lekarz, prawnik) częściej popełniają samobójstwa niż ludzie innych zawodów.

7. Stan cywilny - bycie w związku małżeńskim zmniejsza prawdopodobieństwo samobójstw. Owdowienie lub rozwód zwiększają prawdopodobieństwo samobójstwa.

8. Warunki ekonomiczne - samobójstwo to luksus bogaczy ale badania wykazują iż samobójstwo dotyczy osoby z każdej grupy społecznej gdyż niepewność ekonomiczna przynosi poczucie beznadziejności i rozpaczy. Jednakże wykazano że ludzie o wysokim statucie społecznym reagują gwałtowniej na frustracje w życiu społecznym.

11) Samobójstwo lub targnięcie się na życie może dopaść każdego i w każdym wieku. Każda nagła i radykalna zmiana, która pozbawia osobę poczucia bezpieczeństwa i możność przewidywania może skłonić nas do samobójstwa. Zmiana sytuacji społecznej, ekonomiczne, strata ukochanej osoby lub poczucie niesprawiedliwości życia sprzyjają samobójstwom. Katalizatorem samobójstw jest poczucie beznadziejności.

Poczucie przekonania i zdolności - kształtowanie od nowa

Mapy epidemiologiczne - zaznaczone obszary tam gdzie jest ryzyko większych samobójstw

12) Czynniki, które korelują:

1. dodatnio - sprzyjają samobójstwom: wzrastający wiek, okresy kryzysowe, uzależnienia, samotność,

2. ujemnie - nie sprzyjają samobójstwom: stany zagrożenia społecznego, płeć, młody wiek, duży kontakt z naturą, religijność, związek małżeński,

III PRZEMOC WOBEC KOBIET

1. Gwałty w krajach cywilizacyjnych są traktowane jako czyn karalny. Najczęściej gwałty dokonywane są przez osoby bliskie, takie jak sąsiad, znajomy, brat, ojciec, mąż. Po dokonaniu gwałtu występuje u kobiety silna trauma. Reakcja na zgwałcenie przypomina objawami zespół obrażenia pourazowego.

Przebiega w 2 etapach

- faza ostra dezorganizacji

- faza długofalowa reorganizacji

2. kobiety przejawiają 2 style zachowania:

• styl ekspresyjny - poczucie złości gniewu, buntu, okazywanie emocji na zewnątrz

• styl kontrolowany - nie okazuje emocji, zamknięcie i ukrywanie uczuć, przeżywają emocje wewnątrz.

1. zawsze pojawiają się objawy takie jak przy zespole obrażenia pourazowego, lęki, przeżywanie urazu zgwałcenia jeszcze raz

1. somatyczne - zaburzenia snu, bóle żołądka, zaburzenia układu moczowo - płciowego, bóle głowy, sny i koszmary o zgwałceniu nie ustępują długo

2. wykazywanie strachu - przed przemocą i śmiercią, złość, depresja, poczucie winy (po co ja tam poszłam) ogromne poczucie zagrożenia.

3. Fobie dwóch rodzajów:

• klaustrofobie - lęk przed pomieszczeniami małymi i zamkniętymi

• akrofobia - lęk przed pomieszczeniami dużymi, otwartymi

1. lęki seksualne - niemożność odbywania aktów seksualnych

1. Bicie kobiet - Jest najczęstszą przyczyna zgonów kobiet do 40 roku życia. W USA od 21-50rz-najczęstsza przyczyna wzywania karetek jest pobicie. Nie ma jednokrotnego profilu osoby stosującej przemoc. Są to mężczyźni z różnych sfer życiowych. Przemoc stosują młodzi, starsi, biedni i bogaci. Większość kobiet nie decyduje się na odejście od mężczyzny stosującego wobec niej przemoc.

2. Kobiety nie odchodzą bo:

1. Po zastosowaniu przemocy mężczyźni mają wyrzuty sumienia i przez pewien okres czasu starają się być mili, stosują nagrody, rehabilitują się. Zgodnie z behawiorystyczną prawidłowością wzmocnień nieregularnych pod postacią lepszego zachowania uodporniają kobiety na kolejne ataki. Ten kolejny atak może zakończyć się śmiercią.

2. Mężczyźni i kobiety nieświadomie dobierają się w taki sposób. Mężczyzna będący świadkiem w dzieciństwie przemocy ojca wobec matki, będzie świadomie poszukiwał kobiety, która będzie akceptowała jego agresję. Na zasadzie modelowania. Kobiety z domu wynoszą wzór matki akceptującej przemoc. Kobiety te mają opanowany sposób relacji z partnerami wybierają takiego, z którym potrafią żyć w ten właśnie sposób. , czyli umiejętność odbierania agresji. One same takich partnerów poszukują, kobiety i dzieci są ofiarami. Rzadko się zdarza, przemoc w odwrotnym kierunku.

1. Molestowanie seksualne(szkolne, w pracy, domowe), Zbędne komentarze, gesty, niepożądany kontakt cielesny o charakterze seksualnym.

• Nadużycia słowne- „ale laska”, „kochaneczka”,

• Poklepywanie po pośladkach

• żnaczące uśmieszki, wpatrywanie się uporczywe

• Gwizdy i pomrukiwania

• Ocieranie się obmacywanie

• Niepotrzebne głaskanie, szczypanie

• Uwagi na temat ciała, ubrań

• Domaganie się kontaktu seksualnego pod groźbą np. utraty pracy, brak awansu.

Kluczem do diagnozy jest stwierdzenie zachowania, jako niepożądane, można wnieść sprawe do sądu.

7 ) Przemoc w rodzinie - Często mąż stosuje akty przemocy w rodzinie. Dom nie jest azylem, lecz miejscem zagrożenia. W miejscach cywilizowanych narasta przemoc wewnątrzrodzinna „normalna przemoc” - lanie, klaps, popychanie, jako nierozłączny element wychowawczy. „Nadużywanie przemocy”- bicie, gryzienie, kopanie, duszenie, przypalanie, oparzenie. Rodzice stosując przemoc uczymy dziecka rozwiązywania problemów przy pomocy agresji. Przemoc upokarza drugiego człowieka. Powoduje poczucie żalu, poniżenia, utrata godności. Powoduje uśpienie, a potem pod taką sama postacią może się ujawnić.

Przemoc stosowana wobec dzieci:

• fizyczna- znęcanie się, bicie, gryzienie, kopanie, oparzanie, przypalenie. Czyn fizycznej krzywdy.

• Emocjonalna- upokorzenie dziecka, stosowanie przemocy słownej, izolowanie, ośmieszanie, zakazy

• seksualna- wykorzystywanie seksualne, prezentowanie, oglądanie filmów pornograficznych, obnażanie się, podglądnie dziecka, głaskanie części intymnych.

• Zaniedbanie- niestosownie dobrany ubiór dziecka do pór roku. Nie dbanie o odpowiednie racje żywieniowe. Nie dbanie o zdrowie, nie pójście do lekarza, bądź nie wykupienie leków. Z zaniedbaniem, można się spotkać również w środowiskach bogatszych. Rodzice są bardzo zajęci, myślą, że pieniądze skompensują obecność rodziców w domu. Tzw. przemoc bierna. Obojętność, wycofywanie miłości. Z zaniedbaniem można się spotkać w rodzinach, gdzie rodzic są niepełnosprawni i nie maja złej woli, lecz są nieświadomi w swoim działaniu.

Wykorzystywanie seksualne

Problem ten dotyka 3,8%-4,2% dzieci. Dziecko wykorzystywane seksualne prezentuje zachowanie dysfunkcjonalne i rzutuje to na jego przyszłość.

Typ i zakres tego zjawiska może zależeć od rodzaju relacji, typu przemocy, reakcja na przemoc.

8) Następstwa dzielimy na bezpośrednie i odległe:

1. Objawy ostre: (bezpośrednie):

- behawioralne- acting out- agresja, nadpobudliwość

- acting In- regresywne zachowania, zaburzenia psychosomatyczne

- zaburzenia emocjonalne- lęk, depresja, samodestrukcja

- zaburzenia poznawcze- problemy z nauką, zaburzenia myślenia

• - zaburzenia interpersonalne- konflikty, problemy z rodziną.

1. Objawy odległe(po czasie)

- zaburzenia emocjonalne i seksualne

- uzależnienia, depresja

- obniżona samoocena

- u kobiet przewlekłe bóle miednicy

- zespół stresu pourazowego

- zaburzenia identyfikacji płci

- rozdwojenie osobowości (wielopostaciowa osobowość) , albo dysocjacja osobowości.

- skłonność do seksualnego wykorzystywania w przyszłości

Po czym można poznać dokonania czyny

- ciąża

- choroby przenoszone droga płciową

- obecność plemników na ciele, bądź w ciele ofiary

- przyłapanie sprawcy na gorącym uczynku

9) Grupy ryzyka:

1. 5-10 lat- dzieci bez objawów dojrzewania płciowego

2. 13,14,15 lat-lolitki, dziewczęta, chłopcy 7-11 lat- tzw., okres latentny (ukryty)

Ochrona prawna obejmuje dzieci do 15 r ż. Obcowanie z osoba poniżej tego wieku jest zabronione. Portret sprawcy nie jest jednolity, to osoba, która zaspokaja swoje potrzeby seksualne poprzez kontakt z dzieckiem Łączy ich: wybrany zawód, mający możliwość kontaktu z dziećmi. Nauczyciel, pedagog, ksiądz, nauczyciel chóru, harcerstwo. O wykorzystywaniu mówimy wówczas, gdy sprawcę i ofiarę dzieli, co najmniej jeden okres rozwojowy. Jest grupa dzieci, która nie wie, że jest wykorzystywana., lecz nie zdaje sobie z tego sprawy, dziecko nie będzie odczuwało poczucia krzywdy, poniżenia, winy. W 3-4 przypadków jest to osoba bliska, ofiara zna swojego sprawcę. Dziecko w jakiś sposób jest zależne i jest związane z nią kontaktem emocjonalnym. I dlatego taki rodzaj krzywdzenia jest o wiele cięższy od przypadkowych, bo istnieje trudność w odłączeniu się od oprawcy.

10) Wyróżniamy dwa rodzaje więzi

- emocjonalna

- patologiczna, seksualna

Uczucia związane z wykorzystywaniem : złość, lęk, strach, wstyd, poczucie winy, smutek, bezradność, poczucie zbrukania, bycia złym, nieczystym, u niektórych dzieci może pojawić się przyjemność.

---