Metodyka

to w pedagogice dydaktyka szczegółowa jakiegoś przedmiotu omawiająca cele i sposoby nauczania tego przedmiotu.

Edukacja

to pojęcie szerokie - oznacza wychowanie - jako kształcenie człowieka (przede wszystkim dziecka do osiągnięcia dorosłości). obejmuje aspekty: intelektualny, psychologiczny, moralny. Celami edukacji są: uczenie przystosowywania do życia w społeczeństwie, kształtowania wolnego i osobistego sądu.

Wychowanie

to całokształt wpływów i oddziaływań środowiska społecznego oraz przyrodniczego człowieka, kształtujących jego rozwój i osobowość przygotowujących go do życia w społeczeństwie.

We współczesnej pedagogice używa się terminu 'wychowanie' w węższym znaczeniu tego słowa i rozumie się przez nie świadome, zamierzone i specyficzne działania osób (wychowawców), których celem jest osiągnięcie względnie trwałych zmian w osobowości jednostki (wychowanka). Zmiany te obejmują zarówno sferę poznawczo-instrumentalną, pozwalającą na poznanie i przekształcanie rzeczywistości, jak i stronę aksjologiczną, kształtującą stosunek człowieka do świata i ludzi, jego przekonania, system wartości itp.

W pedagogice używa się pojęcia wychowania w trzech znaczeniach:

 jako proces - rodzaj działalności ludzkiej, polegającej na wywoływaniu zmian w osobowości człowieka,

 jako stan - ogół zjawisk określających przebieg, cele, metody, środki i warunki wychowania,

 jako wynik - suma następstw wyrażająca się w zmianie osobowości człowieka i w stopniu przygotowania go do życia społecznego.

Do podstawowych dziedzin wychowania zalicza się:

 wychowanie umysłowe,

 wychowanie moralne,

 wychowanie społeczne,

 wychowanie estetyczne

 i wychowanie fizyczne,

 a także samowychowanie.

Forma

to sposób organizacji pracy skierowanej na osięgnięcie celu. Może mieć postać pracy (za M. Nagajowa):

 indywidualnej- każdy uczeń sam wykonuje inną czynność,

 jednostkowej- każdy uczeń wykonuje samodzielnie tę samą czynność,

 zbiorowej- wspólna praca całej klasy,

 zespołowej- praca w stałych zespołach uczniów,

 grupowej- praca w grupach jednorazowych (optymalnie do 4 os.)

Środki dydaktyczne

Podział środków dydaktycznych:

 wzrokowe: teksty drukowane, przeźrocza, plakaty, programy komputerowe, plansze, diagramy, wykresy, schematy i in.,

 słuchowe: nagrania radiowe, płyty,

 wzrokowo - słuchowe: programy telewizyjne, filmy, prezentacje komputerowe, programy multimedialne, gry i zabawy mogą być zarówno środkiem jak i metodą

Metody pracy z uczniem

Metoda-to sposób dojścia do zamierzonego celu.
Jako taka zakłada:

 cel, do którego się dąży

 oraz konkretne czynności prowadzące do jego realizacji.

Metody dzielimy na kilka grup:

 podające,

 poszukujące,

 praktyczne,

 poglądowe

 i in.

Podział metod za M.Nagajową

Metody nauczania	Drogi uczenia się	Czynności nauczyciela	Czynności ucznia
Metoda podająca	Uczenie się przez przyswajanie	Podawanie lub udostępnianie gotowej wiedzy	Przyswajanie gotowej wiedzy
Metoda poszukująca	Uczenie się przez odkrywanie	Kierowanie procesem rozwiązywania zagadnień	Rozwiązywanie zagadnień, dokonywanie odkryć, zdobywanie wiedzy
Metoda zajęć praktycznych	Uczenie się przez działanie	Organizowanie działalności praktycznej	Działanie przeobrażające rzeczywistość
Metoda oglądowa	Uczenie się przez przeżywanie	Eksponowanie wartości moralnych, estetycznych i in.	Poznanie i przeżywanie wartości

Podział metod za W. Okoniem i Cz. Kupisiewicz:

 oparte na obserwacji - oglądowe (pokaz, pomiar),

 oparte na słowie - podające (wykład, pogadanka, dyskusja, praca z książką),

 oparte na działalności praktycznej uczniów - praktyczne (labora-toryjna, zajęć praktycznych),

 oparte na grach dydaktycznych (symulacje, sytuacje, inscenizacje, giełda pomysłów, drama, i in.)

 oparta na samodzielnym dochodzeniu do wiedzy - problemowa (metoda przypadków, sytuacji, burza mózgów, mikronauczanie, gry dydaktyczne),

 oparte na waloryzacji - wartościujące (impresyjne i ekspresyjne),

 utrwalające materiał (uczenie się na pamięć, powtarzanie - ćwiczenia, sprawdzanie),

Metody kontroli i oceny

 konwencjonalne (przepytywanie, pisemne sprawdzenie wiadomości, praca klasowa, posługiwanie się książką),

 testy (uzupełnienia, wyboru i in.)

---