Dominika Urbańska

TEB Edukacja

Technik usług kosmetycznych, I semestr

PRACA ZALICZENIOWA - DIETETYKA

OSTEOPOROZA

PRZYCZYNY:

Warunkować osteoporozę mogą:

• zbyt niska maksymalna masa kostna, uzyskiwana między 25 a 30 rokiem życia

• niska aktualna gęstość kości określana badaniem densytometrycznym.

• szybko postępująca utrata masy kostnej

Na trzy powyższe przypadki wpływają:

• czynniki genetyczne i demograficzne (skłonność do osteoporozy dziedziczymy po matce, częściej na tę chorobę zapadają kobiety)

• czynniki dietetyczne i środowiskowe (niedobór wapnia w diecie sprzyja łamliwości kości)

• czynniki związane z funkcjonowaniem układu rozrodczego (hormony)

• choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego, układu pokarmowego, moczowego, krwiotwórczego, oddechowego oraz wrodzone choroby tkanki łącznej

• stosowanie niektórych leków

• palenie, nadużywanie alkoholu

KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA:

Definicję osteoporozy ustalono dopiero w 1993 r. na poświęconej temu schorzeniu konferencji w Hongkongu. Brzmi ona następująco:

„ Osteoporoza to metaboliczna, układowa choroba szkieletu, charakteryzująca się niską masą kostną (zmniejszeniem masy kostnej) w jednostce objętości tkanki kostnej, doprowadzająca do upośledzenia architektoniki kości i w konsekwencji do zwiększonej jej łamliwości i podatności na złamania”.

Podział osteoporozy:

osteoporoza

uogólniona miejscowa

pierwotna wtórna

młodzieńcza inwolucyjna

postmenopauzalna starcza

PROFILAKTYKA:

• dieta bogata w wapń i witaminę D

• dużo ruchu

• wyeliminowanie palenia i nadużywania alkoholu

LECZENIE:

Bisfosfoniany

           Preparaty te zmniejszają rozpuszczalność kości, utrudniając komórkom kostnym jej niszczenie. W ten sposób przewagę uzyskują komórki tworzące kość.

 

Hormonalna terapia zastępcza

            U każdej kobiety w okresie menopauzy występuje niedobór estrogenów. Ma to ujemny wpływ na funkcjonowanie wielu narządów, również tkanki kostnej. Dlatego na zahamowanie osteoporozy próbuje się wpłynąć poprzez hormonalną terapią zastępczą (HTZ).

    

SERM -selektywne modulatory receptorów estrogenowych

Najnowsza leki skuteczne w osteoporozie. W badaniach wykazano, że leki te nie tylko zmniejszają ryzyko złamania, ale również: wpływają korzystnie na układ sercowo - naczyniowy, zmniejszają ryzyko wylewów, a przede wszystkim redukują ryzyko nowotworów piersi. Dzięki temu zyskują coraz większą popularność.

 

Kalcytoniny

Kalcytonina jest naturalnym hormonem występującym w organizmie człowieka. Do leczenia stosuje się współcześnie kalcytoniny łososiowe.

 

Fluor

Fluor-obecnie bardzo rzadko stosowany, jest jednym z najstarszych leków w leczeniu osteoporozy. Specyficznie odkłada się w kości zmniejszając jej rozpuszczalność i pobudzając tworzenie kości.

ANOREKSJA I BULIMIA

PRZYCZYNY:

Obie te choroby mają podłoże psychiczne, co wiąże się z inną charakterystyką każdego przypadku. W niektórych z nich niejedzenie lub zwracanie pożywienia jest sposobem na manifestację jakiegoś problemu, u innych wpływ na swoją wagę poprzez zachowania anorektyczne lub bulimiczne daje poczucie kontroli nad swoim życiem, część z chorych, którzy byli otyli, wierzy, że szczupłość/chudość jest sposobem na pozyskanie akceptacji innych i drogą do szczęścia. Nie bez znaczenie jest tutaj wpływ mediów lansujących bardzo surowe kanony piękna, choć uważa się, że nie należy przeceniać ich roli. Z pewnością jest to czynnik wspomagający rozwój anoreksji i bulimii, ale na pewno nie decydujący.

KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA:

ANOREKSJA (anorexia nervosa) - jadłowstręt psychiczny. Objawia się zmniejszeniem spożywanych porcji pokarmu, a następnie całkowitym zaniechaniem jego przyjmowania. Wyróżniono 2 rodzaje anoreksji: restrykcyjną i bulimiczną. Pierwszy rodzaj to typowe zachowania anorektyczce, natomiast w drugim przypadku okresom głodówki towarzyszą napady obżarstwa i następnie pozbywanie się przyjętego pokarmu poprzez środki przeczyszczające lub prowokowanie wymiotów.

BULIMIA (bulimia nervosa) - żarłoczność psychiczna. Objawia się napadami obżarstwa, a następnie stosowaniem drastycznych sposobów zmniejszania konsekwencji przyjętej nadwyżki kalorii. W zależności od rodzaju tego postępowania, bulimię dzielimy na 2 typy: przeczyszczający i nieprzeczyszczający - pacjenci z tym rodzajem schorzenia nie zwracają pokarmu ani nie stosują środków przeczyszczających, ale stosują okresowe głodówki lub wyczerpujące ćwiczenia fizyczne w celu „pozbycia się nadmiaru kalorii”.

PROFILAKTYKA I LECZENIE:

Wydaje się, że podstawowym sposobem na zapobieganie tym chorobom jest uświadamianie społeczeństwa, jak bardzo są niebezpieczne, jak identyfikować ich pierwsze symptomy i jak reagować, gdy ktoś z naszego otoczenia zdradza oznaki zachorowania na którąś z nich. Szczególnie ważne są rozmowy z młodymi dziewczętami, podatnymi na wpływy wizerunku kobiety kształtowanego w mediach.

Leczenie anoreksji i bulimii to przede wszystkim leczenie medyczne w celu zregenerowania organizmu i przywrócenia odpowiedniej wagi. Najczęściej zaczyna się od kroplówki, następnie pokarmów płynnych, a później stałych. Jest to połączone z odpowiednią psychoterapią indywidualną i/lub grupową. Pacjent uczy się, jak zaakceptować siebie, jak się odżywiać i jak w prawidłowy sposób odreagowywać swoje emocje. Nierzadko psychoterapia obejmuje też całą rodzinę chorego.

WEGETARIANIZM

DEFINICJA:

Wegetarianizm jest pojęciem dość szerokim, ponieważ dzieli się na kilka mniej lub bardziej ortodoksyjnych odmian. W 1847 roku, w czasie pierwszego spotkania Społeczeństwa Wegetarian w Anglii, ustalono, że wegetarianin to osoba, która odmawia jedzenia jakiegokolwiek rodzaju mięsa. Dziś przyjmuje się, że jest to rodzaj diety, charakteryzujący się wyłączeniem z posiłków produktów pochodzenia mięsnego i ew. jaj lub nabiału.

PRZYCZYNY WYBORU DIETY WEGETARIAŃSKIEJ:

• religijne - niektóre religie zabraniają lub zalecają powstrzymanie się od spożywania mięsa oraz przetworów mlecznych i jaj. W islamie i judaiźmie zakazanym pokarmem jest wieprzowina, w hinduizmie - wołowina, ortodoksyjni buddyści nie jadają mięsa
  i innych produktów pochodzenia zwierzęcego.

• etyczne - przeważająca część wegetarian nie je mięsa i/lub jaj i nabiału w proteście przeciw zabijaniu zwierząt oraz niehumanitarnemu chowowi. Niektórzy są również zdania, że w ten sposób przyczyniają się do zmniejszania głodu na świecie, ponieważ produkcja zwierzęca wymaga ogromnej ilości paszy, w tym paszy roślinnej, która mogłaby stać się pokarmem dla ludzi.

• zdrowotne - niektóre osoby wybierają wegetarianizm, ponieważ wg nich lepiej się czuja stosując taki rodzaj odżywiania. Twierdzi się, że wegetarianizm jest ekologiczny.

• trendy - moda na ekologię i wiązanie jej z wegetariańskim stylem życia sprzyja powiększaniu grona wegetarian.

• uwarunkowania ekonomiczne - często rezygnacja z mięsa w diecie związana jest ze złą sytuacją ekonomiczną danej osoby.

• uwarunkowania geograficzne - w krajach tropikalnych spożywa się więcej warzyw i owoców, uzupełniając niedobory mlekiem i jajami, podczas gdy w menu Eskimosów znajduje się wyłącznie mięso i inne produkty zwierzęce.
  

KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA WEGETARIANIZMU:

• laktoowowegetarianizm (owolaktarianizm) - najbardziej rozpowszechniona odmiana wegetarianizmu. Rezygnuje się z mięsa, natomiast dopuszczone są produkty pochodzenia zwierzęcego: nabiał, jajka, miód.

• laktowegetarianizm - wyłączenie z jadłospisu jajek. Dozwolone jest spożywanie mleka i jego przetworów.

• owowegetarianizm - dieta, która z produktów zwierzęcych spożywane są tylko jajek.

• weganizm - polega na rezygnacji ze spożywania wszelkich pokarmów wytwarzanych przez zwierzęta. Poza mięsem wyłączane są więc z jadłospisu mleko, sery, jaja oraz miód.

• witarianizm - dieta polegająca na spożywaniu wyłącznie świeżych warzyw i owoców. Odrzuca jakiekolwiek potrawy gotowane.

• frutarianizm (lub fruktarianizm, fruitarianizm, fruktorianizm) - najbardziej zaostrzona forma wegetarianizmu. Oprócz mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego, fruktarianie nie jedzą żadnych owoców i warzyw, które musieliby zerwać. Ich pokarmem są owoce, które same spadną z drzewa.

SPOSOBY ZAPOGIEGANIA NIEDOBOROM SKŁADNIKÓW W DIECIE WEGETARIAŃSKIEJ:

Podstawowymi niedoborami źle dobranej diety wegetariańskiej są niedobory:

• żelaza

• cynku

• wapnia

• witamin z grupy B (B1, B12, kwas foliowy)

• witaminy D

• aminokwasów pochodzenia egzogennego, zwierzęcego
  

American Dietic Associaton, Physicians Committee for Responsible Medicine, National Health Service") twierdzi, że przemyślana i dobrze zrównoważona dieta wegetariańska (w szczególności laktoowowegetariańska) jest jedną z najzdrowszych diet stosowanych przez ludzi. Pozwala ona bowiem uzupełnić wymienione wyżej niedobory za pomocą produktów pochodzenia zwierzęcego takich jak: jaja, sery białe, sery żółte. Jeśli dieta jest wegańska, szansą uzupełnienia niedoborów aminokwasowych jest spożywanie roślin strączkowych - fasoli, grochu, soi, soczewicy, jednakże należy uważać na ich ilość. Badania wykazały, że np. soja jedzona w nadmiarze może mieć działanie rakotwórcze.

Literatura:

www.wikipedia.pl

www.anoreksja.org

www.osteoporoza.org

„Osteoporoza. Profilaktyka. Rozpoznanie. Leczenie.” - B. Nejman, I. Garwacka-Jodzis, INTERLIBRO, Warszawa 1996

„Osteoporoza - leczenie i zapobieganie”. - C. Germano, W. Cabot, MADA,
Warszawa 2000

„Wolę umrzeć, niż przytyć - jak zrozumieć i pokonać anoreksję i bulimię” - I. M. Sacker, M. A. Zimmer, Media Rodzina 2001

„Gdy odchudzanie jest chorobą. Anoreksja i bulimia.” - I. Namyslowska, E. Paszkiewicz, A. Siewierska

4

---