Słowem serce” często określa się całość życia wewnętrznego człowieka - staje się synonimem duszy. Życie wewnętrzne jednak często utożsamia się z sercem, a nie z wolą czy rozumem. Uczuciowości nie da się podciągnąć pod intelekt czy wolę. Serce oznacza ośrodek uczuciowości. I w takim rozumiemy musimy odróżnić dwa jego znaczenia. Jako organ wszelkich uczuć, tak jak rozum źródłem procesów poznawczych. Natomiast w szerszym rozumieniiu wypływają z niego wszelkie pragnienia, tęsknoty, pobudzenia uczuciowe.
Ognisko sfery uczuciowej - znaczenie biblijne serca. Serce rozpiętością znaczenia obejmuje od nieduchowych stanów doznaniowych aż po wysoce duchowe odpowiedzi uczuciowe.
Różnica między uczuciami cielesnymi i psychicznymi. Są związane tylko przyczynowo + świadome przeżycia łączności z ciałem.
Uczucia cielesne to nie to samo u człowieka i zwierzęcia. U człowieka mają one innych charakter. Przez świadomość i głębokość człowieczego ja.
Współczując cielesnemu bólowi drugiego człowieka, dostrzegamy w jego cierpieniu godność i szlachetność ciała złączonego tajemniczymi więzami z nieśmiertelną duszą.
Stan podchmielenia nie jest uczuciem cielesnym…. Chociaż uczucie tego rodzaju maj przyczynę cielesną to nie są one głowem ciała. Te uczucia zachodzą bardziej w podmiocie niż uczucia cielesne. Moża być przecież wesołym cierpiąc ból.
Istnieje pewna współzależność (wpływ_ witalności na samopoczucie, ale i tak one się od siebie różnią. O ile wesołość i depresja nie są uczuciami cielesnym to bardziej się różnią od uczuć duchowych, np.. Wyzwolenie przyjaciela. Stan zadowolenia odróżnia się znacznie od stanu radości. Nie pozostaje w świadomym stosunku do określonego przedmiotu. Nie jest też przeżyciem intencjonalnym (stan zadowolenia). A intencjonalność jest specyficzną cechą tego co duchowe.
1.Intencjonalność
2. Stany psychiczne są wywoływane przez procesy cielesne podczas gdy odpowiedzi uczuciowe są motywowane.
Ścisły związek duszy i ciała.
Odpowiedzi uczuciowe mogą wywoływać oddźwięk cielesny, ale nie na odwrót.
Ozdrowienie przyjaciela jest motywem naszej radości.
Dwa rodzaje uzależnienia ciała: świadome i nieświadome.
Od pewnego rodzaju nieintencjonalnych stanów psychicznych musimy odróżnić namiętności.
Platon rozróżnił dwa typy szaleństwa.
1. Namiętności o charakterze irracjonalnym, wymazanie rozumu.
2. Stan ekstazy, który całkowicie nas opanowuje - intencjonalne pojmowanie, które nie jest irracjonalne. I nie pozostaje to w sprzeczności z rozumem. Nie jest to żadne ograniczenie naszej wolności. Jest to wyższa forma wolności.
Augustyn mówił, że zarówno sparaliżowany człowiek jak i uduchowione ciało nie odczuwają bólu, ale z różnych powodów. Różny jest charakter braku równowagi, gdy chodzi o gniew, strach lub pożądanie seksualne.
Różne formy „zatracenia siebie”.
Mówiąc o namiętnościach mamy na myśli również nawykowe podleganie określonym popędom.
Istnieją cztery typy przeżyć uczuciowych:
Namiętności
Uczucia o charakterze wybuchowym
Instynkty
Odpowiedzi uczuciowe
Niebezpieczeństwo nagłej zmiany uczuć tłumaczy być może tradycyjna nieugiętość w stosunku do sfery uczuć.
Dla duchowego charakteru uczuciowej odpowiedzi nie wystarczy intencjonalność formalna, potrzebny jest jeszcze tak charakterystyczny dla odpowiedzi na wartość moment transcendencji.
Scheler( fenomenolog) i jego podział przeżyć emocjonalnych:
1.uczucie zmysłowe: ból, głód, pragnienie
2. cielesne( dotyczące ciała-różne od zwierzęcych): zmęczenie, słabości
3.psychiczne ( namiętności) :smutny-radosny nastrój, stan podchmielenia, radośc z nawróconego grzesznika
4.duchowe(przeżycia osobiste):radość, rozpacz, szczęście. Najważniejszą wśród nich jest miłość-to ruch ku wyższym wartościom. Stanowi ważną role w odkrywaniu sensu wartości.
*psychiczne i duchowe są zawsze intencjonalne!!!
Hildebrand dokładnie analizuje całe bogactwo uczuć i sensowność wieloznacznego użycia słowa ,,uczucie''. To dlatego, że nieintencjonalne uczucia cielesne, nieintencjonalne uczucia psychiczne, doznania emocjonalne, wzruszenia, pasje, afekty oraz głębokie uczucia duchowe są zawsze PRZEŻYCIAMI OSOBY jest ona ich podmiotem. Osoba psychiczno-cielesno-duchowa jest ich bytowym źródłem. Jest to o tyle ważne, że wszystkie uczucia pozostają w ścisłym związku z naszymi przeżyciami-centrum ich stanowi serce.
Uczucia zatem mówią coś osobie je przeżywającej, ona za ich pośrednictwem komunikuje się tez z otoczeniem.
-Wszystkie uczucia i stany /nieintencjonalne zawsze spowodowane są przez określone przyczyny(organiczne, psychiczne procesy). Dlatego mówią one osobie przeżywającej o tym co dzieje się w niej samej, jej ciele i duszy.
-wzruszenia intencjonalne i doznania emocjonalne mówią osobie coś o spostrzeganych przez nią wartościach przedmiotów( zawsze wzruszamy się czymś, smucimy się z powodu czekoś)
Gdy odczucia stanową subiektywną odpowiedź na wartość przedmiotu, odczucia przybierają charakter odpowiedzi na wartość????( co to do cholery jest:/)
w odczuciach-odpowiedziach na wartość jednostka wykracza poza siebie i transcenduje ku wartościom( serce wypełnia się dobrami).
Wrażliwość serca
Głosy wygórowanej ambicji, pychy mogą zagłuszać prawdziwe uczuciowe odpowiedzi na wartości- człowieka ponoszą jego własne pasje afekty ambicje.
Nie jest prawdąże racje serca przeciwstawiają się racjom rozumu, gdy uczucia są właściwymi odpowiedziami na wartości.