15. Rodzaje zabiegów utrzymaniowych dróg.
Zabiegi utrzymaniowe przeprowadza się w celu poprawy jakości, nośności, estetyki i tym podobnych cech istniejącej nawierzchni drogi. W zależności od rodzaju i zakresu uszkodzeń oraz potrzeby wzmocnienia konstrukcji stosuje się następujące zabiegi poprawiające stan nawierzchni:
FREZOWANIE - jest to czynność mająca na celu poprawę równości poprzecznej i podłużnej lub usunięcia warstwy nawierzchni. Może być wykonywana w dwojaki sposób: na zimno i wtedy otrzymuje się destrukt, albo na gorąco, otrzymujemy wtedy mieszankę odzyskaną. Wyróżniamy następujące rodzaje frezowania:
Frezowanie częściowe - jest to ścięcie garbów koleiny w celu poprawienia równości pasa ruchu. Stosowane w wyjątkowych sytuacjach, jako zabieg doraźny, gdy zachodzi pilna potrzeba poprawy bezpieczeństwa jazdy.
Frezowanie płytkie - przypowierzchniowe ścięcie warstwy ścieralnej na całej szerokości jezdni lub pasa ruchu na głębokość do kilkunastu mm poniżej dna koleiny, a w celu np. usunięcia wyciśniętego w koleinie mastyksu lub usunięcia nadmiaru asfaltu po nieudanym powierzchniowym utrwaleniu.
Frezowanie warstwowe - całkowite usunięcie warstwy ścieralnej lub warstwy ścieralnej i częściowo lub całkowite warstwy leżącej niżej, w celu ułożenia innych warstw.
RECYKLING POWIERZCHNIOWY - jest to naprawa nawierzchni asfaltowych polegająca na przetworzeniu materiału górnej części nawierzchni, gr.20-40 cm, w celu polepszenia lub przywrócenia właściwości eksploatacyjnych nawierzchni. . Służą do tego specjalne maszyny, które wykonują wiele operacji podczas jednego przejścia lub maszyny, z których każda wykonuje inną operację technologiczną, taka jak: ogrzewanie, spulchnianie, profilowanie, mieszanie materiału odzyskanego z nową mieszanką. Recykling może mieć następujące formy:
na gorąco - profilowanie nawierzchni i regeneracja. Ogrzewanie jest w celu spulchnienia nawierzchni.
Na zimno - to samo co na gorąco tylko metodą skrawania górnej części nawierzchni.
RECYKLING GŁĘBOKI - jest to powtórne użycie destruktu pochodzącego z frezowania warstw nawierzchni po ewentualnym doziarnieniu go nowym kruszywem, dodaniu środków wiążących w postaci cementu lub emulsji asfaltowej, wymieszaniu w warunkach optymalnej wilgotności i wykonanie z tak uzyskanej mieszanki warstwy podbudowy w jednym procesie technologicznym, przy pomocy samobieżnej maszyny frezująco - układającej.
REMIXING - rodzaj recyklingu powierzchniowego nawierzchni bitumicznej na miejscu, na gorąco, wykonywanego przy urządzenia zwanego Remixerem. Polegającego na sfrezowaniu starej nawierzchni, uprzednio ogrzanej, wymieszaniu starej mieszanki z mieszanką korygującą lub grysami otoczonymi asfaltem i ewentualnym dodatkiem środka regenerującego stary asfalt.
REMIXING PLUS - różni się tym od Remixingu, że dodatkowo w jednym ciągu technologicznym Remixer rozkłada na warstwie przetworzonej mieszanki nową mieszankę mineralno - asfaltową, w postaci cienkiej warstwy ścieralnej.
PROFILOWANIE WARSTWY ŚCIERALNEJ - czynność wykonywana sposobem na gorąco na miejscu, w celu poprawienia równości poprzecznej i podłużnej, warstwy ścieralnej, do założonych spadków w przypadku, gdy warstwy leżące poniżej warstwy ścieralnej są stabilne, zaś koleiny wystąpiły w warstwie ścieralnej z innych przyczyn niż odkształcenia lepko-plastyczne. Profilowanie może być wykonywane techniką remixingu.
WYRÓWNANIE CIĘKĄ WARSTWĄ - stosuje się w celu poprawienia równości poprzecznej (kolein) i szorstkości skoleinowanej nawierzchni. Polega na sfrezowaniu kolein i ułożeniu cienkiej warstwy lub warstw na zimno, lub na gorąco. Zaleca się tam gdzie koleiny są płytkie, nie przekraczają 35 mm i mają charakter lepko-plastyczny.
WYMIANA WARSTW NAWIERZCHNI - polega na usunięciu warstw nawierzchni (np. met frezowania) i ułożeniu nowej warstwy lub warstw z mieszanek mineralno -asfaltowych, o odpowiedniej nośności. Wymiana następować może w obrębie całej jezdni, pasa ruchu lub pasa kolein. W przypadku pasa kolein dla poprawy estetyki należy wykonać dodatkowo powierzchniowe utrwalanie lub cienką warstwę.
ZASTOSOWANIE GEOSYNTETYKÓW - geosyntetyki stosuje się do napraw pęknięć odbitych jako warstwa wzmacniająca pod sfrezowane warstwy bitumiczne, tak by amortyzowała i odcinała rozchodzenie się ewentualnych pęknięć z niższych warstw konstrukcji.
W wyżej wymienionych zabiegach utrzymaniowych stosowane są nowe technologie wykonywania warstw bitumicznych, takie jak:
Utrwalanie powierzchniowe - za pomocą emulsji (emulsji modyfikowanych dla ruchu lekkiego, lub na geowłukninie).
Zaprawy emulsyjne (slurry seal) - stosuje się w nich emulsje modyfikowane elastomerami; włókna celulozowe, akrylowe i mineralne lub nieciągłym uziarnieniu mieszanki i włókna celulozowe.
Bardzo cienkie dywaniki - 2-3 cm mineralno asfaltowe, układane na gorąco. Uziarnienie mieszanki mineralnej nieciągłe. (0/10, 0/16, 0/14), makrotekstura gruba, lepiszcze modyfikowane polimerami lub włóknami.
Ultra cienkie warstwy ścieralne, ok. 1,5 cm, układane na gorąco, uziarnienie nieciągłe 0/10 bez frakcji 2/6 mm.
Asfalty nie modyfikowane: stosowane na 10% powierzchni UCW
Asfalty modyfikowane:
- polimerami > 50% (5.7- 6.5 lepiszcza)
- włóknami rozproszonymi 30%
- gumą 10%.
Warstwy typu SMA - uziarnienie nieciągłe, asfalty modyfikowane polimerami, zalecane stosowanie grysów o różnej ścieralności i polerowalności), grubość warstw zależy od uziarnienia mieszanki 15-50 mm, makrotekstura gruba, uniemożliwiająca powstawanie warstwy wody na powierzchni jezdni.
Nie należy zapominać o zimowym utrzymaniu dróg, które ma za zadanie odśnieżyć odcinki sieci, zlikwidować (zmniejszyć) śliskość jezdni- zwłaszcza na wiaduktach, wzniesieniach itp. W celu upłynnienia ruchu.