INTEGRACJA - scalanie, łącznie
Integracja w edukacji wczesnoszkolnej to sposób pracy z dzieckiem zorientowany na dziecko jako podmiot i indywidualność. Jest to łączeniu wszystkich zabiegów dydaktycznych i wychowawczych wokół osoby ucznia i jego rozwoju w sferze fizycznej, intelektualne i emocjonalno-społecznej.
Integracja w edukacji wczesnoszkolnej rozpatrywana jest w zakresie:
TREŚCI - łączenie treści z różnych przedmiotów (wykorzystanie treści, czy umiejętności zdobytych na jednym przedmiocie podczas np. rozwiązywania jakiegoś problemu na innym);
CELÓW - łączne realizowanie celów poznawczych, kształcących i wychowawczych (przenikanie się procesu nauczania i wychowania);
METODYCZNYM - stosowanie różnorodnych, wzajemnie uzupełniających się metod pracy uczniów;
ORGANIZACYJNYM - naprzemienne stosowanie różnych rodzajów aktywności uczniów;
OFERT EDUKACYJNYCH - łącznie ofert proponowanych przez szkołę z tymi proponowanymi przez różnego rodzaju zajęcia pozaszkolne;
ZESPOŁU KLASOWEGO - działanie na wspólny interes grupy, współpraca, wzajemna pomoc;
ŚRODOWISK ŻYCIA DZIECKA - współdziałanie ze sobą środowiska szkolnego, rodzinnego, lokalnego, które oddziaływają na dziecko łącznie;
WSZYSTKICH PODMIOTÓW (uczniów, nauczycieli, rodziców) uczestniczących w procesie edukacyjnym;
WSPÓLNYCH POCZYNAŃ DZIECKA I NAUCZYCIELA - nauczyciel włącza się w linię działania dziecka, a dziecko w linię działania nauczyciela, w celu konstruowania wspólnej linii działania;
OSOBY DZIECKA - integracja dokonuje się w samym dziecku, które poznaje, doświadcza i przeżywa „scaloną” rzeczywistość (w aspekcie intelektualnym, motywacyjnym, działaniowym);
NAUCZANIA POCZĄTLKOWEGO I PRZEDSZKOLNEGO;
PEŁNOSPRAWNYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH UCZNIÓW.
NAUCZANIE ZINTEGROWANE (przeciwieństwo nauczania przedmiotowego):
- łączenie treści kształcenia wielu przedmiotów (bez podziału na jednostki lekcyjne);
- przenoszenie tematyki z otaczającej rzeczywistości do sytuacji edukacyjnych;
- zdobywanie wiedzy przez uczniów na drodze wspólnych z nauczycielem poszukiwań;
- zdobywanie przez uczniów umiejętności w działaniu;
- diagnozowanie osiągnięć dziecka w procesie kształcenia przez stosowanie metod obserwacyjnych (rezygnacja z oceniania kategoryzującego).
Kształcenie integralne wg M. Cackowskiej powinno obejmować 2 cykle:
PEŁNA INTEGRACJA (powinna dotyczyć dzieci 6-letnich oraz uczniów kl. I)
- scalanie treści w różnych sytuacjach, w które wprowadzamy dzieci, w celu wyzwalania i inspirowania ich wielokierunkowej aktywności;
2. CZĘŚCIOWA INTEGRACJA (powinna obejmować uczniów kl. I-III)
- polega na łączeniu wokół wspólnego tematu treści kilku przedmiotów nauczania.
Może to być korelacja:
Wewnątrzprzedmiotowa - łączenie treści w obrębie jednego przedmiotu;
Międzyprzedmiotowa - łączenie treści pokrewnych z różnych przedmiotów nauczania;
Synchroniczna - łączenie treści w tym samym czasie (np. przed Wielkanocą);
Asynchroniczna - łączenie treści realizowanych aktualnie z tymi opracowanymi wcześniej lub później;
Czynna - wspólne (nauczyciel z uczniami) wyszukiwanie treści pokrewnych;
Bierna - realizowane treści są już ustalone w programie nauczania.