PRAWO GOSPODARCZE I PRAWO PRACY
Prawo- system generalnych i abstrakcyjnych norm postępowania ustanowionych lub usankcjonowanych przez państwo, których realizacja jest zabezpieczona systemem przymusu państwowego
Normy powstają przez:
- usankcjonowanie
- ustanowienie
Prawo natury nie jest tworzone przez państwo i jego reguły wynikają z racjonalnie poznanej natury(przyrody, społeczeństwa, człowieka). Jest traktowane jako norma aksjologiczna wyższego rzędu. Jest ponad prawem pozytywnym(wyrażonym w normach).
LEX INIOUSTE NON EST LEX - prawo niesprawiedliwe nie jest prawem
Rola prawa w gospodarce:
Prawo jest nośnikiem rozwiązań społecznych lub ekonomicznych
formy prawne
cel rozwiązanie adresaci form zachowanie
formy poza prawne
zachowanie adresatów form rezultat
Umiejętności odkodowania z przepisów prawnych rozwiązań ekonomicznych, czyli budowanie pewnego instrumentarium
Prawo Gospodarcze:
- jest to kompletna działalność prawa, regulująca ustrój, organizacje i działanie podmiotu gospodarczego(podział prawa dokonujemy ze względu na przedmiot i metody regulacji)
Układ ekonomiczny kształtują przepisy prawne:
- prawo cywilne
- prawo administracyjne
- prawo pracy
- prawo karne
- prawo międzynarodowe
- prawo finansowe
- inne gałęzie prawa
Źródła prawa finansowego:
Przepis prawny- zawarta jest norma, która wskazuje czy dany przepis jest:
- źródłem prawa
- czy mnie wiąże
- w jakim zakresie wiąże
Akt prawodawczy - tekst organu władzy publicznej wyrażony w formie przepisu prawa wprowadzający do systemu pewne nowe normy , zmieniający lub uchylający normy dotychczasowe
System prawa stanowionego:
akty prawotwórcze:
- jednostronne
- władcze
- konstytutywne
Owocują przepisem prawnym który powinien mieć treść normatywną.
System Anglosaski(Anglia, Irlandia, USA):
Precedensowy system stanowienia prawa:
- akt prawotwórczy
- precedens - nie może zmienić ustawy; ustawa może zmienić precedens
System źródeł w prawie Polskim:
- prawo ponadnarodowe UE
- system prawa krajowego
Źródła prawa w RP:
- konstytucja
- rozporządzenie
- ustawa
Rozporządzenia - są wydawane przez organy wskazane w konstytucji, nie mogą przekraczas swoich kompetencji
Z reguły nie ma rozporządzeń wykonawczych gdy powstaje ustawa.
Uchwały Rady Ministrów nie są źródłem prawa
Zarządzenie nie jest źródłem prawa
Wytyczne nie są źródłem prawa
Źródła prawa międzynarodowego:
W umowach międzynarodowych zawarte są postanowienia które są obowiązujące wprost; one dają kompetencje do tworzenia prawa.
Organy międzynarodowe tworzą prawo poprzez:
traktat - określa on strukturę wspólnoty , zasady wspólnoty i zasady tworzenia prawa wspólnotowego:
- przepisy traktatu
- wydane przez organy postanowienia o traktatach
Prawo wspólnotowe ma charakter ekonomiczny:
- niezależnie od systemów prawnych poszczególnych państw
- krajowe organy nie mają prawa zmiany
Prawo wspólnotowe obowiązuje jednolicie nie może być ograniczone. Nie musi być publikowane w organach prolongacyjnych państwa. Musi być opublikowane w dziennikach ustaw wspólnot. Prawo wspólnot ma pierwszeństwo przed prawem krajowym.
Z art. 10 wynika wprost zakaz dokonywania zmian na poziomie danego kraju w prawie unii.
Prawo wspólnoty jest bezpośrednio stosowane i obowiązuje wprost.
Akty Unijne:
- rozporządzenia- są one bezpośrednio stosowane, sądy są obowiązane do bezpośredniego stosowania rozporządzeń
- dyrektywa- jej adresatem jest państwo, wskazane są w niej cele, które państwo ma osiągnąć. Rolą państwa jest znalezienia własnych dróg dojścia do tego celu.
- implementacja prawa - wprowadzenie do systemu prawnego celów, które są w dyrektywach. Dyrektywa nie jest źródłem prawa.
Źródłem prawa są ratyfikowane umowy międzynarodowe
WWW.ukie.gov.pl - komitet
WWW.radaeuropy.org.pl - ośrodek informacji rady europy
WWW.europa.olepol.pl - przedstawicielstwo komisji europejskiej
Zasady techniki prawodawczej(z uchwały 147 Rady Ministrów'91r.):
- określenie zakresu przedmiotowego
- kto będzie adresatem
- jak daną kwestie uregulować
- akt prawodawczy nie powinien wskazywać na wyjątki
- każdy tekst powinien być badany i uzgadniany z prawem międzynarodowym
- nie należy w przepisie umieszczać przepisów które wykraczają poza nią. Akt taki nie może zmieniać innych ustaw.
- jasne i proste redagowanie przepisów, unikanie zdań wielozdaniowych. Zdania należy budować zgodnie ze składnią.
- w akcie prawodawczym należy posługiwać się poprawnymi wyrażeniami zdań
- poprawność tekstologiczna
- należy unikać posługiwania się określeniami specjalistycznymi
- nie należy używać określeń zapożyczonych, chyba ze nie mają swojego odpowiednika
- nie należy przepisywać aktów normatywnych wyższego rzędu
- należy się powoływać na pewną kompetencje(postawę prawną)
Budowa aktu prawnego:
uzasadnić że dany akt prawny jest potrzebny:
- stan
- przyczyna
- sposoby zmiany
- uzasadnić dlaczego taki sposób zmiany
Budowa aktu normatywnego:
Przepisy wprowadzające
- powiązania między ustawami
-zasada kontroli ze strony komisji - narzucenie standardów
Zasada ochrony własności przedsiębiorstwa:
- własność ogólnonarodowa
- własność kapitalistyczna
- własność osobista
- uznanie własności prywatnej za filar gospodarki rynkowej
- prawo do własności
- konstytucja dopuszcza wywłaszczenie jedynie gdy jest dokonane na cele publiczne za słusznym odszkodowaniem
- wywłaszczenie nie może być na inne cele niż publiczne
Zasada legalizmu działalności gospodarczej:
Podmiot gospodarczy jest zobowiązany spełniać określone prawem warunki działalności gospodarczej (pewne standardy)
Zasada swobody umów gospodarczych:
- przynajmniej jedna ze stron jest przedsiębiorcą
- swoboda w sensie prawnym w zawieraniu umów
- dużo umów jest zawieranych pod przymusem ekonomicznym
- swoboda wyboru kontrahenta
- swoboda w stanowieniu treści umowy
- umowy nazwane - wymienione w kodeksie
- umowy nienazwane - nie mają swojego wzorca w kodeksie
Strony mają swobodę w kształtowaniu warunków. Jeżeli strony nie uregulują czegoś w umowie to w razie sporu sąd będzie się odwoływał do kodeksu.
Zasady podejmowania działalności gospodarczej:
- przedsiębiorstwo mzoe rozpocząć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorstw, w Krajowym Rejestrze. Wpisowi do ewidencji podlegają osoby fizyczne.
Wpisy do KRS -> osoby prawne.
Ewidencja jest jawna i podlegają jej:
- firma, przedsiębiorstwo
- NIP
- orzeczenie miejsca zamieszkania
- informacjie o istnieniu lub ustawie małżeńskiej, wspólnot majątkowych
- informacje o upadłości
Każdy ma dostęp do danych. Domniemywa się że dane umieszczone są prawdziwe
Ustawa wyróznia:
- Mikro przedsiębiorców- przedsiębiorca któryw co najmniej z dwóch lat obrotowych zatrudniał mniej niż 10 pracowników, osiągnął roczny obrót netto nie przekraczający 2 mln euro
-Małych przeds - ten który w cobnajmniej jednym roku obrotowym zatrudniał mniej niż 50 prac., roczny obrot nie przekroczył 10 mln euro
- Srednie przeds- mniej niż 250 prac, obrót nie przekraczający 50 mnl euro
-innych
Średnie zatrudnienie bierze się w przeliczeniu na pełny wymiar pracy
Regulacja prawna - kontrola przeds
- kontrola przeds na zasadach określonych w ustawie, w sprawach nie uregulowanych tą ustawą bierze się pod uwagę przypadek szczególny
- w razie podjęcia działalności niezgodnej z ustawą mogą podjąć decyzje o wstrzymaniu działalności
Kontrola może być przeprowadzana tylko po w skazaniu podstawy prawnej, a czynność kontrolowana jest tylko przez pracowników organów kontroli. Kontrola może być przeprowadzona przez pracowników spoza organów gdy przepisy tak stanowią. Jeżeli następuje zmiana osoby kontrolującej to ta osoba musi posiadać upoważnienie
Upoważnienie musi zawierać :
- wskazaną podstawe
- określony zakres przedmiotu kontroli
- wskazaną date rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia kontroli
- pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego przeds.
Zakres kontroli nie może przekraczać tego co jest w upoważnieniu
Nie można piodejmować więcej niż jednej kontroli działalności przeds.
Czas trwania wszystkich kontroli w jednym roku nie może przekraczać 4 tygodni(dla mikro) i 8 tygodni(dla pozostałych)
Oddziały i przedstawicielstwa przeds zagranicznych:
Przedsiębiorstwa zagraniczne mogą tworzyć oddziały z siedzibą na terenie Polski. Muszą być wpisane do Kr. Rejestru Sąd. .Może rozpocząć działalność z chwilą wpisu do rejestru. Oddział musi mieć upoważniene do reprezentowania przeds zagranicznego.
Likwidacja oddziału odbywa się w trybie przepisu o likwidacji sp z.o.o.
Przeds zagraniczni mogą tworzyc przedstawicielstwa w Polsce. Może się ograniczyć tylko do reklamy i promocji przeds zagranicznego
Przeds nie może prowadzić działalności gospodarczej nie będąc wpisanym do rejestru właściwego Ministerstwa gosp.
ROZUMIENIE POJĘĆ W UJĘCIU
Prawnym Prawniczym Potocznym
Pojecia def. Pojęcie definiowane ( rozumienie
w ustawie w języku pot.)
Art. 22(1) K.C literatura(niewiążące)
Art. 33
Judykatura(orzecznictwie
Sądowym)- niewiążące
Zwroty z jezyka potocznego nie powinny odbiegać od prawnego.
Podmioty działalności gospodarczej - przedsiębiorcy:
- osoby fizyczne
- osoby prawne
- jednostki org. Będące osobami prawnymi, którym stawa przyznaje zdolności prawne
- wspólnicy spólki cywilnej, jeżeli prowadzą działalność gosp.
Zasady parowodnie prawa gosp. :
- podstawa kardynalna rozstrzygnięcia
- z umów międz.
- konstytucji
- z ustaw zwykłych
Zasada społecznej gospodarki rynkowej:
Społ. Gosp. Rynkowa oparta na działalności i własności prywatnej, solidarności dialogu i współpracy partenrów
Zasada wolności gosp:
Wolność zajęcia i wolność zarobkowania, podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, gosp. Jest wolne, gdzie wyjątkiem jest możliwość podejmowania działalności tylko za zezwoleniem (koncesja).
- wolność podejmowania dział. Gosp (decyduje o figurze prawnej działalności)
- wolność wykonywania działalności gosp obejmuje wolność organizacyjną (swoboda wyboru formy prowadzenia działalności, kształt figur prawnych, dokonywanie podziałów, przekształcanie, likwidacja)
Przedsiębiorca będzie decydował o zaangażowaniu kapitału.
Zasada niedyskryminacji
- jest dozwolone każdemu na równych prawach
- wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne
- nikt nie może być dyskryminowany przez kogokolwiek w jakiejkolwiek pracy
Normy prawne
Stosunki społeczne
prawnie determinowana
Część prawnie indyferentna
Inne