PEDAGOGIKA KULTURY
Nie jest nurtem jednolitym. Powstała w Niemczech w środowisku humanistów na początku XX w. pod wpływem recepcji filozoficznych Wilhelma Diltheya. On pierwszy stwierdził, że człowieka zrozumieć można nie przez psychologiczne eksperymenty, lecz przez historię i kulturę, która zaspokaja potrzeby duchowe.
Jej przedstawicielami byli także Eduard Spranger, Teodor Litt, Herman Nohl.
Zadaniem pedagogiki kultury jest kształcenie osobowości przez dobra kultury. Człowiek tworzy kulturę, ale i kultura tworzy człowieka, dlatego niezbędne jest wychowanie człowieka z kulturą, na co dzień.
Zadaniem jest także przygotowanie wychowawców, by mogli wychować młodzież do mądrego korzystania z kultury, by mogli tworzyć kulturę opartą na wyższych wartościach.
Kształtuje człowieka w trzech wymiarach - rozumienie dziedzictwa kulturowego, umiejętność wykorzystania go w życiu i tworzenie kultury dla przyszłych pokoleń. Jest to pedagogika ludzkiej duchowości. Postaciami duchowymi są dobra kultury: teksty, sztuka, moralność, religia, prawo.
Pedagogika kultury przenikała do Polski w okresie międzywojennym z dużą intensywnością. Dla polskiej pedagogiki kultury pojęciem podstawowym stało się pojęcie narodu i jego losów. Do przedstawicieli pedagogiki kultury w Polsce należeli:
BOGDAN NAWROCZYŃSKI - 1882 -1974 Zwracał uwagę na to, że człowiek żyje dzięki kulturze i pełnej pedagogice przez to właśnie odróżnia się od innych stworzeń i staje się pełnym człowiekiem a kultura rozumiana jest jako całość materialnych i duchowych wytworów człowieka
SERGIUSZ HESSEN - 1887-1950 Zaproponował warstwicową koncepcję wychowania. Kierunek tak ujmowanego wychowania wyznaczało przejście od anomii (człowieka jako istoty biologicznej, wymagającej pielęgnacji, czyli rozwój psychofizyczny) przez heteronomię (człowieka jako istoty społecznej, wrastającej w kulturę,) do autonomii (człowieka jako istoty wykształconej). Ważnym elementem kształcenia jest samokształcenie na terenie pozaszkolnym - biblioteki, muzea, wystawy.
BOGDAN SUCHODOLSKI - 1903 -1992 Wychowanie jest procesem obejmującym całą osobowość ludzką a jej kształtowanie nie dokonuje się wyłącznie przez wiedzę ale także przez technikę, sztukę, pracę, sport. Na tej płaszczyźnie człowiek przezwycięża siebie, dorasta do zadań twórczych, staje się kreatywny. Główną troską szkoły powinna być dbałość o rozwój duchowy wychowanka przez wytwarzanie czynnego stosunku do kultury duchowej, społecznej i osobistej.
Pedagogika ta interpretując kulturę w sposób oderwany od rzeczywistości materialnej i społecznej służyła kształceniu elity przeciwstawiającej się płytkiej goniącej za zyskiem burżuazji i pragnącej wycofać się do swej zamkniętej sfery osobistych zainteresowań duchowych.
Pedagodzy kultury sformułowali szereg koncepcji m.in. szkoły pracy, wychowania społecznego czy wychowania narodowego. Z pedagogiki kultury rozwinęło się Nowe Wychowanie.