POMOC PSYCHOLOGICZNA DZIECKU PRZEWLEKLE CHOREMU W PRAKTYCE DC04-I

prowadzący :

- mgr Maria Butscher,

- mgr Elżbieta Szweda,

- mgr Bożena Żukowicz-Słabowska

Ogólny cel kursu :

Celem kursu jest wprowadzenie studentów w praktykę psychologii pediatrycznej

Problematyka :

Model opieki psychologicznej w szpitalu pediatrycznym .

Przedmiot zajęć stanowią: diagnoza psychologiczna w szpitalu pediatrycznym (nawiązanie kontaktu z chorym dzieckiem, etapy i metody diagnozy psychologicznej, konstruowanie opinii psychologicznej) oraz formy pomocy psychologicznej wspomagające proces leczenia i ułatwiające dziecku oraz jego rodzinie adaptację do warunków związanych z leczeniem ( psychoedukacja, terapia podtrzymująca, techniki odreagowywania napięć ). Prewencja distresu i zaburzeń rozwoju dzieci przewlekle chorych somatycznie.

Sposób realizacji:

Zajęcia odbywają się w klinikach Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie- Prokocimiu pod kierunkiem psychologów praktyków. Obejmują ćwiczenia w zakresie tworzenia klimatu dla nawiązania współpracy z chorym dzieckiem, prowadzenia diagnozy oraz udzielania pomocy psychologicznej dla zapewnienia skuteczności podejmowanych oddziaływań terapeutycznych.

Spodziewany efekt:

Studenci opanują umiejętności w zakresie, tworzenia klimatu terapeutycznego ułatwiającego nawiązanie kontaktu z chorym dzieckiem i jego adaptację do warunków leczenia szpitalnego, postępowania diagnostycznego oraz proponowania strategii zaradczych, mających zapobiegać psycho-społecznym następstwom przewlekłych chorób somatycznych

Forma zajęć :

Zajęcia praktyczne : warsztaty - 45 godzin

Wymagania wstępne :

- Kurs: „Psychologiczne podstawy diagnozy i wspomagania rozwoju dziecka przewlekle chorego"

Forma zaliczenia:

Praca pisemna w formie opracowania wyników postępowania diagnostycznego.

Realizacja zajęć :

Czwartki, godz. 15 - 18 .

PROGRAM WARSZTATÓW

1. spotkanie organizacyjne : czas trwania 1 godz.

Przedstawienie programu kursu oraz osób prowadzących zajęcia . Informacje na temat sposobu prowadzenia zajęć wymagań dotyczących praktycznego kontaktu z dziećmi w oddziałach szpitalnych. Omówienie warunków zaliczenia kursu.

2. Temat:

Problemy psychologiczne w endokrynopatiach wieku dziecięcego. Diagnoza, pomoc psychologiczna i praca z dziećmi w praktyce.

Prowadzący zajęcia : mgr Bożena Żukowicz-Słabowska

Literatura :

1. Hatrwig W. , Endokrynologia kliniczna, W-wa 1972, PZWL

2. Margolis A., Cukrzyca u dzieci, W-wa 1969

3. Romer T E. red., Zagadnienia psychologiczne w klinice zaburzeń hormonalnych, Omeritech-Press W-wa 1993

4. Williams R E, Endokrynologia , W-wa 1964, PZWL

3. Temat:

Problemy psychologiczne w zaburzeniach odżywiania

Prowadzący zajęcia : Bożena Żukowicz-Słabowska

Literatura:

1. Lubań—Plozza i inni , Zaburzenia psychosomatyczne w praktyce lekarskiej, W-wa 1995, PZWL

2. Popielarska A., Psychiatria wieku rozwojowego, W-wa 2000, PZWL

4. Temat

Model opieki psychologicznej w przebiegu chorób nowotworowych u dzieci.

cz.I. - wprowadzenie w problemy psychologiczne i psychospołeczne dzieci i ich rodzin w trakcie leczenia oraz po jego zakończeniu

Prowadzący zajęcia : mgr Elżbieta Szweda

Literatura :

1. Dyga-Konarska M. , Psycholog w szpitalnym oddziale pediatrycznym - zadania, metody, wyniki pracy., Ped.Pol.1993 ,(68),7,str.7-l 1

2. Kowalczyk J.R., Samardakiewicz M., Dziecko z chorobą nowotworową , W-Wa 1998, PZWL, str. 73-89

3. Pilecka W., Przewlekła choroba somatyczna w życiu i rozwoju dziecka , Kraków 2002, Wyd.UJ

4. Samardakiewicz M., Kowalczyk J.R., Rekomendacje dotyczące opieki psycho­społecznej nad dziećmi z chorobami nowotworowymi, Ped.Pol.2000(75)/9, str.729-735

5. Temat:

Model opieki psychologicznej w przebiegu chorób nowotworowych u dzieci

cz.II. - Problem informowania o rozpoznaniu choroby nowotworowej. Zajęcia praktyczne w oddziałach Kliniki Onkologii i Hematologii Dziecięcej Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie.

Prowadzący zajęcia : mgr Elżbieta Szweda

Literatura :

1. Samardakiewicz M., Kowalczyk J.R., Model informowania o rozpoznaniu choroby nowotworowej. Próba ujednolicenia podejścia. Ped.Pol.2002(77)/3, str. 191-195

2. Siemińska M.J., Percepcja choroby nowotworowej dziecka przez rodziców, Psychoterapia 2/1996, str. 5-18

3. Siemińska M.J., Zmaganie się rodziców z chorobą nowotworowa dziecka , Psychoterapia 2/1996, str. 19-34

1. Temat:

Psychospołeczne i rozwojowe problemy dzieci z dysfunkcją narządu ruchu. Wcześniactwo i jego skutki. Pomoc psychologiczna małemu dziecku i jego rodzinie.

Prowadzący zajęcia : mgr Maria Butscher, mgr Magdalena Nitecka

Literatura:

1. Heflich-Piątkowska, Walicka J., Problemy psychologiczne i psychopatologiczne w ciężkich uszkodzeniach narządu ruchu, W-wa 1975, PZWL

2. Obuchowska I., red. Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, W-wa 1991, WsiP

3. Syndler M. red. Dziecko z porażeniem mózgowym ,cz. I. str. 9-87, Częstochowa 2002

4. Slenzak J., Uczeń z odchyleniami w stanie zdrowia i rozwoju, W-wa 1984, WsiP

5. Klasyfikacja diagnostyczna DC: 0 - 3 R. Klasyfikacja diagnostyczna zaburzeń psychicznych i rozwojowych w okresie niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa. Wyd. poprawione.Warszawa 2007, Oficyna Wydawnicza Fundament

6. Grażyna Kmita (red.) Małe dziecko i jego rodzina. Z teorii i praktyki wczesnej interwencji psychologicznej, Warszawa 2007, Wydawnictwo EMU

7. Sadowska L. (red.), Neurofizjologiczne metody usprawniania dzieci z zaburzeniami rozwoju,Wrocław 2004, Wydawnictwo AWF Wrocław

8. T.Hellbrugge, F. Lajosi, D. Menara, R. Schamberger, T. Rautenstrauch Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa. Część I: Pierwszy rok życia, Kraków 1994, Antykwa

2. Temat:

Psychospołeczne i rozwojowe problemy dzieci z przewlekłymi chorobami nerek

Prowadzący zajęcia : mgr Maria Butscher, mgr Grażyna Dutkowska

Literatura :

1. Dutkowska G., Butscher M., Psychospołeczne czynniki warunkujące przebieg dializoterapii materiały konferencyjne (w druku)

2. Jakubowska-Winecka A., Psychologiczne problemy związane z leczeniem nerko zastępczym u dzieci, Klinika Pediatryczna, Vol.2 No.l

3. Rutkowski B. red. Dializoterapia. Przewodnik dla pacjentów, Wyd.Med.MAKmed Gdańsk 1996

4. Rutkowski B. red. Dializoterapia w praktyce pielegniarskiej, Wyd.Med. Gdańsk 1998

3. Temat: tematy VIII-XII : prowadzący - mgr Maria Butscher

Zaburzenia psychosomatyczne u dzieci i młodzieży. Problemy psychologiczne: poznawcze, emocjonalne i społeczne dzieci przewlekle chorych. Pomoc psychologiczna w tyciu i rozwoju dziecka z przewlekłą chorobą somatyczną.

Literatura :

1. Kendall P.C., Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Mechanizmy zaburzeń i techniki terapeutyczne. GWP, Gdańsk 2004

2. Luban-Plozza B. i inni , Zaburzenia psychosomatyczne w praktyce lekarskiej, W-wa 1995, PZWL

3. Medycyna psychosomatyczna i psychologia chorego somatycznie. Materiały Zjazdowe. Część III: Problemy psychosomatyczne w pediatrii., Łódź 1996

4. Maciarz A. ,,Psychoemocjonałne i wychowawcze problemy dzieci przewlekle chorych, Kraków 2001, „Imuls"

5. Pecyna M.B., Dziecko i jego choroba, W-wa 2000, Wydawnictwo Akademickie „Żak"

6. Pilecka W.,Przewlekła choroba somatyczna w życiu i rozwoju dziecka ,2002, Wyd.UJ

7. Popielarska A.red ., Psychiatria wieku rozwojowego. Rozdziały : 6 do 10, W-wa 2000,

8. Salmon P. Psychologia w medycynie. GWP, Gdańsk 2003

9. Szewczyk L. Skowrońska M. Zaburzenia psychosomatyczne u dzieci i młodzieży. Teoria i praktyka. W-wa 2003. Wyd."Emu"

9. Temat:

Badanie procesów poznawczych dzieci przewlekle chorych somatycznie - praktyczne zajęcia w oddziałach Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego.

Przeprowadzenie badań psychologicznych dzieci z zastosowaniem wybranych metod testowych :

• Skala Inteligencji Psyche-Cattell,

• Skala do badania Inteligencji Dziecka L.Termana-M.Merrill,

• Skala Inteligencji D.Wechslera WISC-R,

• Skala Dojrzałości Umysłowej Columbia,

• Test Matryc Ravena

• Testy neuropsychologiczne L.Bender-E. Koppitz, A.Bentona, Graham- Kendall)

Literatura :

Standardowe podręczniki zastosowanych metod testowych.

1. Temat:

Ocena rozwoju emocjonalnego dzieci przewlekle chorych somatycznie

praktyczne zajęcia w oddziałach Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego . Przeprowadzenie badań psychologicznych dzieci z zastosowaniem wybranych metod testowych :

• Test „Zwierzyniec" R.Zazzo

• Test-Film R.Gille a

• Inwentarz „Jaki Jesteś" wg Choynowskiego-Skrzypek

• Test Zdań Niedokończonych w wersji J.Kostrzewskiego

• Test Zdań Niedokończonych w wersji B.Rottera

• CAT

Literatura :

Standardowe podręczniki zastosowanych metod testowych.

11. Temat:

Ocena rozwoju społecznego dzieci przewlekle chorych somatycznie - praktyczne zajęcia w oddziałach Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego .

Zbieranie danych z zastosowaniem wybranych technik :

• wywiad z pacjentem, obserwacja zachowania i analiza reakcji dziecka

• wywiad z rodzicami dziecka dotyczący przebiegu rozwoju psycho-społecznego

• badanie dokumentacji leczniczej

• wywiad z personelem dotyczący adaptacji dziecka do środowiska szpitalnego

• rozmowa kierowana - ocena postaw dziecka wobec własnej choroby i aktywnego udziału w procesie leczenia i rekonwalescencji

Literatura :

1. Wyczesany J.,Ostrowski T., Lohn Z., Indywidualne i społeczne czynniki determinujące aktywny udział dzieci chorych w procesie leczenia, Kraków 2000,

2. Sierlin H i inni, Pierwszy wywiad z rodziną, Gdańsk 1999, GWP

1. Temat:

Analiza prac przygotowanych na podstawie materiałów zebranych w trakcie przeprowadzonych badań psychologicznych. Ocena stawianych hipotez oraz ich weryfikacji na podstawie rezultatów badań. Dyskusja nad wnioskami z badań . Podsumowanie skuteczności podjętych oddziaływań diagnostycznych i terapeutycznych.

1

---