Metodyka wychowania przedszkolnego 19.02

Metoda od gr. Methodos i oznacza badanie, sposób, drogę dochodzenia do prawdy.

Kotarbiński- przez metodę rozumie się zwykle sposób z góry obmyślony dla zastosowania go w licznych a podobnych przypadkach. Pojęcie metody wiąże się wtedy nierozerwalnie z pojęciem planu, to zaś z pojęciem celu działania.

Metody w pedagogice to czynności nauczyciela i dziecka.

Obejmują w wychowaniu świadomie zaplanowany tok i rodzaj czynności nauczyciela i czynności dziecka ściśle powiązanych ze sobą, które powtarzane w analogicznych sytuacjach mogą przynieść oczekiwane wyniki i osiągnięcie celu.

Przygotowanie nauczyciela do pracy w przedszkolu- planowanie pracy wychowawczo-dydaktycznej.

Dobór treści- tematyki zajęć, źródła doboru zagadnień tematycznych w ciągu całego roku:

W każdym miesiącu co innego w zależności od pory roku, kalendarza itd.

Rozpoznanie potrzeb i możliwości rozwojowych dzieci- prowadzenie obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie możliwości i potrzeb dzieci.

Źródło planowania:

• Podstawa programowa

• Program wychowania przedszkolnego

Adaptacja dziecka do przedszkola:

• regulowanie pobytu dziecka w przedszkolu

• krótkie pożegnania

• nieokazywanie dziecku własnych rozterek, lęków

• nie składanie obietnic, których nie można wypełnić

• nie omawianie zachowania dziecka w jego obecności

• przynoszenie przez dziecko własnych zabawek

• uczęszczanie rodzeństwa do jednej grupy

• uczestniczenie rodziców w zabawach, uroczystościach

• ubieranie dzieci w strój nie krępujący ruchu oraz łatwy do zakładania

• wydzielenie w sali kącików ciszy

• ścisła współpraca rodziców z nauczycielem

Co powinien robić rodzic przy adaptacji dziecka :

• nie należy dziecka straszyć przedszkolem

• należy wyjaśnić dziecku dlaczego będzie musiało chodzić do przedszkola

• należy przedstawić pozytywny obraz przedszkola

• wspólnie z dzieckiem dostosować rytm dnia w domu do tego jaki panuje w przedszkolu

• wprowadzać w możliwość przebywanie dziecka z innymi osobami

• nie wyręczać dziecka w czynnościach higieniczno-samoobsługowych

• stwarzać okazje do kontaktowania się dziecka z rówieśnikami

Co powinien zrobić nauczyciel przy adaptacji dziecka:

• wytworzenie pogodnej i miłej atmosfery, poczucia akceptacji i bezpieczeństwa

• stworzenie wychowankom możliwości nawiązania bliskich i serdecznych kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi

• budowanie w dziecku pozytywnego obrazu własnej osoby

• pokazanie sposobów radzenia w trudnych sytuacjach

• wyrabianie więzi emocjonalnej

• kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych (cele, formy, metody pracy)

• prace użyteczne, dyżury, kontakty okolicznościowe (np. gdy dzieci się pokłócą robimy pogadankę i wyjaśniamy problem), prace gospodarcze, porządkowe i ogrodnicze, zabawy

• 2/5 czasu nauczyciel może dowolnie zagospodarować (w tej puli czasu mieszczą się jednak czynności opiekuńcze, samoobsługowe, organizacyjne i inne)

Na zachowania prospołeczne wg Batsona składa się szeroki zakres zachowań takich jak pocieszanie, dzielenie się czy współpraca- mających na celu przyniesienie korzyści jednej osobie lub wielu osobom innym niż my sami.

Reykowski: Czynności zorganizowane tak by podtrzymać, chronić lub rozwijać interes innych osób, grup, społeczności, instytucji, mówiąc krócej, interes innych obiektów społecznych nazywamy czynnościami prospołecznymi.

L. Wispe- Zachowania prospołeczne to takie co do których można się spodziewać iż przyczynią się one do spowodowania dobra fizycznego lub psychologicznego innej osoby.

Zachowania tego rodzaju zmierza nie tylko do dobra innej osoby, lecz także zakłada gotowość do dzielenia z nią jej celów, a także jej cierpień, smutku z tym ze podmiot utrzymuje swoją odrębność od tej osoby.

Na zachowania prospołeczne wpływają:

• egoizm- pomagamy innym bo czujemy się wtedy dobrze. Czasem ostatecznym celem pomagania jest zawsze własna korzyść.

• altruizm pomagamy dla pożytku innych a nie dla naszego własnego. Altruizm musi służyć dobru kogoś innego i musi wiązać się z potencjalnymi kosztami ze strony pomagającego. Altruizm to dobrowolne zachowanie mające na celu niesienie pomocy, które wymaga poświęceń, a jego motyw jest inny niż otrzymanie nagrody.

Wyjaśnienie zachowań prospołecznych czyli dlaczego działamy na rzecz innych? Powody:

• dla zyskania nagród

• dobrego samopoczucia

• uznania i aprobaty

• by uniknąć poczucia winy czy kar społecznych

• oraz dzięki empatii powodowanej bezinteresowną chęcią czynienia dobra

Wyjaśnienia z perspektywy teorii społecznego uczenia się. Zachowania prospołeczne są wyuczone tak samo jak każde inne zachowanie. Można to osiągnąć na 3 sposoby:

1. Gdy rodzic i inne osoby chwalą zachowania prospołeczne

2. Gdy rodzice stanowią przykład, sami zachowując się prospołecznie

3. Gdy dzieci mogą obserwować inne osoby- modele roli- zachowujące się prospołecznie

Midlarsky zauważył, że najlepszym sposobem nauczenia zachowań prospołecznych jest sytuacja w której obserwują one takie zachowanie, a następnie gdy je naśladują i są za to nagradzane

Zwolennicy teorii genetycznego uwarunkowania zachowań twierdzą, że zachowania prospołeczne są dziedziczne i stanowią część naszego wyposażenia genetycznego. Z kolei ci którzy opowiadają się za tym ,że u podstaw zachowań leży wychowanie twierdza iż wszystkie ….????

Psychospołeczne teorie zachowań prospołecznych

• Teorie norm- to niepisane reguły, które mówią nam, jak się zachowywać w różnych sytuacjach. Są one społecznymi wskazówkami, zbiorem, będących wynikiem konsensusu co do tego które zachowania są zaakceptowane i zalecane a nie nieakceptowane i niezalecane.

• Empatia- pośrednie doświadczanie emocji przeżywanych przez innych ludzi. Przyjmujemy punkt widzenia osób potrzebującej pomocy.

• Teoria analizy kosztów- zysków- decyzja o udzieleniu pomocy zależy od wyniku procesu zysków i strat

Osobowościowe wyjaśnienie zachowań prospołecznych:

• chętnie pomagamy tym którzy fizycznie są do nas podobni i którzy wydają się mieć takie same poglądy i przekonania

• jesteśmy bardziej skłonni do udzielania pomocy tym których spostrzegamy jako potrzebujących pomocy, dzieciom ludziom starszym

• większa tendencja do pomagania tym którzy są atrakcyjni fizycznie

• mniej pomagamy ludziom nieatrakcyjnym, a w szczególności takim którzy są w jakiś sposób oszpeceni

Biorąc pod uwagę relację między tym, co w wyniku czynności osiąga podmiot, a co osiągają inni można dokonać następującej klasyfikacji:

1. czynności altruistyczne- czynność zorganizowana tak by kto inny odniósł korzyść podczas gdy podmiot poświęca ważne dobro osobiste -majątek, zdrowie

2. czynności pomocne- czynność zorganizowana jest tak aby ktoś inny odniósł korzyść, a podmiot jedynie naturalne koszty

3. czynności??????

4. czynności adaptacyjne- podmiot odnosi korzyść ale w sytuacji gdy praktycznie brak jest powiązań miedzy aktywnością podmiotu a interesami innych

5. czynności egocentryczne- podmiot odnosi korzyść. Korzyści i straty innych są skutkiem ubocznym.

6. czynności eksploatatorskie- podmiot odniósł korzyść kosztem innych, ktoś inny ponosi szkody

Rozwój społeczny dziecka w wieku przedszkolnym

Dzieci najczęściej w doborze partnerów do zabaw wybierają tych którzy zaspokajają ich potrzeby. Dzieci uczą się od siebie rożnego typu zachowań co pomaga im w przystosowaniu się do przestrzegania ustalonych norm i zasad. Podczas zabawy dzieci wchodzą w interakcje równoważne, czuja się bardziej odpowiedzialne za wspólne działania.

Warunki kształtowania zachowań prospołecznych:

• czułe i opiekuńcze postawy rodziców które przyczyniają się do poczucia bezpieczeństwa i dostarczają wzorców opiekuńczych wobec innych

• egzekwowanie wymagań- dziecko od którego nie wymaga się odpowiednich form zachowań może się nauczyć ze maksymalizacja własnych przyjemności jest sprawa najważniejsza

• metoda indukcji-wskazanie dziecku na konsekwencje jakie jego zachowanie przynosi innym, rozwija zdolność do dostrzegania cudzych potrzeb i czuć

• dostarczanie wzorców, modelowanie- stykanie się ze wzorami prospołecznego zachowania sprzyja przejawianiu takiego zachowania przez dzieci

• powierzanie zadań- duża role w powstaniu zachowań pro odgrywa powierzanie dziecku odpowiedzialności za dobro osobiste

Na zachowania prospołeczne duży wpływ ma płeć. Dziewczynki cechują się większym nasileniem tych zachowani niż chłopcy. Chłopcy są podatni na stymulowanie prospołeczne.

Zachowania prospołeczne rodzą się jako konsekwencja całokształtu, które formują jego subiektywny świat i tworzą pojęcie o sobie samym.

Dlatego też kształtowanie postaw prospołecznych nie może być sprowadzone do uwewnętrzniania norm za pomocą nagród i kar. Nie jest to oddziaływanie zbędne, ale daleko niewystarczające.

Struktura planu pracy wychowawczo- dydaktycznej

• Planowanie: kierunkowe, wynikowe, metodyczne

• Integracja treści programowych i indywidualizacja

• Taksonomia celów

Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Dziecko kończące przedszkole :

• Umie poprawnie umyć się wytrzeć i umyć żeby

• Właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta po sobie

• Samodzielnie korzysta z toalety

• Samodzielnie ubiera się i rozbiera, dba o osobiste rzeczy i nie naraża ich na zgubienie i kradzież

• Utrzymuje porządek w swoim otoczeniu

Po co planujemy prace?

• większa skuteczność nauczania i wychowania

• lepsze wykorzystanie zasobów wiedzy, motywacji i środków

• świadoma kontrola nad przebiegiem i wynikami kształcenia

• ochrona przed przypadkowością i chaotycznością działań i decyzji

• upodmiotowienie dziecka w procesie kształcenia większą jego aktywność

• rytmiczność osiągania celów i realizacji zadań

• ochrona przed rutyną i monotonią dydaktyczną

• samoocena pracy dydaktycznej

Struktura planu.

Plan- stawia sobie lub zakłada jakiś cel i obmyśla środki do tego celu.

Środki- przez co? - do celu

Środki to zadania dydaktyczne czyli czynności uczniów prowadzące do opanowania określonej wiadomości lub umiejętności czyli cele pośredniczące

Wymagania wobec planu:

• celowy- jego wykonanie powinno prowadzić do osiągnięcia zamierzonego celu w terminie

• wykonany- dużo prawdopodobieństwo realizacji

• zgodny wewnętrznie- bez wewnętrznych sprzeczności

• giętki- otwarty na zmiany

• szczegółowy- konkretny

• racjonalny- ugruntowany poznawczo, zgłębiony

• prosty w budowie- nieskomplikowany, czytelny

---