Analiza - jest to rozbiór, rozłożenie pewnej wartości na części składowe i rozpatrywanie każdej z nich z osobna w procesie poznania i działalności praktycznej.
Analiza ekonomiczna - jest systemem badania i oceny efektywności, a także instrumentem zarządzania nim, który tworzy podst.decyzyjne.
Analiza ekonomiczna może być ze względu na przedmiot :
1)techniczno ekonomiczna[dot.anal. zatrudnien płac,wydajności,ŚT];
2)finansowa [oparta na wielkościach opartych w wyrażeniu pieniężnym].
Kto i w jakim zakresie może wykorzystać analizę.fin.przed.: -inwestorzy [patrzy jakie ryzyko towarzyszy w przyp.zainwest.swoich środków pien w przed.];
-wierzyciele[dostawcy lub wykonawcy którzy mają zobowiązanie od przedsiębiorstwa]; -pracownicy; -instytucje rządowe i fiskalne; -klienci i kontrahenci; -społeczeństwo; -kierownictwo.
Ze względu na źródło pozyskania inf:
- wewnętrzne [generowane w ramach własnej organizacji, określając potencjał, warunki i reguły funkcjonowania spółki];
- zewnętrzne [pochodzące z otoczenia spółki, informując o środowiskowych warunkach działania, stwarzające przesłanie do podejmowania działań o charakt.strategicznym].
Ze względu na sposób pozyskania:
-pierwotne [uzyskiwane po raz pierwszy, gromadzone dla okreś problem. decyzyj.nie przetworzone]; -wtórne [wcześniej zgromadzone i przetworzone, opracowane przez innych].
Ze wzgl.na charakter podejmow.decyzji:
-operacyjne [na potrzeby bierzącego zarządzania dla rutynowych i powtarz. się problem];
-strategiczne [dla podejmow.o dłuż. niż operac.horyzonc.czas]
Podstawowa sprawozdawczość finansowa:
a) bilans oraz RZiS [formalnie sporządzane raz do roku];
b) rach.przepł.pieniężnych oraz ustawienie zmian w kapitale własnym;
c)kwartalne sprawozdanie o przychodach kosztach i wydatku finans.;
d) info.dodatkowa.
BADANIE I OGŁASZANIE SPRAWOZDZAŃ FINANSOWYCH:
Badaniu i ogłaszaniu podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe kontynuacyjnych działal:
1) banków oraz zakł.ubezp;
2)jednostek działających na podstaw.przepisów o publicznym obrocie papierami wart.i funduszami powierzonymi oraz przepis.o funduszach inwestycj.;
2a) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
3)spółek akcyjnych;
4)pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządz.sprawozd.finans.spełniły co najmniej dwa z nast.warunków:
a)średnioroczne zatrudni.w przeliczeniu na pełne etaty wynosi co najmniej 50 os.; b)suma aktywów bilansu na koniec roku obr.stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2,5mln€;
c)przychody netto ze sprzedaży tow.i prod. oraz operacji fin.za obrotowy stanowiły 5mln
UKŁAD I TREŚĆ BILANSU PRZED.:
Bilans w formie dwustronnego dokumentu grupuje w ujęciu wartościowym na określony moment czasowy z jednej strony zasoby majatkowe przedsiębiorstwa wg.ich postaci i są to aktywa przedsięb.oraz z drugiej strony źródła pochodzenia kapitałów [funduszy] na opłacenie zasobów majątkowych i są to pasywa.
AKTYWA to kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszł. wpływ do jednostki korz.ekonom.
Aktywa trwale są to akt.które nie speł.wymagań.
Akt.Obrotowe - to część akt.jednost.które w przyp:
a)aktywów rzeczowych-są przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 mies.od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności jeżeli trwa on dłużej niż 12 mies.;
b) aktywów finansowych - są płatne i wymagalne lub przeznacz. do zbycia w ciągu 12 mies.od dnia bilans. lub od daty ich założ wystawienia lub nabycia, albo stanowią akt.pieniężne;
c)należności krótkoterm.- obejmuje ogół należności z tyt.dostaw i usług oraz wartości lub część należności z innych tytułów nie zalicz do akt.finans. a które stają się wymag w ciągu 12 mies.od dnia bilans;
d)rozliczeń międzyokres. - nie dłużej niż 12 mies.od dn.bilans.
KAPITAŁ WŁASNY - własne źródła finans.wniesione przez właściciela podmiotu lub z wygospodar.i zatrzymanego w jednostce zysku. Zgodnie z ustawą stanowi on równowart.aktywów netto tj.różnicę aktywów i zobowiązań.
ZOBOWIĄZANIA - rozumie się przez to wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przysz.akt jednostki.
REZERWY - zobow, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne.
Bilans jednostki gosp.powinien zawierać nast.dane:
1.nazwę jednostki;
2.określenie dnia bilans. na który bilans został sporządz.;
3.wyszczególnienie nazw i wartości grup, składników majątkowych oraz źródeł ich finans.zgodnie z ustawą;
4.podpis osoby odpow. za sporządzenie bilansu wraz z datą jego sporządzenia.
5.podpis kierownika jednostki lub członków zarządu.
Kierownik jednostki to osoba lub organ jedno lub wieloosob.który zgodnie z obowiązującymi przez jedn.przepisami prawa statutem, umową lub na mocy prawa własności uprawniony jest do zarządz jedn. z wyłączeniem pełnomocnictwa ustanowionym przez jednost.
Organem zatwierdzającym - organ, który zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności jest uprawniony do zatwierdz.sprawozdania finans.jedn:
-walne zgromadzenie akcjonariuszy,wspólników;
-rada pracownicza w PP;
-wspólnicy w spółkach osob.z wyj.spółki komandyt.-akcyjnej.
Dniem bilansowym może być:
1)dzień kończ.rok obrotowy;
2)dzień zakończenia dział.jednostki;(sprzedaż,likwidacja)
3)dzień poprzedający zmianę formy prawnej;
4)dzień przejęcia jedn.przez inną jedn.
ZASADY SPORZĄDANIA SPR.FINANSOWYCH:
ZASADA MEMORIAŁU I WSPÓŁMIERNOŚCI:
W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające je koszty zw.z tymi przychodami dotycz.danego roku obrot., niezależnie od term.ich zapłaty. Co oznacza że skutki transakcji np. sprzedaż wyrob. i innych zdarzeń ujmuje się z chwilą ich wystąpienia a nie w momencie wpływu lub wypływu środ.pienięż.oraz wykaz. się je w księgach rachunk.i w sprawozda.finans.w okresie którego dot. Współmierności przychodów i kosztów należy rozpatrywać w 2 aspektach:
merytorycznym [współmierność kosztów i przychodów przy wyproduk.wyrobów i ich sprzed.,jeśli wyprodukowano wyroby a ich nie sprzedano to należy te koszty aktywować];
czasowym [jeżeli koszty i przychody dotyczą innego okresu niż one faktycznie wystąpiły-przeniesione z góry na poczet następnych okresów np.zapłacone ubezpieczenia za następny okres sprawozdawczy].
Przychody otrzymane z gory (zaliczki na dostawy) nie należy traktować w dniu ich otrzym. a rozliczyć je systematycznie na okresy, których one dot.podobnie koszty opłacone z dołu stanow tzw.bierne rozl.wykazane w pas.bilansu. Ujęcie tego zgodnie z ustawą brzmi: dla zapewnienia współmierności przychodów i związanym z nimi kosztów do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszł.okresów oraz przyp.na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.
ZASADA OSTROŻNEJ WYCENY:
poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty) z zachowaniem zasady ostrożności w szczególności należy w tym celu w WFym bez względu na jego wysokość uwzględnić:
-zmniejszenie wart.użytkowej lub handlowej skład.aktywów w tym również dokonywanie w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych;
-wyłącznie niewątpliwie PPO i ZNe;
- wszystkie poniesione koszty operacyjne i SN;
-rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.
Zdarzenia te należy uwzględnić także wtedy gdy zostaną one ujawnione między dniem bilansowym a dniem, w którym rzeczywiście następuje zamknięcie ksiąg rachunkowych.
ZASADA CIĄGŁOŚCI:
Oznacza aby informacjie zawarte w sprawozdaniu finans.były porównywalne w kolejnych latach co wynika z: Art.5.1.Przyjęte zasady rachunkowości należy stosować w sposób ciągły, dokonując w kolejnych latach obrotowych wyceny aktywów i pasywów, w tym także dokonywania odpisów amortyz.lub umorzeniowych ustalania WF i sporządzania sprawozdań finansowych tak aby za kolejne lata inf.z nich wynikające były porównywalne, wykazane w księgach rach. na dzień ich zamknięcia stany aktywów i pasywów na następny rok obrotowy w księgach rach.
AKTYWA:
A. AKTYWA TRWAŁE:
I.WNiP
nabyte przez jednostkę zaliczone do aktywów trwałych prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania,o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki w szczególności:
a)autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje;
b) prawa do wynalazków, patentów, znak.towar., wzorów użytkowych oraz zdobniczych;
c) Know-how;
d)wartość firmy;
e)koszty zakończ prac rozwojowych
WNiP podlegają na okres nie krótszy niż:
1)licencje (sublicencje) na programy komputerowe oraz prawa autorskie - 24 m-ce; 2)licencje na wyświetlanie filmów oraz na emisję programów radiowych, TV - 24 m-ce lub zgodnie z umową, gdy ten czas jest krótszy;
3)od poniesionych kosztów zakończonych prac rozwojowych - 12 m-cy;
4) od pozostałych WNiPr - 60 m-cy.
Stawki amortyzacyjne dla poszczególnych WNiPr ustala się na cały okres amortyzacji przed rozpoczęciem dokonywania odpisów amortyzacyjnych.
I.2. Wartość firmy - stanowi różnicę między ceną nabycia (przyjęcia) określonej jednostki lub zorganizowanej jej części (Cn) a niższą od niej wart. godziwą przyjętych aktywów netto (Wg)
WF=Cn-Wg.
Wartość firmy może powstać w wyniku:
-zakupu; - otrzymania wkładu pieniężnego (aportu);
-przyjęcia do używania na podst. umowy leasingu finansowego.
Wartość godziwa - kwota za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinform-i, niepowiąz ze sobą stronami.
1)WF>0 (+)-wart.firmy dodatnia; 2) WF<0 (-) - wart.firmy ujemna
Za wartość godziwą określonych aktywów lub zobowiązań przyjmuje się w szczególności w przypadku:
1)notowanych papierów wartościowych - aktualny kurs notowań pomniejszony o koszty sprzedaży; 2)nie notowanych pap.wart. - wartość oszacowaną;
3) należności - wartość bieżącą (zdyskontowaną) kwot wymagających zapłat.
II. RZECZOWE AKT.TRWAŁE
ŚT: rzeczowe akt.trw. i zrównane z nimi o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok, kompletne, zdatne do użytku i przekazane na potrzeby jednostki.
Zalicza się do nich w szczegól:
a)nieruchomości [grunty, prawo do użytkowania wieczystego gruntu,budowle i budynki a także będące odrębną własnością, lokale, spółdzielnie];
b) maszyny, urządzenia, śr.tranport. i inne rzeczy;
c)ulepszenia w obcym ŚT;
d)inwentarz żywy (nie podl.amortyzacji)
Koszt wytworzenia ŚT obejmuje:
1. Koszty bezpośrednio zw.z bud.ŚT pełne koszty wytworz.składnika majatkowego we własnym zakresie poniesione do dnia przekazania do ekspolatacji tj. koszty przygotowania inwestycji,wykonania dokumentacji projektowej, nabycia gruntu, badań geolog.;
2.uzasadnioną część kosztów pośrednio zw.z wytorz tego ŚT odpowiedniej do okresu jego wytworzenia zmienne pośrednie koszty prod. np.energia; części starych i poś kosztów prod., które odpo. poziomowi tych kosztów przy norm.wykorz.zdoln. produkc.
Aktualizacja wyceny wartości ŚT:
Wartość początkowa i dotychczas dokonane od ŚT odpisy amortyz.lub umorzeniowe mogą, na podstawie odrębnych przepisów ulegać aktualizacji wyceny:
Wna=Wn*ka;
Wa=U*ka;
Wpa=Wp*ka.
Ustalona w wyniku aktualizacji wyceny nowa wartość wynosi księgowa netto ŚT.
Wna nie powinna być wyższa od jego wart.godziwej, której odpisanie w przewidywanym okresie jego dalszego używania jest ekonom.uzasadnione.
III. NALEŻNOŚCI DŁUGOTERM.
1. Od jednostek powiązanych;
2.Od pozostałych jednostek.
- z tyt.leasingu finans;
-należności z tyt.nagrody lub układu;
-nal.od pracowników na wykupienie mieszkania;
-płacone kaucje.
Wycena należności:
-na dzień bilansowy w kwocie wymagającej zapłaty z odsetkami;
-dewizowe nal.
-wg śr.kursu NBP;
-w dniu odprawy celnej
IV. INWESTYCJE
- aktywa nabyte w celu os.korzysci ekon., wynikających z przyrostu wartości udziałów tych aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend (w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej, a w sczeg.akt. finansowe oraz te nieruch.i WNiPr, które nie są użytkowane przez nabywcę lecz zostały nabyte w celu os.korzysci.
Do długoterminowych aktyw.finanso.zalicza się zatem:
-instrumenty kapitałowe wyemitow. przez inne jednostki w postaci:
-akcji,udziałów
- w innych podmiotach.
Wycena inwestycji innych niż rzeczowe:
I. Na dzień nabycia lub powstania - wg ceny nabycia lub ceny zakupu (przy nieistotnych k.zakupów);
II.Na dzień bilansowy:
a)wg cen nabycia pom.o odpisy z tyt.trwałej utraty wartości (k.f.) - w przypadku wzrostu wartości nie podwyższany w górę (zasada ostrożnej wyceny), a jedynie do stanu wyjściowego (p.f.);
b)wg wart.godziwej - wzrost odnosi się na kapitał (fundusz) z akt.wyceny a reszta rozlicz. w KF, ponowny wzrost (do wart.wyjściowej) odnosi się w przych.finans., a pozostałość na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny.
B. AKTYWA OBROTOWE
I.ZAPASY: materiały; półprod.i prod.w toku; produkty gotowe; towary; zaliczki na dostawy
II. NALEŻNOŚCI KRÓTKOTERMINOWE;
III. INWESTYCJE KRÓTK. wycena wg.wartości rynkowej, wg ceny nabycia
IV. KRÓTKOTERM. ROZLICZ.MIĘDZYOKR.
poniesione w roku bilansowym nakłady, a przypadające do rozliczenia w następnych okresach sprawozda; koszty przyszłych okresów.
Zalicza się do nich:
-czynsz i dzierżawy płatne z góry;
-opłaty za wieczyste użytkowanie gruntu;
-ubezpieczenie majątkowe-polisa na cały rok;
-odpis roczny na zakł fund świadczeń socj;
-koszty o charakterze finans;
-zapłacone z góry ods.i prowizja od kredyt.i pożyczek
PASYWA:
A.KAPITAŁ WŁASNY: Własne źródło finansowania wniesione przez właściciela(li) podmiotu lub z wygospodarowanego i zatrzymanego w jednostce zysku. Zgodnie z ustawą stanowi on równowartość aktywów netto tj.różnicę aktywów i zobowiązań.
I.Kapitał (findusz) podstawowy:
II.Należne wpł.na kap.podst.(wielk.ujemne): może wystąpić tylko w spółce akcyjnej;
III. Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna): kupuje się własne akcje w celu zapobieganiu przejęcia przez inną spółkę; -skupuje się akcje w celu ich umorzenia;
IV.Kapitał (fundusz) zapasowy: gromadzenie środków na różne cele przedsiębiorstwa ale nie określone w tym momencie z jakich źródeł powstaje: -sprzedaż akcji powyżej naft.nominalnych; -spółka musi tworzyć kap.zap.corocznie odpisując nie mniej niż 8 % na kap zapasowy jeśli kap zapas. nie osiąga 1/3 wart.kap.akcyjnego; -tworz. zgodnie ze statutem lub umową; -w momencie likw.ŚT które miały zaktual.wart.pocz;
V. Kap.(f.)z aktualizacji wyceny: jeżeli nastepuje przeszacowanie wart. ŚT;
VI. Pozost.kap.(f)rezerwowe: tworzone w spółdzielniach prawa hand.i innych na określone przyszłe potrzeby przeds. VII. Zysk (s) z lat ubiegłych: źródła-nadpłacone podatki.
VIII.Zysk (s)netto
IX.Odpisy z zysku netto w ciagu roku obr.(wielk.ujemna): można udostępnić akcjonariuszom/udział. część zysku jeśli jednostka nie ma strat wtedy można 30% zysku z aktualnego okresu wypłacić udziałowcom.
B. ZOB. I REZEWY NA ZOB.:
I. Rezerwy na zob.
1.Rez.z tyt.odr.pod.doch. - rezerwę z tyt.odroczonego podatku dochod. tworzy się w wysok. kwoty podatku dochodowego wymagającej w przyszłości zapłaty w związku z występowaniem dodatnich różnic przejściowych tj.różnic, które spowodują zwiększenie podstawy obliczania podatk.doch.w przyszłości.
Sytuacja taka powstaje gdy w bilansie księgowym przykładowo naliczymy:
a)odsetki od udz.pożyczek; b)dodatnie różnice kursowe od należ.w walucie obej.; c)inwestycje krótkoterm.(akcje,bony skarbowe)wg ich wart.rynkowej.
Dodatnie różnice przejściowe pomiędzy księgową i podatkową wart.aktywów
(Ab-Pb)*Spod = rezerwa na pod.dochod.(Rpd) Spod-stopa pod.doch.
Aktualizacja z tyt.odroczonego podatku doch. - ustala się w wys.kwoty przewidzianej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego, w związku z ujemnymi różnicami przejściowymi, które spowodują w przyszłości zmniejsz.podst.obliczenia pod.doch.oraz straty podatk.możliwej do odliczenia,przy wzgl..zasad ostrożności.
Kiedy taka sytuacja powstaje:
a)naliczone bilansowo a niezapłac. odsetki od zaciągniętych pożyczek, kredytów, zobowiązań; b)rezerwy na ryzyko gospodarcze (utworzone a niewykorz.); c)Amor. wg.stawek wyższych niż st.podatkowe; d)naliczane a niewypłacone wynagrodz.z tyt.umów zlecenia i o dzieło.
2.Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne: Obciążają PKO i RZiS.
3. Poz.rezerwy: na pewne albo prawdop.straty z operacji godp.będacych w toku
II ZOB.DŁUGOTERM. - kwoty które są do uregulowania w okresie dłuższym niż rok.
2. Wobec pozost.jednostek:
a)kredyty i pożycz.: zobowiązania kredytowe i pożyczki lub instytucji finans.wykazuje się na moment bilansowy wraz z odsetkami;
b) z tyt.emisji dłuż.pap.w wyemitowane papiery wartość.np obligacje (mogą być na kilka lat); c)inne zobowiązania finans: zob.z tyt.umów z leasingu finansowego;
d)inne: długoterm.zob.z tyt.opłat bankowych, sprzedaż papierów z dyskontem.
Wycena zobowiązań na dzień powstania np. wart.nomin. na dzień bilansowy w kwocie wymagającej zapłaty jeśli wycena nie jest wg. wartości godziwej.
III. ZOB. KRÓTKOTERM.
1. Wobec jednostek powiązanych;
2. Wobec pozost.jednoste:
a)kred.i poż. do 12 mies.;
b) z tyt.emisji dłuż.pap. wart.:takie których wykup nastapi w najbliższym roku.;
c)inne zob.finans.:zob.z tyt.ubezp.majątk.i osobistych, z tyt.otrzymanych kaucji;
d) z tyt.dostaw i usług o okresie wymag (<12 i >12 mies);
e)zaliczki otrz.na dostawy;
f)zob.wekslowe: własne weksle lub poręczone przez nas do wykupu w najbliższym czasie;
g)z tyt.podatków,ceł,ubezp.i innych świadczeń:ZUS,Urząd celny itp.;
h)z tyt.wynagrodz.;
i)inne: zob.ub.pracowników oprócz wynagrodzeń.
IV.RMO
1.Ujemna wart.firmy: wart.majątku wg um.wart.godziwej>od kwoty którą zaplaciliśmy=wartość ujemna;
2.Inne RMO: -długotermin: dotacje otrzymane na przez przedsiębiorstwo na inwestycje; -krótkoterm.
KOSZTY i straty: uprawdopodobnione zmniejszenie w okresie sprawozdawcz.korzyści ekonom.,o wiarygodnie określonej wartości w formie:
-zmniejszenia wartości aktywów albo;
-zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do obniżenia KW w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Koszty powstają przede wszystkim w wyniku celowego zużycia zasobów związanych z działalnością jednostki w okresie sprawozdawczym. Zużycie zasobów i zmniejszenie wskutek tego korzyści ekonomicznych ma na celu osiągnięcie przychodów.
Typowe zdarz.prowadz.do zmniejsz korz.ekonom.przez obniżenie wart.akt:
-wydatkowanie śr.pien.na nabyte i sprzed.towary; -zużycie mat.,energii,rzecz.akt.trw. do produkcji wytworz. i sprzed.wyrobów; -wynagrodzenia, ubezpieczenia i inne świadcz.na rzecz pracowników zatrud.przy prod. wytworzonych i sprzed.wyrobów; wynagrodz., ubezpiecz,i inne świadczenia na rzecz pracowników administracji i sprzedaży; straty poniesione przy sprzed.składników akt.rzecz i fin.; zmniejszenie wart.składnik.aktywów; -nieodpłatne przekazanie aktywów; spadek kursu waluty obcej, w której wyrażona jest należność
Zwiększenie wartości zobowiązań może mieć miejsce głównie przez:
- nabycie towarów sprzed w okresie objętym sprawozdaniem -utworzenie rezerw na pewne lub prawdopodobne straty z transakcji gospodarczych w toku; -utworzenie rezerw na przyszłe wydatki na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne; -wzrost waluty obcej, w której wyrażone jest zob.
NA KOSZTY JEDNOSKI SKŁ.SIĘ:
1.koszty zw.z podst.dział.operac.:
a)bezpoś. związane z przychodami-koszty wytworz. sprzedanych prod.oraz wart.sprz.tow.i mat;
b)koszty związane z działalnością firmy w okresie objętym sprawozdaniem-koszty sprzedaży i koszty ogólnego zarządu;
2.koszty związane z poz.dz.operac., szczególnie koszty odpisów aktualizujących wartość należności(w tym odpisy nal.nieściągal.), koszty odpis. aktualizujących wartość zapasów i ŚT,straty ze zbycia ŚT,darowizny, koszty odszkodowań,kar,grzywien.;
3) koszty operacji finans., które obejmują straty ze zbycia inwestycji,koszty aktualizacji wart.inwest.,nadwyżki ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi.
STRATY: zmniejszenie korzyści ekonom.niektórych zdarzeń gosp.prezentowane jest w formie strat, czyli nadwyżki kosztów nad przychodami związanymi z ich osiągnięciem.
Przykłady:
-straty poniesione ze sprzed. ŚT oraz WNiPr;
-straty na sprzedaży inwest. finans;
-straty nadzwyczajne, z powodu zdarzeń losowych.
Ust. o rach.wymaga prezent.pewnych typów transakcji w sposób wynikowy (zysk lub strata), co niewątpliwe zwiększa użyteczność sprawozdania finans.przy ocenie sytuacji gosp.jednostki.
PRZYCHODY I ZYSKI - są def. w ust.o rach. Jako uprawdopodobnioe powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonom.-ch o wiarygodnie określonej wartości, w formie:
1.zwiększenia wartości aktywów albo
2. Zmniejszenie wart.zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kap.własnego (lub zmniejszenia jego niedoboru) w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Przychody powstają przede wszystkim w wyniku:
- sprzedaży dóbr i usług,z których uzyskiwane są środki pieniężne;
-należności;
-mogą mieć także formę prowizji, czynszów, opłat dzierżawnych,odsetek lub dywidend.
ZYSKI - zwiększenie korzyści ekonomicznych niektórych zdarzeń gosp.prezentowane jest w formie zysków, czyli nadwyżki przychodów nad kosztami związanymi z ich osiągnięciem.
Przykłady:
-z.ze sprzedaży ŚTych oraz WNiPr;
-z.ze sprzedaży inwest.finans.;
-ZN (zdarz.los)
Typowe zdarzenia prowadzące do powstania korzyści ekonomicznych przez zwiększenie aktywów to:
1.uzyskanie środ.pieniężnych lub należności ze sprzedaży wyrobów, usł.i towarów.;
2.zyski ze sprz.składników aktywów rzecz.i finans.;
3.wzrost wart.lub ulepsz składnika akty;
4.otrzymanie darowizny,dotacji,subwencji;
5.wzrost kursu waluty obcej, w której wyraż.jest nal. od dłuż.
Zmniejszenie wartości zobowiązań zdarza się głównie przez:
1.umorzenie zobowiązań przez wierzyciela;
2.rozwiązanie rezerw w przypadku ustania przyczyny ich utworzenia;
3.spadek kursu waluty obcej,w której wyrażone jest zobowiązanie
PKO i PPO - rozumie się przez to koszty i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki a w szczególności koszty i przychody związane z :
a)działalnością socjalną;
b)ze zbyciem ŚTych, ŚTych w bud., WNiPr;
c) odpisami należności i zob.przedawnio, umorzonych, nieściągalnych z wyjątkiem należności i zob.o charakterze publicznoprawnym nie obciążających kosztów;
d)utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi;
e) odpisami aktualizacyjnymi wartość aktywów i ich korektami, z wyjątkiem odpisów obciążających koszty wytworzenia sprzedanych produktów lub sprzedanych towarów, koszty sprzedaży lub KFowe;
f) odszkodowaniami, karami, grzywnami;
g)przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż nabycie lub wyto wrz.ŚT, ŚT w bud. albo WNiPr
ZDARZENIA NADZYWCZAJNE: ustawowa definicja zysków i strat nadzwycz. została zawężona do finans.skutków zdarzeń trudnych do przewidzenia, występujących poza dział.operac.jednostki i nie związanych z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.
Do ZNych nie będą automatycznie kwalifikowane :
- zmiana metod produkcji; -sprzedaż zorganizowanej części jednostki;
- inne zaniechanie lub zwiększenie części działalności;
- postępowanie układowe.
Zdarzenia gospodarcze rzadko powodują powstawanie pozycji nadzwyczajnych, ponieważ niemal wszystkie przychody i koszty powstają w wyniku zwyczajnej działalności gospodarczej jednostki, a nie na skutek zdarzeń nieprzewidzianych.
Podatek dochodowy z RZiS: wynika z osiągniętego w okresie obrachunkowym dochodu zgodnie z przepisami o pod.doch. od os.prawnych lub fizycznych, z tych względów zysk brutto lub strata brutto jest korygowany dla ustalenia faktycznej podstawy wymiaru pod.doch.poprze:
1)eliminowaniu dochodów ze źródeł przychodów nie podlegającym opodatkowaniu lub wolnym od podatku;
2)eliminowanie kosztów i strat nieuznawanym przez przepisy podatkowe za koszty uzyskania przychodu;
3)uwzględnienie skutków odmienności momentu zes…. przychodów za osiągnięte i kosztów za poniesione w rozumieniu przep.ust.o.r. i przep.podatkowych.
ad.1) - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyższej wart.nominalnej; -nieliniowych lecz niż otrzymanych odsetek od należności lub udzielonych pożyczek,kredytów; -odsetek otrzym.od niepłaconych zob.podatkowych ;
ad.2) - wydatki za użytkowanie gruntu i koszty zw.z ich wieczystym użytkowaniem; -wydatki poniesione na wytworzenie we własnym zakresie ŚT lub ich ulepszenie. Kary i odszkodowania z tyt.nie przestrzegania przepisów z tyt.ochrony środowiska.
RZiS - jest rejestratorem strumieni tworzących WF przed.za okres czasu. Jeżeli bilans jest fotografią stanu przed.na okresl.moment czasowy to RZiS jest filmem za określony okres czasu. RZiS grupuje na określonych poziomach najpierw wszystkie przychody lub zyski a następnie koszty i straty oraz obowiązkowe obciążenia WF.
W konstrukcji RZiS wyróżniamy 4 poziomy:
1.operacyjny;
2.finansowy;
3.nadzwyczajny;
4.wstępnego podziału WF.
Przepisy u.o.r. dopuszcz. 2 warianty RZiS:
1. Porównawczy w którym koszty działalności podstawowej (operacyjnej) oparte są o rodzajowy układ kosztów, co wymaga dla porównywalności przychodów i kosztów uwzględnienia po stronie przych.zmiany stanu produktów oraz kosztów zużycia własnych produktów na potrzeby jednostki;
2.Kalkulacyjny w którym koszty dział.podstawowej operacyjnej są ujęte zgodnie z ich funkcją jako koszty wytworzenia sprzed.produkt., koszty sprzedazy i KOZ (układ kalkulacyjny,funkcjonalny).
Aktualnie RZiS sporzadza się w formie jednostronnej tzw.drabinki z wyróżnieniem najpierw przychodów lub zysków a potem odpowiadających im kosztów lub strat oraz narastająco WFowego (bez wyników cząstkowych).
W RZiS występ.5 poziomów WF:
1.wynik ze sprzedaży;
2.wynik z działaln.operac.;
3.wynik z dział.gosp.;
4.wynik brutto;
5.wynik netto
które są wykorzystywane w analizie finansowej przedsiębiorstwa. Wariant porówn. jest właściwszy dla mniejszych jednostek natomiast kalkulac. dla większych o rozbudowanej działalności. Obowiązkowo wg.wariantu kalkulacyjnego muszą go sporządzać spółki giełdowe.