Elżbieta Chwedoruk - Szkoła Podstawowa w Lipnie
Scenariusz zajęć zintegrowanych w klasie II

Ośrodek tematyczny: "W ŚWIĄTECZNYM NASTROJU".
TEMAT DNIA:TRADYCJE ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA.

Zapis w dzienniku:
Głośne, jednostkowe czytanie fragmentów wierszy o Bożym Narodzeniu. Tradycje świąt Bożego Narodzenia. Uzupełnianie zdań o zwyczajach związanych ze świętami na podstawie zgromadzonych źródeł .Wielka litera na początku zdania i nazwach świąt. Śpiewanie kolędy "Lulajże Jezuniu".

Cele ogólne:

• kultywowanie polskich tradycji związanych z Bożym Narodzeniem;

• bogacenie słownictwa;

• kształtowanie nawyku poprawnego wypowiadania się w mowie i piśmie;

• wykorzystywanie doświadczeń i łączenie różnych elementów wiedzy;

• poszukiwanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł;

• podejmowanie decyzji grupowych - przyjmowanie odpowiedzialności za siebie i innych.

Cele szczegółowe:

• uczeń czyta głośno i wyraźnie przygotowane fragmenty wierszy,

• uważnie słucha informacji nauczyciela dotyczących odpowiednich fragmentów wierszy,

• wyszukuje potrzebne informacje w literaturze, zgromadzonych źródłach,

• właściwie dobiera słownictwo w wypowiedzi ustnej i pisemnej,

• dostrzega niezwykłość tradycji bożonarodzeniowych,

• zna i kultywuje rodzinne tradycje Bożego Narodzenia,

• wie, jak zachować się podczas uroczystości rodzinnych,

• stosuje zasadę pisowni wielką literą,

• śpiewa kolędę.

Metody:

• słowna - praca z tekstem;

• praktyczna - zajęć praktycznych;

• metoda samodzielnego dochodzenia do wiedzy ( wg Freineta);</LI<

• obserwacji - pokaz.

Formy pracy:

• zbiorowa - jednolita,

• w grupach - zróżnicowana.

Środki dydaktyczne:

    Karty pracy dla 3 grup - fiszki prowadzące, zdania do uzupełnienia, fragmenty wierszy: " Wieczór wigilijny",, T. Kubiaka, literatura pomocnicza; "Świerszczyk", artykuły z różnych czasopism o tematyce świątecznej, wyrazy na kartkach do hasła - " tradycja", rekwizyty i materiały potrzebne do wykonania stroika, nakrycie ( talerz, sztućce, serwetki ), obrus ew. bieżnik z haftem świątecznym, płyta CD z kolędą i piosenką o Mikołaju, choinka - na niej ponumerowane, koperty z fragmentami wierszy, podręcznik " Wesoła szkoła"cz.2, materiały do wykonania ozdób choinkowych: karton kolorowy, papier kolorowy, klej, dziurkacz, spinacze itp.

Przebieg zajęć:

Wprowadzenie do tematu: uczniowie odczytują wyrazy związane z Bożym Narodzeniem i wyodrębniają literę ( miejsce litery podaje liczba przy wyrazie).

Hasło : TRADYCJA
( Uczniowie siedzą w kręgu na dywanie w klasie)
Według encyklopedii multimedialnej ( odczytuje nauczyciel)

Tradycja - przekazywane z pokolenia na pokolenie historycznie ukształtowane obyczaje, poglądy, wierzenia, zasady postępowania, sposoby myślenia według ustalonych wzorów; zwyczaj.

N:W każdej rodzinie przekazywane są zwyczaje związane ze świętami Bożego Narodzenia. W każdym domu są one takie same. Nasze prababcie, babcie, mamy tak samo od wielu lat przygotowują się do świąt. My uczymy się od nich, i w naszych domach, i rodzinach będziemy utrzymywać poznane obyczaje i tradycje.
Dzisiaj zapoznacie się z niektórymi tradycjami związanymi z Bożym Narodzeniem.

Odszukajcie na choince kopertę nr 1.

U: Wyjmuje z koperty zapisany fragment wiersza i go odczytuje:

"Jest taka tylko jedna, jedyna,
co radosnym mrugnięciem Wigilię rozpoczyna."

N:Słowo "Wigilia" oznacza oczekiwanie. W tym szczególnie uroczystym dniu oczekujemy przyjścia Pana Jezusa. Gdy na niebie zabłyśnie pierwsza gwiazdka, zasiadamy w rodzinnym gronie do wieczerzy wigilijnej.

Uczniowie wypowiadają swoje refleksje po omówieniu każdego zwyczaju.

Jeden z uczniów zapisuje na tablicy pod hasłem - Tradycje świąt Bożego Narodzenia - zwyczaj - wieczerza wigilijna

U: Odczytuje fragment wiersza umieszczony w kopercie nr 2:

"Choinka zielona, z zielonego lasu przyszła tutaj do nas.
Choinka przybrana w słodycze,
Szczęśliwego Nowego Roku wszystkim dzieciom życzy."

N:Trudno sobie dzisiaj wyobrazić święta Bożego Narodzenia bez choinki ozdobionej bombkami, oświetlonej kolorowymi lampkami. Choinka i bombki przywędrowały do nas dopiero sto lat temu. W dawnej Polsce wieszano u sufitu gałąź jodły przybraną jabłkami, orzechami, ozdobami ze słomy i kolorowych opłatków. Gałąź jodłowa była symbolem życia i zdrowia. Wnosiła do domu pomyślność i szczęście.

Jeden z uczniów zapisuje na tablicy zwyczaj - ubieranie choinki

U: Odszukuje kopertę nr 3 i odczytuje fragment wiersza:

" Jak obrządek stary każe,
gospodyni siankiem stół zaścieła,
na pamiątkę żłobu Zbawiciela."

N:Pod obrusem, na pamiątkę żłóbka, w którym urodził się Pan Jezus, umieszcza się garść siana. Z jego długości i źdźbeł wróżono dawniej przyszłość. Kto wyciągnął zielone, zdrowe i długie źdźbło, miał być zdrowy i szczęśliwy.

Jeden z uczniów zapisuje na tablicy zwyczaj - sianko pod obrusem

U:Po odszukaniu koperty nr 4 czyta fragment wiersza:

"Gdy opłatkiem się łamiemy, to życzymy bliskim,
żeby pokój był na ziemi i niósł radość wszystkim.
Żeby słońce nam świeciło zawsze naokoło,
żeby ludziom tutaj było dobrze i wesoło."

N:Dzieląc się opłatkiem, wybaczamy sobie nawzajem wszelkie urazy, znika gniew i wrogość, a pojawia się życzliwość i miłość.

Uczeń zapisuje na tablicy zwyczaj - dzielenie się opłatkiem

U: Odczytuje fragment wiersza umieszczony w kopercie nr 5:

" Na talerzu kluski z makiem,
karp jak księżyc srebrny.
Zasiadają wokół stołu
dziadek z babcią, krewni."

N:Wieczerza wigilijna składa się z dwunastu potraw, tzn. tylu, ilu było uczniów Pana Jezusa. Przy stole zasiadano według wieku. Od najstarszego do najmłodszego. Zostawiano zawsze wolne miejsce dla niespodziewanego gościa. Każdy, kto zawitał w tym dniu do domu, był sadzany przy stole i częstowany wieczerzą.

Uczeń zapisuje zwyczaje - 12 postnych potraw wolne miejsce przy stole

U: Odszukuje kopertę nr 6 i czyta fragment wiersza:

"Podobno ta noc jest pokoju nocą,
zwierzęta ludzkim przemawiają głosem."

N:W tym dniu szczególnym ludzie i zwierzęta stanowią jedną, wielką rodzinę. Gospodarze częstują zwierzęta potrawami z wigilijnego stołu. Podobno w noc wigilijną zwierzęta mówią ludzkim głosem. Nie należy ich podsłuchiwać, bo to przynosi nieszczęście.

Uczeń zapisuje na tablicy zwyczaj - wiara w mowę zwierząt

Uczniowie śpiewają piosenkę o Mikołaju ( płyta CD).

N:W wieczór wigilijny, po zakończonej wieczerzy, każdy z ciekawością zagłąda pod choinkę. Św. Mikołaj obdarowuje dorosłych i dzieci prezentami. Każdy powinien otrzymać prezent, o którym marzy. Ale czy wszystko jest w rękach Mikołaja.

Uczeń zapisuje na tablicy - obdarowywanie się prezentami

U: Z koperty nr 7 czyta fragment wiersza:

"Miasta, wioski zaśnieżone,
wszystko białe dookoła.
Na pasterkę biją dzwony,
zapraszają do kościoła."

N:Ten piękny, pełen dziwów dzień kończy się dla wielu pójściem na pasterkę. Pasterka to Msza św., która odprawiana jest o północy.

Uczeń zapisuje na tablicy - pasterka

U: Wyszukanie koperty nr 8 i odczytanie fragmentów wierszy:

"Taka już tradycja, że nucimy ją razem.
Płynie z serca i myśli, pełna wspomnień i marzeń."

"Zaśpiewamy kolędę dla małego Jezusa,
niech nas nuta świąteczna mocniej łączy i wzrusza."

Nauczyciel z uczniami śpiewa kolędę " Lulajże Jezuniu"( można wykorzystać kolędę z płyty CD)

Uczeń zapisuje na tablicy - śpiewanie kolęd
Jeden z uczniów odczytuje zapisane na tablicy tradycje:

• wieczerza wigilijna

• ubieranie choinki

• sianko pod obrusem

• dzielenie się opłatkiem

• 12 postnych potraw

• wolne miejsce przy stole

• wiara w mowę zwierząt

• obdarowywanie się prezentami

• pasterka

• śpiewanie kolęd

Uczniowie losują kartoniki z symbolami świąt ( stroik, choinka, upominek)
Tworzą 3- 4 osobowe grupy.( w klasie jest 12 uczniów)
Każda grupa otrzymuje kartę pracy.

Karta pracy nr 1

1. Przystąpcie do pracy z uśmiechem.

2. Pamiętajcie! Należy zachować ciszę!

3. Dokładnie obejrzyjcie naszą klasową choinkę.

4. Wykonajcie kilka ozdób choinkowych i zawieście na choince.

5. Wspólnie uzupełnijcie zdania przygotowane na oddzielnej kartce.

6. Wybierzcie osobę, która pięknie odczyta zdania.

POWODZENIA!

Karta pracy nr 2

1. Przystąpcie do pracy z uśmiechem.

2. Pamiętajcie należy pracować cicho!

3. Przygotujcie wigilijny stół, korzystając ze zgromadzonych rekwizytów.( Możecie wykonać stroik).

4. Informacji o przygotowaniu nakrycia i sztućców szukajcie w podręczniku " Wesoła szkoła" s. 34.

5. Poszukajcie dodatkowych informacji o Wigilii i wieczerzy.

6. Wspólnie uzupełnijcie zdania przygotowane na oddzielnej kartce.

7. Wybierzcie osobę, która pięknie odczyta zdania.

ŻYCZĘ CIEKAWYCH POMYSŁÓW!

Karta pracy nr 3

1. Przystąpcie do pracy z uśmiechem.

2. Pamiętajcie pracujemy cicho i spokojnie.

3. Wyszukajcie informacji o świętym Mikołaju.

4. Pokolorujcie Mikołaja.

5. Zredagujcie życzenia i zapiszcie na kartkach z Mikołajem.

6. Wspólnie uzupełnijcie zdania z dodatkowej kartki.

7. Wspólnie wybierzcie osobę, która ładnie odczyta uzupełnione zdania.

8. Wybierzcie osobę, która wręczy każdemu portret Mikołaja.

MIŁEJ PRACY!

Uczniowie pracują w 3 grupach wg podanej instrukcji.

Odczytywanie uzupełnionych zdań. Oglądanie przygotowanego stołu. Podziwianie pięknych ozdób choinkowych i klasowej choinki.(wspólne zdjęcie)

Podsumowanie zajęć - ocena pracy grup.
Uczniowie oceniają swoja pracę i samopoczucie na zajęciach.
(otrzymują " buźki" muszą domalować "wesołą" lub "smutną ).

W scenariuszu wykorzystano elementy scenariusza "W świątecznym nastroju"\- ŻYCIE SZKOŁY nr 10/2002, artykuł "Wieczerza" zamieszczony w tygodniku "SŁOWO PODLASIA".

1.
Wigilijny stół nakryliśmy ....................................., ........................................ obrusem. ........................, które kładziemy pod obrusem lub na obrusie jest na pamiątkę żłóbka. ........................... ..................................... przy stole zostawiliśmy dla gościa.
Wieczerza to uroczysta ......................... spożywana po ukazaniu się pierwszej gwiazdki na niebie. Na wieczerzę przygotowuje się ( ile?).............. postnych potraw, to znaczy
................................................................................... ................................................................................... 2.
Ubraliśmy bożonarodzeniowe drzewko. Zawiesiliśmy ............. ....... i ............................, które błyszczą i migocą. Ale dawniej ludzie ubierali ............................................. . Były to gałązki świerku lub jodły ubrane ........................., ............................................................... ( bombki, łańcuchy, podłaźniczki, jabłkami, orzechami ) 3.
Święty ............................... żył na przełomie II i III wieku. Był bardzo ........................................... na niedolę ludzi. Biednym i głodnym dzieciom rozdawał.............................. . Dwa razy w roku odwiedza nasze domy, w .......................... i 24 grudnia w ........................... .
( Mikołaj, wrażliwy, słodycze, mikołajki, Wigilię).

       

---