ZAGADNIENIA - PYTANIA Z GŁÓWNEGO UŻYTKOWANIA LASU

1. Pozyskiwanie drewna a środowisko

w procesie produkcyjnym w leśnictwie wyróżniamy dwie wyraźnie wyodrębnione fazy: - faza produkcji biologiczno-technicznej (trwa od chwili posadzenia drzew do ich wyrębu i obejmuje proces wzrostu drzew oraz zabiegi pielęgnacyjne),- faza produkcji technicznej obejmuje proces pozyskiwania drewna

bilans ekologiczny gospodarstwa leśnego (użytkowanie lasu), ilościowe i jakościowe określenie surowców (energia słoneczna, dwutlenek węgla, woda, paliwa, nawozy, pestycydy) i produktów (drewno, kora, tlen, inne gazy, odpady ciekłe, odpady stałe) w procesie produkcyjnym w leśnictwie. Przy sporządzaniu bilansu ekologicznego uwzględnić należy:- funkcje spełniane przez lasy: glebochronne, wodochronne, klimatyczne, ochrona przed lawinami, imisje i tłumienie hałasu, wypoczynkowe, krajobrazowe;- lasy o szczególnym znaczeniu dla ekologii (cenne biotypy) oraz dla procesu kształcenia i realizacji badań naukowych;- lasy chronione: parki narodowe, rezerwaty, pomniki przyrody, parki krajobrazowe, leśne kompleksy promocyjne. Wynik bilansu ekologicznego to zestawienie korzyści i uciążliwości wynikajacych z prowadzenia gospodarki leśnej. Dieter Giefing

-emisja dwutlenku węgla użytkowanie lasu), dwutlenek węgla jest głównym, emitowanym do atmosfery gazem, który wywołuje efekt szklarniowy, przyczyniając się tym samym do ocieplenia klimatu. W leśnictwie dwutlenek węgla emitowany jest do atmosfery przez pracujące maszyny w trakcie wykonywania zabiegów gospodarczych.

-emisja substancji toksycznych użytkowanie lasu), pracujące w lesie maszyny w spalinach emitują do środowiska znaczne ilości substancji toksycznych, takich jak: tlenek węgla, dwutlenek siarki, tlenki azotu, węglowodory, aldehydy, cząstki stałe (PAK). Większość z nich jest niebezpieczna zarówno dla środowiska jak i zdrowia człowieka.

-przemieszczanie i wycofywanie pierwiastków i masy organicznej -pierwiastki biogenne w pozyskiwanym drewnie użytkowanie lasu), stanowią mikro- i makroelementy niezbędna do życia roślin; jednym z kryteriów oceny uciążliwości pozyskiwania drewna jest określenie ilości pierwiastków biogennych wycofywanych ze środowiska leśnego wraz z pozyskiwanym drewnem. Najwięcej pierwiastków biogennych jest w żywych częściach drzew, tj. w liściach i młodych pędach. Za niekorzystne należy więc uznać pozyskiwanie chrustu w celach energetycznych. W grubiźnie jest stosunkowo mało pierwiastków biogennych, dlatego pozyskiwanie drewna wielko- i średniowymiarowego jest mało uciążliwe dla środowiska.

-zabiegi gospodarcze prowadzone w leśnictwie sprzyjają emisji hałasu do środowiska leśnego. Źródłem hałasu są pracujące maszyny i narzędzia. Wpływ hałasu na środowisko leśne jest stosunkowo słabo poznany.

-degradacja gleby hodowla lasu, szkółkarstwo), naturalne lub sztuczne upośledzenie którejkolwiek funkcji gleby w ekosystemie i obniżenie jej żyzności i produkcyjności wskutek pogorszenia się jej właściwości chemicznych, fizycznych, biologicznych itp. ważnych dla życia i rozwoju roślin, powodujących zakłócenie w obiegu składników mineralnych i organicznych w ekosystemie, w przepływie energii, retencji wody, oraz w procesach samoregulacji i neutralizowania bądź buforowania ujemnych wpływów zewnętrznych.

-uszkodzenia drzew użytkowanie lasu), w trakcie pozyskiwania drewna, zarówno podczas obalania drzew, jak i zrywki drewna dochodzi do uszkadzania drzew w pozostającym drzewostanie głównym oraz w jego niższych warstwach (drugie piętro, podgon, podszyt, naloty); dąży się do stosowania technologii pozyskiwania drewna ograniczających to niekorzystne zjawisko.

2. Ekorozwój a pozyskiwanie drewna

3. Teorie zamierania lasów, drogi do zachowania zasobów leśnych a użytkowanie lasu

4. Ocena procesów technologicznych pozyskiwania drewna

Przy analizie procesów technologicznych biorąc pod uwagę stopien uszkodzenia drzewostanu pozostającego należy dokonać podziału procesów technologicznych. Stopień uszkodzenia zmienia się w zależności od dobranego systemu pozyskiwania. Każdy system pozyskiwania należy ocenić biorąc pod uwagę zasadę 3E i jej część szczególną - ekologia.

System drewna długiego - opis procesu technologicznego z udziałem tego systemu w zagadnieniu 3. W przypadku tego systemu główne uszkodzenia powstają na skutek obalania i zrywki. W przypadku obalania drzewa pozostające mogą zostać złamane - obniżenie możliwości jego przerobu, kłopoty ze zbyciem takiego drewna, straty w gospodarstwie leśnym, kora zdrapana co ułatwi wniknięcie patogenów i w konsekwencji rozwój np. zgnilizny co zdyskwalifikuje surowiec w przyszłości, obtrącenie przyrostów rocznych - cały wysiłek drzewa w danym roku marnuje się. Te elementy pojawiają się niezależnie od sposobu ścinki - pilarką czy maszyną przystosowaną do ścinki np. harwesterem.

Podczas zrywki w tym procesie drewno będzie wleczone lub półpodwieszone. Oba te sposoby powodują uszkodzenie surowca jak i drzew pozostających - obdarcia kory, uszkodzenie łyka, włókien drzewnych. Skutki takie same jak w przypadku obalania. Złe przygotowanie powierzchni manipulacyjnej może skutkować obtarciami drzew przez same maszyny.

System drewna całego - opis systemu pkt. 3.

Uszkodzenia drzew pozostających takie jak w przypadku drewna długiego.

System drewna krótkiego - opis pkt. 3

W przypadku drewna krótkiego szkody wynikające z obalania patrz wyżej.

Zrywka nie powoduje uszkodzeń drzewostanu w większości przypadków. Może powodować jeśli drzewostan nie będzie mieć odpowiednio wykonanych szlaków zrywkowych (zbyt wąskie i forwarder lub ciągnik z wózkiem nie zmieszczą się). Szkody te są znacznie mniejsze niż w pozostałych systemach gdyż surowiec nie ma kontaktu z drzewami pozostającymi.

System drewna w odcinkach - Uszkodzenia - patrz system drewna całego

System drewna sypkiego - uszkodzenia drzewostanu w zależności od sposobu pozyskania i zrywki gdyż zrębkowanie odbywa się głownie na drodze wywozowej lub składnicy.

5. Bilans CO2 w atmosferze a pozyskiwanie drewna

6. Drewno jako surowiec

7. Obieg węgla w lesie naturalnym i gospodarczym

8. Drewno jako surowiec energetyczny

9. Użytkowanie lasu, główne użytkowanie lasu, użytki przygodne, użytki przedrębne

10. Użytki leśne, pozaprodukcyjne użytkowanie lasu, użytki uboczne, użytki niedrzewne

11. Proces produkcyjny w leśnictwie

12. Prace wstępne i zakończeniowe w procesie produkcyjnym i w procesie technologicznym

13. Proces technologiczny i metody (systemy) pozyskiwania drewna

14. Schemat procesu technologicznego pozyskiwania drewna z użyciem procesorów zawieszanych na ciągnikach

15. Szlaki gospodarcze w lesie a lasy naturalne (w kontekście bliskiego naturze gospodarowania w lasach)

16. Szlaki zrywkowe (termin zakładania, szerokość, odstęp, przebieg itp.)

17. Pozyskiwanie drewna harwesterami a kwestia rozmieszczenia szlaków zrywkowych

18. Metody (systemy) pozyskiwania a zmechanizowane technologie pozyskiwania drewna

19. Zmechanizowane technologie pozyskiwania drewna z międzypolem (schematy)

20. Ścinka drzewa obciążonego osiowo (moment gnący w poszczególnych fazach ścinki)

21. Ręczno-maszynowe technologie pozyskiwania drewna (przykładowe schematy)

22. Ścinka drzew pochylonych w stronę drogi lub linii napowietrznej

23. Ścinka drzew pochylonych w kierunku prostopadłym do kierunku obalania

24. Ścinka drzew o grubości większej od dwu długości prowadnicy

25. Cięcie sztyletowe, przykłady zastosowania

26. Ścinka drzew z użyciem dźwigni-obracaka

27. Ścinka drzew silnie pochylonych w kierunku zgodnym z kierunkiem obalania

28. Normy przedmiotowe na surowiec drzewny

29. Szacunek brakarski

30. Metody okrzesywania drzew, zasady pracy przy manipulacji drewna, technika przerzynki

31. Wpływ poszczególnych wad drewna na klasyfikację surowca drzewnego

32. Możliwości ograniczenia wadliwości surowca drzewnego

33. Surowiec wielkowymiarowy iglasty

34. Surowiec wielkowymiarowy liściasty

35. Istotne wymiary w klasyfikacji jakościowo-wymiarowej

36. Klasyfikacja jakościowo-wymiarowa a przeznaczeniowa

37. Drewno średniowymiarowe

38. Drewno małowymiarowe i ekologiczne aspekty pozyskiwania zrębków

39. Pozyskiwanie drewna sypkiego

40. Karpina

41. Pierwiastki biogenne a pozyskiwanie drewna

42. Wpływ zastosowanej technologii pozyskiwania drewna na poziom emisji substancji toksycznych do środowiska

43. Surowiec specjalny, warunki techniczne dla wybranych sortymentów

44. Technologia produkcji drewna łuszczarskiego i oklein i związane z tym wymagania surowcowe

45. Zasady oceny procesów technologicznych

46. Porównaj ergonomiczne aspekty pozyskiwania drewna technologią ręczno-maszynową i zmechanizowaną

47. Ergonomiczne obciążenia pracą robotnika wykonującego pracę na międzypolu

48. Ekologiczne aspekty pozyskiwania drewna w czyszczeniach późnych i trzebieżach wczesnych

49. Pozyskiwanie drewna a pierwiastki biogenne

50. Ekonomiczna efektywność pozyskiwania drewna technologiami zmechanizowanymi i ręczno-maszynowymi

51. Wydajność w operacyjnym czasie pracy, wydajność w czasie zmiany roboczej

52. Pozyskiwanie drewna w górach

53. Pozyskiwanie drewna w drzewostanach liściastych

54. Pozyskiwanie drewna w drzewostanach rębnych i bliskorębnych

55. Podział klęsk żywiołowych

56. Procesy degradacyjne drewna w drzewostanach pohuraganowych

57. Zasady bezpiecznej pracy w drzewostanach pohuraganowych

58. Zasady postępowania administracji leśnej po wystąpieniu klęski

59. Procesy degradacyjne drewna w drzewostanach, które uległy klęsce okiści

60. Procesy degradacyjne drewna w drzewostanach, które uległy powodzi

61. Pożary - podział, zagrożenia i procesy degradacyjne drewna

62. Zamieranie lasów, procesy degradacyjne drewna drzew na pniu

63. Gradacje owadzie i procesy degradacyjne drewna zaatakowanych drzew

64. Technologie pozyskiwania drewna w drzewostanach poklęskowych

65. Zagospodarowanie surowca drzewnego z drzewostanów poklęskowych

66. Przechowywanie drewna

67. Przechowywanie drewna na wilgotno

68. Metody długoterminowego przechowywania drewna

69. Metody krótkoterminowego przechowywania drewna

70. Drewno jako surowiec energetyczny

---