1. ATRAKCYJNOŚĆ INTERPERSONALNA

1. Co jest przyczyną atrakcyjności

1. Efekt częstości kontaktów - zjawisko które polega na tym, że i częściej spotykamy pewnych ludzi i kontaktujemy się z nimi, tym bardziej prawdopodobne jest, że zostaną naszymi przyjaciółmi. Mamy największą szansę polubić i pokochać tych ludzi z którymi widujemy i kontaktujemy się najczęściej.

2. Efekt czystej ekspozycji - zjawisko polegające na tym, że im częściej spotykamy się z jakimś bodźcem, tym bardziej jesteśmy skłonni go polubić - pewnych ludzi widujemy często i im bardziej stają się dla nas znajomymi tym bardziej rozwija się przyjaźń.

3. Odległość funkcjonalna - pewne aspekty projektu architektonicznego, które powodują, że niektórzy ludzie spotykają się ze sobą częściej niż z innymi.

4. Sytuacje otwartego pola - nawiązywanie interakcji z ludźmi zależy od swobodnego wyboru

5. Sytuacje zamkniętego pola - ludzie zmuszeni są do interakcji

6. Podobieństwo - zgodność zainteresowań, postaw, wartości, sytuacji osobistej lub cech charakteru przyszłych przyjaciół. Jest ważnym wyznacznikiem atrakcyjności ponieważ: 1) wydaje nam się, że ludzie do nas podobni powinni nas polubić, dlatego chętnie nawiązujemy z nimi znajomić; 2) ludzie do nas podobni doceniają nasze cechy i przekonania, czyli zapewniają poczucie, że mamy słuszność; 3) negatywnie osadzamy ludzi, którzy się z nami nie zgadzają w ważnych kwestiach, podejrzewamy że ich poglądy świadczą o nich samych i dyskwalifikujemy ich jako osobników nieprzyjemnych i bezmyślnych.

7. Teoria uzupełniania się - uznawanie za atrakcyjnych ludzi tych, którzy są naszym przeciwieństwem

8. Poglądy i osobowość - jeżeli o kimś nieznajomym nie wiemy nic po za tym jakie ma poglądy, to lubimy go tym bardziej, im bardziej jego poglądy są zbliżone do naszych

9. Styl interpersonalny - nawiązujemy bliższe kontakty z osobami które myślą o innych podobnie jak my i podobnie interpretują związku między ludzkie.

10. Zainteresowania i doświadczenia - z własnej woli angażujemy się w sytuacje społeczne, w których spotykamy ludzi do nas podobnych.

11. Odwzajemniona sympatia - sama świadomość, że ktoś nas lubi czyni tę osobę bardziej atrakcyjną.

12. Stereotyp „co piękne to dobre” - kojarzenie atrakcyjności fizycznej z pozytywnymi cechami osobowości. Ludzie urodziwi są bardziej towarzyscy i popularniejsi, lepiej radzą sobie w interakcjach społecznych.

13. Teoria wymiany społecznej - pozytywne lyb negatywne odczucia, jakie ludzie mają w odniesieniu do swoich relacji z innymi zależą od spostrzegania otrzymywanych nagród, ponoszonych kosztów ora oceny, na jaki związek zasługują i szans na lepszy związek z kimś innym. Im więcej ktoś dostarcza nam nagród społecznych ( i im mniej przysparza nam kosztów) tym bardziej tę osobę lubimy. Jeżeli związek naraża nas na koszty przewyższające to, co otrzymujemy w zamian to trwałość związku jest zagrożona.

14. Poziom odniesienia - oczekiwania dotyczące poziomu nagród i kar jakich spodziewamy się w danym związku; to czego oczekują partnerzy od danego związku

15. Porównawczy poziom odniesienia - oczekiwania co do poziomu nagród i kar jakich można spodziewać się w alternatywnych związkach - czyli ile satysfakcji partnerzy spodziewają się w innym związku

16. Teoria równości - pogląd, że ludzie czują się najlepiej w związkach w których doświadczane nagrody i koszty oraz ponoszone nakłady rozkładają się mniej więcej równomiernie po obu stronach. Ludzi nie zadowala więc jedynie jak najwięcej korzyści za jak najmniejszą cenę, ale zależy im również na równości w stosunkach z partnerem, tak aby zyski i straty oraz nakłady rozkładały się mniej więcej równomiernie.

2. Związki uczuciowe

1. Miłość braterska - uczucie intymności i serdeczności, jakiego doznajemy na skutek głębokiego przywiązania do drugiej osoby, któremu nie towarzyszy namiętność i pobudzenie w jej obecności

2. Miłość erotyczna - silna tęsknota, pragnienie przejawiające się fizyczny pobudzeniem, brakiem tchu i przyspieszonym biciem serca w obecności obiektu naszych uczuć.

3. Trójczynnikowa teoria miłości - wg tej teorii miłość składa się z 3 podstawowych składników - intymności, namiętności i zaangażowania.

Intymność - uczucie bliskości i więzi z partnerem

Namiętność - pobudzenie wywołane przez partnera, w tym pociąg seksualny

Zaangażowanie - krótkoterminowe rozpoznanie, że kochamy swojego partnera i długoterminowe postanowienie dochowania mu wierności

Te 3 proporcje łączą się ze sobą w różnych proporcjach tworząc różne rodzaje miłości.

4. Teoria trójkąta miłości - wg niej miłość ma 6 różnych postaci obejmujących w różnym stopniu intymność, zaangażowanie i namiętność

3. Miłość a inne związki

1. Psychologia ewolucyjna - stara się wyjaśnić zachowania społeczne w kategoriach czynników genetycznych, które zmieniały się z czasem zgodnie z zasadami doboru naturalnego

2. Ewolucyjna interpretacja miłości - teoria wywodząca się z biologii ewolucyjnej, utrzymująca że mężczyźni i kobiety uznają za atrakcyjne u płci przeciwnej odmienne cechy - mężczyźni kierują się wyglądem kobiet, a kobiety zasobami mężczyzn) ze względu na zwiększenie szans na skuteczną reprodukcję. Mężczyźni zwracają uwagę na wygląd kobiet ponieważ wiek i zdrowie świadczą o możliwościach rozrodczych, kobiety przywiązują znaczenie do sytuacji finansowej i zawodowej mężczyzn ponieważ są to zmienne stanowiące zasoby potrzebne im i ich potomstwu.

3. Style przywiązywania się - zgodnie z teorią stylów przywiązywania się rodzaj więzi jakich doświadczyliśmy we wczesnym okresie życia, wpływa na rodzaj związków jakie tworzymy w wieku dojrzałym. Szczególny styl którego uczymy się jako niemowlęta i małe dzieci staje się naszym modelem działania - schematem.

• Styl przywiązywania się oparty na bezpieczeństwie - charakteryzuje się ufnością, brakiem obaw przed odrzuceniem i przekonaniem że jest się człowiekiem wartościowym i lubianym; dzieci które wykazują taki styl zazwyczaj mają opiekunów wrażliwych na ich potrzeby i okazujących pozytywne emocje w relacjach. Takie dzieci ufają swoim opiekunom, nie boja się odrzucenia, uznają, że są wartościowe i lubiane.

• Styl przywiązywania się oparty na unikaniu - charakteryzuje się wypieraniem potrzeb przywiązania, ponieważ próby tworzenia intymności są odrzucane; dzieci wykazujące taki sty zazwyczaj mają opiekunów którzy odnoszą się do nich chłodno i z rezerwą, odrzucając proby zbliżenia. Takie dzieci pragną bliskości opiekunów, ale uczą się wypierania tej potrzeby, gdy poznają że dążenie do zbliżenia jest lekceważone.

• Lękowo-ambiwalentny styl przywiązywania się - charakteryzuje się obawą, że inni nie odwzajemnią pragnienia bliskości, co powoduje ponadprzeciętny poziom lęku; dzieci wykazujące taki styl przywiązywania się zazwyczaj mają opiekunów niekonsekwentnych i narzucających swoje emocje. Takie dzieci cechuje zazwyczaj lękliwość, ponieważ nigdy nie mogą przewidzieć, kiedy i jak ich opiekunowie odpowiedzą na ich potrzeby.

4. Model inwestycyjny - chcąc przewidzieć czy związek przetrwa powinniśmy wiedzieć, jakie każda osoba poniosła nakłady i jak wiele satysfakcji czerpie ze związku oraz jaki jest jej poziom odniesienie oraz porównawczy poziom odniesienia; Zadowolenie, nakłady i alternatywy pozwalają przewidzieć czy związek przetrwa, czy też dojdzie do rozstania.

5. Relacje wymiany - związku w których obowiązuje zasada sprawiedliwości - równy podział korzyści i kosztów; w związkach wymiany kierujemy się zasadą równości:

• chcemy otrzymywać natychmiastowe wynagrodzenie za przysługi,

• czujemy się wykorzystywani gdy nasze przysługi nie są odwzajemniane

• obliczamy nakłady obu stron

• możliwość udzielenia pomocy nie wpływa na nasz nastrój

6. Relacje darowizny - związki w których chodzi przede wszystkim o odpowiadanie na potrzeby drugiego człowieka; w relacjach darowizny kierujemy się wrażliwością na potrzeby innych:

• Nie potrzebujemy natychmiastowego wynagrodzenia za przysługi

• Nie czujemy się wykorzystywani gdy nasze przysługi nie są odwzajemnione

• Nie obliczamy nakładu obu stron

• Możliwość udzielenia pomocy wprawia nas w dobry nastrój

4. Jak kończą się związki uczuciowe

1. Proces zrywania związku:

1. Faza intrapersonalna (rozmyślanie o braku satysfakcji w związku)

2. Faza dialogowa (rozmowy z partnerem o zerwaniu)

3. Faza społeczna (powiadomienie innych ludzi o zerwaniu)

4. Faza intrapersonalna (powracanie do równowagi, tworzenie swojej wersji wyjaśnienia jak i dlaczego doszło do zerwania)

Dwa pierwsze typy to zachowania destrukcyjne, czynne niszczenie związku (np. wykorzystywanie partnera, groźby zerwania, rzeczywiste odchodzenie) i biernym pozwalaniem na rozpad (np. odmowa zajmowania się problemami, ignorowanie partnera lub niepoświęcanie mu czasu, nieangażowanie się w związek). Pozostałe dwa typy są zachowaniami konstruktywnymi, czynnym staraniem się o poprawę stosunków między partnerami (np. omawianie problemów, próba zmiany, wizyty u terapeuty) i bierne zachowywanie lojalności wobec związku (np. czekanie w nadziei, że sytuacja się poprawi, wsparcie, zachowywanie optymizmu). Zachowanie destrukcyjne bardziej niszczą związek niż zachowania konstruktywne mu pomagają.. Gdy jeden partner zachowuje się destrukcyjnie, drugi stara się to złagodzić przez konstruktywne relacje w celu ratowania związku.

Źródłem problemów w związku może być fatalne zauroczenie - cechy partnera uznawane wcześniej za atrakcyjne z czasem stają się odstręczające.

Miłość doskonała - intym.+nam.+zagna.

Miłość doskonała - intymność + namiętność + zaangażowanie

Intymność - samo uczucie bliskości i przyjaźni

Miłość romantyczna - namiętność + intymność

Namiętność - zauroczenie

Zaangażowanie - miłość niespełniona

Miłość braterska - intymność + zaangażowanie

Poziom odniesienia

Koszty

Zyski

Zadowolenie ze związku

Wielkość poniesionych nakładów

Jakość alternatywnych rozwiązań

Zaangażowanie w związek

Trwałość związku

---