Hełm heraldyczny
Z Wikipedii
Hełm heraldyczny umieszczany nad tarczą herbową. W polskiej heraldyce szlacheckiej był on nieodłączną częścią herbu: w połączeniu z szlachecką koroną rangową stanowił oznakę godności, odróżniał szlachecki herb osobisty od innych herbów - miejskich, korporacyjnych itd. Do końca istnienia I Rzeczypospolitej, w polskiej heraldyce szlacheckiej nie pojawiła się równoważna hełmowi pięciopałkowa korona rangowa, popularna na zachodzie Europy szlachecka oznaka godności.
W przedstawieniach heraldycznych hełm nad tarczą pojawił się w końcu XIII w. Hełm, podobnie jak i inne elementy uzbrojenia rycerskiego, zmieniał swą formę: w herbach więc XIII i XIV-wiecznych występują hełmy garnkowe i kubłowe - zakrywające całą głowę rycerza, z wąską, poziomą wizurą. W XV w. pojawił się hełm dziobowy, w następnym zaś stuleciu hełm prętowy, zwany też turniejowym. Ta ostatnia forma hełmu jest najpopularniejsza w heraldyce polskiej.
Hełm pozostawał w określonym stosunku proporcjonalnym w stosunku do tarczy herbowej, najczęściej miał 2/3 wysokości tarczy, niekiedy jego wysokość wraz z klejnotem równała się wysokości tarczy. Przedstawiany zawsze w barwie srebrnej, mógł być ustawiony en face, w 3, bądź profilem; umieszczany (osadzony) zawsze na górnej krawędzi tarczy lub którymś z górnych rogów - gdy tarcza była pochylona, czyli w tzw. ukłonie heraldycznym. Ponieważ w heraldyce zachodniej hełm funkcjonował jako oznaka godności, jego forma, położenie względem tarczy, czy liczba prętów w hełmie prętowym (5 lub 7), przekazywały informacje o randze właściciela. W heraldyce polskiej z hełmem nie wiązano podobnych znaczeń i najczęściej przedstawiano go w formie hełmu prętowego.
