WYKŁAD Z GRZYBIC
Należą do: Królestwo rośliny
Podkrólestwo tallophyty
Typ grzyby
Klasa fungi imperfecti /brak płciowych form
rozmnażania
Podrodziny : Dermatophytes
Cryptococoidae
Rodzaj pisze się dużą literą
1 lub wielokom
błona kom zawiera mannan, chitynę, celulozę
brak chlorofilu→saprofity lub pasożyty
DERMATOPHYTES
•keratynofilne (enz. rozpuszczają keratynę),
•atakują naskorek, włosy, paznokcie
•w glebie, na posiew - faza saprofityczna
•nić grzyba - hyphe /strzępka/ i splot nici - mycerium /grzybnia/
•nić rozpada się, każdy fragment to ARTROSPOR → to widzimy w fazie pasożytnizcej u człowieka
•typy rozmnażania w fazie saprofitycznej:
1)mikrokonidia /jak bazia lub grono/
2)makrokonidia - wrzecinowate /MIKROSPORON/, zaokrąglone /TRICHOPHYTON/
3)chlamydospory - w stanie anabiozy - zaokrąglony z jednego końca - EPIDERMOPHYTON
RODZAJE Mikrosporon /włosy, naskórek/
Trichophyton /włosy, paznokcie, naskórek/
Epidermophyton /paznokcie, naskórek/
Pobieranie materiału do badania
włos wyrwać pensetką w całości
łuski rogowe z aktywnego, najbardziej zapalnego brzegu
paznokcie - wyskrobanie spod paznokcia + obcinamy dystalny brzeg paznokcia
Sposób badania
1.Preparat bezpośredni
•ługowy najczęściej
•barwiony rzadko
stwierdzenie czy grzyb jest czy go nie ma
2.Posiew
Agar Sabouraud - stwierdza jaki to grzyb
Diagnostyka wspomagająca
Lampa Wooda /przenośna, fluorescencja w ciemnym pokoju
PATOGENEZA
1. Mycetismus - zatrucie np. muchomorem
2. Alergie na grzyby głównie pleśniowe /ok. 5% astmy oskrzelowej/
3. Mycotoksykozy - pokarm z pleśniami np. Aspergilus flavus /n-r wątroby/
4. Mykozy - zmiany chorobowe w których wystepuje grzyb w organizmie
Organizm tworzy obronę Ab ale słabą; obrona komórkowa 10-30 dni, diagnostyka śródskórna. Próba z wyciągiem z grzybów trychofityną do diagnostyki sarkoidozy a nie grzybcy. Sarkoidoza próba z trichfityną - , próba tuberkulinowa - .
Przed wynikiem posiewu diagnoza Mycosis lub Tinea
Trichophyton - trichophytiasis
Epidermophyton - epidermophytiasis
JEDNOSKI CHOROBOWE
EPIDERMOPHYTIASIS INGUINALIS - grzybica obrębna pachwin
•lokalizacja pachwiny
wew pow ud
worek mosznowy
•u osób ↑↑pocenia, zmiany rumieniowe, na obrzerzu grudki, nadżerki, krosty
•wywołany przez E.inguinale
•do diagnostyki wystarczy preparat bezpośredni
TINEA PEDUM - grzybica stóp
•sprzyja praca w gumowym obuwiu
•tzw stopa sportowca czyli athlet's foot - choroba zawodowa górników
•warianty
Tinea pedum interdigitalis - międzypalcowa
wywołana przez T.rubrum lub T.mentagrophytes
maceracja, nadżerki w ostatnich przestrzeniach międzypalcowych
Varietas dyshiorotica - potnicowe
na podeszwie, wzdłuż podłużnego sklepienia
pęcherzyki, pęcherze, krosty
Varietas desqamatica - złuszczająca
podeszwa wzdłuż sklepienia podłużnego
na rumieniowym podłożu złuszczanie naskórka
ciężko zróżnicować z łuszczyca dłoni i podeszw
Varietas hyperkeratotica
na piętach
grube nawarstwienie rogowe, pękają, pozostają głębokie, bolesne fissury
Powikłania grzybicy stóp
w wyniku drapania róża mogąca nawracać przez całe życie
odległe reakcje alergiczne
długotrwała grzybica stóp - ↑ ryzyka wstrząsu anafilaktycznego po penicylinie
TINEA (MYCOSIS) UNGUIUM - grzybica paznokci
może towarzyszyć grzyb.stóp, te same grzyby co w grzybicy stóp
brak zmian na wałach paznokciowych
płytka nieprzezroczysta, matowa
rogowacenie podpaznokciowe
barwa żółta lub brunatna
zaczyna się wykruszać, może się zniszczyć
czynniki sprzyjające: zaburzenia ukrwienia kończyn dolnych
LECZENIE: p/grzybicze + naczyniowe
TRICHOPHYTIASIS - grzybica strzygąca
•postać powierzchowna (superficialis)
T.violaceum,
zakażenie człowiek→człowiek
wgryza się w środek włosa
mały odczyn zapalny
typ zakażenia - ENDOTHRIX
LOKALIZACJE:
~ capiliti, ~ barbae - głowa owłosiona i broda - ogniska nieznacznie zapalne, włosy nierównomiernie wystrzyżone
~ cutis glabrae - na skórze gładkiej - charakterystyczne okrągłe, owalne, medalionowate ogniska rumieniowe, na obwodzie nasilenie zapalenia - grudki, krosty, pęcherzyki, nadżerki, złuszczanie /czasem w środku zdrowe/
•postać głęboka (profunda)
T.mentagrophytes
odzwierzęca,
włos opleciony z zewnatrz przez grzyba, kontakt z mieszkiem-naciek ropny
typ zakażenia EKTOTHRIX
lokal.: capiliti, barbae, cutis glabrae
guz zapalny o φ od 1 cm do wielkości męskiej dłoni
liczne krosty, wyropiałe włosy, po ucisku z wielu miszków ropa→ BŁĘDY!!- ropa, krosty→ nie AB bo to sprzyja grzybicy
Jeśli klinicznie identyczny a zostanie wyhodowany mikrosporon → MICROSPORIASIS - superficialis et profunda
te same lokalizacje: głowy, brody, skóry gładkiej
superf.- M.audouin /odłan/
prof.- M.canis
najbardziej zakaźne, najbardziej oporne na leczenie
zakażenie mieszane ENDO-EKTOTHRIX
TINEA FAVOSA - grzybica woszczynowa
T. Schönleini -parch /???/
łuskowate strupy, krosty
specyficzna woń→łysienie/?/
Zakażenia grzybicze zmieniają się w czasie i miejscach.
REAKCJE TYPU „ID” - reakcje alergiczne odległe np.
baktrerid - alergia na bakterie w zębach
mykid albo dermatophitid - najczęściej w grzybicy stóp lub mikrosporiazie głębokiej
Objawy: twarz zapuchnięta, czerwona, rumień, pęcherze na dłoniach
Grzybice głębokie 1- pozostawiają bliznę
2- guzy głębokie noszą nazwę Kerion Celsi /plaster
miodu/
CRYPTOCOCOIDAE
(drożdżaki, grzyby drożdżoidalne)
•Rodzaje: CANDIDA np. albicans /Candidiosis np. mucosae oris,
genitaliorum/
PITYROSPORUM np. ovale
•Predyspozycje: cukrzyca, ciąża, zespół Cushinga, AB, sterydy, kacheksja nowotworowa
•Zajmuje raczej bł.śluzowe, rzadziej skórę bo ↓ akt.enz.
•Diagnostyka
preparat bezpośredni barwiony metodą Grama!
posiew na podłoże Sabouraund (b.szybko 2 dni, dermatofity 3 tyg)
•Candida - żyje w warunkach zdrowia
Dermatofity - występowanie ich świadczy o zakażeniu
CANDIDIAZA BŁON ŚLUZOWYCH
Stomatitis candidamycetica (pleśniawki ???- błędna polka nazwa)
noworodki, starsi z cukrzycą, AB, kaheksja
na śluzówce policzka białe naloty ←powierzchowna warstwa, którą można zetrzeć
Glossitis candidamycetica
czerwony, obrzękły język
Cheilitis candidamycetica - czerwieni wargowej
brak białych nalotów
wargi czerwone, obrzękłe z głębokimi popękaniami, sączace
Angulus infectiosus - zajad
miszane bakteryjno-drożdżakowe zakażenie w kątach warg
sprzyja: źle dobrana lub brak protezy, z zaciekami śliny
Vulvo-vaginitis c. (sromu i pochwy)
sprzyja ciąża
objawy: świąd, upławy /nadmierna wydzielina z dróg rodnych, tylko u ♀/
śluzówka zaczerwieniona, obrzękła, białe, serowate naloty
♀ zaraża noworodka grzybicą podczas porodu
Balanitis et Balanopositis c.(żołędzia I wewn.blaszki napletka)
sprzyja ciepły klimat (tam→obrzezanie), brak higieny, cukrzyca
objawy: zaczerwienienie, obrzęk, białe naloty
CANDIDIAZA SKÓRY
Erosio interdigitalis - wyprzenie międzypalcowe
między 3 a 4 palcem rąk (najwęższa, zazwyczaj noszenie pierścionka)
sprzyja maceracja
bolesne pęknięcie, odwarstwienie naskórka na brzegach
Intertico - wyprzenie drożdżakowe
w fałdach ciała
zmiany zapalne z nasileniem na obwodzie pęcherzyki, krosty, sączące nadżerki, w otoczeniu satelitarne „odpryski”
sprzyja otyłość, cukrzyca
Onychia et perionychia candidamycetica - paznokci i wałów paznokciowych
przy brzegu wolnym
nieprzezroczyste, rogowaciejące pod paznokciem, zapalny wał paznokciowy z ropą przy ucisku
ZAPALENIA DROŻDŻAKOWE NIE WYWOŁANE PRZEZ CANDIDĘ
•Pityriasis versicolor - Łupież pstry
Pityrosporum ovale - faza niepatogenna
Malassesia furfur - faza patogenna
sprzyja cienka, potliwa skóra
górna część tułowia
delikatne rumieniowe, lekko łuszczące się owalne zmiany
grzyb uszkadza melanocyty→ biała plamka, uwidacznia się po wakacjach
występują też dyskretne zmiany skóry owłosionej
Leczenie: szampon Nizoral
2