SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ PRZEPROWADZONEJ 10.04. 2002 R. W KLASIE IV SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 162 W ŁODZI

TEMAT: KOMUNIKACJA POZAJĘZYKOWA

CEL OGÓLNY: Uświadomienie uczniom istnienia komunikacji pozawerbalnej i jej znaczenia w porozumiewaniu się między ludźmi.

CELE OPERACYJNE:

Uczeń: - zna pojęcia: komunikacja językowa i pozajęzykowa

- wymienia inne, niejęzykowe, sposoby porozumiewania się

- wie, że za pomocą np. gestów, mimiki wyrażamy uczucia

- potrafi spośród wielu wymienionych uczuć wybrać te, które są

zgodne z przedstawioną mimiką twarzy

METODY: pytania - odpowiedzi, scenki pantomimiczne, elementy dramy, wykładu.

FORMY PRACY: zbiorowa, indywidualna, grupowa.

ŚRODKI I POMOCE DYDAKTYCZNE: ”Słownik języka polskiego” PWN, koperty z nazwami uczuć, rysunki twarzy wyrażających uczucia, magnesy, kółeczka z kartonu samoprzylepnego.

TOK LEKCJI:

1. Przedstawienie, wyjaśnienie uczniom celów lekcji, podanie i zapis tematu.

2. Podział klasy na 5 grup za pomocą cukierków ( lub w inny sposób, np. liczenie od 1 do 5 ).

3. Każda grupa otrzymuje „Słownik języka polskiego”. Zanim uczniowie przystąpią z nim do pracy, próbują samodzielnie wyjaśniać znaczenie tematu.

Następnie wyszukują w słowniku pojęcia:

- komunikacja

- język

Uczniowie zauważają, że słowo komunikacja ma trzy znaczenia. Ostatnie z nich wiąże się z lekcją.

KOMUNIKACJA -porozumiewanie się, przekazywanie myśli, udzielanie wiadomości; łączność. Komunikacja listowa, telefoniczna, telegraficzna. Język jako narzędzie komunikacji między ludźmi.

Pod hasłem „ język” uczniowie znajdują sześć znaczeń. Przedstawiają te, które wiążą się z lekcją.

4. Nauczyciel przedstawia informacje dotyczące podstawowych wiadomości o komunikacji niewerbalnej.

Tylko 35% informacji przekazywanych jest za pomocą słów. Komunikaty pozajęzykowe najczęściej dotyczą wyrażania uczuć. Okazujemy je poprzez wzmożoną gestykulację, bladość lub rumienienie, spojrzenie w oczy lub unikanie kontaktu wzrokowego, postawą ciała, tonem głosu, mimiką twarzy itp .Niezgodność tego, co mówimy, z tym, jak mówimy, prowadzi do zamętu informacyjnego, np. mówimy

komuś, że go lubimy, a ton głosu o tym nie świadczy.

5. Nauczyciel pyta: Jakie mogą być inne sposoby porozumiewania się niż język?

- sygnalizacja świetlna

- język migowy

- alfabet Morsa itp.

6. Następnie chętni uczniowie przedstawiają za pomocą pantomimy najpierw czynności np.

- telefonowanie

- mycie się

- czesanie.

Później uczucia: - gniew,

- ból

- radość

- strach itp.

Pozostali zgadują, co przedstawiają koledzy.

Nauczyciel pyta „ aktorów”, co łatwiej było pokazać: czynności czy uczucia.

Trudniej jest wyrazić uczucia.

7. Nauczyciel pyta: Za pomocą czego wyrażamy swój stan emocjonalny?

Dzieci zapewne stwierdzą, że uczucia wyrażamy poprzez:

- gesty

- mimikę

- słowa

- ton głosu

- postawę ciała

- kontakt wzrokowy.

8. Nauczyciel pyta: Dlaczego musimy pamiętać, że istnieje komunikacja pozajęzykowa?

Uczniowie mogą stwierdzić, że poprzez język gestów, ciała wyrażamy uczucia, to, co chcemy „powiedzieć” innym.

9. Grupy otrzymują koperty (Załącznik nr 1), w których znajdują się różne nazwy uczuć.

Ich zadaniem jest dobranie odpowiednich wyrazów do rysunków twarzy(Załącznik nr 2), które umieszczono na tablicy. Każda grupa ma jedną wyznaczoną. Następnie liderzy grup, za pomocą magnesów, umieszczają wyszukane wyrazy na tablicy przy swojej twarzy. Cała klasa ocenia poprawność wykonanej pracy.

10. Nauczyciel pyta:Co musimy zapamiętać z dzisiejszej lekcji?

11. Ocena aktywności uczniów.

Nauczyciel dziękuje za wspólną pracę i rozdaje uczniom kartoniki-kółeczka, na których mają narysować „buźki”:

A - Uśmiechniętą - jeśli są bardzo zadowoleni z własnej pracy, aktywności na lekcji, ze zdobytej wiedzy i umiejętności.

B - Poważną - jeśli są mniej z siebie zadowoleni.

C - Smutną - jeśli są niezadowoleni z siebie i z lekcji.

ZDZISŁAWA MATUSZEWSKA

Nauczyciel j. polskiego w SP 162

W Łodzi

ZAŁĄCZNIK NR 1

GRUPA I GRUPA III

Zadowolenie Smutek

Wesołość Żal

Duma Ból

Odpowiedzialność Nieszczęście

Nienawiść Zranienie

Pogoda ducha Rozpacz

Łagodność Łagodność

Szczęście Zadowolenie

Zdecydowanie Niepewność

Lenistwo Przyjaźń

Nieśmiałość Znudzenie

Życzliwość Lenistwo

Radość Niepewność

Czułość Spokój

Samotność

Troska

GRUPA II GRUPA IV

Obojętność Niepewność

Osamotnienie Przestrach

Powaga Panika

Zamyślenie Zdziwienie

Spokój Przerażenie

Ciepło Rozczarowanie

Równowaga ducha Lęk

Troskliwość Strach

Lekceważenie Spokój

Złość Szczęście

Znudzenie Ufność

Obawa Troskliwość

Niepokój Złośliwość

Zdenerwowanie Życzliwość

GRUPA V

Zazdrość Miłość

Gniew Szacunek

Wrogość Łagodność

Złośliwość Zamyślenie

Złość Niepewność

Wściekłość Przyjaźń

Uspokojenie

ZAŁĄCZNIK NR II

GRUPA 1.

GRUPA 2.

GRUPA 3.

GRUPA 4.

GRUPA 5.

Autor: Zdzisława Matuszewska

4

---