Porosty-są organizmami zaliczanymi do królestwa grzybów

(Fungi), składającymi się z komponenta grzybowego i glon-

owego powiązanych symbiozą nierozłączną, czyli koniunkty-

wną (w przeciwieństwie do glonu grzyb nie potrafi egzysto-

wać samodzielnie). Grzyb należy najczęściej do klasy work-

owców (Ascomycetes) i tworzy na plesze porostu miniaturo-

we owocniki, często w kształcie miseczek - apotecja

Budowa porostów:

Porosty tworzą plechy, które mogą mieć dwie postacie. Ko-

mponenty grzybowe i glon mogą być rozmieszczone równo-

miernie (plecha homeomeryczna) lub komponenty ułożone

są warstwowo (plecha heteromeryczna). W drugim przypad-

ku wyróżniamy korę górną (grzyb), warstwę glonową i niżej

warstwa strzępek grzyba.

Plecha porostów może mieć formy:

-nitkowatą

-krzaczkowatą - porozgałęziana i wzniesiona (zwisająca w

wypadku porostów nadrzewnych)

-listkowatą - lekko odstaje od podłoża i przypomina pofałdo-

wany na brzegach liść

-skorupiastą - płaska i ściśle przylega do podłoża np. skały,

muru lub kory drzewa

-proszkowatą - płaska i przylegająca do podłoża, mniejsza

od skorupiastej

Rozmnażanie porostów następuje w wyniku wytwarzania dia-

spor,

Znaczenie porostów:

Zawierają liczne związki chemiczne wykorzystywane w far-

macji, np. śluzy, lakmus i perfumerii (związki zapachowe)

oraz inne barwniki stosowane (przynajmniej dawniej) w farb-

iarstwie.

Porosty są bardzo czułym biowskaźnikiem(bioindykatorem)

czystości atmosfery. Specjalna skala porostowa pozwala na

podstawie składu gatunkowego porostów określić stopień za-

nieczyszczenia atmosfery.

Porosty jako organizmy pionierskie mają pewną funkcję gleb-

otwórczą; rola ta jest jednak przeceniana, w wielu miejscach

występowania porostów nie powstanie nigdy gleba ze wzglę-

du na ostry klimat, warunki atmosferyczne, nachylenie terenu

(stoki skalne). Szczątki porostów przyczyniają się do powsta-

wania próchnicy, która z rozdrobnionym materiałem skalnym

tworzy glebę.

Są ważnym składnikiem pokarmowym oraz schronieniem be-

zkręgowców. Niektóre ptaki wykorzystują porosty do budowy

gniazd. Porosty wykorzystywane są w lecznictwie (płucnica le-

karska), brodaczka, tarczownica), inne są cenione w kuchni

(krusznica jadalna - "manna z nieba").

Gzyby-występują na całej kuli ziemskiej. Żyją głównie na

lądach, choć spotyka się je także w wodach śródlądowych

i morskich. Znajdujemy je w lasach, ale też w glebie, tkan-

kach martwych, żywych organizmach roślinnych i zwierz.

Podstawowe cechy wyróżniające:

-są organizmami cudzożywnymi, odżywiają się martwą lub

żywą materią organiczną; mogą żyć w symbiozie albo paso.

-nie posiadają plastydów, zabarwienie grzybów kapeluszo-

wych jest wynikiem obecności specyficznych barwników w

ścianach komórkowych lub wakuolach; materiał zapasowy-

glikogen, wolutyna;

-ściana komórkowa przeważnie zbudowana jest z chityny,

rzadziej z celulozy;

-oddychają tlenowo lub beztlenowo;

-grzybnia zbudowana jest z cienkich nici zwanych strzępk.

-rozmnażają się płciowo, bezpłciowo albo wegetatywnie

-wyróżniamy kilka form grzybów: jednokomórkowe (droż-

dże), komórczakowe ( pleśniał), ----wielokomórkowe nie

tworzące owocników, wielokomórkowe tworzące owocniki

(zróżnicowane na trzon i kapelusz);

Budowa grzybów

Grzyby zbudowane są z licznych nitkowatych tworów, któ-

re zwane są strzępkami. Strzępki są ze sobą mniej lub bard-

ziej związane i tworzą ciało wegetatywne grzybów, zwane

grzybnią. Strzępki grzybni rozrastają się w głąb podłoża lub

rosną na jego powierzchni. Grzybnia może okresowo wyks-

ztałcać różne struktury, np.:

u pleśniaka białego niektóre strzępki wzrastają pionowo w

górę, a na ich zakończeniach tworzą się kuliste główki. Są

to zarodnie, w których w wyniku licznych podziałów mitot-

ycznych wytwarzane są zarodniki.

u grzybów kapeluszowych, np. u borowika, pieczarki, rydza,

grzybnia wytwarza owocniki, które zbudowane są z bardzo

silnie zbitych strzępek. Zbity układ strzępek nazywa się ple-

ktenchymą (tkanką rzekomą). Owocnik ma kształt kapelusza,

który umocowany jest na trzonku przytwierdzającym go do

podłoża. Wewnątrz owocników zachodzi produkcja zarodni-

ków.Strzępki mogą być jedno- lub wielokomórkowe, np. ci-

ało pleśniaka białego utworzone jest z pojedynczej strzępki

wielojądrowej, która jest bardzo silnie rozgałęziona. Komór-

ka, która zawiera wiele jąder komórkowych nosi nazwę kom-

órczaka. U grzybów wykształcających owocniki, strzępki bu-

dujące grzybnię są wielokomórkowe.

Ściany komórkowe komórek grzybów zbudowane są z chity-

ny, czym różnią się od celulozowych ścian komórkowych

komórek roślinnych. W komórkach grzybów mogą występo-

wać różne barwniki, ale nigdy chlorofil. Nadają one np. cha-

rakterystyczne ciemnobrunatne zabarwienie owocnikom bo-

rowika, a czerwone-owocnikom muchomora

Negatywne oddziaływanie grzybów

-organizmy chorobotwórcze zakażające ludzi oraz zwierzęta.

-zawierają substancje trujące nefragenne i neurogenne

-mogą być przyczyną chorób nowotworowych

-przyczyniają się do pleśnienia produktów spożywczych.

-są organizmami uszkadzającymi i niszczącymi rośliny, po-

wodując duże straty w rolnictwie. --mają między innymi zd-

olność do rozkładania drewna i tkanin

-w budownictwie pomiędzy przegrodami ściennymi

Pozytywne oddziaływanie grzybów

-przyczyniają się do krążenia materii i obiegu energii w prz-

yrodzie.

-są elementem łańcuchów pokarmowych,. Związane jest to

z ich sposobem odżywiania się.

-są reducentami-odżywiają się martwą materią organiczną

oraz substancjami pochodzącymi z organicznego podłoża,

uwalniają takie pierwiastki jak węgiel, azot, siarkę i wiele

innych, co umożliwia ponowne włączenie ich w cykle obi.

-wchodzą w związki symbiotyczne z innymi organizmami-

grzyb dostarcza roślinom składników mineralnych, a rośliny

(korzenie) umożliwiają grzybom korzystanie ze związków

organicznych.

-są źródłem pokarmu dla ludzi i zwierząt,

-są wykorzystywane, jako pasze dla zwierząt domowych,

-biorą udział w wytwarzaniu dwutlenku węgla i alkoholu et-

ylowego z glukozy.

-w browarnictwie, winnictwie i piekarnictwie używa się

-wykorzystywane są do nadawania artykułom spożywczym

specyficznego smaku (np. serom),przyprawy

-dzięki grzybom można dzisiaj stosować takie leki jak peni-

cylina, jej pochodne oraz inne lekarstwa. Grzyby wytwarzają

substancje będące antybiotykami, z których produkuje się śr-

odki farmakologiczne,

-niektóre gatunki grzybów są wykorzystywane do pozyskiw-

ania różnego rodzaju substancji chemicznych,

-grzyby są także stosowane jako źródło do walki z owadami,

będącymi szkodnikami roślin,

---