Temat: O imiesłowach  przysłówkowych.

 

Cele:

uczeń:

-poznaje imiesłowy przysłówkowe

-rozróżnia wymienine wcześniej części mowy w tekście

metody: metoda ćwiczeniowa i podawcza (podanie definicji)

TOK LEKCJI

 

I. Część wstępna

1. Stworzenie sytuacji problemowej: wskazanie w tekście wyrazu, którego uczniowie nie potrafią nazwać:

                              Paganini zdanie drwiące

                              zanotował, jadąc w łodzi:

                              że „sztuka jest jak słońce:

                           recenzentom nic nie szkodzi”. (K. I. Gałczyński, Ostatnia metafora)

 

 

- Wprowadzenie pojęcia: imiesłowy przysłówkowe.

- Zapis tematu.

 

II. Część właściwa

1. Sprawdzenie, czy podane czasowniki są dokonane, czy niedokonane; tworzenie od nich za pomocą cząstki - ąc imiesłowów przysłówkowych.

Obserwacja, czy te imiesłowy się odmieniają.

oglądać - …………………………..; czytać - …………………………..

pisać - ……………………………..; iść - ………………………………

 

2. Sprawdzenie - podobnie jak w ćw. poprzednim, czy podane czasowniki są dokonane, czy niedokonane i tworzenie od nich imiesłowów przysłówkowych za pomocą cząstek - wszy i - łszy.

                  przepisać - ………………………..; przyjść - ……………………

              przeczytać - ………………………; wybiec - ……………………

- Informacja, kiedy imiesłowy przysłówkowe tworzymy za pomocą cząstki - wszy, a kiedy - łszy.

 

3. Zastosowanie w zdaniach imiesłowów przysłówkowych utworzonych od czasowników podanych w nawiasach.

a) (Oglądać) …………………………to przedstawienie, nudziłem się.

Jarek odpoczywa, (słuchać) ……………..dobrej muzyki.

b) (Odrobić)………………..lekcje, poszedł na spacer.

(Obejrzeć)………………….film, wyłączyłem telewizor.

 

- Obserwacja, czy imiesłowy te oznaczają czynność podmiotu podobnie jak forma osobowa czasownika i czy odnoszą się one do tego samego podmiotu, co forma osobowa.

4. Sformułowanie i zapisanie wniosków - na podstawie wykonanych ćwiczeń:

Imiesłowy przysłówkowe tworzymy od czasowników  niedokonanych za pomocą cząstki -ąc, a od czasowników dokonanych - za pomocą cząstek - wszy lub -łszy. Imiesłowy przysłówkowe odnoszą się do tego samego podmiotu, co formaosobowa czasownika.

 

III.  Część końcowa

1. Ćwiczenie: zastępowanie form osobowych czasowników w zdaniach podrzędnych imiesłowami przysłówkowymi.

 

            Kiedy otworzył drzwi, ujrzał niezwykły widok.

            Kiedy wracałem z teatru, spotkałem znajomych.

            Gdy wychodził z biblioteki, zobaczył kolegę.

 

2. Ćwiczenie: wskazanie, które zdanie złożone można przekształcić na zdanie z imiesłowem przysłówkowym, a którego nie można w ten sposób przekształcić iuzasadnianie - dlaczego.

            Gdy wychodziłem ze szkoły, zobaczyłem Jarka.

            Gdy wyszliśmy z domu, zaczął padać deszcz.

 

 

3. Ćwiczenie: objaśnienie, na czym polegają błędy w podanych zdaniach; zapis tych zdań w formie poprawnej.

             Zbliżając się do domu, zaczęła się burza.

             Doszedłszy do przystanku, nadjechał autobus.

 

4. Praca domowa

a) W podanym zwrocie podkreśl imiesłów i nazwij jego rodzaj. 

                         Czekając na Godota….

 

b) Zastanów się i odpowiedz:

Dla jakiej odmiany języka: pisanej czy mówionej charakterystyczne są imiesłowy przysłówkowe?

 

 

---