19.10.2010

Wykład 4

Temat: Bank.

1. Bank - osoba prawna zgodnie z przepisami ustaw (Ustawa Prawo bankowe), działająca na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.

2. Bank krajowy - bank mający siedzibę na terenie Polski.

3. Bank zagraniczny - bank mający siedzibę za granicą Polski, na terytorium państwa niebędącego członkiem UE. (Instytucja kredytowa - to, co w UE).

4. Rodzaje banków:

• Banki centralne

• Banki operacyjna

• Depozytowo-kredytowe

• Uniwersalne

• Banki specjalne

• Hipoteczne

• Inwestycyjne

• Kasy oszczędnościowe

• Spółdzielczość kredytowa

Rodzaje banków według kryteriów:

• Kryterium własności (Np. Bank Gospodarstwa Krajowego):

• Banki państwowe

• Banki spółdzielcze

• Banki w formie spółek akcyjnych

• Kryterium zasięgu terytorialnego:

• Banki regionalne

• Banki krajowe

• Banki zagraniczne

• Kryterium wykonywanych czynności bankowych:

• Bank centralny

• Banki operacyjne

• Banki specjalne (hipoteczne i inwestycyjne)

• Zezwolenia KNF:

• Zezwolenie na utworzenie banku

• Zezwolenie na rozpoczęcie działalności

• Założyciele banku:

• Bank w formie spółki akcyjnej - założycielami mogą być osoby prawne i fizyczne, z tym, że założycieli nie może być mniej niż 3.

• Bank spółdzielczy - założycielami mogą być osoby fizyczne w liczbie wymaganej dla założenia spółdzielni, określonej ustawą - Prawo spółdzielcze.

• Do utworzenia banku wymagane są:

• Fundusze własne dostosowane do rodzaju czynności bankowych - minimum kapitałowe 5 mln euro, w przypadku banków spółdzielczych jeszcze jest 1mln euro.

• Pomieszczenia posiadające odpowiednie zabezpieczenie

• Wykształcenie i doświadczenie zawodowe założycieli oraz członków zarządu

• Plan działalności banku na okres, co najmniej trzyletni

• Uzyskanie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego

• Zezwolenie KNF - na rozpoczęcie przez bank działalności wydawane jest po stwierdzeniu, że bank:

• Jest organizacyjnie przygotowany do rozpoczęcia działalności

• Posiada wymagany kapitał założycielski

• Dysponuje warunkami do przechowywania środków pieniężnych

• Spełnia inne warunki określone w decyzji o wydaniu zezwolenia na utworzenie banku

• Zezwolenia KNF - tracą moc, jeżeli w terminie 1 roku od wydania zezwolenia na utworzenie banku nie rozpoczął on działalności:

• Na utworzenie banku

• Na rozpoczęcie działalności

• Zasady funkcjonowania banków:

• Zasada samodzielności - ograniczona przez normy, limity regulacje KNF

• Zasada samofinansowania - wydatki muszą być pokrywane z dochodów (musi być zysk)

• Zasada komercjalizmu - opłacalność oferowanych przez bank produktów i usług

• Zasada konkurencyjności

• Zasada uniwersalizmu - zakres terytorialny, im szerszy, tym bank bardziej uniwersalny, im większy zakres produktów i usług tym bank ma charakter bardziej uniwersalny, nie ma ograniczeń, co do klientów.

• Współczesny bank:

• Funkcja powiernicza

• Funkcja kredytowa - klasyczna funkcja

• Funkcja inwestycyjna /planowania/

• Funkcja płatnicza - klasyczna funkcja

• Funkcja gromadzenia oszczędności - klasyczna funkcja

• Funkcja zarządzania zasobami gotówkowymi

• Funkcja bankowości inwestycyjnej lub funkcja subskrypcyjna

• Funkcja brokerska

• Funkcja ubezpieczeniowa

• Czynności bankowe:

• Realizowane w drodze operacji pieniężnych - charakter pieniężny

• Określone wartościowo, rzadko ilościowo - Np. kredyty

• Wykonywane w interesie klientów lub we własnym

• Wykonywane za pomocą rachunku bankowego

• Czynności bankowe - I grupa (czynności sensu stricte) - może wykonywać je tylko i wyłącznie bank:

• Przyjmowanie wkładów pieniężnych oraz prowadzenie rachunków tych wkładów

• Prowadzenie innych rachunków bankowych

• Udzielanie kredytów

• Udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw

• Emitowanie bankowych papierów wartościowych

• Przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych

• Wydawanie instrumentów pieniądza elektronicznego

• Czynności bankowe - II grupa:

• Udzielanie pożyczek pieniężnych

• Operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warianty

• Wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu

• Terminowe operacje finansowe

• Nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych

• Przechowywanie przedmiotów ni papierów wartościowych

• Potwierdzanie i udzielanie poręczeń

• Itp. …

• Czynności pozabanowe/parabankowe - III grupa:

• Obejmowanie lub nabywanie akcji i praw z akcji, udziałów i jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych

• Zaciąganie zobowiązań związanych z emisją papierów wartościowych

• Obrót papierami wartościowymi

• Itp. …

• Klasyfikacje operacji bankowych:

• Podmiot:

• Operacje własne

• Operacje obce

• Przedmiot:

• Operacje czynne (aktywne) - polegają na wykorzystywaniu zgromadzonych w banku środków i stanowią najważniejsze źródło dochodów banku.

• Działalność kredytowa banku:

• Kredyty gospodarcze i detaliczne

• Pożyczki pieniężne

• Gwarancje bankowe

• Faktoring

• Leasing

• Działalność lokacyjno-inwestycyjna:

• Lokaty międzybankowe

• Lokaty na rynku finansowym

• Operacje bierne (pasywne) - polegają na pozyskiwaniu, czyli zgromadzeniu w banku niezagospodarowanych środków

• Wkłady bieżące i terminowe różnych grup klientów np. ludności, jednostek gospodarczych, sfery budżetowej, różnych instytucji i organizacji

• Lokaty przyjmowane od innych banków - rynek lokat międzybankowych

• Kredyty (redyskontowy i lombardowy) zaciągane w banku centralnym

• Emisja własnych papierów wartościowych - akcje i bankowe papiery wartościowe

• Operacje pośredniczące (usługowe) - są to czynności wykonywane na zlecenie i ryzyko klienta oraz czynności ewidencyjno-rozliczeniowe

• Prowadzenie rachunków bankowych

• Przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych

• Zarządzanie papierami wartościowymi i funduszami

• Doradztwo finansowe

• Depozyty rzeczy i sejfy

• Zasięg:

• Operacje zagraniczne

• Operacje krajowe

• Operacje regionalne

• Forma pieniądza:

• Operacje gotówkowe

• Operacje bezgotówkowe

• Waluta:

• Operacje złotowe

• Operacje dewizowe

• Czas:

• Operacje krótkoterminowe

• Operacje średnioterminowe

• Operacje długoterminowe

• Kapitał własny w banku stanowi, około 10%, dlatego nie używa się pojęcia kapitał obcy, ale zobowiązania.

1

---