Podstawy zarządzania

Zarządzanie to rozporządzanie zasobami organizacji przez działanie z ludźmi i poprzez ludzi, w zakresie określonych przez właściciela tych zasobów.

Zarządzanie charakteryzuje się:

• Prawem zarządzającego do decydowania lub współdecydowania o misji i celach organizacji działania zespołowego

• Prawem zarządzającego do decydowania lub współdecydowania o kierunkach i sposobach wykorzystania zasobów organizacji działania zespołowego (materiałowych, finansowych, ludzkich)

• Tworzenie materialnych, finansowych, kadrowych i organizacyjnych warunków realizacji misji, celów i zadań

Prawa te wynikają z prawa własności zarządzającego w stosunku do zasobów. Mogą też wynikać z przekazania przez właściciela uprawnień wynikających z prawa własności na rzecz menedżera. Zarządzający sprawuje wówczas swoją funkcję w imieniu i na rzecz właściciela zasobów.

Do poszczególnych uprawnień rozporządzania majątkiem zaliczamy:

• Wyzbycie (sprzedaż, zamiana, darowizna, przekazanie w spadku, zrzeczenie)

• Obciążenie rzeczy, czyli ustanowienie praw rzeczowych ograniczonych (w postaci zastawu, hipoteki, użytkowania, służebności)

• Ustanowienie praw obligatoryjnych (prawo do wynajęcia, wydzierżawienia, użyczenia, pożyczenia)

Administrowanie to korzystanie z zasobów przez działanie z ludźmi i poprzez ludzi w zakresie określonym przez właściciela tych zasobów.

Administrowanie jest rozdzielone od prawa własności zasobu - brak prawa do rozporządzania, a tylko do korzystania.

Do szczegółowych uprawnień korzystania zaliczyć możemy:

• Używanie odpowiadające właściwościom i przeznaczeniu mienia

• Zużycie

• Zniszczenie

• Przekształcenie

• Użytkowanie (z prawem do pobierania pożytków)

Zarządzanie i administrowanie na różnych szczeblach hierarchicznych podmiotów

Rządzenie

W tym wypadku organ kierujący jest instytucją zewnętrzną w stosunku do organu kierowanego. Organ rządzony jest samodzielnym podmiotem prawa, a organ rządzący wpływa na jego funkcjonowanie poprzez kształtowanie warunków zewnętrznych. Organ rządzący kształtuje parametry decyzyjne w obszarze rządzenia poprzez tworzenie praw obowiązujących powszechnie, a nie adresowanych tylko do konkretnych podmiotów. Uprawnienia organu rządzącego nie wynikają z tytułu własności, lecz z mandatu upoważniającego do regulacji funkcjonowania osób i instytucji na obszarze jurysdykcji.

Triada Bieńkowskiego - 10 ról menedżera

Role sterujące - „Móc”

Inicjator - inicjuje działania zmierzające do efektywnego wykorzystania zasobów organizacji

Negocjator - negocjuje z partnerami cele i warunki ich realizacji

Dysponent - rozdziela zadania i zasoby pomiędzy realizatorów zadania

Regulator - koryguje przebieg procesów w przypadku wystąpienia zakłóceń

Role interpersonalne - „Chcieć”

Przywódca - buduje relacje z podwładnymi, komunikuje się z nimi, motywuje

Reprezentant - buduje wizerunek kierowanego obszaru w jego otoczeniu

Integrator - łącznik, buduje system zewnętrznej i wewnętrznej integracji emocjonalnej i materialnej, kształtuje więzi w organizacji

Role informacyjne - „Wiedzieć”

Monitor - poszukuje, zbiera i przetwarza informacje dotyczące kierowanego obszaru

Propagator - rozpowszechnia informacje niezbędne do sprawnego funkcjonowania obszaru kierowanego

Rzecznik - uzasadnia cele, plany oraz informacje o oczekiwaniach, nastrojach itp., panujących w organizacji

Umiejętności kierownicze

1. Umiejętności specjalistyczne zwane także technicznymi

Ten rodzaj umiejętności jest niezbędny w przypadku, gdy kierownik wywiązując się z roli koordynatora zachowań podwładnych:

• Ściśle wyznacza czas realizacji zadań

• Dzieli zadania zespołu na czynności

• Wpływa istotnie lub narzuca sposób wykonania zadań (czynności, czas, tempo, kolejność wykonania zadań)

• Przydziela zadania poszczególnym osobom

• Kontroluje, ocenia i koryguje powyższe determinanty działania podwładnych

2. Umiejętności koncepcyjne

Obejmują te umiejętności, które wiążą się z wyznaczaniem celów działania dla całego obszaru kierowania lub opracowania sposobu realizacji zadanych celów. Oznaczają one więc umiejętności:

• Planowania celów systemowych i podsystemowych

• Organizowania systemów realizacyjnych (analizy problemowej)

• Pozyskiwanie środków i zasobów realizacji zadań

• Dzielenia się uprawnieniami

• Kształtowania obszarów odpowiedzialności na niższych szczeblach

3. Umiejętności wywierania wpływu

To te umiejętności, które kształtują poziom motywacji podwładnych do pożądanych zachowań. Obejmują one:

• Cechy przywódcze (autorytet)

• Umiejętności motywacji bezpośredniej (kary, nagrody)

• Umiejętności kreowania postaw (kształtowania się poczucia odpowiedzialności, rozbudzania potrzeb)

• Zdolności pedagogiczne (treningu i szkolenia)

administrowanie

zarządzanie

Właściciel, walne zgromadzenie akcjonariuszy

Naczelne kierownictwo, zarząd, dyrektor generalny

Szefowie pionów i służb

Niższe kierownictwo, specjaliści i niektórzy pracownicy wykonawczy

MÓC

CHCIEĆ

WIEDZIEĆ

Triada - Kiedy człowiek Bieńkowskiego pracuje dobrze

Menedżerowie najwyższego szczebla

Menedżerowie średniego szczebla

Menedżerowie nadzorujący

Personel operacyjny

Umiejętności porozumiewania się

35%

35%

30%

50%

25%

25%

Umiejętności koncepcyjne

Umiejętności techniczne i obowiązki operacyjne

Umiejętności wywierania wpływu

MENEDŻEROWIE

Najwyższego szczebla

Średniego szczebla

Menedżerowie nadzorujący

Pracownicy operacyjni

• Dokąd poprowadzić organizację?

• Jak zintegrować ludzi z organizacją?

• Jak zapewnić lojalność i zaangażowanie?

• Jak podzielić zadania?

• Komu przydzielić zadania?

• Jak zapewnić techniczną sprawność realizacji zadań?

Poziom strategiczny

Poziom taktyczny

Poziom operacyjny

---