ZESPÓŁ BOLESNEGO BARKU- REHABILITACJA

Bark

• pojęcie funkcjonalne

• składa się z 4 stawów: ramienny, barkowo-obojczykowy, mostkowo-obojczykowy, łopatkowo-żebrowy

• przystosowany do wielopłaszcyznowych ruchów obrotowych

• kaletka podbarkowa- między mięśniem naramiennym, stożkiem rotatorów i więzadłem kruczo- barkowym

• pierścień rotatorów {m. nadgrzebieniow, m. podgrzebieniowy, m. podłopatkowy, m. obły mniejszy}- spojony z torebką stawową

• - krytyczny odcinek stozka- ostatni centymetr mięśnia nadgrzebieniowego

• obecność delikatnych struktur: splot ramienny : C5-Th1, naczynia podobojczykowe i pachowe

Ruchy barku:

• Suma ruchów w 4 stawach

• Odwodzenie powyżej 90 st. wymaga zewnętrznej rotacji ramienia

• Starterem odwodzenia jest mięsień nadgrzebieniowy

a)rotacja: m. podłopatkowy, m. podgrzebienowy, m. obły mniejszy i większy

b)odwodzenie i unoszenie ramienia: m. naramienny, m.nadgrzebieniowy

c)przywodzenie: m. piersiowy większy, m. najszerszy grzbietu, m.kruczo-ramienny,

d)unoszenie barku: m. czworoboczny, m. dźwigacz łopatki, m.równoległoboczny

e)inne: m. dwugłowy ramienia( odwodzenie, rotacja wewnętrzna, zginanie); m. trójgłowy ramienia( przywodzenie, prostowanie); m. podobojczykowy

Z ust doktora Przemysława słów kilka:

• W stawie ramiennym pokrycie głowy przez panewkę wynosi 20% dlatego ważne są dodatkowe struktury, które stabilizują staw

• Bark- element tzw. górnego kwadrantu ciała- dolegliwości mogą pochodzić z różnych struktur, dlatego diagnozując pacjenta należy zwrócić uwagę na kręgosłup C, klatkę piersiową [ płuca (guz Pancoasta), serce, żołądek]

• Kaletka podbarkowa- znajduje się między m. naramiennym, wyrostkiem barkowym a stożkiem ścięgnistym i często występują stany zapalne w wyniku przeciążenia mechanicznego

• Przy odwodzeniu ramienia należy zrotować rękę na zewnątrz gdyż zwiększa to szczelinę stawu

• Pęczek naczyniowo -nerwowy - w obrębie barku znajdują się ważne struktury istotne dla funkcjonowania kończyny górnej: splot ramienny, tętnica pachowa i in.

Bolesny bark- nie jest rozpoznaniem a jedynie stwierdzeniem choroby, po którym należy przystąpić do właściwej diagnostyki. Przyczyny :

a)zewnętrzne:

-zwyrodnienia odc. C

-zmiany w krążku międzykręgowym

-uszkodzenie splotu ramiennego

-neuropatie uciskowe

-zespół wylotu klatki piersiowej

-nowotwory płuc

-choroba niedokrwienna serca

b)wewnętrzne:

-zespół ciasnoty podbarkowej, uszkodzenia pierścienia rotatorów

-niestabilność

-urazy tkanek miękkich i złamania

-zmiany zwyrodnieniowe

-zapalenie ścięgna i zmiany przebiegające z odkładaniem wapnia

-zapalenie torebki stawowej

-guzy

-uszkodzenia naczyń i nerwów

-problemy psychologiczne

Diagnostyka

1)badanie kliniczne (wywiad!!!+ badanie funkcjonalne)

2)RTG

3)USG

4)artroskopia

5)TK

6)MR

WYWIAD:

• Układ oddechowy: duszność, kaszel, charakter oddechu

• Układ pokarmowy: czy pacjent schudł?, biegunki, nudności ,zgaga, nudności ,wymioty

• Układ kardiologiczny: serce?, leki?

• Praca: charakter, miejsce

BADANIE FUNKCJONALNE:

1)Skóra

• Ucieplenie - tzw. odruch trzewno - skórny, jeżenie włosów

• Przesuwalność

• Obrzęk

• Guzki

• Stwardnienia

• Wilgotność

2)Ruchy

-czynne uniesienie barku

-bierne uniesienie barku

-ustalenie pozycji i miejsca wyjścia bólu

-bierne odwodzenie ramienia

-bierna rotacja zewnętrzna ramienia

-bierna rotacja wewnętrzna ramienia

z oporem:

-przywiedzenie i odwiedzenie ramienia

-rotacja wewnętrzna i zewnętrzna

-wyprost i zgięcie w łokciu

3)Symetria barków, łopatek

4) Trofika mięśni

Zespół bolesnego barku jest związane najczęściej z:

-zespołem mięśnia nadgrzebieniowego ( w miejscu krytycznym)

-zapalenie kaletki podbarkowej

-zmiany zwyrodnieniowo- wytwórcze

-uszkodzenie głowy długiej m dwugłowego

-niedowład połowiczy

-unieruchomienie

Interpretacja badania:

• Ograniczenie typu torebkowego: bólowe ograniczenia czynnego i biernego ruchu odwodzenia( do 45st.), rotacji zewnętrznej (do 75st.) oraz rotacji wewnętrznej (do 15st.); dobra siła mięśniowa→podrażnienie stawu na tle zapalenia, zwyrodnienia lub urazu

• Ograniczenie ruchu pozastawowe- najczęściej odwodzenie →ostre zapalenie kaletki podbarkowej)

• Pełen zakres ruchów biernych- ból tylko przy jednym z ruchów czynnych→ zapalenie ścięgna

• Osłabienie kończyny→przetrwanie ścięgna lub uszkodzenie nerwu

• Brak ruchu w stawie i czynne odwodzenie do 60 st. dzięki ruchom łopatki→zamrożony bark

• Ruchomość łopatki przy przywiedzeniu ramienia→osłabienie m. nadgrzebieniowego

• Ból przy odwiedzeniu powyżej 90st. i ograniczenie dalszego ruchu do pracy łopatki→uszkodzenie stawu barkowo-obojczykowego

• Załamanie ruchu odwodzenia pomiędzy 75 a 120 st → uszkodzenie pierscienia rotatorów lub głowy długiej mięśnia dwugłowego

• Ograniczenie ruchu typu pozatorebkowwego: ograniczenie ruchów biernych i czynnych w wszystkich płaszczyznach, ból promieniujący w kierunku łokcia →ostre zap[alenie kaletki pod mięśniem naramiennym

• Bolesny łuk podczas odwodzenia, ruchy bierne niebolesne o pełnym zakresie, siła mięśni dobra→ przewlekłe zapalenie kaletki pod m. naramiennym

• Ruchy czynne w pełnym zakresie, ruchy bierne bolesne w końcowej fazie, ruchy oporowane w normie→skręcenie stawu barkowo-obojczykowego

• Ruchy w pełnym zakresie-jedno miejsce bólu przy ruchu z oporem, bolesny łuk podczas odwodzenia, ruchy bierne w pełnym zakresie, niebolesne→uraz, zapalenie m. nadgrzebieniowego

• Bolesny łuk, ruchy bierne pełne, niebolesne, ból przy oporowaniu rotacji zewnętrznej→zapalenie, uraz m. podgrzebieniowego

• Bolesny łuk, ruchy bierne pełne, niebolesne, ból przy oporowaniu rotacji wewnętrznej→uraz, zapalenie ścięgna m. podłopatkowego

LECZENIE

1. W przypadku naruszenia ścięgna- w zależności jak jest ono zmienione (podrażnienie, zbliznowacenie, kalcyfikacja, naderwanie)

Zerwanie ścięgna: operacja + fizjoterapia po zabiegu

Zerwanie niecałkowite : operacyjnie czy zachowawczo?

-zależy od wieku, zawodu

Postępowanie

W ćwiczeniach: najpierw zgięcie, trakcja, rotacja zewnętrzna i zepchnięcie głowy kości ramiennej w dół

Techniki rozluźniające mięśnie ( nie PIR!)

Kąpiele

Nauka prawidłowej pozycji ciała

Autorelaksacja

Ćwiczenia wzmacniające mięśnie

2. Uszkodzenie kaletki podbarkowej

-fizykoterapia: laser, ultradźwięki, krioterapia, jontoforeza+sterydy

-iniekcje - ostrzykiwanie barku

-jeśli brak poprawy- operacja

Ważne: Nie rozćwiczaj na siłę- uruchom bark w zakresie funkcjonalnym tj zgięcie i odwodzenie w zakresie 60 stopni

---