Dla gr III
1- mechanizm działania + przykłady sulfonamidów:
Sulfonamidy działają konkurencyjnie w stosunku do kwasu 4-aminobenzoesowego (PABA), który jest nieodzownym substratem w biosyntezie kwasu dihydrofoliowego.
Sulfonamidy hamują aktywność syntetazy dihydropterydynowej, współzawodnicząc z PABA o miejsce aktywne w enzymie. W wyniku blokowania tego enzymu, mikroorganizmy nie syntezują dihydrofolianu (DHT) i jego aktywnych form, które są donorami fragmentów jednowęglowych w biosyntezie formylometionin (umożliwiają rozpoczęcie etapu inicjacji w biosyntezie węgla), puryn i pirymidyn.
Synteza kwasu tetrahydrofoliowego jest hamowana w 2 miejscach:
- antagoniści PABA hamują syntezę kwasu 7,8-dihydropterydynowego (sulfonamid i analogi)
- antagoniści tego kwasu blokują reduktazę dihydrofolianową (trimetroprim, pirymetamina, proguanil, metotreksat).
Zastosowanie:
- Sulfonamidy z powodu narastającej oporności bakterii, niekorzystnego współczynnika terapeutycznego i niekorzystnych parametrów farmakokinetycznych straciły dużo ze swojego pierwotnego znaczenia leczniczego. Aktualnie nie ma bezwzględnych wskazań do ich stosowania.
- Dobre rezultaty uzyskuje się stosując łącznie sulfonamidy z innymi chemioterapeutykami. Zalicza się do nich:
Co-trymoxazole - mieszanina trimetoprimu i sulfametoksazolu w stosunku 1:5
Co-trifamole - mieszanina trimetoprimu i sulfamoksolu w stosunku 1:5
Co-trimazine - mieszanina trimetoprimu i sulfadiazyny w różnych
2- chemiczny podział penicylin z przykładami:
Podział:
- penicyliny naturalne: penicylina benzylowa, penicylina V
- izoksazolopenicyliny: oksacylina, kloksacylina, dikloksacylina, flukloksacylina
- karboksypenicyliny: karbenicylina i jej estry, tikarycylina, temocylina
- aminopenicyliny: ampicylina i jej estry, amoksycylina
- ureidopenicyliny: azlocylina, mezlocylina, piperacylina
- acyloaminopenicyliny: pirbenicylina, apalcylina
- penicyliny acylowe o innej budowie: metycylina, nafcylina
- penicyliny amidynowe: mecylinam i jego estry
3- podział + przykłady leków stosowanych w terapii HIV:
I. Inhibitory odwrotnej transkryptazy:
a) nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy NRTI
analogi tymidyny- zydowudyna stawudyna
analogi cytozyny- Lamiwudyna Zalcytabina
analogi puryn- didanozyna abakawir
b) Nukleotydopodobne inhibitory odwrotnej transkryptazy- tenofowir
c) Nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy NNRTI - efawirenz, delawirdyna, newirapina
d) Inhibitory proteazy HIV I-PT - Sakwinawir, ritonawir, indinawir, nelfinawir, amprenawir, lopinawir
e) Inne: denotiwir, moroksydyna, metisazon, izoprynozyna
Dla gr I
1.Sulfonamidy,podział chemiczny, przykłady, zależność budowa chem. a działanie.
Działają bakteriostatycznie. Wykorzystywane są w infekcjach przewodu pokarmowego, infekcjach przewodu moczowego, zakażeniach chlamydią. Są to pochodne amidu kwasu 4-aminobenzenosulfonowego.
- do działania konieczny jest pierścień benzenu, nie można go zastąpić
- niealkilowana I-rzędowa grupa aminowa w pozycji para
- grupa sulfonamidowa niealkilowana ani zastąpiona grupą sulfonową.
W zależności od podstawnika mamy:
- acylowe pochodne: sulfacetamid, sulfkarbamid, sulfadikarbamid
- N1-heterocykliczne 6-członowe pochodne (mają pirazynę lub pirymidynę w pozycji 2 lub 4; pierścień może mieć podstawniki metylowe lub metoksylowe decydujące o czasie działania): sulfadiazyna, sulfamerazyna, sulfadimidyna
- N1-hetrocykliczne 5-członowe pochodne (mają układ tiazolu, oksazolu, izoksazolu): sulfatiazol, sulfafurazol, sulfamoksazol.
- N, N4-dipodstawione: sukcynylosulfatiazol, ftalilosulfatiazol, salazosulfapirydyna
Zastosowanie:
- Sulfonamidy z powodu narastającej oporności bakterii, niekorzystnego współczynnika terapeutycznego i niekorzystnych parametrów farmakokinetycznych straciły dużo ze swojego pierwotnego znaczenia leczniczego. Aktualnie nie ma bezwzględnych wskazań do ich stosowania.
- Dobre rezultaty uzyskuje się stosując łącznie sulfonamidy z innymi chemioterapeutykami. Zalicza się do nich:
Co-trymoxazole - mieszanina trimetoprimu i sulfametoksazolu w stosunku 1:5
Co-trifamole - mieszanina trimetoprimu i sulfamoksolu w stosunku 1:5
Co-trimazine - mieszanina trimetoprimu i sulfadiazyny w różnych
2.Mechanizm działania beta laktamów.
Mechanizm działania antybiotyków β-laktamowych polega na hamowaniu biosyntezy ściany komórkowej bakterii. Działanie to jest uwarunkowane hamowaniem aktywności układu biokatalizatorów- transpeptydazy, karboksypeptydazy i endopeptydazy, czyli białek wiążących penicylinę (PBP). Antybiotyki β-laktamowe, wykazując strukturalne podobieństwo do dipeptydu D-Ala-D-Ala substratu dla transpeptydazy, wiążą się kowalencyjnie z centrum aktywnym transpeptydazy i blokują ją nieodwracalnie. Konsekwencją hamowania peptydaz jest nagromadzenie się w komórce UMP i N-acylowych pochodnych kwasu muraminowego. Powoduje to wzrost aktywności enzymów autolitycznych. Efektem autolizy jest uniemożliwienie adhezji komórki bakteryjnej do komórki gospodarza. Efektem działania białek PBP związanych z β-laktamami jest wywołanie deformacji kształtu komórki. Deformacja kształtu nie daje bakteriom szans na przeżycie, ponieważ zwiększa się ich wrażliwość na czynniki zewnętrzne i enzymy autolityczne, powodujące lizę komórki.
3. Leki p/wirusowe hamujące adhezję, wnikanie i wczesną replikację - podział, przykłady.
Leki hamujące adhezję, wnikanie i wczesna replikacją wirusów |
Pochodne adamantanu |
Amantadyna, Rimantadyna, Tromantadyna |
|
Interferony |
α-Interferon n1, Interferon β-ludzki |
|
Inhibitory neuramidazy |
Zanamiwir, Oseltamiwir |