Rodzaj |
Punkty uchwytu |
Mechanizm działania |
Leki |
Uwagi |
Diuretyki działające w obrębie cewki bliższej |
||||
Diuretyki osmotyczne |
-------------- |
Nie są wchłaniane zwrotnie w nerce; powodują wzrost ciśnienia osmotycznego w świetle cewki moczowej, woda przenika do cewki diureza |
Mannitol |
------------- |
Inhibitory anhydrazy węglanowej |
Blokują anhydrazę węglanową |
Zmniejszany jest zapas jonów H+ w cewce, przez co zatrzymywane są tam Na+ i HCO3- wzrost wydalania Na+ diureza |
Acetazolamid, Propazolamid, Metazolamid, Dorzolamid, Brinzolamid, Etoksozolamid |
------------- |
Diuretyki działające w obrębie pętli Henlego |
||||
Diuretyki pętlowe |
Hamują odwracalnie kanał Na+/2Cl-/K+ w grubościennym odcinku zstępującej pętli Henlego |
W świetle cewki pozostają jony Na+, w dalszej części nefronu wysoki poziom Na+ spowoduje diurezę |
Furosemid, Bumetanid, Piretanid, Azosemid, Torasemid |
Torasemid ma 2 punkty uchwytu: kanał Na+/2Cl-/K+ oraz kanał chlorkowy po stronie peritubularnej; Furosemid - działanie niepożądane: ototoksyczne |
Inne: - kwas etakrynowy |
-------------- |
Hamują wchłanianie zwrotne Na+ w pętli Henlego, powodując tym natriurezę oraz diurezę |
Kwas etakrynowy |
Pochodna kw. fenoksyoctowego. Działanie niepożądane: ototoksyczne (toksycznie na narząd słuchu) |
Inne: - etozolin |
-------------- |
-------------- |
Etozolin |
Jest pro-lekiem, metabolizuje do ozolinonu |
Diuretyki działające w obrębie cewki dalszej |
||||
Tiazydy |
Blokują kanał Na+/Cl- po stronie luminalnej słabo hamują anhydrazę węglanową |
W świetle cewki pozostają jony Na+ diureza |
Hydrochlorotiazyd, Trichlormetiazyd, Butiazyd, Politiazyd, Bendroflumetiazyd |
------------- |
Analogi tiazydów |
-------------- |
-------------- |
Mefruzyd, Indapamid, Klopamid, Ksipamid, Chlortalidon |
Pochodne o-chlorobenzenosulfonamidu |
Diuretyki oszczędzające K: - antagoniści aldosteronu |
Hamują kompetytywnie wiązanie endogennego aldosteronu z jego cytoplazmatycznym receptorem |
Nie powstaje AIP (białko indukowane aldosteronem), nie otwierany jest kanał Na+ w błonie luminalnej, nie wzrasta poziom Na+ w komórce, a to nie aktywuje pompy Na+/K+ w błonie peritubularnej i jony K+ nie są przenoszone do komórki, a jony Na+ poza nią; Na+ pozostaje w świetle cewki diureza (ze zmniejszonym wydzielaniem potasu) |
Spironolakton, Kanrenonian potasu |
Podstawowe wskazanie do stosowanie: hiperaldosteronizm
|
Diuretyki oszczędzające K: - cykliczne amidyny |
Blokują kanał Na+ oraz kanał K+ w błonie luminalnej; w większych stężeniach blokują wymiennik Na+/H+ |
Wzrost wypływu jonów Na+, Cl-, HCO3-, jednocześnie zmniejszenie wydzielania K+ i Mg2+ |
Triamteren, Amyloryd |
------------- |
Działania niepożądane diuretyków pętlowych i tiazydów:
hipokalemia
hipowolemia
zmniejszenie tolerancji na glukozę
podwyższenie poziomu lipidów
podwyższenie poziomu mocznika we krwi
Działania niepożądane diuretyków oszczędzających potas:
hiperwolemia
zaburzenia żołądkowo-jelitowe
gynekomastia (terapia spironolaktonem)