Piotr Piotrowski ćw. 6 zad 3
Temat: Przeanalizować podane państwa UE pod względem Współczynnika aktywności obciążenia ekonomicznego.
Dla kontynentu europejskiego najistotniejszym problemem z punktu widzenia geograficznych układów przestrzenno-dynamicznych jest analiza struktury aktywności zawodowej, zatrudnienia, bezrobocia i obciążenia ekonomicznego.
Jeszcze w poprzednim stuleciu Europa była podzielona na dwa bloki polityczno-gospodarcze w której część zachodnia była lepsza pod prawie każdym kryterium od Europy środkowo-wschodniej. Taki podział widać również w dziś choć w mniejszym stopniu, czyli podział na kraje rozwinięte i rozwijające się.
Z badanych krajów liczba ludzi aktywnych zawodowo powyżej 50% jest w krajach: Dania, Finlandia, Holandia, Niemcy i Portugalia. Reszta krajów zalicza się do grupy poniżej 50%: Austria, Belgia, Francja, Grecja, Irlandia, Luxemburg, Włochy, Węgry i Polska. Porównując lata powojenne z dzisiejszymi, można wyróżnić dwie tendencje. W pierwszej grupie państw zaznacza się wzrost ludności czynnej zawodowo, a w drugiej z niektórymi wyjątkami - spadek. Chodzi o kumulowanie się siły roboczej w grupie bezrobotnych, po transformacji ustrojowej w latach 90, a w Europie Zachodniej występowało to z różnym natężeniem.
Jeśli chodzi o strukturę zatrudnienia, to w Europie Zachodniej od lat 70 nastąpił gwałtowny przepływ siły roboczej z rolnictwa do przemysłu i usług z powodu mechanizacji rolnictwa jak i wysokich wymagań pracodawców oczekiwanych od pracowników. Dlatego dziś widzimy że na zachodzie w zatrudnieniu dominują usługi a zaledwie kilka procent należy do rolnictwa, a w krajach wschodnich 3 sfery gospodarki rozkładają się równomiernie w różnych powodów.
Stopa bezrobocia w badanych krajach jest zróżnicowana z różnych powodów. Z wyliczeń wynika, że najniższe bezrobocie (poniżej 5%) jest w : Austria, Dania, Irlandia, Luxemburg i Holandia. W takich krajach sytuacja może być spowodowana takimi przyczynami jak: wysoki poziom obrony socjalnej pracownika, restrukturyzacja gospodarki narodowej i automatyzacja pracy. Zaś najwyższe bezrobocie (powyżej 5%) jest w : Belgia, Finlandia, Francja, Grecja, Niemcy, Portugalia, Włochy oraz kraje postkomunistyczne: Węgry i Polska aż 9,5%. Przyczynami bezrobocia w państwach UE są: wysokie podatki, płaca minimalna lub zasiłek, który wystarcza dla mieszkańców tych krajów, a nawet wysoki przyrost naturalny. W dwóch ostatnich państwach przyczynami są: brak odpowiedniego wykształcenia, zbyt wysokie wymagania, nieumiejętność odnalezienia pracy, nie zreformowana gospodarka i zasiłek trwający półmroku (w Polsce) co później może zmusić ludzi do szukania pracy.
Współczynnika obciążenia ekonomicznego mówi nam ile ludzi w wieku produkcyjnym przypada na ludzi w wieku poprodukcyjnym i przedprodukcyjnym, czyli ile ludzi pracujących zarabia na utrzymanie ludzi młodych i starszych. Z obliczeń wynika, że aż 9 krajów ma wskaźnik poniżej 1000: Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Luxemburg, Holandia, Węgry i Polska - najniższy. To oznacza, że tutaj pracuje dużo ludzi w średnim wieku na osoby starsze. Różnice są bardzo porównywalne. Jest również jedyny ze wskaźnikiem powyżej 1000 to Portugalia w której występuje najlepsza stabilność w udziale ludności przedprodukcyjnej i poprodukcyjnej wobec produkcyjnej. Może to wynikać z stabilnego przyrostu naturalnego. Najbardziej drastyczne sytuacja dzieje się w Niemczech i Włoszech, gdzie liczba ludzi starszych przewyższa liczbę ludzi młodych. W Niemczech jest to zrozumiałe, bo są krajem opiekuńczym, a we Włochy są rajem ekonomicznym dla starszych ludzi.