CELE KSZTAŁCENIA, Pedagogika materiały, Semestr VI


Wykład 2 Profil absolwenta. Jaki „produkt” chce wytworzyć edukacja?

Jak już ustaliliśmy wcześniej współczesna dydaktyka traktuje kształcenie jako rozwój osobowości jako całości. Cele wychowania wpisywane są w treści, metody i formy kształcenia. Profil absolwenta kreślony przez współczesną teorię kształcenia obejmuje zarówno wiedzę, umiejętności czy sprawności, jak i postawy, motywację czy umiejętność wartościowania. W procesie formułowania celów kształcenia postulowane kompetencje ucznia, uwarunkowane są jednak określonym podejściem czy sposobem myślenia o edukacji. Różnice dotyczą nie tylko treści celów kształcenia, ale także samej ich formy, co z kolei wiąże się z zagadnieniem oceniania osiągnięć uczniów.

Ideały i zadania. Cele ogólne i szczegółowe

Przyjmowane cele kształcenia mogą funkcjonować na różnych poziomach ogólności. Mogą one stanowić ideały, będące ogólnymi twierdzeniami o charakterze wartościującym, wyznaczającymi kierunek przedsięwzięć pedagogicznych.

Takim ideałem może być osobowość wszechstronnie rozwinięta, zaangażowana i twórcza, aktywna pod względem poznawczym, społecznym, zawodowym i kulturalnym (Kupisiewicz, 2005), czy też wszechstronny rozwój osobowości ucznia, inaczej harmonijnie ukształtowany człowiek (Okoń, 1998).

Bardziej szczegółowe od ideałów są zadania, określające pewne zamiary i wyniki. Zadania wskazują punkty docelowe kształcenia, stanowiąc szeroko zakreślony komunikat, co należy osiągnąć w rezultacie określonego programu lub określonych działań pedagogicznych (Ornstein i Hunkins, 1999). Charakter zadań mają wyróżnione przez Czesława Kupisiewicza (2005) oraz Wincentego Okonia (1998) cele kształcenia ogólnego czy zadania ogólne szkoły zawarte w Podstawie Programowej Kształcenia Ogólnego dla Szkół Podstawowych i Gimnazjów.

KWALIFIKACJE ABSOLWENTA

Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Pedagogika
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA

KOMPETENCJE KLUCZOWE - PONADPRZEDMIOTOWE

Przykłady zadań zawartych w Podstawie Programowej Kształcenia Ogólnego dla Szkół Podstawowych:

  • kształcenie umiejętności posługiwania się językiem polskim, w tym dbałość o wzbogacanie zasobu słownictwa uczniów;

  • przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym.

Cele kształcenia mogą różnić się stopniem szczegółowości i zakresem. Z jednej strony są to cele ogólne, które mówią w kategoriach ogólnych o spodziewanych efektach kształcenia, z drugiej - cele szczegółowe, opisujące spodziewane wyniki nauczania określonej grupy uczniów, czy określonego ucznia w danym czasie.

Cele ogólne stanowią podstawę planowania edukacyjnego. Funkcjonują one na różnych poziomach ogólności. Mogą dotyczyć edukacji generalnie i są określane jako zadania (Hunkins i Ornstein, 1999) lub cele ostateczne (Cohen, Manion, Morrison; 1999). Mogą także mieć sens mniej ogólny, stanowiąc podstawę programów nauczania. Cohen, Manion i Morrison nazywają je wówczas celami pośrednimi. Mogą to być cele dotyczące określonego etapu kształcenia, przedmiotu nauczania a nawet pojedynczej jednostki metodycznej.

Cele szczegółowe stanowią stwierdzenia bardziej konkretne od celów ogólnych i opisują zamierzone wyniki nauczania określonej grupy uczniów czy określonego ucznia w danym czasie.

Cele ogólne i szczegółowe mogą dotyczyć jednostki lekcyjnej, np. dla lekcji w szkole podstawowej, której tematem jest baśń Brzydkie kaczątko mogą zostać sformułowane następujące cele:

Ogólne:

  • poznanie utworu Brzydkie kaczątko Hansa Christiana Andersena;

  • poznanie pojęcia „tolerancja”;

  • rozwijanie inteligencji emocjonalnej;

  • integrowanie grupy.

Szczegółowe:

  • uczeń zna i rozumie pojęcie tolerancja;

  • uczeń jest wrażliwy na przejawy nietolerancji;

  • uczeń potrafi rozpoznawać własne emocje i emocje innych ludzi;

  • uczeń potrafi napisać list;

  • uczeń zna pojęcie metafory;

  • uczeń umie odczytywać metafory;

  • uczeń potrafi nawiązać kontakt werbalny i niewerbalny z innym uczniem;

  • uczeń umie wyrażać własne zdanie.

Operacyjne i nieoperacyjne cele kształcenia

Szczegółowe cele kształcenia mogą być operacyjne lub nieoperacyjne. Cele operacyjne wskazują konkretne (mierzalne) zachowania uczniów.

Operacyjny cel kształcenia musi opisywać:

Przy formułowaniu celów kształcenia stosowane są czasowniki opisujące zachowanie obserwowalne: rozpoznaje, rozwiązuje, pisze, wymienia, demonstruje.

zachowanie ucznia

warunki zachowania

standard wykonania zadania

Uczeń zaznacza

w tekście

co najmniej 5 czasowników.

Uczeń wskazuje

na mapie

kontynenty.

Uczeń wykonuje działanie mnożenia

bez posługiwania się kalkulatorem

w zakresie stu.

Rys.1 Elementy celu operacyjnego (opracowanie własne)

Zwolennicy celów nieoperacyjnych twierdzą, że zbytnia szczegółowość sformułowania celu ogranicza kształcenie jedynie do tego co da się zmierzyć.

„Uczenie się w sferze emocjonalnej jest mniej uchwytną formą nauki, trudno więc nauczycielowi dociec na podstawie 80% zadań testu rozwiązanych poprawnie, że emocje ucznia osiągnęły pożądany stan” (Ornstein i Hunkins,1999, s.199).

Nieoperacyjne cele kształcenia określają pożądane efekty uczenia się w kategoriach pojęciowych, a ich przedmiotem są rezultaty uczenia się nie zawsze przejawiające się w określonym zachowaniu. Do sformułowania celu nieoperacyjnego używane są takie czasowniki jak: rozumie, wie, umie, wykonuje chętnie.

Uczeń potrafi przewidywać wydarzenia na podstawie istniejących przesłanek.

Uczeń rozumie pojęcie tolerancja.

Uczeń szanuje środowisko życia zwierząt leśnych.

Uczeń zna rodzaje gniazd ptasich.

Uczeń zna pojęcie metafory.

Uczeń umie odczytywać metafory.

Uczeń umie wyrażać własne zdanie.

Uczeń potrafi napisać list.

Rys.2 Przykłady szczegółowych celów nieoperacyjnych (opracowanie własne).



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
V Teoretyczne podstawy kszta¦cenia - wyk¦ady, Pedagogika materiały, Semestr VI
projekt profilaktyka, Pedagogika materiały, Semestr VI
pedagogika stopień I zagadnienia 2010 2011, Pedagogika materiały, Semestr VI
ubezpieczenie zdrowotne oswiadczenie studenta, Pedagogika materiały, Semestr VI
V pedagogika spo¦eczna - wyk¦¦dy, Pedagogika materiały, Semestr VI
wyklady H. Marzec 8 maj 2010 nr 4, Pedagogika materiały, Semestr VI
przedmiot dydaktyki ogólnej, Pedagogika materiały, Semestr VI
Hirszel K -przedmiot kierunku dyplomowania (3)ps.ko.20011, Pedagogika materiały, Semestr VI
Kwestie spoleczne w pedagogice, Pedagogika materiały, Semestr VI
Cele kształcenia, Pedagogika
cele ksztalcenia, Pedagogika, Teoretyczne podstawy kształcenia
sztuczki mnemotechniki, Pedagogika materiały, Semestr V, Mapy poznawcze i mnemotechniki
BIBLIOGRAFIA zaoczne, Pedagogika materiały, Semestr V
metody badan pedagogicznych 4 semestr, Pedagogika materiały, Semestr V
Przełom dźwiękowy, kulturoznawstwo-materiay, sEMESTR vi
stacje drogi krzyżowej, studia pedagogika, licencjat, semestr VI
Oferta szkolenia Metodyk zdalnego nauczania, Pedagogika materiały, Semestr V, Mapy poznawcze i mnemo
ETI6, Pedagogika materiały, Semestr V, Mapy poznawcze i mnemotechniki

więcej podobnych podstron