WYKŁAD 7-8

UPRAWA ROLI

NAWOŻENIE

WŁAŚCIWOŚCI GLEBY W ZALEŻNOŚCI OD ROZDROBNIENIA FAZY STAŁEJ GLEBY

Cecha gleby	Mały stopień rozdrobnienia np. gleby piaszczyste	Duży stopień rozdrobnienia np. glaby gliniaste
Pojemność wodna	Mała	Duża
Przepuszczalność	Dobra	Zła
Zawartość minerałów ilastych	Mała	Duża
Zawartość próchnicy	Mała	Duża
Zawartość składników pokarmowych	Mała	Duża
Uprawa roli	Łatwa uprawa roli, małe opory stawiane narzędziom `GLEBA LEKKA'	Trudna uprawa roli, duże opory stawiane narzędziom `GLEBA CIĘŻKA'
Plony	Niskie	wysokie

Cele uprawy roli:

- przygotowanie pola do siewu

- regulowanie stosunków wodno-powietrznych gleby

- regulowanie zwięzłości gleby

- gospodarka resztkami pożniwnymi

- wprowadzenie do gleby nawozów organicznych i mineralnych

- niszczenie chwastów

Rodzaje uprawek:

1. Odwracające rolę:

- częściowe lub całkowite odwrócenie uprawianej warstwy

- częściowe kruszenie

- wykonane: pługami lemieszowymi

2. Spulchniające i wyrównujące rolę:

- rozluźnienie uprawianej warstwy

- rozdrobnienie brył i mieszanie roli

- wyrównanie powierzchni pola

- wykonywane: kultywatorami, bronami i włóknami

3. Ugniatające i kruszące rolę:

- zagęszczenie warstwy roli na różnej głębokości

- kruszenie brył

- wykonywane: wałami gładkimi, kruszącymi, wgłębnymi typu Campbella

4. Specjalne:

- wykonywane sporadycznie, tylko w pewnych określonych warunkach, raz na kilka lat np. głęboszowanie

Systemy uprawy roli:

1. Płużny

- tradycyjny:

* duża liczba uprawek

* stosowanie orek o różnej głębokości

- uproszczony:

* ograniczona liczba uprawek

* agregatowanie narzędzi

* zastępowanie orek głębokich płytkimi

2. Bezpłużny:

- uprawa zminimalizowana - minimum uprawy:

* całkowita rezygnacja z orki

* mała liczba uprawek

* stosowanie agregatów uprawowo-siewnych

* płytka uprawa całego pola

- uprawa zerowa - siew bezpośredni:

* stosowanie specjalnych siewników do siewu w gleb nieuprawioną

- wzruszanie roli tylko w miejscu pracy redlic

WAPNIENIOWANIE GLEBY:

Jest zabiegiem koniecznym, który powinien być wykonywany raz na kilka lat na większości gleb rolniczych.

Przyczyną jest naturalne wymywanie rozpuszczalnych związków wapnia i magnezu z wierzchnich warstw gleby, co prowadzi do jej zakwaszenia.

Funkcje wapniowania:

• Zwiększanie pH gleby

- przeciwdziałanie zakwaszaniu gleby, które uniemożliwia roślinom pobieranie niektórych składników

Pokarmowych

• Poprawia strukturę gleby:

- sprzyja koagulacji koloidów glebowych (dobre działanie klejące)

• zapobiega degradacji próchnicy - wymywaniu niektórych jej frakcji

• Zwiększa aktywność mikrobiologiczną gleby

• Zapobiega pojawianiu się w glebie aktywnego glinu Al3+ toksycznego dla roślin

Wrażliwość roślin na pH gleby

Stopień wrażliwości	Gatunki	Optymalne pH
Mało wrażliwe	Łubin żółty, len, żyto	5,1 - 5,5
Średnio wrażliwe	Owies, ziemniak	5,6 - 6,0
Wrażliwe	Pszenica, rzepak, bobik, łubin, pszenżyto	6,1 - 6,5
Bardzo wrażliwe	Burak cukrowy i pastewny, lucerna, koniczyna, jęczmień	6,6 - 7,0

Zasady wapniowania:

1. Korzystane jest stosowanie wapniowania na rok przed uprawą roślin wrażliwych na niskie pH.

2. Nie stosować przed uprawą żyta i łubinu - nie znoszą wapniowania

3. Wapniować po żniwach na ściernisko, wapno wymieszać z glebą lub przyorać

Typowe postacie nawozów:

- kalcyt CaCO3, dolomit MgCO3*CaCO3

---