24) Inwentaryzacja, jej rodzaje i metody
Inwentaryzacja składników majątkowych i źródeł ich pochodzenia sporządzona na określony dzień pozwala ustalić różnice wynikające z porównania rzeczywistego stanu środków ze stanem wynikającym z ewidencji księgowej i rozliczyć materialnie odpowiedzialne za poszczególne składniki majątku.
Inwentaryzacja jest to ogół czynności który polega na:
-ustaleniu rzeczywistego stanu aktywów i pasywów
-ustaleniu różnic powstałych pomiędzy stanem rzeczywistym a stanem ewidencyjnym
- wskazania sposobu rozliczania powstałych różnic inwentaryzacyjnych.
Istnieją trzy sposoby przeprowadzania inwentaryzacji:
1. spis z natury - Przeprowadzany jest przez specjalnie do tego celu powołaną komisję która dokonuje inwentaryzacji wykorzystując arkusz spisu z natury. Liczba poszczególnych składników rzeczowych ustalana jest przez przeliczanie, mierzenie, ważenie. Na podstawie spisu z natury ustala się stan faktyczny następujących składników majątkowych:
- aktywów pieniężnych
- papierów wartościowych
- rzeczowych składników aktywów obrotowych
- środków trwałych(wyłączenie- gruntów i środków trudno dostępnych oglądowi, maszyn i urządzeń objętych inwestycją rozpoczętą)
- elementów majątku, będących własnością innych jednostek ( nie dotyczy jednostek świadczących usługi transportowe, pocztowe, spedycyjne i składowania)
W arkuszach spisu z natury powinny znaleźć się nst dane:
- nazwa i adres inwentaryzowanego podmiotu
- nazwa komórki organizacyjnej w której przeprowadza się spis z natury
- dane personalne osoby materialnie odpowiedzialnej
- data spisu z natury
- numer kolejny arkusza
- określenie inwentaryzowanego składnika majątkowego
- jednostka miary
- ilość
- cena jednostkowa
- wartość danego składnika
- klauzula- „spis z natury zakończono na pozycji”
2. Potwierdzenie stanu- to metoda dokonywania inwentaryzacji przez uzyskanie od kontrahentów potwierdzeń prawidłowości wykazanych w księgach rachunkowych składników własnego majątku będących do dyspozycji kontrahentów. W ten sposób inwentaryzuje się:
- aktywa finansowe zgromadzone na rachunkach bankowych lub przechowywane przez inne jednostki
- stan zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek
- stan należności i zobowiązań wynikających z rozrachunków z kontrahentami
- powierzone innym podmiotom własne składniki majątkowe
3. Weryfikacja- inwentaryzacja przeprowadzona tą metodą składa się z dwóch elementów wzajemnie się uzupełniających i występujących łącznie:
-porównanie danych wynikających z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami
- sprawdzenie realnej wartości tych składników
|
|
Ostatni dzień roku obrotowego |
-środki pieniężne w kasie i banku - produkty w toku - materiały wydane do produkcji, ale nieprzetworzone |
Ostatni kwartał roku obrotowego |
- materiały, półfabrykaty, wyroby gotowe -salda rozrachunków |
Nie rzadziej niż na 2 lata |
- materiały - półfabrykaty -wyroby gotowe -towary pod warunkiem ze wymienione składniki objęte sa ewidencją ilościową |
Nie rzadziej niż na 4 lata |
- środki trwałe strzeżone |
Można wyróżnić 4 rodzaje inwentaryzacji:
- ciągła
-okresowa
-zdawczo-odbiorcza- przeprowadzana w sytuacji zmiany osoby materialnie odpowiedzialnej
-nadzwyczajna-przeprowadzana w sytuacjach wyjątkowych np.: kradzieży, pożaru, powodzi