OKULIZACJA - CZYLI JAK SZCZEPIĆ RÓŻE

1) Na korze podkładki wykonaj nacięcie w kaształcie litery "T" a następnie wsuń ostrze noża pod brzeg nacięcia i odchyl je na zewnątrz 2) Trzymając zraz skierowany wierzchołkiem ku sobie, wbij nóż pół cm za pąkiem i wytnij pąk z 2,5 cm tarczką 3) Oczko gotowe do założenia na podkładkę 4) Trzymając oczko za ogonek liściowy, wsuń je pod rozchylone brzegi kory podkładki 5) Ostrożnie odetnij wystający fragment tarczki 6) Tak powinno wyglądać miejsce okulizacji po odcięciu wystającej części tarczki 7) Obwiąż miejsce okulizacji folią 8) Tak powinno wyglądać miejsce okulizacji po obwiązaniu folią

Powodem, dla którego wykonuje się okulizację róż, jest fakt, iż dekoracyjne odmiany szlachetne z reguły nie są dostatecznie wytrzymałe na mróz w naszych warunkach klimatycznych, mają zbyt duże wymagania glebowe i bywają często atakowane przez choroby i szkodniki. Okulizacja polega na założeniu oczka (pąka) odmiany szlachetnej (wybranej ze względów dekoracyjnych) na podkładce (z reguły siewce dzikiego gatunku róży - wybranej ze względu na żywotność i mrozoodporność). W efekcie tego zabiegu otrzymujemy roślinę łączącą dobre cechy obu róż.

Jak wybrać podkładkę?

W naszych warunkach na podkładki stosuje się najczęściej różę dziką (rosa canina) lub różę wielokwiatową (rosa multiflora). Róża dzika zapewnia wyprodukowanie roślin mrozoodpornych i z tego względu jest bardziej popularna w naszym klimacie - jest podkładką uniwersalną, nadającą się dla wielu odmian. Jej wadą jest jednak tworzenie dużej liczby odrostów. Praktykuje się również uzyskiwanie podkładek z dzikich róż żywopłotowych - niestety jakość tych podkładek często bywa zawodna.

Z reguły podkładek nie można kupić w sklepach ogrodniczych. Szybciej uda się je uzyskać bezpośrednio od szkółkarza.

Masz problem ze zdobyciem roślin na podkładki?
Możesz wyhodować je z nasion!
Zamów nasiona:
» nasiona Rosa canina (róża dzika)

Na podkładki wybierz rośliny dobrze wyrośnięte, o prostym i odpowiednio grubym pędzie przewodnim, oraz silnym systemie korzeniowym. Podkładki posadź jesienią lub wiosną w taki sposób, aby szyjka korzeniowa znalazła się nieco ponad powierzchnią ziemi, a następnie okopczykuj w celu przykrycia szyjki (dzięki temu kora na szyjce będzie wilgotna i miękka). Aby ułatwić okulizację, podkładkę możesz posadzić pod kątem 45°.

Jaki jest właściwy termin?

Okulizację możesz przeprowadzać od połowy lipca do końca sierpnia. Termin przeprowadzenia tego zabiegu zależy przede wszystkim od stanu podkładki i dojrzałości pędów przeznaczonych na zrazy, z których pobiera się oczka. Ważne jest aby tkanki podkładki były w pełni aktywne i kora łatwo odchodziła od drewna (dlatego wcześniej zaleciłem Ci okopczykowanie podkładki). U zrazów powinno natomiast być zakończone formowanie pąków.

Uwaga: okulizację najlepiej przeprowadź w chłodne dni z przelotnymi opadami. Jeżeli okres poprzedzający okulizację jest bardzo suchy, podkładki koniecznie regularnie i obficie nawadniaj.

Postępowanie w czasie szczepienia

Przed przeprowadzeniem okulizacji przygotuj sobie czysty, dobrze naostrzony nóż ze spiczastym końcem (najlepiej specjalny nóż do tego celu, zwany okulizakiem). Przydadzą się również paski folii do obwiązania miejsca okulizacji oraz kawałek szmatki.

Na zrazy z odmiany szlachetnej pobierz zdrowe, zdrewniałe, kwitnące pędy długości około 30 cm z czterema pąkami w kątach liści. Usuń z nich kolce i liście, pozostawiając jedynie ogonki liściowe, które trzeba skrócić do 2-3 cm. Ułatwi to wsunięcie tarczki okulizacyjnej na korę podkładki bez dotykania rany palcami. Ścięte pędy zawiń w mokrą ściereczkę aby zabezpieczyć je przed wyschnięciem.

Następnie kopczyk usypany wokół podkładki odgarnij i wytrzyj szyjkę korzeniową szmatką. Po oczyszczeniu szyjki, wykonaj w niej nacięcie w kształcie litery "T" (cięcie poziome około pół cm i cięcie pionowe długości około 2 cm - fot. 1). Uważaj aby rozciąć jedynie korę i nie uszkodzić tkanki drewna.

Do okulizacji pobierz pąki ze środkowej części pędu, które wcześniej dojrzewają. W czasie zdejmowania tarczki okulizacyjnej (czyli fragmentu kory z oczkiem) trzymaj zraz skierowany wierzchołkiem ku sobie i wytnij pąk z kawałkiem kory i cienką warstwą drewna. Pęd natnij pod nasadą pąka, prowadząc nóż płytko pod tarczką (tarczka powinna mieć około 4 cm długości - fot. 2).

Kolejna czynność to odchylenie tępą stroną noża brzegów naciętej w literę "T" kory podkładki (fot. 1). W nacięcie wsuń ostrożnie tarczkę, w taki sposób, aby pąk był skierowany ku górze (fot. 4). Tarczkę lekko dociśnij, odetnij od niej fragment wystający poza nacięcie (fot. 5) i obwiąż miejsce okulizacji paskiem folii (fot. 7).

Przeprowadziliśmy okulizację - i co dalej?

Już po około dwóch do trzech tygodniach możesz sprawdzić czy oczko się przyjęło. Jeżeli zabiegł udał się - ogonek liściowy odpadnie przy dotknięciu a tarczka będzie zielona. W takim przypadku pąk szybko nabrzmieje i następnej wiosny wybije z niego pęd. Gdy pęd wyrośnie, odcina się podkładkę ponad zrazem. Może się zdarzyć, że pęd będzie wymagał podpory - przywiąż go wtedy do palika. Z reguły jednak nie jest to konieczne.

Jeżeli okaże się że okulizacja nie zakończyła się powodzeniem - nie powinieneś się zrażać. Jest to zabieg dość trudny i wymaga nabrania wprawy. Życzymy powodzenia!

Gdzie szukać więcej informacji?

Rozmnażanie roślin Maier H.P. Cena: 15,00 zł

Jeżeli potrzebujesz więcej informacji o szczepieniu drzew i krzewów (nie tylko róż), gorąco polecam książkę Rozmnażanie roślin - Nasiona, Sadzonki, Szczepienie. Podczas lektury dowiesz się jak szczepić i okulizować, a także poznasz wszystkie inne techniki rozmnażania roślin ogrodowych - poznaj tajniki rozmnażania roślin!

5

---