Test z psychologii

(to co udało mi się zebrać0

1.Różnice między uwagą mimowolną a dowolną

2.Na czym polega przerzutność, czujność,, podzielność uwagi?

3.Podaj wskaźniki przechowywania, przypominania

4.co sprzyja lepszemu zapamiętaniu?

5.czynniki samozachowawcze wg Piageta

6.Cechy pamięci

7.Wskaźniki przypominania

8.Rodzaje uwagi

9.Cechy uwagi

10.Teoria osiągnięć wg Blooma

11.Warunkowanie klasyczne wg Piageta

12.Dysonans poznawczy

13.czynniki zapamiętywania

14.Efakt reminiscencji

15.Pawłow(bezwarunek)9pies0

16.Skinner(-„-„-„-) ( szczur)

17.Jakie warunki muszą być spełnione aby uzyskać warunkowanie klasyczne?

18.Czym jest terminowanie?

19. Funkcje uwagi

20. Behawiorystyczna teoria motywacji

21.zdanie prawdziwe: Im większa klasa lub szkoła, tym poważniejsze są problemy, z którymi uporać się musi n-l

22.habituacja

23. Czynniki wpływające na przechowywanie

24.pamięć epizodyczna, semantyczna

25.Teoria wyuczonej bezradności to:

26.Schemat ……. wg Piageta

27.imprinting

28.Warunkowanie klasyczne a sprawcze

29.Motywacja zewnętrzna i wewnętrzna

30.Do konsekwencji zaburzeń deprywacji sensorycznej zaliczamy:

31.Wg Maslowa poziom potrzeb rzeczywistych…………

33.Różnica między generalizacją bodźca a generalizacją reakcji

34.Reakcja bezwarunkowa to:

Ad.1 i Ad.2

1. Uwaga mimowolna (ang. bottom-up attention) - jest wyzwalana przez otoczenie i przykładem może być odruch orientacyjny.

2. Uwaga dowolna (ang. top-down attention) - jest uruchamiana przez organizm, wiąże się z podjęciem aktywności celowej, wolicjonalnej (przynajmniej w zakresie uwagi) i opisuje się ją poprzez następujące charakterystyki, traktowane niekiedy jako odrębne procesy (odrębne systemy uwagi):

• selektywność uwagi (ang. focused/selective attention) - dotyczy selekcji informacji dostępnych w otoczeniu, zdolności do skupienia uwagi na jakimś jednym, wybranym aspekcie otoczenia, tj. nakierowania kanału uwagowego na selekcjonowanie konkretnych informacji. Niekiedy opisuje się to terminem nakierowania pola uwagi, czy zogniskowania (ang. focus) uwagi na bodźcu. Selektywność uwagi nie dotyczy wyłącznie percepcji, ale także złożonych procesów poznawczych. Selekcji podlegają nie tylko dane zmysłowe, ale również operacje myślenia.

• przedłużona koncentracja (ang. sustained attention) - dotyczy zdolności do utrzymywania uwagi (w sensie uwagi selektywnej) przez dłuższy czas na tym samym aspekcie otoczenia

• podzielność uwagi (ang. divided attention) - dotyczy możliwości nakierowania uwagi (w sensie uwagi selektywnej) na dwa aspekty otoczenia równocześnie, selekcjonowania informacji dwoma kanałami przetwarzania informacji w tej samej chwili (układ nerwowy przetwarza informacje w sposób równoległy, jednak to zagadnienie nie jest to tożsame z podzielnością uwagi)

• przerzutność uwagi (ang. alternating attention) - dotyczy zdolności przełączania uwagi (w sensie uwagi selektywnej) pomiędzy dwa aspekty otoczenia z jednego na drugi, kierując kanał uwagowy (czy też ogniskując uwagę) raz na jednym, raz na drugim. Zakłada się tutaj, że podzielność uwagi polegająca na faktycznym selekcjonowaniu przez więcej niż jeden kanał uwagowy, nie jest możliwa. Zagadnienie to obejmuje także szczególną sytuację, kiedy to uwaga musi być przełączana co chwila z jednego aspektu otoczenia na drugi i ponownie na ten pierwszy, czym można wytłumaczyć alternatywnie zagadnienia podzielności uwagi.

• czujność (ang. vigilance) - dotyczy oczekiwania na pojawienie się określonej informacji i ignorowania pozostałych informacji. Dane, na które podmiot oczekuje można określić mianem sygnału, zaś dane ignorowane - jako szum.

• przeszukiwanie (ang. search) - dotyczy aktywnego poszukiwania określonej informacji pośród zbioru różnych informacji, zdolności do celowego i aktywnego wyselekcjonowania z otoczenia konkretnych danych. Podobnie jak w przypadku czujności, dane oczekiwane, poszukiwane, można określić jako sygnał, jednakże pozostałe, ignorowane dane określa się mianem dystraktorów

• - informacji przeszkadzających, czy też uturdniających odnalezienie sygnału.

Ad. 5 Te trzy czynniki: reprodukcja, podtrzymywanie życia i instynkt

Ad.6 cechy pamięci:

szybkość zapamiętywania

zakres pamięci

trwałość pamięci

wierność pamięci błędy ilościowe błędy jakościowe

gotowość pamięci

Ad.3,7 wskaźniki przypominania:

_ rozpoznawanie

_ reprodukcja

_ rekonstrukcja

_ oszczędność

Ad.4 Czynniki wpływające na

przechowywanie:

Związane z jednostką:

- cechy stałe

- cechy zmienne

Aktywność jednostki

POWTARZANIE!!!!!

PRZYPOMINANIE:

_Wskaźniki:

- Odtwarzanie,

- Rozpoznawanie,

- Rekonstrukcja,

- Oszczędność

przypominanie…

_ proces wybiórczy,

_ ma charakter sekwencyjny,

_ odbywa się w niedługim czasie,

_ procesem poznawczym jest uwaga,

_ musi zachodzić przy zachowanej

świadomości,

Czynniki wpływające na

skuteczność…

_ sytuacja,

_ właściwości jednostki,

_ znaczenie treści,

_ zainteresowanie przedmiotem przypomnień,

zamierzenie - nastawienie,

_ _ tzw. „prawo świeżości”, „efekt świeżości”,

_ „rozgrzewka”,

_ organizowanie treści,

Ad.8

Rodzaje uwagi

Uwaga mimowolna

Uwaga dowolna

Ad.9

Cechy uwagi

koncentracja

przerzutność

pojemność

podzielność

trwałość

Ad.10 Jedną z pierwszych, ogólnych taksonomii celów nauczania stworzył zespół naukowców amerykańskich pod kierunkiem B. Blooma. Taksonomia Blooma dotyczy sfery poznawczej i emocjonalnej. W sferze poznawczej taksonomia ta wyróżnia następujące kategorie główne:

1. Wiedza.

2. Zrozumienie.

3. Zastosowanie.

4. Analiza.

5. Synteza.

6. Ocena.

     Wiedza - jako podstawowa kategoria - eksponuje zapamiętywanie pojęć, treści zjawisk, faktów, teorii i struktur.
     Zrozumienie oznacza dosłowne rozumienie zawartej w przekazie informacji poprzez:

• przekład - wyrażenie informacji w innej formie;

• interpretację - wyjście poza dosłowność przekazu;

• ekstrapolację - rozszerzenie interpretacji danych;

     Zastosowanie - dotyczy umiejętności posłużenia się regułą, zasadą, ideą w konkretnej sytuacji.
     Analiza - oznacza rozkładanie materiału na części składowe, uchwycenie związków i zależności między nimi.
     Synteza - to składanie elementów i części tak, by utworzyły całość.
     Ocena - będąca kategorią najwyższą - dotyczy wydawania sądów o wartościach na podstawie kryteriów zewnętrznych bądź wewnętrznych.

Taksonomia Blooma:

polega na wprowadzeniu klasyfikacji celów edukacyjnych,

co umożliwia precyzyjny - jednoznaczny opis szkoły i

edukacji.

Cel operacyjny określa wyniki uczenia się w kategoriach

obserwowanego zachowania się ucznia. Cele

operacyjne są mierzalne, są opisywane przez

czasowniki typu: rozpoznaje, opisuje, sporządza. W

opisie celów operacyjnych unikamy czasowników

takich jak: rozumie, umie, wie.

Ad.11 ,15,16,17 i 34

Warunkowanie klasyczne
Eksperymenty nad warunkowaniem przeprowadził jako pierwszy l. P. Pawłow. Stwierdził on, że podanie psu pokarmu do pyska wywołuje u niego wydzielanie śliny. Reakcję tę Pawłow nazwał odruchem lub reakcją bezwarunkową, ponieważ występuje ona bez uczenia się, w sposób niezmienny, utrwalony dziedzicznie; pokarm zaś jest bezwarunkowym bodźcem dla tej reakcji.

Następnie zaobserwował, że jeśli bezpośrednio przed podaniem psu pokarmu zadzwoni dzwonek, to po kilku próbach na sam dźwięk dzwonka pies zaczyna wydzielać ślinę. Przed eksperymentem dzwonek nigdy nie wywoływał reakcji ślinienia u psa, a więc nauczył się on, że bodziec, który zawsze pojawia się przed jedzeniem, jest jego sygnałem. Tego typu bodziec Pawłow nazwał bodźcem warunkowym, a wydzielanie śliny na dzwonek - reakcją warunkową lub odruchem warunkowym. Odruch taki wytwarza się dzięki wielokrotnemu łączeniu się dźwięku dzwonka z pokarmem, co Pawłow określił jako wzmocnienie bodźca warunkowego (poprzednio obojętnego) przez bodziec bezwarunkowy.

Reakcja warunkowa nie jest tożsama z reakcją bezwarunkową, jakkolwiek najczęściej stanowi jej komponent - wydzielanie śliny jest częścią całej złożonej reakcji jedzenia.

Warunkowanie instrumentalne

W toku warunkowania instrumentalnego organizm uczy się tego, że osiągnięcie (lub uniknięcie) bodźca bezwarunkowego jest możliwe dopiero po wykonaniu pewnej określonej reakcji, niezależnej od reakcji bezwarunkowej.
Badania nad tym drugim rodzajem warunkowania wywodzą się z dwu laboratoriów: polskich fizjologów J. Konorskiego i S. Millera oraz psychologa amerykańskiego B. F. Skinnera. Omówimy pokrótce eksperyment Skinnera: głodnego szczura umieszcza się w zamkniętej skrzynce, w której z jednej z wewnętrznych ścianek wystaje dźwigienka. Szczur obwąchuje skrzynkę i wykonuje szereg przypadkowych ruchów. Jednym z nich naciska dźwigienkę, która jest połączona z mechanizmem wprowadzającym do wnętrza skrzynki zasobnik z pokarmem. Po wielu próbach szczur uczy się, że naciśnięcie dźwigienki powoduje pojawienie się pokarmu, i gdy znajdzie się w skrzynce głodny, wykonuje ten ruch tyle razy, aż uzyska dostateczną ilość pokarmu.
Reakcja instrumentalna wykonywana jest z reguły w jakiejś sytuacji bodźcowej. Można więc powiedzieć, że zawsze występują bodźce warunkowe (choćby widok dźwigni) i że, logicznie biorąc, warunkowanie instrumentalne pociąga za sobą wystąpienie warunkowania klasycznego. Reakcjami instrumentalnymi danego organizmu mogą być tylko te, które istnieją w jego repertuarze ruchowym. Skinner (1938) wyróżnia zachowania spontaniczne i zachowania reaktywne. Zachowania reaktywne są wywoływane przez określony bodziec, są to właśnie pawłowowskie reakcje bezwarunkowe: wydzielanie śliny na pojawienie się pokarmu w jamie ustnej, cofanie ręki przy zetknięciu z gorącym przedmiotem itp. Zachowaniami spontanicznie emitowanymi, a więc nie wywoływanymi przez jakiś bodziec specyficzny. mogą być tylko ruchy mięśni prążkowanych kończyn (reakcje ruchowe) i narządów mowy (reakcje werbalne). Mogą one stać się reakcjami instrumentalnymi, jeśli ich pojawienie się powoduje wystąpienie stanu pozytywnego, korzystnego dla organizmu (np. pokarm) lub usunięcie stanu negatywnego, szkodliwego (np. szok elektryczny). Manipulowanie tymi reakcjami za pomocą kar i nagród od dawna było znane treserom zwierząt.
Porównanie obu rodzajów warunkowania
\/\/ obu opisanych rodzajach warunkowania: klasycznym i instrumentalnym, wytwarzają się nowe związki między bodźcami i reakcjami, czyli dokonuje się modyfikacja zachowania. Jakie są zasadnicze różnice między tymi dwoma rodzajami warunkowania?
1. W warunkowaniu klasycznym reakcja warunkowa jest związana z reakcją bezwarunkową. Po prostu pewne komponenty właściwej reakcji na jakiś bodziec bezwarunkowy (pokarm, prąd elektryczny) pojawiają się wcześniej, w związku z innymi bodźcami, czyli zanim nastąpi wzmocnienie. Reakcja warunkowa nigdy nie jest równa pod względem siły czy wielkości reakcji bezwarunkowej, ale jest tego samego rodzaju. Natomiast reakcja instrumentalna, jest różna od reakcji bezwarunkowej, z którą zostaje połączona. Naciskanie dźwigni nie jest składnikiem jedzenia pokarmu.
2. Reakcje instrumentalne (ruchowe, jak również werbalne) mają charakter somatyczny, są zależne od ośrodkowego układu nerwowego, czyli są to tzw. ruchy dowolne. Natomiast reakcje warunkowe (tak jak bezwarunkowe) mogą być zarówno somatyczne (np. obronna reakcja cofania ręki), jak i autonomiczne, zależne od wegetatywnego układu nerwowego (np. ślinienie, skurcz naczyń krwionośnych itp.).
3. Pojawienie się wzmocnienia przy warunkowaniu klasycznym jest niezależne od tego, co czyni organizm. W warunkowaniu instrumentalnym wzmocnienie jest wynikiem określonej reakcji organizmu, a więc jest od tegoż organizmu zależne.
Prawidłowości wykryte w badaniach nad warunkowaniem
Pawłow ustalił szereg prawidłowości rządzących tworzeniem się i przejawianiem odruchów warunkowych. Najważniejsze z nich to: wzmacnianie, powtarzanie (czyli ćwiczenie), wygasanie, generalizacja i różnicowanie. Prawidłowości te stosują się także do warunkowania instrumentalnego.
1. Wzmocnienie.
Przez wzmocnienie Pawłow rozumiał utrwalenie związku między bodźcem warunkowym a reakcją warunkową przez pojawienie się bodźca bezwarunkowego. Pojęcie to okazało się podstawowe w różnych koncepcjach wyjaśniających proces warunkowania.
2. Powtarzanie, czyli ćwiczenie.
Przez wielu autorów uważane jest za warunek konieczny wytworzenia się reakcji warunkowej czy instrumentalnej. Pawłow sądził, że powtarzanie wzmocnień po bodźcu warunkowym jest tym, co utrwala związek, jaki wytwarza się między bodźcem warunkowym a reakcją warunkową. są jednak teoretycy, którzy głoszą, że uczenie się, a ściślej związek między bodźcem i reakcją, powstaje w jednej próbie. W wielu poglądach na temat roli powtarzania dominuje przekonanie, że ułatwia ono utrwalenie się danego śladu pamięciowego, a ściślej przejście danego elementu z pamięci krótkotrwałej do pamięci długotrwałej
3. Wygasanie.
Kiedy po wytworzeniu się odruchu przestanie się go wzmacniać, nastąpi proces wygasania reakcji warunkowej, interpretowany przez Pawłowa jako proces hamowania, który rozwija się w następstwie długotrwałego pobudzenia i powoduje, że reakcja warunkowa na bodziec warunkowy zmniejsza się, pojawia się coraz rzadziej, aż w ogóle zanika. Im wolniejsze i trudniejsze było wytworzenie się odruchu warunkowego, tym szybciej postępuje proces wygasania. Im silniejszy był wytworzony odruch, im częściej się powtarzał, tym powolniejsze będzie jego wygasanie. Nie znaczy to jednak, że reakcja zanika całkowicie lub że bodziec warunkowy staje się z powrotem bodźcem obojętnym. Stwierdzono, że po pewnym czasie zastosowanie tego bodźca może znowu wywołać reakcję bez żadnego uprzedniego ćwiczenia. Zjawisko to Pawłow nazwał samoistnym odnawianiem się odruchu. Jest ono dowodem, że wygasanie nie jest procesem destrukcyjnym, niszczącym wytworzone związki, lecz procesem hamowania, który może ustąpić przy ponownym pobudzeniu.
4. Generalizacja bodźca i reakcji.
Generalizacja bodźca polega na tym, że reakcję warunkową może wywołać nie tylko określony bodziec stosowany w toku jej wytwarzania, lecz również różne inne bodźce, podobne do niego pod względem sensorycznym. Jeśli np. wytworzymy reakcję warunkową na dzwonek, to różne brzęczyki czy nawet inne dźwięki będą ją także wywoływały Jednakże będzie ona tym słabsza, im mniej bodźce te będą podobne do pierwotnie stosowanego bodźca.
Analogicznie reakcja instrumentalna, jeśli jest zależna od jakiegoś sygnału, wystąpi także na bodźce podobne do niego. Stwierdzono tu jednak jeszcze inną prawidłowość. Otóż sama reakcja instrumentalna zmienia się w toku powtarzania, może się np. przenosić na drugą kończynę (szczególnie gdy właściwa jest skrępowana), może być słabsza lub silniejsza. Tę prawidłowość nazwano generalizacją reakcji.
Istota generalizacji polega na tym, że bodźce nie wzmacniane wywołują ten sam efekt, co bodźce wzmacniane, jeżeli są do nich podobne. Umożliwia to rozszerzenie zakresu wyników uczenia się. Ma to poważne konsekwencje biologiczne, gdyż w naturalnych warunkach organizm rzadko ma do czynienia z identycznymi sytuacjami i wyniki uczenia się nie mogą być w sztywny sposób zależne od jakiejś ściśle określonej sytuacji..

Ad.12 Dysonans poznawczy - stan nieprzyjemnego napięcia psychicznego, pojawiający się wtedy, gdy dana osoba posiada jednocześnie dwa elementy poznawcze (np. myśli lub sądy), które są niezgodne ze sobą. Dysonans może pojawić się także wtedy, gdy zachowania nie są zgodne z postawami. Stan dysonansu wywołuje napięcie motywacyjne i związane z nim zabiegi, mające na celu zredukowanie lub złagodzenie napięcia.

Dysonans poznawczy można nazwać popędem, bowiem jego wpływ na zachowanie jest taki, jak podstawowych popędów człowieka (np. głodu, pragnienia, bólu): wywołuje ogólną mobilizację organizmu, motywuje do zachowań, których celem jest zmniejszenia napięcia, oraz wywołuje antycypacyjne unikanie (czyli uczenie się reakcji na bodźce skojarzone z pojawieniem się dysonansu).

Ad.13-czynniki zapamiętywania

przedmiot zapamiętywania ,udział woli ,zrozumienie

Ad. 14 Reminiscencja (łac. remini wspominać) - w psychologii nieświadome wspomnienie, refleksja; paradoksalny efekt poprawy pamięci po upływie pewnego czasu od ostatniej próby zapamiętania. Istota tego zjawiska polega na tym, że ludzie po przekroczeniu pięćdziesiątego roku życia lepiej (w porównaniu z ogólnym przebiegiem krzywej zapominania) pamiętają zjawiska z okresu, kiedy mieli od 10 do 30 lat.

Przypuszczalnie reminiscencja zasadza się na samorzutnie dokonujących się zmianach w magazynie pamięci semantycznej, prowadzących do lepszego uporządkowania składowych informacji.

Wraz z wiekiem maleje nasycenie emocjonalne wspomnień, dotyczy to w szczególności pamięci zdarzeń negatywnych. Więcej przywoływanych wspomnień, w wyniku reminiscencji, to wspomnienia pozytywne niż negatywne czy neutralne.

Reminiscencja pomaga osobom starszym w optymistycznym podsumowaniu dotychczasowego życia, daje poczucie spełnienia.

Ad.18. Czym jest terminowanie?

Terminowanie to ustalenie dokładnych dat momentu rozpoczęcia i zakończenia realizacji zadań.

Rodzaje terminowania:

1. Czyste (bez bilansowania) ustala termin rozpoczęcia i zakończenia zadań, ma charakter statyczny i określa zapotrzebowanie na zdolność produkcyjną, stosowane, gdy system nie jest obciążony innymi zadaniami.

2. Połączone z bilansowaniem, uwzględnia pracochłonność realizowanych zadań, tworzy harmonogram przebiegu produkcji.

Jakie znasz metody terminowania?

1. Do przodu. Ustala termin początku i końca z uwzględnieniem najwcześniejszego terminu rozpoczęcia operacji. Jeżeli ostatnia przekracza czas to należy doprowadzić do skrócenia cyklu. Jest bezpieczne, ale droższe ze względu na zapas części w magazynie.

2. Wstecz. Termin zakończenia ostatniej operacji to termin najpóźniejszej realizacji. Realizowane systemem dokładnie na czas, jest najtańsze, ale równocześnie ryzykowne.

3. Kombinowane Do przodu dla zleceń rozpoczętych a do tyłu dla jeszcze nie rozpoczętych. Uwęglenia obciążenie stanowiska i inne kryteria, jest najbezpieczniejsze.

Szeregowanie - ustalanie optymalnej kolejności wykonywania zadań produkcyjnych w tym samym czasie na tym samym stanowisku gdzie realizowanych jest kilka zadań.

Przy określaniu kolejności zleceń należy uwzględnić następujące kryteria:

1. termin realizacji - najwyższy priorytet mają zlecenia z najwcześniejszym terminem realizacji

2. czas buforowy - zlecenia z największą rozpiętością terminu maja najniższy priorytet

pracochłonność wykonania - zlecenia, których pierwsza operacja ma największa pracochłonność, są lokowane do realizacji jako pierwsze.

Ad.19.

FUNKCJE UWAGI

1). SELEKTYWNOŚĆ

2). CZUJNOŚĆ

3). PRZESZUKIWANIE

4). OBSŁUGA CZYNNOŚCI JEDNOCZESNYCH-podzielność

Ad.20

1. Motywacja: czym jest w szkole psychoanalitycznej, behawioralnej, humanistycznej, teorii poznawczej

- Psychodynamiczna teoria motywacji - zachowania są zdeterminowane wrodzonymi instynktami (popęd życia, przeżycia, śmierci) dlatego też motywy są nieświadome a ich źródłem jest energia psychiczna. Naszym motywem jest redukcja napięcia. Horney dodała potrzeby bezpieczeństwa i realizacji ja-idealnego.

- Behawiorystyczna teoria motywacji - naszym zachowaniem kieruje popęd (deficyt b. pozytywnego lub wyst. B. negatywnego). Pobudką jest obiekt który może zredukować popęd. Wzmocnieniem jest każdy obiekt lub stan, który zwiększa P powtórzenia reakcji dążącej do zredukowania popędu.

- Humanistyczna teoria motywacji - potrzeby niedoboru (motywacja typy muszę - bezpieczeństwa, fizjologiczne, miłości i uczuć) i wzrostu (motywacja typu chcę - potrzeby poznawcze, samourzeczywistnienia).

- Poznawcze koncepcje motywacji - t. równowagi poznawczej Heidera

- t. dysonansu poznawczego Festingera

Dążymy do osiągania konsonansu (spójności poznawczej) i redukowania dysonansu poznawczego

Ad.22

Habituacja (przywykanie) jest zjawiskiem neurologicznym występującym w układzie nerwowym w odpowiedzi na wielokrotne powtarzanie się tego samego bodźca nie niosącego żadnej istotnej informacji (obojętnego). Odpowiedź układu na kolejne bodźce jest wówczas coraz mniejsza.

Efekt ten można zaobserwować na przykładzie wszystkich zmysłów człowieka, na przykład:

• Zmysł dotyku: Należy się położyć bez ruchu, tak aby żadna część ciała, nie była do niczego, zbyt mocno przyciśnięta. Po kilkunastu minutach w bezruchu nie odczuwamy już żadnego dotyku, choć wciąż odczuwamy wrażenia temperatury (te receptory mają dłuższy czas habituacji).

• Zmysł słuchu: Czy byliście świadomi dźwięku komputera, zanim przeczytaliście to zdanie?

• Zmysł wzroku: Należy jak najdłużej wpatrywać się w jeden punkt bez mrugnięcia. W okolicy nie może być silnych źródeł światła (za bardzo męczą wzrok). Po pewnym czasie na siatkówce zostanie utrwalony negatywowy obraz tego, co widzimy. Obraz ten coraz bardziej nakłada się na obraz wpadający do oka, aż powstaje jednolita szarość. Dość trudno otrzymać ten efekt, gdyż oko szybko się męczy, a każde mrugnięcie zmienia bodźce oddziaływające na siatkówkę, przeszkadzając w uzyskaniu efektu habituacji. Ciekawy jest też efekt spojrzenia odrobinę w bok - obraz negatywowy nakłada się wówczas z pozytywowym wszędzie z wyjątkiem krawędzi jednolitych plam barwnych. Widzimy wówczas tylko te krawędzie - efekt uzyskiwany na ogół wyłącznie przy pomocy komputerowych filtrów do obróbki obrazów. Komórki oka bardzo szybko doznają habituacji, jednak efekt ten jest w dużej mierze kompensowany przez mimowolne ruchy oczu. Są to drobne ruchy oczu wokół punktu, na który patrzymy. Sprawia to, iż ostatni z opisanych powyżej eksperymentów jest najtrudniejszy do przeprowadzenia.

Ad.23 PRZECHOWYWANIE

występuje natychmiast po zapamiętywaniu,

_ proces ciągły

_ długie/krótkie - ma wybiórczy charakter,

_ Badania - EBBINGHAUS

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE na przechowywanie:

_ Sytuacja:

_ rodzaj treści,

_struktura materiału,

_ znaczenie materiału dla jednostki

_ okoliczności

_ Bodźce tożsame

_ Bodźce podobne,

_ Bodźce zupełnie różne

Ad.24

Pamięć jest zdolnością do przechowywania informacji i składają się na nią różne systemy i różne procesy. Wyróżnia się dwa główne systemy pamięci.

1. Pamięć deklaratywna/jawna (ang. declarative/explicite memory) - system pamięciowy, w jakim przechowywane informacje są łatwe do uświadomienia, łatwe do werbalizacji lub wizualizacji. Z perspektywy neurobiologicznej, ten system pamięciowy jest związany z funkcjonowaniem hipokampa - struktury znajdującej się w przyśrodkowej części płata skroniowego mózgu.

• Pamięć sensoryczna (ang. sensory memory) - jest zjawiskiem bardziej percepcyjnym niż pamięciowym, związanym z rejestracją bodźca danej modalności; pamięć sensoryczna przechowuje niewielką ilość informacji w bardzo krótkim czasie.

- pamięć ikoniczna (ang. iconic memory) - związana z modalnością wzrokową

- pamięć echoiczna (ang. echoic memory) - związana z modalnością słuchową

• Pamięć przemijająca - przechowuje niewielką ilość informacji przez krótki czas.

a) Pamięć krótkotrwała (ang. short-term memory, STM), pamięć natychmiastowa, bezpośrednia (ang. immediate memory); pamięć robocza, operacyjna (ang. working memory) - terminologia zależy od konkretnej teorii - dotyczy przechowywania niewielkiej ilości informacji werbalnych bądź niewerbalnych, jakie są aktualnie używane. Ten system charakteryzuje się brakiem trwałości, tj. informacje w nim zawarte mogą zostać utracone i nie muszą być zapamiętane na stałe, jak również ograniczeniem w zakresie ilości informacji. Pojemność tego systemu określa tzw. magiczna liczba Millera 7+/-2. Teoria pamięci roboczej wiąże procesy pamięci z funkcjami wykonawczymi i uwagą.

b) Pamięć prospektywna (ang. prospective memory) - dotyczy odraczania reakcji, pamiętania o czymś, co ma być wykonane w przyszłości w określonym miejscu i czasie; stanowi jak gdyby połączenie pamięci epizodycznej i funkcji wykonawczych^[6].

• Pamięć długotrwała (ang. long-term memory, LTM) - dotyczy informacji zapamiętanych trwale, skonsolidowanych. W przypadku tego systemu mówi się także o tzw. fazach, procesach, lub czynnościach pamięciowych, a więc przede wszystkim o:

-(1)- zapisywaniu informacji w pamięci (ang. encoding): zapamiętywaniu, kodowaniu

-(2)- przechowywaniu informacji w pamięci (ang. storage)

-(3)- wydobywaniu, przywoływaniu informacji z pamięci (ang. retrieval), co na język polski przekłada się jako "odtwarzanie"^[3][10] lub "odpamiętywanie"^[2], ale nigdy jako "przypominanie", choć wydawało by się to bardziej intuicyjne. Termin "przypominanie" jest bowiem zarezerwowany dla pewnej klasy przywoływania informacji. Wyróżnia się przynajmniej dwie kategorie odpamiętywania:

-(3a)- przypominanie (ang. recall) - aktywny proces samodzielnego uzyskania dostępu do danej informacji (ang. free recall - swobodne przypominanie) lub z pomocą jakiejś wskazówki, podpowiedzi (ang. cued recall - przypominanie z podpowiedzią). Przypominanie wymaga użycia specyficznych strategii przeszukiwania informacji w pamięci. Niektóre teorie wiążą te strategie z funkcjami wykonawczymi.

-(3b)- rozpoznawanie (ang. recognition), lub pamięć rozpoznawcza (ang. recognition memory) - proces mniej obciążający system poznawczy w porównaniu do swobodnego przypominania, polegający na zidentyfikowaniu napływającej informacji z narządów zmysłu jako już znanej.

a) pamięć epizodyczna (ang. episodic memory) - dotyczy zdarzeń mających określone umiejscowienie w czasie i przestrzeni, osadzonych w kontekście autobiograficznym. Istnieją też teorie akcentujące relację jednostki w zapamiętywanych informacjach, łącząc zagadnienia pamięci epizodycznej i semantycznej, emocji i reprezentacji poznawczych w ramach tzw. pamięci autobiograficznej^[11], niemniej jednak warto zauważyć, że z definicji pamięć epizodyczna musi być autobiograficzna, podczas gdy pamięć semantyczna nie musi.

- pamięć świeża (ang. recent memory) - pojęcie odnosi się do zawartości pamięci epizodycznej i określa wspomnienia z okresu minionej godziny, dnia, czy kilku tygodni. Prawdopodobnie najczęściej jest stosowane w medycynie w odniesieniu do badania zdolności do zapamiętywnia nowych informacji, często niesłusznie utożsamiane z pojęciem "pamięci krótkotrwałej"

- pamięć dawna (ang. remote memory) - pojęcie odnosi się do zawartości pamięci epizodycznej i określa wspomnienia sięgające daleko wstecz, do okresu dzieciństwa, dawno dobrze utrwalone. Prawdopodobnie najczęściej jest stosowane w medycynie, w związku z pojęciem pamięci "świeżej".

b) pamięć semantyczna (ang. semantic memory) - dotyczy faktów które nie mają wyraźnego osadzenia autobiograficznego, ogólnej wiedzy pozbawionej kontekstu; w węższym rozumieniu: znaczenie słów i zdań

c) pamięć kontekstualna (ang. contextual memory), pamięć źródła (ang. source memory) - dotyczy kontekstu nabywanych informacji, pamięci o tym, jak i gdzie przyswojono dane informacje (wówczas pamięć dotycząca treści owej informacji określana jest jako item memory, co trudno przetłumaczyć na język polski)

Ad.25 M. Seligman wykazał, że poczucie bezradności powstaje wtedy, gdy

organizm uczy się w wyniku uprzednich doświadczeń, że jego reakcje nie mają

żadnego wpływu na szkodliwe, awersyjne, traumatyczne oddziaływania

środowiska. Powtarzanie się wydarzeń w ciągu życia, w którym człowiek czuje

się bezradny, prowadzi do wyuczonej bezradności. Wyuczona bezradność to

syndrom zaburzeń poznawczych, motywacyjnych i emocjonalnych wywołanych

uprzednim kontaktem z sytuacją niekontrolowaną (np. z serią nierozwiązywalnych problemów).

Teoria wyuczonej bezradności zakłada, że stabilne, wewnętrzne i globalne

atrybucje, odnoszone do negatywnych wydarzeń, prowadzą do depresji,

zniechęcenia do wysiłku, utrudniają uczenie.

Ad.26

Wg J. Piageta struktura intelektu działa na zasadzie schematu i operacji. Schemat to wewnętrzna reprezentacja określonych czynności fizycznych lub umysłowych. Piaget uważał, że noworodek jest wyposażony

w szereg schematów takich jak chwytania czy ssania. Wraz z rozwojem dziecka schematy te stają się coraz bardziej zaawansowane i zaczynają ze sobą integrować. Z czasem powstają też nowe schematy, które są wynikiem reakcji dziecka na oddziaływanie środowiska. Nadrzędną rolę dla rozwoju inteligencji mają schematy, które składają się z wiedzy o rzeczach i zdarzeniach. Praktycznie w każdym działaniu człowieka używany jest schemat, który jest pomocny w rozwiązywaniu problemów. Operacja natomiast jest strukturą umysłową wyższego rzędu, nie pojawia się ona od razu, zazwyczaj w wieku szkolnym. Operacje pozwalają rozumieć bardziej skomplikowane procesy. Ich charakterystyczną cechą jest odwracalność. Oznacza to, że operacje można traktować jako czynność umysłową, która może być wykonana również w kierunku odwrotnym. Np. dziecko 5 letnie nie potrafi zrozumieć , że działanie 3+3=6 może być także wykonane w kierunku odwrotnym, czyli przez odejmowanie 6-3=3. natomiast starsze dziecko mające rozwinięte już myślenie operacyjne wie, że dodawanie jest odwracalne przez odejmowanie, a odejmowanie przed dodawanie. Dziecięce struktury poznawcze zmieniają się wraz z wiekiem, dlatego też Piaget podkreśla, iż schematy i operacje to zmienne struktury poznawcze.

Ad.27

Do najbardziej znanych postaci imprinting jest synowski imprinting, w którym młode zwierzę uczy się cech jego rodzica.

wabiący okrzyk gęsi: „jestem tu, gdzie jesteś ty?”
jestem tym, kogo pierwszego zobaczyłem?
wpajanie, wdrukowywanie, ang. imprinting, biol. rodzaj szybkiego uczenia się zwierząt, zachodzący tylko we wczesnym okresie ich życia, w tzw. fazie wrażliwej;wpajanie (zwane też niekiedy wdrukowaniem lub reakcją piętna; termin `psychognowanie' należy uznać na nieudany) {ang. imprinting, niem. Prägung (dawniej: Einprägung), fr. empreinte, imprégnation, ros. tisnienije} jest to odkryty przez Douglas A. Spaldinga rodzaj b. szybko zachodzącego nieodwracalnego uczenia się, w którym osobnik nawiązuje więzi emocjonalne bądź to z matką, bądź z innym osobnikiem zwanym kompanem, topografią środowiska życia

Konrad Zacharias Lorenz (ur. 7 listopada 1903 w Wiedniu, zm. 27 lutego 1989 w Altenbergu) - austriacki zoolog i ornitolog, twórca nowoczesnej etologii, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii w 1973 roku. Studiował zachowanie zwierząt, zwłaszcza zjawisko wdrukowania u gęsi gęgawej- pisklę zobaczyło tuz po wykluciu Lorenza i uznało go za rodzica...
Pozostajesz na zawsze odpowiedzialny za to, co oswoiłeś.
— Antoine de Saint-Exupéry

Ad.29

Badania wykazują, że zewnętrzne czynniki motywujące w postaci nagrody (premii, dobrego stopnia, pochwały itp.) lub kary (nagany, złego stopnia itp.) obniżają aktywność wewnętrznej motywacji. Dzieje się tak na skutek zmiany postrzegania i umiejscawiania przyczyn działania ( na zewnątrz a nie wewnątrz podmiotu) oraz obniżenia związanego z tym poczucia sprawstwa, osobistego wpływu w sytuacji. Gdy człowiek jest motywowany zewnętrznie,wybiera on najłatwiejszą drogę, gdyż zwiększa to szansę na uzyskanie nagrody. Zewnętrzna motywacja może np. obniżyć chęć uczniów do nauki.

Ad.30 Do konsekwencji zaburzeń deprywacji sensorycznej zaliczamy: brak bodźców zmysłowych, ubóstwo bodźców wzrokowych, słuchowych i innych

Ad.31

Według Maslowa aby zaspokoić potrzeby na wyższych szczeblach piramidy trzeba uprzednio zaspokoić te na szczeblach niższych. Poszczególne szczeble piramidy wiążą się zaś z płaszczyznami życia, na których pojawiają się dane potrzeby.

Uwaga:

• Jest mechanizmem redukcji nadmiaru informacji.

• Jest mechanizmem, dzięki któremu spostrzegamy tylko część bodźców docierających do organów zmysłów, przypominamy tylko część informacji zakodowanych w pamięci, uruchamiamy tylko jeden z wielu możliwych procesów myślenia i wykonujemy tylko jedną z wielu możliwych do wykonania reakcji.

Funkcje uwagi:

Selektywność - to zdolność do wyboru jednego bodźca, źródła stymulacji lub ciągu myśli, kosztem innych.

Dzięki selekcjonującej funkcji uwagi jesteśmy w stanie wykonywań większość codziennych czynności np. słuchać muzyki, czytać książkę, mimo nieustannego działania konkurencyjnych źródeł informacji, takich jak: hałas, przypadkowo zasłyszana rozmowa.

Niekiedy selektywność uwagi zawodzi, a wtedy zaczynamy przetwarzać informacje, które powinny być zignorowane. Przysłuchujemy się więc „nieważnej” rozmowie, pogrążamy się w „nieistotnych” myślach lub wspomnieniach, zamiast skoncentrować się na bieżącej aktywności.

Czujność - to zdolność do długotrwałego oczekiwania na pojawienie się ściśle określonego bodźca, zwanego sygnałem a ignorowania pozostałych bodźców, zwanych szumem.

Trudność, jakiej musi sprostać mechanizm uwagi polega na tym, że szum działa nieustannie, „usypiając czujność”, natomiast sygnały działają rzadko i w nieoczekiwanych momentach.

Czujność uwagi można opisać w języku teorii detekcji sygnałów. W dowolnej sytuacji sygnał może być obecny lub nie, a człowiek ma do wyboru zareagowanie lub powstrzymanie się od reakcji. Jeśli zareaguje na sygnał, oznacza to trafienie; jeśli nie zareaguje na szum, oznacza to poprawne odrzucenie. W tych dwóch przypadkach człowiek działa prawidłowo. Może jednak zareagować na szum albo zlekceważyć sygnał. W pierwszym wypadku mówimy o błędzie fałszywego alarmu, w drugim o błędzie chybienia.

Przeszukiwanie - jest procesem aktywnym, polega na systematycznym badaniu pola percepcyjnego, w celu wykrycia obiektów spełniających założone kryterium.

Podstawowym czynnikiem utrudniającym przeszukiwanie jest obecność bodźców zakłócających, czyli dystraktorów. Badania wykazały, że efektywność i czas przeszukiwania pola percepcji wzrokowej zależą od liczby dystraktorów, ich podobieństwa do szukanego sygnału i wzajemnego podobieństwa samych dystraktorów. Jeśli zbiór dystraktorów jest różnorodny, przeszukiwanie staje się trudne, a jeśli jednorodny - łatwiejsze.

Kontrola czynności jednoczesnych - to zdolność wykonywania kilku czynności w jednakowym czasie.

W większości przypadków jednoczesne wykonywanie kilku czynności nie pociąga za sobą negatywnych skutków, ponieważ czynności są zazwyczaj proste albo dobrze zautomatyzowane. Problem pojawia się wtedy, gdy przynajmniej jedna z jednoczesnych czynności staje się bardziej wymagająca.

Uczenie się - psychologia

Uczenie się - jest procesem, który prowadzi do względnie trwałej zmiany zachowania lub możliwości zachowania, który opiera się na doświadczeniu.

Akt uczenia się składa się z ośmiu zdarzeń:

1. Motywacja lub oczekiwanie.

2. Zrozumienie - podmiot dostrzega materiał o odróżnia go od innych bodźców zwracających jego uwagę.

3. Poznanie - podmiot koduje wiedzę.

4. Przechowanie - podmiot przechowuje wiedzą w pamięci krótko i długotrwałej.

5. Przypomnienie - podmiot odzyskuje materiał z pamięci.

6. Generalizacja - materiał jest przenoszony na nowe sytuacje, a więc pozwala podmiotowi rozwinąć strategie postępowania z nimi.

7. Działanie - te strategie są wykorzystane w praktyce.

8. Sprzężenie zwrotne - podmiot uzyskuje wiedzę na podstawie rezultatów.

Rodzaje uczenia się:

Warunkowanie klasyczne - jest to uczenie się przewidywalnych. Jest jedną z podstawowych form uczenia się, w którym jeden bodziec czy zdarzenie pozwala przewidzieć wystąpienie innego bodźca czy zdarzenia.

Bodziec bezwarunkowy - to bodziec, który z natury wykonuje zachowania odruchowe.

Reakcja bezwarunkowa - zachowanie wywołane przez bodziec bezwarunkowy.

Bodziec warunkowy - to bodziec obojętny skojarzony z bodźcem bezwarunkowym.

Reakcja warunkowa - zachowanie odruchowe wywołane przez bodziec warunkowy.

Nabywanie - oznacza proces zachodzący na początku eksperymentu nad warunkowaniem, w wyniku którego reakcja warunkowa zostaje wywołana po raz pierwszy, a w miarę powtarzania prób jej częstość stopniowo wzrasta.

Wygaszanie - to proces zanikania, w którym wyuczona przedtem zależność nie ma żadnego znaczenia, ulega zapomnieniu.

Spontaniczne odnowienie - jest to spontaniczne, ponowne wystąpienie reakcji podczas wygaszania.

Generalizacja bodźca - automatyczne rozszerzenie reakcji warunkowej na bodźce, które nigdy nie były zestawiane z pierwotnym bodźcem bezwarunkowym. Im bardziej nowy bodziec jest podobny do bodźca warunkowego, tym silniejsza będzie reakcja.

Różnicowanie bodźców - jest procesem, którego wyniku organizm uczy się reagować na bodźce, które różnią się od bodźca warunkowego na pewnym wymiarze

---