Cele dydaktyczne: prawidłowe rozpoznawanie zabawek przy pomocy dotyku, ćwiczenie umiejętności dobierania zabawek w pary.
Dzieci siedzą w kole. W środku koła leży worek. Znajdują się w nim po dwie takie same zabawki. Dzieci po kolei wkładają rękę do worka i wybierają po jednej zabawce. Na podstawie dotyku odgadują, co to jest, nazywają zabawkę, a potem wyjmują ją sprawdzają, czy się nie pomyliły. Następnie kładą zabawki do przygotowanych obok kół w taki sposób, aby dobrać je parami.
Początek formularza
Dół formularza
Cel dydaktyczny: ćwiczenie narządów mowy przy wymawianiu określonych głosek,ćwiczenie spostrzegawczości.
Prowadzący pokazuje dzieciom zgromadzone przedmioty dzieci je nazywają. Jedno z dzieci opuszcza salę. Pozostałe chowają jeden przedmiot. Zgadujący powraca i przygląda się rozłożonym przedmiotom. Na pytanie dzieci: „Powiedz co schowaliśmy?” szukający odpowiada podając nazwę przedmiotu. Po czym szuka ukrytego w pobliżu przedmiotu.
Cele dydaktyczne: prawidłowe rozpoznawanie zabawek przy pomocy dotyku, ćwiczenie umiejętności dobierania zabawek w pary.
Dzieci siedzą w kole. W środku koła leży worek. Znajdują się w nim po dwie takie same zabawki. Dzieci po kolei wkładają rękę do worka i wybierają po jednej zabawce. Na podstawie dotyku odgadują, co to jest, nazywają zabawkę, a potem wyjmują ją sprawdzają, czy się nie pomyliły. Następnie kładą zabawki do przygotowanych obok kół w taki sposób, aby dobrać je parami.
Dzieci ustawione są w kółku. Prowadzący wymienia (można także śpiewać na określona melodię) poszczególne części ciała:
„Głowa, ramiona, kolana, pięty , kolana, pięty, kolana, pięty.
Głowa ramiona, kolana, brzuch.
Oczy uszy, usta ,nos”.
Dzieci podczas wymawiania części ciała prawidłowo je pokazują. W miarę ilości powtórzeń tempo piosenki przyspiesza.
1. Przedmowa
Postulaty rozwijania pełnej osobowości dziecka od wczesnych lat jego życia, rozszerzania zakresu jego wiadomości, pogłębiania uzdolnień oraz wyrabiania aktywnego stosunku do otoczenia społecznego, stworzyły konieczność szukania najskuteczniejszych sposobów i metod realizacji tych założeń.
Wybór ich zależy oczywiście od wieku dzieci, którymi zamierzamy się zajmować.
Niniejsza książka dotyczy dzieci w wieku przedszkolnym, czyli - od lat 3 do 7. Aby osiągnąć realizację myśli wychowawczej odnośnie tych najmłodszych, należy stworzyć atmosferę sprzyjającą nawiązaniu możliwie bliskiego kontaktu z nimi.
Jedną ze skuteczniejszych metod oddziaływania są w tym wieku zabawy dydaktyczne.
Zabawy dydaktyczne, czyli kształcące, przyśpieszają rozwój umiejętności porozumiewania się z otoczeniem przez rozszerzanie skromnego jeszcze zasobu słów, którymi dzieci się posługują, ugruntowują pojęcia, utrwalają wiadomości uzyskane drogą własnych doświadczeń w toku zabaw i zajęć, ćwiczą funkcje umysłowe i rozwijają uzdolnienia. Ponadto wywierają one poważny wpływ na zdyscyplinowanie dzieci. Poznając obowiązujące w tych zabawach prawidła, dzieci zaczynają rozumieć potrzebę ich istnienia i wdrażają się do podporządkowywania stawianym im wymaganiom.
Pomimo tych poważnych wartości wychowawczych zabawy dydaktyczne o różnym charakterze są, ogólnie biorąc, nader rzadko stosowane w przedszkolach. Przyczyny takiego stanu rzeczy należy szukać w braku odpowiednich wzorów zabaw oraz instrukcji do ich przeprowadzania.
Lukę tę w publikacjach wychowawczo-dydaktycznych próbuje w pewnej mierze wypełnić niniejszy zbiór przykładów zabaw dydaktycznych.
Przekazując tę pracę do użytku koleżanek nauczycieli mam nadzieję, że jej treść przyczyni się do upowszechniania zabaw tego typu oraz zachęci do wzbogacenia dość ograniczonej liczby przykładów nowymi cennymi pomysłami.
Pragnę wyrazić wdzięczność kol. Doc. Dr Halinie Mystkowskiej za cenne rady dotyczące formy opisywania przebiegu zabaw. Jej zabawy ortofoniczne jako pionierskie, stanowiły podstawę opracowania zabaw mających na celu usprawnienie i korektę wymowy (IV gr. Zabaw). Serdecznie dziękuję również tym koleżankom, które dostarczyły mi koncepcji niektórych zabaw oraz kol. Kol. I. Dudzińskiej, D. Horn, Z. Łaskiej, J. Ostrowskiej, T. Szulewskiej i I. Złomskiej za wypróbowanie wielu zabaw, przeprowadzenie ich w grupach dziecięcych i udzielenie mi cennych uwag dotyczących organizacji ich przebiegu.
2. Właściwości zabaw dydaktycznych
W przedszkolu wyróżniamy:
a) zabawy nie wyuczone, które dzieci podejmują z własnej inicjatywy i kierują ich przebiegiem samorzutnie
b) zabawy inicjowane i kierowane przez nauczycielkę
c) fragmenty zabaw dydaktycznych wplecione w przebieg zajęć
3. Zabawy dla trzylatków
a) polegające na rozróżnianiu cech przedmiotów: barwy, kształtu, wielkości
Wkładamy chorągiewki:
Cel dydaktyczny. Utrwalanie znajomości kolorów niebieskiego, czerwonego, żółtego, zielonego.
Rozumienie określeń - taki sam, inny.
Pomoce. 8 chorągiewek na patyczkach. Po 2 egzemplarze każdego z wyżej wymienionych kolorów, po 4 pojemniki.
Liczba uczestników i miejsce zabawy. 4 dzieci. Przebieg zabawy na sali.
Wprowadzenie wstępne. Nauczycielka podnosi w górę, po kolei 4 chorągiewki. Dzieci określają kolory.
Przebieg zabawy. Cztery pojemniki są rozstawione na stolikach. Nauczycielka wstawia do każdego z nich chorągiewkę innego koloru. Dzieci otrzymują również po jednej chorągiewce. Nauczycielka mówi: „Gdy dam wam znak, pójdziecie i dołożycie do każdej chorągiewki drugą tego samego koloru”. Gdy dzieci spełnią polecenie, nauczycielka zastanawia się chwilę i mówi: „A może będzie ładniej, gdy w każdym kubeczku będzie po dwie chorągiewki, ale każda innego koloru. Spróbujcie je zmienić. Każde z was podejdzie do kubeczka, do którego włożyło chorągiewkę, wyjmie ją i przeniesie do innego”. Nauczycielka zamyka oczy, dzieci wykonują poleconą czynność.
Następnie na pytanie nauczycielki, dzieci próbują odpowiadać, w jakich kolorach są teraz chorągiewki w poszczególnych kubeczkach.
Prawidła. Dzieci opuszczają miejsca dopiero po usłyszeniu hasła podanego przez nauczycielkę.
b) utrwalające wiadomości o otoczeniu społecznym i przyrodniczym
Do kogo toczysz piłkę?
Cel dydaktyczny. Utrwalenie imion kolegów z grupy.
Pomoce. Piłka duża, lekka.
Liczba uczestników i miejsce zabawy. 10-15 dzieci. Przebieg na otwartym terenie na trawniku lub na sali.
Wprowadzenie wstępne. Nauczycielka sprawdza, czy dzieci znają imiona kolegów. Jako motyw sprawdzania podaje udział w zabawie. „Musicie dobrze wiedzieć, jak komu na imię, żeby móc uczestniczyć w zabawie, która się za chwilę zacznie”.
Przebieg zabawy. Dzieci siedzą na trawniku lub na podłodze, tworząc raczej zwarte koło. Wskazane przez nauczycielkę dziecko staje na środku koła, rozgląda się, a po zdecydowaniu do kogo będzie toczyc piłkę wypowiada głośno i wyraźnie imię kolegi i dopiero wówczas toczy piłkę w jego kierunku. Jeśli trafi poprawnie, dostaje piłkę z powrotem i ma prawo do powtórnego rzutu, tym razem do innego dziecka. Jeśli chybi, zastępuje je dziecko, którego imię było wywołane. Jest to nagroda za doznany zawód próżnego oczekiwania na piłkę.
Prawidła. Dziecko, które trzyma piłkę, toczy ją dopiero po wypowiedzeniu imienia kolegi.
c) ćwiczące mięśnie narządów mowy
Przygoda kurcząt
Cel dydaktyczny. Przećwiczenie narządów mowy przez powtarzanie zgłosek: pi, hau, ko.
Pomoce. a) symboliczne przebrania dla kury, kota i psa. b) patyk do wyznaczania koła na boisku.
Liczba uczestników i miejsce zabawy. 8-10 dzieci. Przebieg zabawy na otwartym terenie.
Wprowadzenie wstępne. Nauczycielka opowiada historyjkę o kurze, która broniła swoich dzieci przed skradającym się kotem. W obronie kurcząt staje pies. Przepędza on kota. Wszystkie powtarzające się w opowiadaniu głosy zwierząt są akcentowane przez nauczycielkę przesadnie. Po opowiadaniu proponuje się dzieciom odtworzenie historyjki: „Zabawimy się w przygodę kury i kurcząt”.
Przed rozpoczęciem zabawy dzieci powtarzają niektóre fragmenty akcji i naśladują głosy poszczególnych zwierząt. „Kto potrafi tak groźnie zaszczekać, żeby się kot przestraszył? Kto potrafi zawołać tak jak kura? Kto zapiszczy jak te kurczęta, które bały się kota?”
Przebieg zabawy. Na boisku zakreśla się koło o średnicy ok. 5-6 m. Nauczycielka przydziela role: psa, kota i kurcząt i przy wprowadzaniu zabawy po raz pierwszy rezerwuje dla siebie rolę kury - matki. Kurczęta biegają po zakreślonym placu. Kura zwołuje rozproszone dzieci wołając „ko-ko-ko”. Kurczęta piszczą „pi-pi-pi”. Kot okrąża teren miaucząc, Pies przepędza kota groźnym ujadaniem. Kurczęta tulą się do matki, a potem znowu wybiegają ponownie na teren piszcząc wesoło „pi-pi-pi”. Powtarzając zabawę, rolę kury można powierzyć dziecku, które bez trudu i wyraźnie wymawia głoskę k.
Prawidła. Dzieci starają się możliwie wiernie naśladować głosy zwierząt i ptaków.
4. Zabawy dla czterolatków
a) polegające na rozróżnianiu cech przedmiotów, np.: barwy, kształtu, wielkości, spoistości, rodzaju, powierzchni, dźwięku oraz ustawienia osób i układu przedmiotów w przestrzeni
Kto zmienił miejsce?
Cel dydaktyczny. Utrwalenie imion kolegów. Ćwiczenie orientacji i pamięci.
Liczba uczestników i miejsce zabawy. 7-8 dzieci. Przebieg zabawy na trawniku w ogrodzie, ewentualnie na sali.
Wprowadzenie wstępne. Dzieci stoją półkolem. Nauczycielka poleca 1 lub dzieciom, po kolei, zmienić zajmowane miejsce i pyta: „Gdzie te dzieci stały poprzednio? Kto zauwazył zmianę”?
Przebieg zabawy. Gromadka siedzi kołem. Dzieci dostają wskazanie, by przyjrzały się dokładnie, kto koło kogo siedzi: „Koło kogo siedzi Jaś, koło kogo Basia, Janeczka. W zabawie jedno z was zmieni miejsce. Trzeba będzie zgadywać, kto się przesiadł i powiedzieć, gdzie siedział przedtem”.
Po tej zapowiedzi jedno z dzieci odchodzi na bok, o tyle daleko, by nie słyszeć rozmów kolegów. Dzieci wyznaczają same, kto i gdzie ma się przesiąść, i wówczas wzywają zgadującego. Gdy nadejdzie, pytają: „Powiedz, kto zmienił miejsce?” Po otrzymaniu prawidłowej odpowiedzi dzieci proszą dalej: „To przeprowadź go tam, gdzie siedział poprzednio”. Kto wypełni obydwa zadania poprawnie, jest nagrodzony oklaskami.
Prawidła. Dziecko zgadujące powinno podać imię dziecka, które zmieniło miejsce. Dzieci nie mogą podpowiadać.
b) utrwalające pojęcia i stosunki liczbowe
Słuchamy bębenka
Cel dydaktyczny. Utrwalanie znajomości liczb w zakresie od 1 do 3 przez odtwarzanie liczby słyszanych dźwięków za pomocą zbioru krążków.
Pomoce. a) 12 kartoników ze zbiorami krążków w ilości 1, 2, 3. Każdy jednakowo liczny zbiór powtórzony jest 4 razy. b) bębenek i pałeczka.
Liczba uczestników i miejsce zabawy. 4 dzieci. Przebieg gry przy stoliku, na otwartym terenie lub na sali.
Wprowadzenie wstępne. Nauczycielka uderza młotkiem w klocek lub bębenek - jeden raz. Dzieci określają czynność i mówią, ile usłyszały uderzeń. Następnie nauczycielka uderza dwa razy. Tym razem dzieci wyszukują wśród leżących na stole kartoników te, których zbiór odtwarza liczbę uderzeń.
Przebieg zabawy. Każde z dzieci otrzymuje po 3 uprzednio potasowane kartoniki. Po obejrzeniu odwracają je na lewą stronę. Nauczycielka uderza w bębenek jeden raz, potem trzy i dwa razy tak, by dzieci nie widziały wykonywanej czynności. Za każdym razem czeka, żeby dzieci sprawdziły, czy wśród swoich kartoników mają zbiory odpowiadające liczbie uderzeń i te z nich odkryły. Zależnie od szczęścia niektóre dzieci wcześniej, inne później odkrywają wszystkie kartoniki. Kto pierwszy odkrył „temu się udało”.
Powtarzając zabawę, której przebieg trwa bardzo krótko, trzeba zmienić kolejność liczby uderzeń oraz wymienić rozdane dzieciom kartoniki.
Prawidła. Dzieci przeliczają uderzenia po cichu.
c) utrwalające wiadomości o otoczeniu społecznym i przyrodniczym
Pokaż obrazek, o którym mówiłam
Cel dydaktyczny. Wdrażanie do uważnego słuchania opisu słownego i wiązania go z treścią obrazka.
Pomoce. 4-5 obrazków kolorowych. Każdy z nich przedstawia wyraźnie odmienną od pozostałych scenę z życia dzieci czy zwierząt.
Liczba uczestników i miejsce zabawy. 8-10 dzieci. Przebieg zabawy na sali.
Przebieg zabawy. Dzieci zajmują miejsca przed tablicą, na której wiszą obrazki przysłonięte papierem. Nauczycielka odsłania papier i mówi: „Opowiem wam o jednym z tych obrazków. Nie powiem o którym. Gdy będziecie wszyscy bardzo uważnie słuchać, na pewno domyślicie się sami. Gdy skończę opowiadać, pokażecie mi ten obrazek, o którym mówiłam”. Mając w pamięci dokładną treść każdego obrazka, nauczycielka pisuje, co znajduje się na jednym z nich nie zwracając wzroku w jego kierunku.
Dzieci śledzą opis. Każde z nich stara się zorientować, o którym obrazku mowa. Po zakończeniu opowiadania jedno z dzieci wskazuje obrazek, a pozostałe omawiając znajdujące się na nim postacie, czynności i sytuacje, uzasadniają w ten sposób słuszność wyboru wskazanego przez kolegę.
Prawidła. Dzieci odpowiadają dopiero wtedy, gdy nauczycielka skończy opowiadanie.
ZABAWY USPOKAJAJĄCE
Rozpoznaj, kto to
Jednemu uczestnikowi zawiązujemy oczy. Grupa siada lub stoi w kręgu. "Niewidzący" prze-
kręca się trzy razy wokół własnej osi, podchodzi do którejś z siedzących osób i poprzez jej dotykanie odgadnąć, kim ona jest. Jeżeli wymieni prawidłowe imię, obaj uczestnicy zamie-
niają się rolami. W przeciwnym wypadku rozpoznający ponawia próbę.
Wędrujący balon
Grupa siedzi naprzeciwko siebie na podłodze w dwóch rzędach, tak blisko siebie, aby można było dotknąć się stopami. Pomiędzy stopy pierwszej pary wkładamy nadmuchany balon.
Musi on teraz przewędrować przez cały szereg, nie upadając przy tym na podłogę. Zabawa będzie o wiele lepiej przebiegała, gdy wszyscy zdejmą buty.
Cicha opowieść
Wszyscy uczestnicy siadają przy stole lub w ławkach. Prowadzący opowiada historyjkę, a dzieci dodają do niej odgłosy, stukając palcami albo wydając różne dźwięki: "Kropi deszcz.
Z rynny na dachu spływają kropelki. Myszka wystawiła głowę ze swojej norki i porusza noskiem, wyłapując dolatujące do niej zapachy. Biegnie szybko, do domku, gdzie wyczuła jedzenie. Tam sprawnie rozłupuje znalezione ziarenko słonecznika. Widzi to kot. Miękkimi krokami podkrada się bliżej. Myszka chrupie ziarenko swoimi ostrymi ząbkami. Nagle
przejeżdża obok rowerzysta. Słychać jego dynamo. Myszka odwraca się, zauważa kota i biegnie małymi kroczkami do norki. Kot wraca miękko i posuwiście na swoje legowisko. Układa się na nim i woła głośno: Miau!"
Zaśnij, obudź się
Dzieci siedzą przy stołach. Dla każdego z tych stołów ustalony zostaje czarodziejski dźwięk, Może to być: brzęk pęku kluczy, uderzenie w trójkąt, itp. Dzieci kładą ramiona na stole i chowają w nich swoje twarze po czym budzą się po cichu po usłyszeniu swojego dżwięku.
Dla starszych dzieci można podać wersję z robotami. Przebudzanie się następuje stopniowo, takimi ruchami, jakie wykonują roboty.
Tworzenie form
Długi sznur związany zostaje tak, by można było z niego utworzyć duży okrąg. Wszyscy uczestnicy przytrzymują go mocno obiema rękami. Na zawołanie dzieci tworzą: kwadrat, prostokąt owal, trójkąt, gwiazda pięcioramienna, łuk księżyca, koło itd.
Zupa czarownic
Wszyscy uczestnicy siedzą w kole. W środku ustawiamy umowny kocioł. Jedna osoba jest wiedźmą, która chodzi wkoło kotła mówiąc: "Zupa czarownic, zupa czarownic, co wkładam do środka? I pokazuje na jedno z dzieci. Wskazana osoba wymienia jakiś obrzydliwy składnik, np. nogi pajęcze! Podchodzi do kotła i wrzuca do niego w formie pantomimy podaną rzecz. Następnie do kotła wpada nowy składnik. Teraz czarownica woła: kotle przemieszaj się! Dzieci mrucząc wymieniają kolejno składniki które wpadły do kotła, po czym zabawa trwa dalej.
Usłysz mnie i znajdź mnie
Dla każdego uczestnika przygotowana zostaje karteczka z imieniem. Wszyscy dzielą się na dwie grupy: "niewidzących" i "siedzących". Karteczki siedzących zostają przemieszane. Każdy niewidzący losuje jedną z nich. Tę osobę musi odnaleźć w trakcie zabawy. Niewidzącym zawiązujemy oczy, a siedzący rozpraszają się po całym pomieszczeniu i siada-
Ją na podłodze. Nie wolno im opuszczać już raz wybranego miejsca. Niewidzący wołają po kolei imiona uczestników, których muszą odszukać. Ci odpowiadają krótko TUTAJ. W czasie zabawy niewidzącym wolno jeszcze 2 razy wywołać imię. Jeśli niewidzący odnalazł swojego siedzącego przechodzą pod ścianę. Kiedy już wszyscy siedzący zostali odszukani następuje zamiana ról.
Głowa, barki, kolano i stopa
Dzieci dobierają się parami i siadają naprzeciwko siebie, tak blisko, by ich kolana stykały się ze sobą. Dotykają one palcami wymienionych w wierszyku części ciała-po raz pierwszy u siebie, po raz drugi u kolegi i tak wciąż na zmianę. Stopniowo przyśpieszamy tempo.
Głowa, barki, kolano i stopa,
Kolano i stopa,
Głowa, barki, kolano i stopa,
Kolano i stopa,
Oczy, uszy, nos,
Oczy, uszy, nos,
Głowa, barki, kolano i stopa.
Dla urozmaicenia można zmieniać partnerów.
Krąg balonów
Grupę dzielimy na 2 drużyny. Prowadzący wsuwa pomiędzy głowy dzieci po jednym nadmuchanym balonie. Następnie każdy chwyta za plecami sąsiada dłonie następnego kolegi. Grupy próbują chodzić drobnymi kroczkami powoli i coraz szybciej. To koło ,w którym balon upadnie jako pierwszy, przegrywa zabawę.
Stos zapałek (dla małych grup)
Każdy uczestnik otrzymuje co najmniej po dziesięć zapałek. Puste pudełko po zapałkach ustawiamy bokiem pośrodku stołu. Wszyscy po kolei układają po jednej zapałce na pudełku.
Jeżeli ktoś zrzuci zapałki musi je pozbierać i przechodzą na jego własność. Zwycięzcą zostaje ten, kto pierwszy pozbędzie się swoich zapałek. Dla młodszych dzieci stawiamy pudełko poziomo. Można również dzieciom pudełka pełne zapałek aby każdy z nich układał swój stos.
Dopasuj buty
Dwoje lub troje dzieci wychodzą z pomieszczenia. Wszyscy pozostali uczestnicy zdejmują swoje buty i ustawiają je w różnych miejscach, osobno prawy, osobno lewy. Szukający mają za zadanie ponownie zestawić pary butów i odnieść je swoim właścicielom
Sztafeta zapałek
Grupa zostaje podzielona na dwie drużyny tej samej wielkości, które siedzą naprzeciwko siebie. Każdy uczestnik otrzymuje dwie zapałki jako narzędzie do podtrzymywania Pałeczki sztafetowej(zapałki). Na znak prowadzącego, pierwszy uczestnik w każdym rzędzie podnosi zapałkę szczypcami i podaje ją sąsiadowi. Zapałka wkładana jest na koniec do pudełka. Wygrywa ta drużyna, która pierwsza przetransportuje zapałki z jednego do drugiego pudełka.
Pod kocem
Jeden uczestnik wychodzi za drzwi, a jakieś dziecko zostaje okryte kocem lub prześcieradłem. Zgadujący musi teraz odpowiedzieć kto się znajduje pod tym przykryciem. Jeśli dzieci mają stałe miejsca, powinni się nimi wcześniej pozamieniać. Jeżeli podane zostanie prawidłowe imię, dziecko wychodzi spod koca, a zastępuje go inne.
W sieci
Zabawa ta nadaje się do bliższego poznania się raczej w niewielkiej grupie. Grupa siada po turecku. Prowadzący zaczyna zabawę, przedstawia się i opowiada krótko o sobie. Potem rzuca kłębek wełny do kogoś innego. Pozostali postępują tak samo. Następnie kłębek wraca z powrotem: ostatnia osoba rzuca go do swojego poprzednika i opowiada co z jego słów zapamiętała.
Układanie słów
Zabawę tą najlepiej przeprowadzać w parach lub małych grupach. Pierwszy uczestnik układa z zapałek dowolną literę. Następna osoba układa kolejną przy czym nikt nie wie, o jakim słowie każdy myśli.
Zamiana miejsc
Uczestnicy siedzą w małych grupkach przy stołach. Każdemu z tych stołów przyznawany jest określony kolor lub np. nazwa zwierząt. Osoby siedzące przy danym stole otrzymują numerek, od jednego do cyfry odpowiadającej ilości dzieci przy stole. Dowolne dziecko rozpoczyna zabawę: "Zamieniam się miejscami z numerem 2 ze stołu zielonego! "W taki
Sposób zabawa toczy się dalej, aż wszyscy będą siedzieli przy zupełnie innym stole niż na początku.
Posłuchaj co mówi balon
Grupa zostaje podzielona na pary, które walczą przeciwko sobie. Jedna osoba siedzi na krześle z kartką długopisem. Drugie dziecko biegnie do prowadzącego, który pokazuje mu jakieś zapisane słowo, wraca do partnera i szepta mu ten wyraz trzymając usta przy balonie. Siedzący zapisuje usłyszany wyraz na kartce, a partner biegnie ponownie po następny wyraz. Wygrywa ta para, która jako pierwsza zapisała prawidłowo 10 słów.
GRY I ZABAWY DYDAKTYCZNE
Daj fant (artykulacja dźwięków)
Zabawa przebiega w ten sposób, że nauczycielka rzuca piłką do wybranego dziecka i podaje odpowiedni wyraz. Dziecko odrzuca jej piłkę, wypowiadając stosowny wyraz zgodnie z ustalona wcześniej zasadą. Wyrazy te powinny mieć logiczny związek Komu się nie uda daje fant.
Przykłady:
cz, sz, ż r
cukierek czekolada pokrywka garnek
cebula czosnek krem tort
cytryna czereśnia ryba rak
stół szafa kurczak kura
sweter szalik narty góry
spodnie szelki zeszyt tornister
sosna szyszka bułka rogal
Skarby z lamusa (doskonalenie zmysłów)
Wybrane dziecko zbliża się do zamkniętego kufra, zamyka oczy, wkłada ręce do środka i wybiera jedną rzecz. Dotykiem rozpoznaje, co to jest, mówi nazwę i pokazuje przedmiot. Jeśli rozpoznanie było prawidłowe, odchodzi ze skarbem na miejsce. A jeśli nie- skarb wraca do kosza. Prowadząca umieszcza go na dnie. Kolejne dziecko postępuje tak samo. Po zakończonej zabawie można urządzić wystawę staroci dla dzieci i rodziców.
Czapka niewidka
Czapkę niewidkę można wykonać z kartonu lub krepiny. Nauczycielka pokazuje dzieciom drobne zabawki i przedmioty, których nazwy wymieniają. Dzieci starają się zapamiętać, co i gdzie jest na stole. Dzieci zamykają oczy i pochylają głowy do kolan, a prowadząca nakrywa czapką 1 przedmiot. To dziecko, które pierwsze wymieni nazwę ukrytego przedmiotu zdobywa punkt , po czym zabawa przebiega jak poprzednio. Po kilku powtórzeniach należy zmienić układ przedmiotów oraz dodać kilka nowych. Wygrywa to dziecko, które zdobyło najwięcej punktów. Jeżeli jest wielu chętnych do odgadnięcia, to mówią odpowiedzi na ucho. Asortyment do zabawy może być dobierany tematycznie: owoce, warzywa, zwierzęta domowe itp. Inna wersja tej zabawy polega na tym, że dzieci z zawiązanymi oczyma próbują po kawałku wcześniej przygotowanych warzyw i owoców rozpoznając ich nazwy.
Moje uszy słuchajcie
Grupka dzieci siedzi po jednej stronie zsuniętych stolików. Każde ma kilka 10-12 obrazków ,których nazwa zawiera 3,4,5, i 6 głosek. Na wprost dzieci leżą 4 kartki ze zbiorem symboli
od 3 do 6 elementów. Wychowawca uderza w bębenek 3,4,5 lub 6 razy. Dzieci słuchają sygnałów, przeliczają je i szukają wśród obrazków takiego, który ma liczbę głosek zgodną z usłyszaną liczbą dźwięków. Pierwszy, kto zgłosi odpowiedź, kładzie obrazek na karcie z odpowiednią liczbą symboli. Zabawę powtarza się tyle razy, aż jeden z uczestników wyłoży wszystkie obrazki.
Co robi czarodziej (analiza i synteza słuchowa )
Nauczycielka opisuje przedmiot, który ma w nazwie 2 jednakowe głoski. Jedno z dzieci jest czarodziejem ukrytym za parawanikiem. Posiada ono obrazki do przygotowanych przez
prowadzącą zagadek. Nauczycielka mówi zagadkę, wybrane dziecko odpowiada podając także głoskę , która wystąpiła w odpowiedzi podwójnie. Po odpowiedzi czarodziej pokazuje obrazek, wręczając go odpowiadającemu lub w razie złej odpowiedzi zabierając go do siebie.
Przykłady kilku zagadek
Roślina doniczkowa - ma kolce. 9. Przedmiot, służy do jedzenia.
Podłużne smaczne ciastko. 10. Pyszne ciasto urodzinowe.
Bardzo kochana. 11. Pojazd na dwóch kółkach.
Ulubiona zabawka dziewczynek. 12. Jest w każdym mieszkaniu, chętnie
Wysokie drzewo, rośnie w lesie. przez nie patrzymy.
Wesoły ptak leśny, na głowie ma czubek. 13.Kolorowy ptak.
Żółty, kwaśny owoc.
Aparat z dzwonkiem i tarczą.
Tropiciele śladów (analiza i synteza wzrokowa )
W zabawie mogą wziąć udział np. 3 zespoły 2-4 osobowe. Każdy zespół ma przed sobą arkusz szarego papieru na którym obrysowane są kształty 8-10 przedmiotów (ten sam przedmiot nie może być odrysowany 2 razy).Przedmioty, których kształty zostały obryso- wane są zgromadzone na stoliku. Na początku zabawy kartony są odwrócone rysunkami do spodu. Uczestnicy każdego z zespołów na sygnał odwracają karton i oglądają narysowane na nich ślady. Biegną do stolika, aby przynieść przedmioty , których kształt według ich oceny wzrokowej, jest narysowany na kartonie. Przymierzają przedmioty do śladów. Te które nie pasują, odnoszą na stolik i szukają właściwych. Wygrywa ten zespół, który najszybciej wytropił wszystkie ślady. Przy powtórzeniu wymienia się kartony między zespołami i zaba- wa rozpoczyna się na nowo. Chcąc utrudnić zadanie, prowadząca dokłada niepostrzeżenie 2,3 przedmioty, które nie są obrysowane. Wygrywa ten zespół, który trzykrotnie wykonał zada- nie jako pierwszy.
Na ryby lub na grzyby
Do zabawy przygotowujemy 4 duże obrazki (np. z kalendarzy) przedstawiające las, morze, jezioro, góry. Obrazki rozcinamy na 10 lub 20 części w zależności od wieku dzieci. Uczestników dzielimy na 4 zespoły. Prowadząca zapowiada, że każdy zespół powędruje na wycieczkę w inne miejsce: do lasu, nad morze, w góry, nad jezioro, ale o tym, dokąd, który zespół się uda, dowie się po ułożeniu z części obrazka. Po wylosowaniu pudełek, zespoły na sygnał układają obrazki. Wygrywa ta grupa, która jako pierwsza ułoży obrazek. Gdy już wszystkie zespoły wykonają zadanie, ich członkowie opowiadają, jak można spędzić czas na wycieczce w miejscu do którego się wybierają. Zabawę można powtórzyć, wymieniając między zespołami części rozciętych obrazków lub zaproponować jej trudniejszą wersję.
Z pomieszanych części obrazków zespoły mają za zadanie wyszukać swoje by ułożyć je poprawnie i szybko w całość.
Kto to-co to?
Dowolna liczba dzieci stoi w kole lub rzędzie. Nauczycielka ma dużą piłkę, którą rzuca do wybranego dziecka, podając czasownik w bezokoliczniku. Jeśli uczestnik zabawy chwyci piłkę, odpowiada, kto daną czynność wykonuje, podając rzeczownik w połączeniu z czasownikiem. Gdy poda poprawną odpowiedź, bierze z kosza papierową piłeczkę gdy odpowiedź jest błędna-odkłada do kosza jedną z posiadanych już piłek. Np. malować-malarz
Maluje obraz ; uczyć-Ania uczy się czytać itd. Dla urozmaicenia zabawy można podawać pojęcia o charakterze ogólnym, do którego dziecko dobiera konkret należący do tej grupy pojęciowej: owoc-jabłko, kwiat-mak, grzyb-rydz, itd.
ZABAWY PRZECIWDZIAŁAJĄCE AGRESJI
Kiedy jestem wściekły
Grupa siedzi w kole. Dzieci wypowiadają po kolei swoje imiona i pokazują, co robią, kiedy są wściekłe.
Mowa ciała
Każde dziecko otrzymuje karteczkę, na której jest zapisany jakiś stan emocjonalny, który musi pokazać. Po każdej demonstracji dzieci próbują zgadnąć, jakie uczucie miało zostać wyrażone.
Malowanie uczuć
Dzieci malują uczucia, które je ogarniają, gdy tracą panowanie nad sobą. W trakcie pracy dzieci opowiadają o tym co przeżywają, a nauczyciel doradza im jak można rozwiązywać takie sytuacje.
Dziura w murze
Uczestników dzielimy na grupy liczące po pięcioro dzieci. Czworo tworzy mur, piąte usiłuje przedostać się przez przeszkodę, choć nie zawsze się im to uda. Po zabawie dzieci rozma- wiają o swoich odczuciach.
Wściekły jak dzikie zwierzę
Dzieci otrzymują zadanie: Wyobraź sobie, że jesteś zwierzęciem. Jakie zwierzę wybierasz? przeobraź się w nie. Jesteś spokojny, łagodny i nie myślisz o niczym złym. Aż nagle pojawia się jakieś inne zwierzę, z którym kiedyś bardzo się kłóciłeś i na które jesteś jeszcze wściekły.
Każde dziecko maluje dalszy przebiegtej opowieści słownie lub plastycznie. Wszystkie obrazki zostają wywieszone i omówione.
Start rakiety
Dzieci bębnią palcami po blacie stołu, najpierw cicho i powoli, a potem coraz głośniej
i szybciej; uderzają płaskimi dłońmi o stół albo klaszczą coraz głośniej; tupią nogami cicho i
powoli, a potem coraz głośniej; cicho naśladują brzęczenie owadów, przechodzące aż do
głośnego wrzasku; dzieci wstają z miejsc, wyrzucają z głośnym wrzaskiem ramiona do góry- rakieta wystartowała. Powoli dzieci siadają. Słychać ciche brzęczenie owadów, które,
również cichnie - rakieta znika za chmurami.
Wypuszczanie powietrza
Rozdajemy uczestnikom balony, które zostają napompowane. Dzieci próbują doprowadzić do ich pęknięcia poprzez siadanie na nich.
Papierowa wojna
Dzielimy dzieci na dwie grupy. Każda zaznacza sobie takie samo pole walki. Na gwizdek każde dziecko zaczyna sobie formować z papieru kule i obrzucać się nimi nawzajem. Dzieci podnoszą kule i walka trwa dalej.
Grupowy obrazek
Każde dziecko na kartce z bloku maluje podany przez nauczyciela temat. Po krótkim czasie, na sygnał każde dziecko przekazuje kartkę sąsiadowi. Ten dodaje do obrazka kolejne detale.
Na koniec prac zostają omówione i wywieszone na ścianie.
Jestem, potrafię, mam
Przylepiamy dzieciom na plecach kartki na których zostały napisane jeden pod drugim trzy początki zdań:
-JESTEM...
-POTRAFIĘ...
-MAM...
Wszyscy biorą do ręki długopisy, chodzą po całym pomieszczeniu, uzupełniając sobie nawzajem te trzy zdania pozytywnymi uwagami, które rzeczywiście pasują do danego uczestnika. Kiedy wszystkie kartki zostają uzupełnione, dzieci zdejmują kartki ze swoich pleców i czytają co inni myślą na ich temat. Na koniec dzieci opowiadają jak czuły się w trakcie chodzenia?, jak czują się teraz?.
ZABAWY I GRY DRAMOWE
Berek- haczyk
Dzieci stoją w parach złączone jak haczyki. Jedno dziecko nie ma pary. To dziecko podchodzi do wybranej pary i przyczepia się. Osoba z pary, która znalazła się na drugim końcu szybko odhacza się i szuka nowej pary itd.
Wędrujące hula hop
Grupa stoi w kole, trzyma się za ręce. Przekładamy przez siebie hula hop. Nie wolno rozerwać rąk. Stopniowo włacząmy coraz większą ilość hula hop.
Poznajmy się
Stoimy w kole. Każdy po kolei mówi swoje imię i wykonuje jakiś charakterystyczny dla siebie ruch. Zadaniem kolejnych osób jest powtórzenie kolejnych imion i ruchów osób, dodając swoje.
Pułapka na myszy
Trzy osoby tworzą pułapkę na myszy, tworzą kółko i dotykając się paluszkami.
Muzyka-pułapka jest otwarta, dzieci biegają w rytm muzyki. Cisz-pułapka zamyka się. Zamknięte osoby tworzą pułapkę. Trzy ostatnie osoby zostają zwycięzcami.
Rybacy
Dzieci ustawiają się w kole. W środku znajduje się duże hula hop(jezioro). Każde dziecko kładzie przed sobą swoją kulkę papieru. Gdy gra muzyka chodzimy dookoła jeziora. Gdy muzyka przestanie grać łapiemy jedną kulkę-rybkę Kto nie złapał, odchodzi, ale w nagrodę dostaje kulkę. Chodzimy raz w jedną raz w druga stronę. Bawimy się do dwóch wygranych osób.
Piraci
Jedna osoba staje na krześle wydając polecenia na statku. Pozostali uczestnicy stają na środku jedno za drugim. Kapitan wydaje polecenia: prawa burta, lewa burta, środek.
Dzieci mają za zadanie przebiec na odpowiednią stronę sali. Odpada ten kto się pomyli lub najwolniej wykona polecenie.
Wędrująca piłeczka
Stoimy lub siedzimy w kole. Podajemy wybranej osobie piłkę z papieru jednocześnie dając jej rozkaz-imię osoby, do której ta osoba musi rzucić piłkę. Możemy też rzucać piłkę dowolnej osobie jednocześnie wymieniając jakieś imię. Kto usłyszy swoje imię usi klasnąć.
Sierotka
Na sygnał dzieci ustawiają się do siebie plecami. Za każdym razem z kim innym. Muszą uważać by nie zostać sierotką(jedna osoba zawsze pozostanie bez pary).
Zwierciadło
Dzieci stoją w parach naprzeciwko siebie. Dłonie trzymają też naprzeciw. Bardzo wolno poruszają dłońmi. Najpierw porusza jedno dziecko, drugie naśladuje, a potem zmiana.
Król i dwór
Dzieci stają w dwuszeregu. Jedna osoba staje naprzeciw i bardzo wolno wykonuje różne ruchy. Jest królem, może dostać koronę. Pozostałe osoby naśladują ruchy króla jak w lusterku. Potem król wybiera swojego następcę.
Rzeźbiarz
Dzieci dobierają się parami. Jedno z nich jest rzeźbiarzem, drugie będzie materiałem do modelowania. Na klaśnięcie rzeźby prezentują się. Widzowie oglądają je i próbują nazwać.
Potem następuje zamiana.
Niewidomy rzeźbiarz
Rzeźbiarz ma zawiązane oczy. Jedna osoba dowolnie ustawia się. Rzeźbiarz stara się tak samo ustawić drugą osobę.
Kołyska
Dzieci klękają, opierają się na rękach, dobierają się parami. Kołyszą się obok siebie, starając się znaleźć wspólny rytm. Na cztery kołyszące się osoby można położyć piątą osobę.
Kołyska kołysze ją, nauczyciel asekuruje.
Wędrujące piłeczki
Prześcieradło rozkładamy na podłodze. Dzieci stają dookoła niego i podnoszą go. Z jednej strony na napiętym materiale kładziemy piłeczkę. Staramy się tak nim poruszać, aby piłeczka nie spadła, ale krążyła dookoła. Można wprowadzić dwie piłki.
Powtórz ten rytm
Jedna osoba stoi w środku koła. Jest przewodnikiem, który wymyśla różne rytmy. Pozostałe osoby powtarzają. Później zmiana.
Orkiestra plecowa
Dzieci siedzą w kole i w parach, jeden za drugim. Wybieramy jedną osobę, która wystuka rytm na plecach swojego partnera. Zadaniem partnera jest odczytanie tego rytmu i przekazanie go pozostałym przez wyklaskanie. Dalej zabawa trwa w parach.
Mój nos, twój policzek...
Siedzimy naprzeciwko siebie. N wystukuje rytm znanej piosenki, a dzieci dotykają rytmicznie po kolei części ciała wymienianych przez nauczyciela.
Inna wersja tej zabawy polega na tym że dzieci dotykają siebie nawzajem na podaną komendę.
Co to za instrument?
Kilkoro dzieci dostaje różne instrumenty perkusyjne. Jedna osoba siedzi tyłem do dzieci i musi zgadnąć jaki instrument zgrał. Dla utrudnienia gra kilka instrumentów naraz.
Co się zmieniło
Dzieci w parach odwracają się tyłem do siebie zmieniając np. pięć szczegółów w swoim wyglądzie, po czym stają na wprost siebie i odgadują co zmieniło się w wyglądzie partnera.
Ocean i wyspy
Układamy na dywanie dwie gazety. Jedna osoba siada na gazetach-wyspie i stara się jej bronić. Druga osoba jest oceanem i stara się wyrwać jak najwięcej wyspy. Nie wolno się dotykać. Zaczynamy i kończymy zabawę na umówiony sygnał.
Król i skarbiec
Na środku kładziemy kawałek materiału. Dookoła układamy szary papier lub gazety. Jedna z
osób jest królem, który siedzi na środku materiału z zawiązanymi oczami. Dookoła siebie król rozkłada swoje skarby: różne przedmioty. Na sygnał zbliża się złodziej i stara się coś ukraść. Król ma za zadanie złapać złodzieja lub rozpoznać dotykiem jaką rzecz skradziono.
ZABAWY ORIENTACYJNO-RUCHOWE
Kim jesteś
Krąg dzieci trzymających się za ręce, w środku dziecko ślepiec, dzieci idą w kole, ślepiec woła STOP, po czym podchodzi do któregoś i dotykając stara się odgadnąć kto to jest. Na jego miejsce wchodzi dziecko, które zostało rozpoznane.
Myjnia samochodowa
Dzieci tworzą tunel pod którym przechodzi jedno z nich, pozostałe dzieci jak szczotki myjni głaszczą go, dotykają, mówią coś miłego.
Oczko
Połowa grupy siedzi na krzesłach w kregu, druga połowa stoi za nimi. Jedno krzesło jest wolne, osoba stojąca za nim stara się zwabić kogoś z siedzących na swoje puste krzesło puszczając do niej oczko. Ta jak najszybciej stara się usiąść na jego krześle, jednak osoba stojąca za nią może to udaremnić poprzez chwycenie jej odpowiednio szybko za ramiona. Jeśli się jej to nie uda, sama stara się zwabić kogoś do siebie.
Niewidomy strażnik
Siedząc w kole na krzesłach, każde z dzieci ma przydzieloną pewną liczbę. W kole stoi niewidomy strażnik, który wywołuje dwie liczby z tych które są przydzielone. Osoby te zamieniają się miejscami, przechodząc tylko w obrębie koła, starając się zrobić to bezszelestnie. Niewidomy strażnik stara złapać się jedną z nich, wystarczy dotknięcie. Wówczas następuje zmiana strażnika.
Berek czarodziej
Dziecko berek goni pozostałych uczestników zabawy. Złapane dziecko staje w rozkroku a może je tylko odczarować któreś z dzieci, które jeszcze nie zostało złapane, przechodząc mu między nogami.
Berek chustka
Berek goni uciekające dzieci, trzymając w ręku chustkę o jaskrawym kolorze. Przekazuje chustkę złapanemu dziecku i odtąd ono jest berkiem.
Indianin i traper
Dzieci siedzą w kole, w środku z zawiązanymi oczami stoi traper. Któryś z Indian stara się podkraść bezszelestnie do trapera i go dotknąć. Ten z kolei jeśli usłyszy tylko jakiś szmer pokazuje palcem w stronę podkradającego się Indjanina, który musi się cofnąć.
Miś Jogi
Nadając sygnał (merdające obie dłonie przy skroniach nadawcy przy jednoczesnym merdaniu jednej dłoni sąsiada nadawcy od jego strony) ktoś z koła wywołuje słowami: miś Ania nadaje do misia Janka. Wywołana osoba przejmuje sygnał i stara się wywołać kolejną osobę. Kto się zagapi lub pomyli odpada.
Polowanie na skakankę W parach jedna osoba rusza skakanką tuż przy podłodze, druga stara się ją nadepnąć.
Kaczka, kaczka, gęś
Prowadzący chodząc na zewnątrz koła wybiera kolejno z dzieci kaczkę, kaczkę i gęś kładąc im kolejno rękę na głowie. To dziecko, które otrzyma nazwę gęś, rozbiega się z prowadzącym po obwodzie koła w przeciwnym kierunku. To z dzieci, które przybiegnie jako drugie zostaje prowadzącym i zabawa trwa dalej.
Dotknij i wróć
Dzieci siedzą w kole na krzesłach twarzami na zewnątrz. Prowadzący mówi: dotknij np. klamki, okna, brązowego misia i wróć, a sam zajmuje jedno miejsce. Dziecko które pozostało bez miejsca kontynuuje zabawę.
Cztery kąty, a piec piąty
Cztery grupy trzymając się z ręce stoją w kątach, piąta stoi na środku. Prowadzący opowiada jakąś historyjkę i kiedy powie bez związku z tekstem cztery kąty, a piec piąty, to grupy z kątów zmieniają się miejscami, a piec wykorzystując tą sytuację również próbuje zająć któryś wolny kąt.
Kółko i krzyżyk Dzielimy grupę na dwie drużyny (drużyna kółek i drużyna krzyżyków-przypinają papierowe emblematy) pomiędzy którymi ustawiamy dziewięć krzeseł przestrzennie po trzy w linii. Na plac gry wchodzi przedstawiciel raz jednej drużyny raz drugiej, zajmując miejsca na krzesłach. Każda z drużyn stara się ułożyć linię prostą: poziomą, pionową lub ukośną. Której się to uda najszybciej, wygrywa.
Gry i zabawy językowe dla dzieci
Jedną ze skuteczniejszych metod oddziaływania w okresie przedszkolnym są zabawy dydaktyczne, czyli kształcące. Przyspieszają one proces nabywania umiejętności porozumiewania się z otoczeniem przez rozszerzenie skromnego jeszcze zasobu słów, którymi dzieci się posługują, ugruntowują pojęcia, utrwalają wiadomości uzyskane na drodze własnych doświadczeń w toku zabawy i zajęć przedszkolnych, ćwiczą funkcje umysłowe i rozwijają uzdolnienia. Ponadto wywierają poważny wpływ na zdyscyplinowanie dzieci, wymagając od nich umiejętności podporządkowania się przyjętym zasadom postępowania, samokontroli i samooceny. Według współczesnych poglądów zabawa pełni wiele różnych funkcji: umożliwia zaspokojenie indywidualnych potrzeb i zainteresowań, ułatwia dziecku wchodzenie w życie społeczne, poznanie rzeczywistości i dostosowanie jej do własnych potrzeb. Najwcześniej zaczęto kojarzyć zabawę z przyjemnością. Zabawa jest najczystszym duchowym produktem człowieka, wzorem i naśladownictwem całego życia ludzkiego, wewnętrznego, utajonego życia przyrody w człowieku i we wszystkich tworach. Rodzi radość, wolność, zadowolenie. W niej tkwią i z niej tryskają źródła wielkiego dobra.
Dziecko przedszkolne przejawia najczęściej swą aktywność zabawową w zabawach manipulacyjnych, konstrukcyjnych tematycznych, dydaktycznych i ruchowych. Zabawy manipulacyjne w rozwoju dziecka występują najwcześniej. Dziecko uczy się poznawać przedmioty po wyglądzie, zapoznaje się z ich powierzchnią i kształtem. Uczy się działać za pomocą przedmiotów. Są one ważnym czynnikiem rozwoju umysłowego.
Zabawy ruchowe początkowo podejmowane są przez dzieci indywidualne, z czasem łączą się po dwoje i więcej. Zabawy ruchowe, nie oparte na żadnych wzorach, lecz podejmowane samorzutnie przez dzieci, dają im wiele radości. Zaspokajają potrzebę ruchu, wyzwalają aktywność twórczą. Dzieci chętnie podejmują różne zabawy, np.: bieżne, skoczne, orientacyjno - porządkowe, czy też wykorzystują znajdujące się w ich otoczeniu urządzenia, przybory i pomoce.
W przedszkolu w szerokim zakresie podejmowane są przez dzieci zabawy dydaktyczne z ustalonym tokiem ich przebiegu, określonymi prawidłami, regułami oraz instrukcjami podanymi przez nauczyciela. Gra jest odmianą zabawy, polegającą na przestrzeganiu ustalonych reguł. Gra spełnia ważne funkcje wychowawcze. Uczy poznawania przyjętych norm, umożliwia współdziałanie, sprzyja uspołecznieniu, uczy wygrywania i przegrywania. Odróżnia się gry dydaktyczne, które wymagają wysiłku umysłowego, gry ruchowe i sportowe oparte na wysiłku fizycznym, gry terenowe wymagające specjalnego przygotowania.
W zabawie dydaktycznej osiągnięcie celu nie nazywa się jeszcze wygraną. Dobre rozwiązanie zadania sprawia dziecku zadowolenie, przyjemność i to stanowi bodziec skłaniający do ich podejmowania.
Gry i zabawy zaproponowane przeze mnie są dostosowane do możliwości, potrzeb i zainteresowań dzieci. Większość zabaw wymaga jedynie najprostszych środków, trochę pomysłowości i improwizacji, może być realizowana niemal w każdych warunkach. Najważniejsza jest chęć i radość wspólnej zabawy. Oto kilka gier i zabaw językowych, które na pewno spodobają się dziecku i sprawią radość każdemu uczestnikowi zabawy.
1. Nowe słowa - dzieci lubią wymyślać nowe słowa, a dzięki tej zabawie dziecko wyzwoli swoją inwencję twórczą, nauczy się dobierać słowa podobnie brzmiące oraz rymujące się.
Spróbuj zabawić się z dzieckiem w tworzenie nowych słów, ale opierając się
na słowach już znanych maluchowi. Przykładem może być wyliczanka, którą
zacytuj dziecku na początku zabawy:
Zosia berosia berwicy kotosia
Barwi berwo, barwicy kato,
Staszek berwaszek, berwicy kataszek
Berwi berwo, berwicy kato!
Ta zabawa językowa wyzwala inwencję twórczą, uczy dziecko dobierać słowa podobnie brzmiące, rymujące się.
2. Pudełko z rękawiczkami- zabawa, która uczy segregowania i wybierania jednakowych przedmiotów, utrwala pojęcia „para”, „do pary” i ćwiczy formułowania zdań.
Do dużego pudełka albo koszyka wrzuć wszelkie rękawiczki, jakie znajdziesz w domu: letnie i zimowe, damskie, męskie, rękawiczki przeznaczone do pracy w ogrodzie, do sprzątania i zmywania, chirurgiczne, narciarskie, z jednym palcem, dziecięce itp., itp. Pozwól maluszkowi pobuszować w pudełku, ale poproś go, aby posegregował je do pary, jednocześnie określając, jakie jest ich przeznaczenie, kto je nosi itp.
Zabawa ta to nauka segregowania i wybierania jednakowych przedmiotów, utrwalenie pojęcia „para”, „do pary”, ćwiczenie formułowania zdań.
3. Co tam jest? - To gra, która wbogaci słownictwo waszego dziecka, pobudzi ich wyobraźnię i pomysłowość oraz nauczy logicznego myślenia.
Można się w nią bawić niemal wszędzie: w poczekalni, na spacerze, w domu. Ty rozpoczynasz zabawę i pytasz dziecko, na przykład: - Co jest w domu? - Kuchnia - może odpowiedzieć maluch. - Co jest w kuchni? - Szafka. - A w szafce? - Szuflada. I tak dalej, i tak dalej. Pytania i odpowiedzi mogą być „na serio”, ale mogą też być żartobliwe, nonsensowne lub fantastyczne, np. - Co jest w butelce? - Duszek. - A co jest w duszku itp.
Proponowana gra wzbogaca słownicwto dziecka, pobudza wyobraźnię i pomysłowość, uczy logicznego myślenia.
4. Dziury w pamięci - Gra, dzięki której wasza pociecha poprawi pamięć słuchową oraz prawidłową wymowę.
Wybierz któryś z wierszyków albo piosenkę szczególnie lubianą przez Twoje dziecko. Zacznij śpiewać lub recytować i nagle stop!… Nie wiesz, co dalej. Dziecko „podrzuca” ci tekst, zadowolone i dumne, że lepiej go pamięta.
Gra ćwiczy pamięć słuchową, prawidłową wymowę, można się w nią bawić niemal wszędzie.
5. Konkurs dla gadułów - dziecko stara się przypomnieć sobie i wyartykułować jak najwięcej słów.
Na początek pierwsza tura konkursu dla gadułów może trwać 10 lub 15 sekund. W tym czasie, na dany sygnał, uczestnicy muszą jednym tchem powiedzieć jak najwięcej słów jakie im przyjdą do głowy. Wszelkie tematy są dozwolone, ale nie wolno powtarzać ani wymyślać słów całkiem nowych. To wcale nie jest łatwe, trzeba mieć język nieźle wyćwiczony, żeby podołać temu zadaniu.
Są to ćwiczenia językowe - dziecko stara się przypomnieć sobie i wyartykułować jak najwięcej słów.
6. Bartosz - Dziecko w czasie zabawy poprawi sobie humor i wyczuje komizm sytuacyjny poprzez powtarzanie rymowanki.
Jak się masz, Bartoszu?
- Gąsiora mam w koszu.
- Jak dzieci, jak żona?
- To gąsior, nie wrona.
- Jak żona, jak dzieci?
- Związany, nie poleci.
- Czyście głuchy, czy głupi?
- Może go kto kupi!
Ten przezabawny dialog prowadzisz z dzieckiem: najpierw ty zadajesz pytania, a potem role się odwracają. Możecie go powtarzać kilka razy, aż maluch nauczy się rymowanki na pamięć.
Powtarzanie rymowanki nie tylko ćwiczy pamięć, ale wyrabia w dziecku także poczucie humoru.
7. Bliźniacze słowa - dziecko uczy się uważnego słuchanie i koncentracji, wyrabia pamięć słuchową oraz ćwiczy refleks.
W pociągu, samochodzie, a także w domu, zabaw się z dzieckiem w wykrywanie identycznych słów. Zacznij opowiadać dziecku jakąś zajmującą historyjkę lub po prostu wymieniaj jednym tchem słowa, które przyjdą ci do głowy. Od czasu do czasu powtórz któreś słowo a mały detektyw od razu musi je wyłowić i zareagować.
Zabawa ta wyrabia pamięć słuchową, uczy uważnego słuchania i koncentracji.
8. Król śpi - Zabawa jest ćwiczeniem językowym, uczy mówienia chórem, wyzwala pomysłowość, a także daje możliwość popisania się umiejętnościami imitatorskimi.
Król wybrany wśród dzieci przez wyliczankę, decyduje, co robią jego poddani. A oni, zapatrzeni w króla, powtarzają jego gesty i czynności, głośno je komentując. Na przykład:
- Król drapie się w głowę - mówi zachwycony chór poddanych i również drapie się w głowę.
- Król zamknął oczy - oznajmiają zgodnym chórem poddani i zamykają oczy.
Co jakiś czas dzieci detronizują króla i wybierają nowego.
Zabawa ta jest ćwiczeniem językowym, uczy mówienia chórem, wyzwala pomysłowość, a także daje możliwość popisania się umiejętnościami imitatorskimi.
A WIĘC MIŁEJ ZABAWY!
Opracowała:
Ilona Puszczyńska
Literatura:
1. M. Bogdanowicz, B. Kisiel, M.Przasnyka - Metoda Weroniki Sherbone w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, WSiP, Warszawa 1978
2. Z. Bogdanowicz - Zabawy i gry dydaktyczne dla przedszkoli. WsiP, Warszawa, 1990
3. W.J. Dyner - Zabawy tematyczne dzieci w domu i przedszkolu.
Ossolineum, Wrocław, 1983
4. A. Kalinowski - Mamo, tato, baw się z nami. Nasza Księgarni
Zabawy dla trzylatków
Zabawy dla czterolatków
Cele
Rozróżnianie cech przedmiotów: kształtu, wielkości, barwy; rozpoznawanie
i utrwalanie kolorów
Utrwalanie wiadomości
o otoczeniu społecznym
i przyrodniczym, utrwalenie imion dzieci
między sobą
Ćwiczenie mięśni narządów mowy, przez powtarzanie zgłosek: "ko", "pi", "hau", "miau"
Rozróżnianie cech przedmiotów: kształtu, barwy, wielkości, rodzaju, powierzchni, spoistości, dźwięku oraz ustawienia osób i układu rzeczy w przestrzeni
Utrwalanie pojęć i liczbowych stosunków, utrwalanie liczb 1 - 3.
Utrwalanie wiadomości o społecznym i przyrodniczym otoczeniu
Wdrażanie do aktywnego słuchania.
Środki
Po dwie chorągiewki: żółte, zielone, czerwone, niebieskie;
po cztery pudełka
Lekka duża
piłka
Przebrania symbolizujące: kurę, pisklę, psa, kota
Bębenek z pałeczką, po cztery kartoniki z cyferkami:
1, 2, 3
4-5 kolorowych obrazków
Uczestnicy (liczba)
4
10-15
8-10
7-8
4
8-9
Miejsce
sala
boisko lub sala
boisko
boisko lub sala
sala, stolik
sala
Przebieg
Na początku nauczycielka podnosi do góry każdą chorągiewkę i dzieci wspólnie nazywają kolory.
Następnie nauczycielka wkłada do czterech pojemników postawionych na stołach po jednej chorągiewce różnych kolorów.
Na sygnał nauczycielki dzieci dokładają do każdej z chorągiewek drugą o takim samym kolorze.
Ostatnim etapem jest przemieszanie chorągiewek przez dzieci, tak, aby w każdym pojemniku były dwie chorągiewki różnokolorowe
Dzieci siedzą w kole na trawniku lub na podłodze. W środku koła stoi jedno dziecko. Wypowiada ono na głos imię jakiegoś dziecka z kręgu i rzuca do niego piłkę. Jeśli trafi poprawnie, zostaje w środku i może rzucać jeszcze raz do innego dziecka. Jeśli się pomyli, na jego miejsce wchodzi dziecko, do którego rzuciło piłkę.
Nauczycielka czyta dzieciom bajkę"Przygoda kurcząt": Kura broni swoje pisklęta przed skradającym się i miauczącym kotem. Pies staje w obronie kurcząt
i przepędza kota.
Następnie zachęca dzieci do odtworzenia opowiadanej historii. Przydziela role: kurcząt, kota, psa i kury. Kurczęta biegają po narysowanym okręgu
i piszczą: "pi pi pi". Kura woła je do siebie - "ko ko ko", na co kot miaucząc rusza w pościg za kurczętami, a pies groźno ujadając, broni je, przepędzając kota.
Dzieci siedzą w kręgu. Nauczycielka tłumaczy im zasady gry. Dzieci przyglądają się uważnie gdzie kto siedzi. Nauczycielka prosi jedno z nich, by odeszło na bok. Pozostałe dzieci wybierają jedną osobę, która zmienia miejsce siedzenia. Dziecko które wraca musi odgadnąć które to dziecko i powiedzieć jego imię. Następnie musi odprowadzić go na dawne miejsce.
Każde dziecko dostaje 3 kartoniki. Rozkłada je na stole cyferką do spodu. Nauczycielka uderza w bębenek raz, dwa lub trzy razy. Dzieci słuchając próbują poszukać kartonika z odpowiednią cyfrą.
Gdy odkryją już wszystkie, można je przetasować i rozdać ponownie.
Na tablicy powieszone są 4 obrazki. Nauczycielka czyta historyjkę lub opis związany z jednym z nich. Dzieci słuchają w milczeniu i obserwują obrazki. Po zakończeniu czytania, nauczycielka prosi jedno dziecko o wskazanie odpowiedniego obrazka. Pozostałe dzieci opisują co się na nim znajduje, nazywają poszczególne osoby, czynności i rzecz