ZAKŁAD TEORII POLITYKI

INSTYTUT POLITOLOGII

WYDZIAŁ NAUK SPOŁECZNYCH

UNIWERSYTET WROCŁAWSKI

PRZEWODNIK

DYDAKTYCZNY

DO PRZEDMIOTU:

„Nauka o polityce”

OPRACOWANIE: dr EUGENIUSZ MŁYNIEC

Prof. dr hab. LESZEK SOBKOWIAK

WROCŁAW 2014

Przekazany Państwu przewodnik, spełnia kilka celów. Umożliwia orientację w obszarze zagadnień teoriopolitycznych wykładanych na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych. Zagadnienia te będą rozwijane w kolejnych latach studiów w ramach innych wykładów, ćwiczeń oraz na konwersatoriach specjalistycznych. Przewodnik zawiera zbiór podstawowych tematów oraz szczegółowe tezy, których omówienie i wyjaśnienie będzie głównym celem zajęć dydaktycznych. Wreszcie bibliografia przedmiotu ułatwi Państwu poznanie szerokiego spektrum stanowisk teoretycznych i metodologicznych w politologii.

Pragniemy wskazać Państwu kilka podstawowych pozycji bibliografii, które stosunkowo często będą wykorzystywane na zajęciach:

1. Studia z teorii polityki, red. A. W. Jabłoński i L. Sobkowiak, Wrocław 1999, t. I; 1998, t. II.

2. Studia z teorii polityki, red A. Czajowski i L. Sobkowiak. Wrocław 2000 t. III.

3. M.G. Roskin, R.L. Cord, J.A. Medeiros, W.S. Jones, Wprowadzenie do nauk politycznych, Poznań 2001.

4. Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, red. B. Szmulik i M. Żmigrodzki, Lublin 2002.

5. Andrew Heywood (2006) Politologia, wyd. PWN. Warszawa

6. Tomasz Żyro (2004) Wstęp do teorii polityki. Wyd. PWN Warszawa

7. Władysław Szostak (2007) Zarys teorii polityki Wyd. A. Marszałek Toruń

8. Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce. Lublin, wyd. Uniwersytetu Lubelskiego im. M. Curie-Skłodowskiej

Tematyka wykładów

I. Polityka

1. Koncepcje definiowania polityki: formalno-prawna, behawioralna, funkcjonalna, racjonalna, postbehawioralna.

2. Polityczność a polityka (koncepcja. Z. Bloka)

3. Podmiotowy i przedmiotowy aspekt polityki.

4. Kryteria postrzegania polityki.

5. Funkcje polityki.

6. Determinanty polityki: polityka a etyka, prawo, kultura, gospodarka i ideologia.

7. Polityka i politologia. Metody stosowane w politologii - analiza systemowa, komparatystyka, decyzyjna, typów idealnych, statystyczna, behawioralna.

8. Etyka i realizm polityczny.

Literatura:

1. Andrzej W. Jabłoński, Polityka i jej właściwości, [w:] Studia z teorii polityki, red. A.W. Jabłoński, L. Sobkowiak, Wrocław 1999, t. I.

2. Andrew Heywood (2006) Politologia, wyd. PWN. Warszawa Roz. 1

3. Metafory polityki, red. B. Kaczmarek, Warszawa 2002, ss. 35-172, 220-343.

4. M. Chmaj, M. Żmigrodzki, Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 1996, ss. 11-20.

5. M. Faliński, Polityka i władza, [w:] Interpretacje polityki, red. M. Szyszkowska, Warszawa 1991.

6. Tadeusz Klementewicz (2010) Rozumienie polityki. Zarys metodologii nauki o polityce. Warszawa, dom wydawniczy „Elipsa” Roz. 2,3,6,7

7. Metafory polityki( 2001) pod red B. Karczmarka. Wyd. Elipsa Warszawa ss. 109-141, 152-177, 169-185, 202-229

8. Grażyna Ulicka (2002) Determinanty polityki. [w] Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce. Pod red. B. Szmulika i M. Żmigrodzkiego. Lublin wyd. UMCS

9. Giovani Sartori, Teoria demokracji, Warszawa 1994, roz. III. "Granice realizmu politycznego".

II. Władza polityczna

1. Sposoby definiowania władzy politycznej: J. Locke, H. Arendt, T. Parsons, F. Ryszka P. Blau.

M. Weber

2. Koncepcje biologiczne i kulturowe i transcedentalne władzy.

3. R. Dahla kryteria analizy (zmienne zależne i niezależne) władzy politycznej.

4. Panowanie, rządzenie, zarządzanie ( administrowanie).

5. Wpływ polityczny.

6. Rodzaje władzy.

7. Władza polityczna i władza państwowa.

8. Funkcje władzy politycznej.

9. Mierniki władzy politycznej.

10. Granice władzy politycznej.

11. Relacjonalne i substancjalne ujęcie władzy.

Literatura:

1. B. Hindess, Filozofie władzy. Od Hobbesa do Focaulta, Warszawa-Wrocław 1999, ss. 27-139.

2. L. Porębski, Behawioralny model władzy, Kraków 1996, roz. II-V.

3. Andrzej Waśkiewicz (2012) Paradoksy idei reprezentacji politycznej. Warszawa Scholar ss. 9-178

4. Robert A. Dahl, Bruce Stinebrickner (2007) Współczesna analiza polityczna. Warszawa SCHOLAR. Ss. 29-43

5. J. Burns, Dwie cechy władzy, [w:] Władza i polityka....

6. M. Chmaj, M. Żmigrodzki, Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 1996, roz. IV, ss.111-123.

7. J. Łucewicz, Organizacyjne zachowania człowieka, Wrocław 1999, ss.132-144.

8. A. Pawłowska, Władza, elity, biurokracja. Studium z socjologii polityki, Lublin 1998, roz. II.

9. G. Sartori, Teoria demokracji, Warszawa 1994, ss.58-78.

10. A. Pawłowska, Władza polityczna - u schyłku wieku, [w:] Z zagadnień socjologii polityki, red. L.W. Zacher, Lublin 1996.

III. Interesy, jako podstawa działań politycznych

1. Pojęcie, rodzaje i typologie potrzeb (Maslow, Biskupski).

2. Relacje między potrzebami i interesami.

3. Namiętności i interesy (analiza historyczna pojęć)

4. Obiektywność i subiektywność interesów

5. Sposoby definiowania interesów.

6. Podmiotowy i przedmiotowy podział interesów.

7. Zagadnienie obiektywności i subiektywności interesów.

Literatura:

1. A. Hirschman, Namiętności i interesy, Kraków 1997, ss. 37 - 64.

2. Bohdan Kaczmarek (2001) Polityka, jako artykulacja interesów [w] Metafory polityki pod red B. Karczmarka. Wyd. Elipsa Warszawa

3. R. Herbut, Interes polityczny, jako kategoria politologiczna, [w:] Studia z teorii polityki, red. A.W. Jabłoński i L. Sobkowiak, Wrocław 1999, t. I.

4. M. Chmaj, M. Żmigrodzki, Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 1996, ss.65-72.

5. K. Doktór, Od robotniczych do urzędniczych konfliktów - grupy interesów i kultura negocjacji, [w:] Konflikty społeczne w Polsce w okresie zmian systemowych, red. M. Malikowski i Z. Seręga, Rzeszów 2000, t. I.

6. H. Groszyk, A. Korybski, Konflikt interesów i prawo, Warszawa 1990, roz. I.

7. T. Kocowski, Potrzeby człowieka. Koncepcja systemowa, Wrocław 1982.

8. W. Kymlicka, Współczesna filozofia polityczna, Kraków 1998, ss. 18 - 62.

9. M. Ziółkowski, Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego, Poznań 2000, ss. 53-91.

10. M.G. Roskin i in., Wprowadzenie do nauk politycznych, wyd. cyt., roz. 10.

IV. Konflikt polityczny

1. Relacja pojęć: sprzeczność - konflikt.

2. Pojęcia konfliktu społecznego i konfliktu politycznego.

3. Przyczyny (źródła) i istota konfliktów.

4. Model przyczynowy konfliktu wg J.H. Turnera

5. Funkcje konfliktów.

6. Metody i pseudometody, rozstrzygania konfliktów.

7. Zarządzanie konfliktami

Literatura:

1. L. Sobkowiak, Konflikt polityczny - analiza pojęcia, [w:] Studia z teorii polityki, red. A. W. Jabłoński i L. Sobkowiak, Wrocław 1999, t. I.

2. J. Reykowski, Konflikty polityczne, [w:] Psychologia polityki, red. K. Skarżyńska, Poznań 1999.

3. B. Szmulik i M. Żmigrodzki (2002) Konflikt polityczny [w] Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce. Pod red. B. Szmulika i M. Żmigrodzkiego. Lublin wyd. UMCS

4. P. Braud, Rozkosze demokracji, Warszawa 1995, ss.84-106.

5. R. Dahrendorf, Teoria konfliktu w społeczeństwie przemysłowym, [w:] Elementy teorii socjologicznych, red. W. Derczyński i in., Warszawa 1975.

6. S. Chełpa, T. Witkowski, Psychologia konfliktów, Warszawa 1999.

7. H. Groszyk, A. Korybski, Konflikt interesów i prawo, Warszawa 1990,roz. IV.

8. S. Jedynak, Teorie konfliktu społecznego, [w:] Konflikt i walka, red. A. Żuk, Lublin 1997, ss. 11 - 31.

9. Z. Uniszewski, Konflikty i negocjacje, Warszawa 2000, roz. V -XIII.

10. Konflikty społeczne w Polsce w okresie zmian systemowych, red. M. Malikowski i Z. Seręga, Rzeszów 2000, t. I, ss. 63-75, 163-171.

V. Decyzje polityczne i proces decyzyjny

1. Pojęcie decyzji i decyzji politycznej.

2. Rodzaje decyzji politycznych.

3. Sytuacje decyzyjne.

4. Style decyzyjne.

5. Etapy procesu decyzyjnego.

6. Źródła i rodzaje błędów politycznych.

7. Racjonalność decyzji politycznych.

8. Formy odpowiedzialności decydenta.

Literatura:

1. Andrzej Czajowski (2013) Decydowanie w polityce. Wrocław Wyd. Atla2. Roz. III-VI

2. Decydowanie publiczne (2011) pod red. Grzegorza Rydlewskiego. Warszawa dom. Wydawniczy ELIPSA roz. I -III,

3. P. Bachrach, M. S. Baratz, Decyzje i niedecyzje,[w:] Władza i polityka, red. M. Ankwicz, Warszawa 1986,ss.19-21.

4. A. Czerwiński, M. Czapiewski, Organizacja procesów decyzyjnych, Gdańsk 1995.

5. J. Haman (2003) Demokracja, decyzje, wybory. Wyd. SCHOLAR Warszawa Roz.2

6. R. Nuttall, E. Scheuch, Ch. Gordon, Zasoby decyzyjne, [w:] Władza i polityka..., jak wyżej, ss.21-23.

7. Z. J. Pietraś, Decydowanie polityczne, Warszawa - Kraków 1998. Roz I-II

8. Grażyna Bartkowiak (2003) Psychologia zarządzania. Wyd. Zachodnie Centrum Organizacji. Zielona Góra Roz. 6

VI. System polityczny-koncepcja i model

1. Pojęcie i elementy składowe systemu.

2. Koncepcje definiowania systemu politycznego.

3. Dynamika i zmienność systemu politycznego - zagadnienie homeostazy.

4. Cele i funkcje systemu politycznego.

5. Modele systemu politycznego.

Literatura:

1. A. Antoszewski, System polityczny jako kategoria analizy politologicznej, [w:] Studia teorii polityki, red. A. W. Jabłoński i L. Sobkowiak , Wrocław 1999, t. I.

2. G. Almond, G. B. Powell, System polityczny, jego otoczenie, wejścia i wyjścia, [w:] Władza i polityka, red. M. Ankwicz. Warszawa 1988.

3. Mariusz Gulczyński (2000) Współczesne systemy polityczne. Przewodnik do studiowania przedmiotu. Zielona Góra ss. 11-32

4. M. Chmaj, M. Żmigrodzki, Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 1996, ss.180-188.

5. D. Easton, Analiza systemów politycznych, w: Elementy teorii socjologicznych, red. W. Derczyński i in., Warszawa 1975.

6. W. Lamentowicz, Funkcje systemu politycznego a żywiołowa dynamika makrostruktur życia społecznego, [w:] Z zagadnień teorii polityki, red. K. Opałek, Warszawa 1978.

7. A. Wojtaszczyk, Współczesne systemy polityczne, Warszawa 1992, ss.5-16.

8. M. G. Roskin i in., Wprowadzenie do nauk politycznych, wyd. cyt., roz. 13-14

7. Zaufanie w polityce.

1. Zaufanie w koncepcji Konfucjusza, A. Smith'a i J. S. Milla

2. Próby definiowania zjawiska przez K. Newtona, D. Gambetty i M. E. Worena.

3. Problem rozmiarów i pomiarów zaufania.

4. Do czego potrzebne jest nam zaufanie?

5. Zaufanie do siebie i do bytów zewnętrznych.

6. Teorie zaufania społecznego.

7. Zaufanie a działania człowieka (problem ryzyka).

8. Kontekst czaso-przestrzenny zaufania.

9. Badania zaufania w skali jednostkowej w mikro (w małych grupach), mezo (społecznościach państwowych) i makro (międzynarodowych).

10. Funkcje zaufania w społeczeństwie

11. Władza polityczna a problem zaufania.

12. Zaufanie, jako fundament społeczeństwa demokratycznego

13. Przyczyny i warunki utraty zaufania w polu polityki.

Literatura:

1. Piotr Sztompka (2007) Zaufanie, fundament społeczeństwa. Kraków, Wyd. ZNAK ss. 44 -229, 303-361

2. Mirosław Karwat (2001) Polityka, jako problem zaufania [w] Metafory polityki( 2001) pod red B. Karczmarka. Wyd. Elipsa Warszawa

3. Kenneth Newton (2010) Zaufanie społeczne i polityczne [w] Zachowania polityczne pod. Red. Russella J. Daltona i Hansa- Ditera Klingemanna, Warszawa wyd. PWN, T. 1

4. Peter M. Blau (2009) Wymiana i władza w życiu społecznym. Kraków, Zakład wydawczy „NOMOS” ss. 97-104

5. Francis Fukuyama (1997) Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu. Tł. A. i L. Śliwa. Warszawa-Wrocław, Wydawnictwo Fundacji Humaniora

6. Reemtsma Jan Philipp (2011) Zaufanie i przemoc. Esej o szczególnej konstelacji nowoczesności. Poznań. Wydawnictwo Poznańskie ss. 25-97

7. Zaufanie a życie społeczne (2008) pod red. Hanny Mamzer i Tomasza Zalasińskiego. Poznań, Wydawnictwo Fundacji Humaniora. ss. 21-31,121-139,

8. Rychard Andrzej (2010) Stare i nowe hipotezy o legitymizacji i zaufaniu. [w] Legitymizacja w Polsce Nieustający Kryzys w zmieniających się warunkach. Warszawa. IFiSPAN

8. Demokracja

1. Koncepcje definiowania demokracji: aksjologiczna, materialna i proceduralna.

2. Normatywna i empiryczna teoria demokracji.

3. Kryteria demokratycznego systemu politycznego.

4. Formy demokracji bezpośredniej i pośredniej.

5. Demokracja bezpośrednia czy przedstawicielska (argumenty za i przeciw)?

6. Demokracja w ujęciu przedmiotowym.

7. Koncepcje demokracji G. Mosci, V. Pareto, J. Schumpetera, R. Dahla.

8. Demarchia i poliarchia.

Literatura:

1. A. Antoszewski, Współczesne teorie demokracji, [w:] Studia z teorii polityki, red. A. W. Jabłoński i L. Sobkowiak, Wrocław 1998, t. II.

2. Andrew Heywood (2006) Politologia, wyd. PWN. Warszawa Roz. 4

3. Marek Bankowicz () Demokracja. Zasady, procedury, instytucje. Kraków. Wyd. UJ roz. 2-4

4. T. Buksiński, Trzy demokracje, [w:] Idee filozoficzne w polityce, red. T. Buksiński, Poznań 1998.

5. P. W. Juchacz, Demokracja bezpośrednia, demarchia i poliarchia, jak wyżej.

6. J.P. Hudzik, Wykłady z filozofii polityki, Lublin 2002, s. 110-148.

7. S. M. Lipset, Homo politicus. Społeczne podstawy polityki, Warszawa 1995, ss.33-38, 48-52.

8. G. Sartori, Teoria demokracji, Warszawa 1994, ss.115-167.

9. P. C. Schmitter, T.L. Karl, Czym jest demokracja...i czym nie jest, [w:] Władza i społeczeństwo, red. J. Szczupaczyński, Warszawa 1995.

10. J. Haman (2003) Demokracja, Decyzje, Wybory. Warszawa. Wyd. SCHOLAR Roz. 1, 3

IX. Elity polityczne

1. Pojęcie elity i elity politycznej.

2. Pojęcie klasy politycznej.

3. Typy elit politycznych.

4. Funkcje elit politycznych.

1. Integracja i dezintegracja elit.

2. Koncepcje elit politycznych G. Mosci i V. Pareto.

3. Struktura elit politycznych wg R. Arona i T. B. Bottomora.

4. Michelsa „żelazne prawo oligarchii”

5. Kryteria analizy elit wg A. Welscha.

6. Autonomia elit.

Literatura:

1. J. Sztumski, (2003) Elity ich miejsce i rola w społeczeństwie. Katowice - Warszawa. Wyd. „Śląsk” roz. 1-4 i 6

2. Jean Blondel, Ferdinand Müller - Rommel (2010) Elity polityczne [w] Zachowania polityczne pod. Red. Russella J. Daltona i Hansa- Ditera Klingemanna, Warszawa wyd. PWN, T. 2

3. M. Burton, R. Gunther, J. Higley, Elity a rozwój demokracji, [w:] Władza i społeczeństwo, red. J. Szczupaczyński, Warszawa 1995.

4. Robert A. Dahl, BruceStinebrickner (2007) Współczesna analiza polityczna. Warszawa SCHOLAR. Ss. 91-123

5. E. Etzioni - Havely, O autonomii elit w demokracjach zachodnich, [w:] Władza i społeczeństwo, red. J. Szczupaczyński, Warszawa 1998.

6. M. Grabowska, T. Szewiel, Anatomia elit politycznych, Warszawa 1993.

7. R. Michels, Oligarchiczne tendencje organizacji, [w:] Władza i społeczeństwo, red. J. Szczupaczyński, Warszawa 1995.

8. A. Pawłowska, Władza, elity, biurokracja, Lublin 1998, roz. III.

9. Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, red. B. Szmulik, M. Żmigrodzki, Lublin 2002, ss. 455-475.

10. Tomasz Żyro (2004) Wstęp do teorii polityki. Wyd. PWN Warszawa Roz. 263-280

X. Przywództwo polityczne.

1. Uwarunkowania genetyczne, osobowościowe i środowiskowe.

2. Charyzma, autorytet, popularność, stanowisko podobieństwa i różnice

3. Przywództwo a system polityczny.

4. Tzw. uwarunkowania kontekstowe, funkcjonowania lidera.

5. Czynniki wpływające na cechy przywódcy wg. M.G. Hermann.

6. Prakseologiczne ujęcie działań lidera (bilans wkładu i efektów).

7. Źródła autorytetu i ich wpływ na relacje przywódcy z publicznością.

8. Cechy przywódcy i przywództwa.

9. Zeitgeist theory. „ducha czasu”, wybitnej jednostki.

10. Paternalistyczna koncepcja E. Fromma.

Literatura:

1. Jacek Ziółkowski, Paradoksy funkcjonowania autorytetu społeczno -politycznego [w] Paradoksy polityki, pod red. Mirosława Karwata. Dom wyd. Elipsa. 2007

2. Przywództwo polityczne, pod red. Tadeusza Bodio. Studia politologiczne. Warszawa Dom Wydawniczy Elipsa, 2000 art. Urszuli Jakubowskiej, Bohdana Kaczmarka, Ewy Marii Marciniak i Mirosława Karwata.

3. Przywództwo polityczne. Teorie i rzeczywistość, pod red. Lecha Rubisza i Krzysztofa Zuby. Warszawa. Wyd. Adam Marszałek. 2004, część. I

4. Urszula Jakubowska Przywództwo polityczne [w] Psychologia polityczna pod red Krystyny Skarzyńskiej Poznań 1999

5. Jerzy J. Wiatr (2008) Przywództwo polityczne. Studium politologiczne. Łódź. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno - Ekonomicznej w Łodzi roz. II- V

6. Margaret Herman(1998) Elementy przywództwa [w] Władza i społeczeństwo 2 pod red. J. Szczupaczyńskiego

7. Romuald Holly Przywództwo [w] Encyklopedia socjologii T. 3 Warszawa 2000

8. Lucyna Roszyk (2001) Polityka jako przywództwo [w] Metafory polityki, pod red. Bohdana Kaczmarka. Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa

9. A. Antoszewski (2002) Przywództwo polityczne [w] Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce. Pod red. B. Szmulika i M. Żmigrodzkiego. Lublin wyd. UMCS

10. Sztompka Piotr (2005) Socjologia zmian społecznych. Wyd. Znak Kraków Roz. 18

XI. Podmiotowość polityczna

1. Pojęcie podmiotowości politycznej.

2. Aspekty podmiotowości wg. T. Tomaszewskiego

3. Własności podmiotu wg. Z. Spondela

4. Subiektywny i obiektywny aspekt podmiotowości politycznej.

5. Podmiotowość nominalna i realna.

6. Procesy nabywania i tracenia podmiotowości politycznej.

7. Poziomy podmiotowości politycznej.

8. Klasyfikacje podmiotów polityki.

9. Podmiotowość jednostki w polityce

Literatura:

1. M. Ciepaj, Demokracja w społeczeństwie obywatelskim, Opole 1991, ss. 141 - 155.

2. K. Korzeniowski, Poczucie podmiotowości- alienacji politycznej. Uwarunkowania psychospołeczne, Poznań 1992.

3. Robert A. Dahl, Bruce Stinebrickner (2007) Współczesna analiza polityczna. Warszawa SCHOLAR. Ss. 29-43

4. W. Morawski, Społeczeństwo i jednostka, dwa typy podmiotowości, [w:] Naród i społeczeństwo, Warszawa 1996, ss. 169 - 185.

5. F. Ryszka, Nauka o polityce, Warszawa 1984, roz. VII.

6. Wiesława Sotwin, Podmiotowość w sferze politycznej, czyli pragmatyzm - pryncypializm, Warszawa 2003. Ss.12-58

7. H. Spondel, Podmiotowość człowieka a psychologia historyczna, Katowice 1994, ss. 30 - 40.

8. R. Cichocki, Podmiotowość w społeczeństwie, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2003

9. Piotr Sztompka (2005) Socjologia zmian społecznych. Kraków. Wyd. Znak Roz. 13

XII. Socjalizacja polityczna i świadomość polityczna

1. Pojęcie socjalizacji i socjalizacji politycznej.

2. Podmioty socjalizacji w ujęciu psychologicznym, socjologicznym i politologicznym.

3. Osobowościowe, środowiskowe i systemowe determinanty socjalizacji politycznej.

4. Dynamika socjalizacji w systemie stabilnym i niestabilnym.

5. Warunki socjalizacji - model Geulena.

6. Ontogeneza socjalizacji.

7. Socjalizacja a kultura polityczna.

8. Świadomość społeczna i świadomość polityczna.

9. Źródła świadomości politycznej.

10. Przedmiot (treści) świadomości politycznej.

11. Struktura świadomości politycznej.

12. Warstwy świadomości politycznej.

13. Formy i funkcje świadomości politycznej.

14. Świadomość polityczna a stabilność systemu politycznego.

Literatura:

1. K. Hurrelmann, Struktura społeczna a rozwój osobowości, Poznań 1994, ss.58-69.

2. T. Sasiińska-Klas, Socjalizacja polityczna. Teoria, badania, ustalenia, Kraków 1992.

3. P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2002, roz. 12 i 17.

4. K. J. Tilmann, Teorie socjalizacji, Warszawa 1996, ss. 5 - 37.

5. L. Sobkowiak, Świadomość i socjalizacja polityczna, w: Studia z teorii polityki, red. A. W. Jabłoński i L. Sobkowiak, Wrocław 1999, t. I.

6. R. Holly, Przeobrażenia świadomości Polaków w latach osiemdziesiątych, Warszawa 1990, s..18-54.

7. M. Kenet Jenngins (2010) socjalizacja polityczna [w] Zachowania polityczne, pod red. Russella D. Daltona, Hansa -Dietera Kingemanna. Warszawa. OXFORD. Wyd. PWN T. 1

8. Tomasz Żyro (2004) Wstęp do teorii polityki. Wyd. PWN Warszawa ss. 280-299

XIII. Partycypacja polityczna

1. Sposoby definiowania partycypacji politycznej.

2. Stanowisko normatywno-instytucjonalne, behawioralne i integralne w badaniach partycypacji politycznej.

3. Typologia partycypacji politycznej.

4. Partycypacja w systemach demokratycznych i niedemokratycznych.

5. Społeczeństwo obywatelskie.

6. Przyczyny bierności i apatii politycznej

Literatura:

1. R. Dahl, Demokracja i jej krytycy, Kraków 1995, ss.315-323.

2. Demokracje zachodnioeuropejskie. Analiza porównawcza, red. A. Antoszewski i R. Herbut,, Wrocław 1997, roz. VIII.

3. A. Jabłoński, Nauka o polityce w Wielkiej Brytanii. Tendencje rozwoju i stosunek do zagadnienia władzy, Wrocław 1984, ss.138-150.

4. M. Karwat, Polityka i apolityczność, [w:] Interpretacje polityki, red. M. Szyszkowska, Warszawa 1991,ss.1993.

5. W. Nieciuński, Uczestnictwo polityczne i zobowiązania społeczne w gospodarce rynkowej, [w:] Społeczeństwo uczestniczące, gospodarka rynkowa, sprawiedliwość społeczna, Warszawa 1991, ss.7-28.

6. K. Opałek, Zagadnienia teorii prawa i teorii polityki, Warszawa 1986, roz. XVI.

7. L. Sobkowiak, Partycypacja polityczna społeczeństwa polskiego w latach 80-tych (próba podsumowania), w: Życie polityczne Polski lat osiemdziesiątych, red. B. Pasierb, Wrocław 1991.

8. A. Stelmach, S. Zyborowicz, Elity polityczne a partycypacja polityczna,[w:] Elity polityczne w Polsce, red. K. Pałecki, Warszawa 1992, ss.52-63.

XIV. Reforma społeczna

1. Sposoby definiowania reformy społecznej.

2. Rodzaje reform.

3. Funkcje reform.

4. Kryteria oceny reform.

5. Psychologiczne uwarunkowania procesu reform.

6. Reforma jako alternatywa oraz składowa rewolucji.

7. Funkcje reform - adaptacyjna, regulacyjna, innowacyjna.

8. Obiektywne i subiektywne uwarunkowania reform społecznych.

9. Współczesne pola aktywności reformatorskiej.

10. Czynniki antyreformatorskie.

11. Różnice pomiędzy rewolucją a reformą

Literatura:

1. M. Chmaj, M. Żmigrodzki, Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 1996, ss.205-209.

2. R. Cichocki. Społeczne ramy reformy, [w:] Między przeszłością a przyszłością, red. J. Włodarek, Poznań 1998.

3. W. Jermakowicz, R. Krawczyk, Reforma, jako innowacja społeczna, Warszawa 1985, roz. I.

4. J. Kowalski, W. Lamentowicz, P. Winczorek, Teoria państwa i prawa, Warszawa 1981, roz. XVII, pkt.6-9.

5. W. Lamentowicz, Kapitalizm i reformy społeczne, Warszawa 1987, ss. 9-50, roz. V.

6. A. Błaś, J. Boć, J. Jeżewski(2003) Administracja publiczna pod red. J. Bocia. wyd. Kolonia Limited ss. 197-214

7. James G. March, Johan P. Olsen (2005) Instytucje. Organizacyjne podstawy polityki. Wyd. Scholar, Warszawa ss.120-147

XV. Opinia publiczna

1. Definicja opinii publicznej.

2. Periodyzacja opinii publicznej i czynniki ją warunkujące.

3. Opinia publiczna a opinia społeczna.

4. Opinia publiczna czy opinie publiczne.

5. Kompetencje i znaczenie opinii publicznej.

6. Funkcje opinii publicznej.

7. Mechanizmy kształtowania opinii publicznej.

8. Sposoby manipulacji opinią publiczną.

9. Główne metody prowadzenia badań opinii publicznej.

Literatura:

1. E. Młyniec, Opinia publiczna, Poznań -Wrocław 2002.

2. B. Dobek - Ostrowska, J. Fras, B. Ociepka, Teoria i praktyka propagandy, Wrocław 1997, ss. 64 - 84.

3. F. Fulda, Procesy przemian opinii publicznej w związku z teorią spirali milczenia Elisabeth Noelle - Neumann, Edukacja polityczna 1988, vol.11.

4. M. Iłowiecki, Media, władza, świadomość społeczna, Warszawa 1997.

5. J. Potulski, Socjologia polityki. Wyd. U. Gd. Gdańsk 2007 roz. 10

6. M. G. Roskin I in., Wprowadzenie..., wyd. cyt., roz.8.

7. K. Popper, Opinia publiczna w świetle zasad liberalizmu, [w:] Studia Polityczne 3/1996, ss. 7 - 17.

8. F. Ryszka, Nauka o polityce, Warszawa 1984, ss.280-307.

9. A. Sułek, Sondaż Polski. Warszawa 2001.

10. Jabłoński Andrzej(2002) Opinia publiczna [w] Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, red. B. Szmulik, M Żmigrodzki, Lublin, ss. 475-497

Ćwiczenia

1. Elitystyczne koncepcje polityki - jednostka, jako podmiot polityki

1. Kreatywna rola jednostki w polityce.

2. Problem wybitnych jednostek w historii i polityce (koncepcje K. Marksa i T. Carleya).

3. Mechanizm kreacji jednostki w systemie politycznym.

4. Jednostka, jako aktor na scenie politycznej.

5. Polityka, jako teatr pozorów.

Literatura:

1. Robert A. Dahl, Bruce Stinebrickner (2007) Współczesna analiza polityczna. Warszawa Wyd. SCHOLAR, ss. 159-184

2. J. Potulski, Socjologia polityki. Wyd. U. Gd. Gdańsk 2007 roz. 7

3. J. Poprzeczko, Podmiotowość człowieka i społeczeństwa, Warszawa 1988, roz. IV-VII.

4. B. Russell, Władza i jednostka, Warszawa 1997, ss. 53 - 70; 111 - 128

5. S. Tokarski, Psychologia organizacji, Gdańsk 1995, ss. 63-105, 144-148.

6. P. Sztompka, (2005) Socjologia zmian społecznych. Kraków. Wyd. Znak. Roz. 18

7. M. Ziółkowski, Jednostka wobec władzy. Postawy społeczne wobec władzy w okresie transformacji systemowej, [w:] Między przeszłością a teraźniejszością, red. J. Włodarek, Poznań 1998.

8. P. Pawełczyk, Polityk, czyli aktor, [w:] Etyka i polityka, red. E. M.Marciniak, T.Mołdawa, K. A. Wojtaszczyk, Warszawa 2001.

9. P. Łukomski (2003) Polityka, jako teatr [w] Metafory polityki pod red B. Kaczmarka. Wyd. Elipsa Warszawa

10. Andrew Heywood (2004) Teoria polityki. Wprowadzenie. Warszawa, PWN S.A. ss 38-48

2. Władza polityczna

1. Władza i autorytet (relacje).

2. Metody i środki sprawowania władzy.

3. Teoretyczne koncepcje pochodzenia władzy: psychologiczna, teologiczna, konfliktowa, umowy społecznej.

4. Cele władzy (dyskusje nad wartościami i interesami)

5. Rozmiary autorytarności procesów decyzyjnych(przymus i przemoc)

6. Władza, jako źródło porządku i dezorganizacji.

7. Rodzaje władzy(ekonomiczna, duchowa, rewolucyjna, demokratyczna)

8. Władza, jako obiektywna nierówność.

9. Zła sława władzy.

10. Ograniczenia władzy (moralne, prawne, ekonomiczne, legitymizacyjne, międzynarodowe)

Literatura:

1. Annette Y. Lee-chai John A Bargh(2009) (red.) Władza. Pokusy i zagrożenia. Gdańsk roz. 1, 6-7, 12-13

2. A. Czajowski, Władza polityczna. Analiza pojęcia, [w:] Studia z teorii polityki, red. A.W. Jabłoński i L. Sobkowiak, Wrocław 1999, t. I.

3. Bäcker Roman (2011) Nietradycyjna teoria polityki. Toruń roz. 93-102

4. Reemtsma Jan Philipp (2011) Zaufanie i przemoc. Esej o szczególnej konstelacji nowoczesności. Poznań. Wydawnictwo Poznańskie ss. 97-179

5. Ziółkowski Jacek (2010) Perspektywy analityczne w badaniach nad autorytetem politycznym [w] Wyjaśnianie polityki pod red. J. Błuszkowskiego i J. Zaleśnego. Studia politologiczne 17/2010 Warszawa. UW

6. P. Bachrach, M.S. Baratz, Władza, władza prawomocna, wpływ i siła, [w:] Władza i polityka - wybór tekstów ze współczesnej politologii zachodniej, red. M. Ankwicz, Warszawa 1988.

7. Mirosław Karwat (2001) Polityka, jako sprawdzian wiarygodności [w] Metafory polityki, pod red B. Karczmarka. Wyd. Elipsa Warszawa

8. J. Scott (2006) Władza. Warszawa. Wydawnictwo Sic! s. a., rozdz. 1 i 7

9. G. Tinder, (1995) Myślenie polityczne, Warszawa, ss.107-212.

10. P. Sztompka (2005) Socjologia. Warszawa. Wyd. Znak Roz. 16

3. Interesy, jako podstawa działań politycznych

1. Koncepcje relacji pomiędzy grupami interesów a państwem

2. Mechanizmy krystalizacji interesów.

3. Ewolucja obszarów krystalizacji interesów

4. Formalne i nieformalne sposoby artykulacji interesów w systemie politycznym.

5. Koncepcje grup interesów.

6. Grupy interesów (kryteria historyczne, socjologiczne, polityczne, kulturowe i ekonomiczne)

7. Płaszczyzny podziału interesów w współczesnym świecie.

8. Grupy interesu w procesach legislacyjnych

Literatura:

1. A. Antoszewski (2003) Grupy interesu w systemie politycznym. [w] Grupy interesu teorie i działania pod red. Z. Machalskiego i L. Rubisza. Wyd. A. Marszałek. Toruń

2. M.G. Roskin, R.L. Cord, J.A. Medeiros, W.S. Jones, Wprowadzenie do nauk politycznych, Poznań 2001. Roz. 10

3. A. Jabłoński(2003) Teorie państwa i grup interesów w teoriach polityki, [w] Grupy interesu teorie i działania pod red. Z. Machalskiego i L. Rubisza. Wyd. A. Marszałek. Toruń

4. A. Chodubski Grupy interesu w ujęciu historycznym [w:] "Grupy interesu. Teorie i działanie". Pod red. Zbigniewa Machelskiego i Lecha Rubisza. Toruń 2003. Wydawnictwo Adam Marszałek, ss. 110-111.

5. Robert A. Dahl, Bruce Stinebrickner (2007) Współczesna analiza polityczna. Warszawa Wyd. SCHOLAR, ss. 29-43

6. A. Heywood (2006) Politologia. PWN Warszawa ss. 333-357

4. Konflikt polityczny i sposoby rozstrzygania konfliktów - nieinwazyjne i walka..

1. Koncepcje teoretyczne płaszczyzn konfliktów.

2. Rywalizacja polityczna, jako forma konfliktu.

3. Konflikty rzeczywiste i nierzeczywiste

4. R. Dahrendorfa rekonstrukcja integracyjnej i koercyjnej (konfliktowej) teorii społeczeństwa.

5. Sposoby wywoływania konfliktów politycznych.

6. Poszukiwanie wroga.

7. Specyfika kulturowa, etniczna a proces rozstrzygania konfliktów.

8. Problem konfliktów długotrwałych i destrukcyjnych (dla siebie i przeciwnika).

9. Nieinwazyjne sposoby rozstrzygania konfliktów.

10. Pojęcia walki (kooperacji negatywnej) i walki politycznej.

11. Koncepcje walki i u J. Hobbsa i Hegla

12. Podmioty walki politycznej.

13. Instytucjonalizacja konfliktów (aspekt historyczny i teoriopolityczny).

14. Proste i złożone formy (metody) walki politycznej wg H. Białyszewskiego.

15. Funkcje walki politycznej.

16. Przemoc i jej brak w walce politycznej.

Literatura:

1. B. Szmulik i M. Żmigrodzki Konflikt polityczny [w] Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce. Pod red. B. Szmulika i M. Żmigrodzkiego. Lublin wyd. UMC

2. Lewis A. Coser (2009) Funkcje konfliktu społecznego. Kraków. Zakład Wydawniczy „NOMOS” roz. II-III

3. A. Antoszewski (2004) Wzorce rywalizacji politycznej we współczesnych demokracjach europejskich. Wyd. U Wr. Wrocław Roz. I

4. Z. Uniszewski, Konflikty i negocjacje, Warszawa 2000, roz. V -XIII.

5. Krystyna Skarzyńska (2005) Człowiek a polityka. Zarys psychologii politycznej. Scholar. Warszawa, Roz. 7.

6. H. Białyszewski, Teoretyczne problemy sprzeczności i konfliktów społecznych, Warszawa 1983, ss.48-51.

7. A. van Dyke, Wprowadzenie do polityki, Poznań 2000, roz. 11. St. Mocek, Etyczne i polityczne aspekty przymusu i przemocy, Studia Polityczne 1997/7.

8. Barbara Garczyńska (2003) Polityka, jako uznanie [w] Metafory polityki 2 pod red. B. Kaczmarka. Warszawa, Dom wydawniczy ELIPSA.

9. W. Modzelewski, Walka bez użycia przemocy. Metody i idee, Warszawa 1986, roz. I i II.

10. M. G. Roskin i in., Wprowadzenie do nauk politycznych, wyd. cyt., roz.19.

11. J. Rudniański, Elementy prakseologicznej teorii walki, Warszawa 1983,roz.1.

12. G. Sharp, Walka bez użycia przemocy, Warszawa 1985.

V. Działania, zjawiska i procesy polityczne (zmiana, rozwój i postęp)

1. Pojęcia zachowania i działania politycznego.

2. Pojęcia zjawiska i procesu politycznego.

3. Zmiana społeczna i polityczna

4. Postęp, rozwój i zmiana polityczna.

5. Podmioty, cele, metody, środki i skutki działań politycznych.

6. Racjonalność działań politycznych.

7. Typologia działań politycznych.

8. Ocena działań politycznych - kryteria etyczne i prakseologiczne.

Literatura:

1. Czajowski Andrzej (2013) Decydowanie polityczne. Wrocław, Atla2 roz.2-3

2. L. Sobkowiak, Działania polityczne. Teoria i praktyka, [w:] Marketing polityczny w teorii i praktyce, red. A. W. Jabłoński i L. Sobkowiak, Wrocław 2002.

3. A. Bodnar, Decyzje polityczne. Elementy teorii, Warszawa 1985, ss.95-122, 152-173.

4. T. Buksiński, Racjonalność współdziałań. Szkice z filozofii polityki, Poznań 1996, roz. II.

5. G. Woroniecka, Działanie polityczne. Próba socjologii interpretatywnej, Oficyna Naukowa, Warszawa 2001, roz. 2 i 3.

6. K. Pałecki, Dynamika zmiany politycznej, Studia Nauk Politycznych 1992/1.

7. K. Skarżyńska, Aktywność i bierność polityczna, [w:] Psychologia polityczna, red. K. Skarżyńska, Poznań 1999.

8. P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2002, roz. 19.

9. P. Sztompka, (2005) Socjologia zmian społecznych. Kraków. Wyd. Znak. Roz. 1 i 2

10. Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, red. B. Szmulik i M. Żmigrodzki, Lublin 2002, ss. 252-265, 290-303.

VI. System polityczny

1. Modernizacja

2. Rywalizacja polityczna

3. Transformacja (tranzycja)

4. Systemy polityczne państwowe i niepaństwowe

5. Krytyka klasycznej koncepcji systemu politycznego

6. Inne koncepcje funkcjonowania systemu politycznego

7. Koncepcja G. Almonda funkcjonowania systemu politycznego

8. Założenia analizy systemowej i słabości tej metody

9. Problem homeostatyczności systemu politycznego.

10. Rodzaje systemów politycznych (polyarchiczne, postkomunistyczne, azjatyckie, islamskie i reżimy wojskowe).

Literatura:

1. A. Antoszewski, Proces i zmiana polityczna, [w:] Studia z teorii polityki, red. A.W. Jabłoński i L. Sobkowiak, Wrocław 1999, t. I.

2. A. Antoszewski (2004) Wzorce rywalizacji politycznej we współczesnych demokracjach europejskich. Wyd. U Wr. Wrocław Roz. III

3. Robert A. Dahl, Bruce Stinebrickner (2007) Współczesna analiza polityczna. Warszawa Wyd. SCHOLAR, ss. 91- 123

4. A. W. Jabłoński, Teorie zmiany i rozwoju politycznego w XX wieku, [w:] Demokratyzacja w III Rzeczypospolitej, red. A. Antoszewski, Wrocław 2002.

5. Olgierd Cetwiński, Mirosław Karwat (2001) Polityka, jako homeostat systemu społecznego [w] Metafory polityki wyd. Dom Wydawniczy Elipsa

6. Piotr Sztompka (2005) Socjologia zmian społecznych. Kraków wyd. Znak roz. 9

VII. Legitymizacja i delegitymizacja władzy i systemu politycznego

1. Pojęcie legitymizacji władzy politycznej.

2. Źródła legitymizacji.

3. Legitymizacja normatywna i empiryczna.

4. Komu władza się należy?

5. Typy legitymizacji władzy wg M. Webera.

6. Wymiary legitymizacji władzy wg D. Eastona.

7. Poziomy legitymizacji władzy wg D. Beethama.

8. Delegitymizacja polityczna: przedmiot, przyczyny, formy, skutki.

Literatura:

1. L. Sobkowiak, Delegitymizacja polityczna, [w:] Studia..., jak wyżej, Wrocław 2000, t. III.

2. G. Almond, G. B .Powell, Legitymizacja systemu politycznego, [w:] Władza i polityka, red. M. Ankwicz, Warszawa 1986.

3. D. Beetham, Legitymizacja władzy, [w:] Władza i społeczeństwo, red. J. Szczupaczyński, Warszawa 1995.

4. T. Biernat, Legitymizacja władzy politycznej. Elementy teorii, Toruń 2000.

5. S. M. Lipset, Homo politicus, Warszawa 1995,ss.81-101.

6. A. Rychard, A. Sułek, Legitymacja. Klasyczne teorie i polskie doświadczenia, Warszawa 1988.

7. W. Sokół, Legitymizacja systemów politycznych, Lublin 1997, roz. I.

8. J. Tarkowski, Socjologia świata polityki, Warszawa 1994, t. I, ss. 35 - 66.

9. M. Weber, Trzy czyste typy prawomocnego panowania, [w:] Elementy teorii socjologicznych. Materiały do dziejów współczesnej socjologii zachodniej, red. W. Derczyński i in., Warszawa 1975, ss.539-550.

10. P. Marciniak, Problem legitymizacji w społeczeństwie postkomunistycznym, [w:] Kontynuacja czy przełom? Dylematy transformacji ustrojowej, red. W. Jakóbik, Warszawa 1994.

VIII. Autokracja, autorytaryzm, totalitaryzm

1. Niedemokratyczne systemy polityczne.

2. Kryteria reżimu autokratycznego.

3. Kryteria reżimu autorytarnego wg J. Linza i G. Sartoriego.

4. Kryteria reżimu totalitarnego wg C. Friedricha i Z. Brzezińskiego, L. Schapiro, H. Arendt, G. Sartoriego.

5. Geneza autorytaryzmu E. Fromma.

6. Definicja totalitaryzmu E. Carra.

7. Totalitaryzm państwowy i społeczny.

Literatura:

1. Roman Bäcker (2011) Nietradycyjna teoria polityki. Toruń. Wyd. U. im. M. Kopernika roz. II-III i XV

2. Paweł Czarnecki (2009) Autorytaryzm a demokracja. Warszawa Wydawnictwo Psychologii i Kultury „ENETEIA” ss.39-81

3. C. J. Friedrich, Z. Brzeziński, Dyktatura totalitarna, [w:] Władza i polityka, red. M. Ankwicz, Warszawa 1988.

4. E. Fromm. Ucieczka od wolności, Warszawa 1993,ss.142-174.

5. K. Korzeniowski, Autorytaryzm i jego psychopolityczne konsekwencje, [w:] Psychologia polityczna, red. K. Skarżyńskaj, Poznań 1999.

6. J. Linz, Totalitaryzm i autorytaryzm, [w:] Władza i społeczeństwo, red. J. Szczupaczyński, Warszawa 1995.

7. B. Olszewska- Dyoniziak, Antropologia totalitaryzmu europejskiego XX wieku, Wrocław 1999.

8. H. Świda-Ziemba, Człowiek wewnętrznie zniewolony, Warszawa 1997, ss. 51 - 98.

9. Wprowadzenie do nauki o państwie polityce, red. B. Szmulik, M. Żmigrodzki 2002, ss. 119-135

10. Z zagadnień socjologii polityki, red. L.W. Zacher, Lublin 1996, ss. 269 - 299.

IX. Rewolucja społeczna

1. Sposoby definiowania rewolucji społecznej.

2. Rewolucja, zamach stanu, pucz, bunt, rewolta, rebelia.

3. Obiektywne i subiektywne przyczyny rewolucji.

4. Sytuacja rewolucyjna.

5. Podmioty rewolucji.

6. Rodzaje rewolucji wg P. Bodio.

7. Fazy rewolucji.

8. Zagadnienie przemocy i terroru w rewolucji.

9. Prawidłowości procesu rewolucyjnego.

Literatura:

1. H .Arendt, O rewolucji, Kraków 1991.

2. J.Baszkiewicz, Wolność, równość, własność, Warszawa 1981, ss.18-42, 185-205, 237-266.

3. R.Dahrendorf, Rozważania nad rewolucją w Europie, Warszawa 1991.

4. J. C.Davies, Przyczynek do teorii rewolucji, [w:] Elementy teorii socjologicznych, red. W. Derczyński i in., Warszawa 1975.

5. Z. Drąg, Mechanizmy zmiany systemów politycznych, [w:] Prace z zakresu nauk politycznych, Zeszyty Naukowe nr 500, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1998.

6. V.van Dyke, Wprowadzenie do polityki, Poznań 2000, s.172-188.

7. M. G.Roskin, Wprowadzenie do nauk politycznych, Poznań 2001, roz. 19.

8. Ch. Tilly, Rewolucja i rebelia, [w:] Władza i społeczeństwo - antologia tekstów z zakresu socjologii polityki, red. J. Szczupaczyński, Warszawa 1998.

9. J. Staniszkis, Czy rewolucja odgórna jest możliwa, [w:] Kontynuacja czy przełom. Dylematy transformacji systemowej, red. W. Jakóbik, Warszawa 1994.

10. P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2002, roz. 24. 399str.

X. Mit i utopia w polityce.

1. Psychologiczna, socjologiczna i polityczna geneza mitu i utopii.

2. Mechanizmy powstawania mitu i utopii.

3. Funkcjonalna rola mitu i utopii w życiu społecznym i politycznym.

4. Sposoby przezwyciężania mitu i utopii.

5. Kreatywna i destrukcyjna rola utopii.

6. Przeciwstawność mitu i utopii oraz ich komplementarność.

7. Komunizm, socjalizm, faszyzm - utopie polityczne?

Literatura:

1. B. Baczko, Wyobrażenia społeczne, Warszawa 1994, ss. 72-135.

2. T. Biernat, Mit polityczny, Warszawa 1989.

3. K. Borowczyk, P. Pawełczyk, W kręgu mitów i stereotypów, Toruń 1993, ss.5-20.

4. L. Kleszcz, Filozofia i utopia, Warszawa 1997, ss. 9 - 48.

5. M. Kulczycki, Mity w życiu człowieka, [w:] Polska myśl polityczna XIX i XX wieku, red. W. Wrzesiński, Wrocław 1994, t. IX.

6. K. Manheim, Ideologia i utopia, Lublin 1992, roz. II, IV.

7. V. Pareto, Uczucia i działania, Warszawa 1994, ss. 152-164.

8. A.R. Mity polityczne, Przegląd polityczny, nr 30, 1996, ss. 38-62

XI. Ideologia, doktryna, program

1. Definicje pojęć.

2. Historyczność ideologii

3. Związki pomiędzy ideologią, doktryną i programem.

4. Dyskusje wokół znaczenia ideologii.

5. „Koniec ery ideologii”.

6. Funkcje ideologii, doktryny i programu.

7. Ideologie społeczeństw postindustrialnych

8. Lewicowość i prawicowość w polityce.

Literatura:

1. M. Chmaj, M. Żmigrodzki, Wprowadzenie do teorii polityki, Lublin 1995, ss.75-84.

2. S. M. Lipset, Homo politicus. Społeczne podstawy polityki, Warszawa 1995, roz.15.

3. K. Manhaim, Ideologia i utopia, Lublin 1992, roz. II.

4. F. Ryszka, Nauka o polityce, Warszawa 1984, roz. V.

5. J.J. Wiatr, Socjologia polityki, Warszawa 1999, ss.196 -199.

6. M. G. Roskin i in., Wprowadzenie..., wyd. cyt., roz. 6.

7. Finley Moses Mores (2000) Polityka w świecie starożytnym. Wyd. Znak Kraków ss. 147-170

8. Andrew Heywood (2006) Politologia, wyd. PWN. Warszawa Roz. 3

9. Jerzy Muszyński (2006) Społeczeństwo informacyjne. Szkice politologiczne. Toruń wyd. Marszałek. ss. 33 -61

10. Heywood Andrew (2007) Ideologie polityczne: wprowadzenie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN,.

XII. Kultura polityczna

1. Koncepcje kultury politycznej : G. Almonda i S. Verby, J. Wiatra, M. Sobolewskiego.

2. Typologia kultury politycznej G. Almonda i S. Verby.

3. Potoczne rozumienie kultury politycznej (dobra - zła, niska - wysoka, posiadanie jej lub brak, funkcjonalność i dysfunkcjonalność wobec reżimu politycznego).

4. Funkcje kultury politycznej.

5. Komparatystyka kultur politycznych.

6. Społeczne uwarunkowania kultury politycznej.

7. Obywatelska kultura polityczna.

Literatura:

1. A. Jabłoński, Kultura polityczna i jej przemiany, [w:] Studia z teorii polityki, red. A. W. Jabłoński i L. Sobkowiak, Wrocław 1998, t. II.

2. Dieter Fuchs (2010) Paradygmat kultury politycznej [w] Zachowania polityczne, pod red. Russella D. Daltona, Hansa -Dietera Kingemanna. Warszawa. OXFORD. Wyd. PWN T. 1

3. G. Almond, Intelektualny rodowód pojęcia obywatelskiej kultury politycznej, Studia Nauk Politycznych 1986/1.

4. G. Almond, Problem kultury politycznej, [w:] Władza i społeczeństwo, red. J.Szczupaczyński, Warszawa 1995.

5. G. Almond, S.Powell Kultura polityczna, [w:] Elementy teorii socjologicznych, Warszawa 1975.

6. J. Potulski, Socjologia polityki. Wyd. U. Gd. Gdańsk 2007 roz. 9

7. M. G. Roskin I in., Wprowadzenie..., wyd. cyt., roz. 7.

8. J. Garlicki, A. Noga - Bogomilski, Kultura polityczna w społeczeństwie demokratycznym, Warszawa 2004.

9. T. Filipiak (2003) Polityka, jako kultura polityczna - aspekty komparatystyczne [w] Metafory polityki pod red B. Kaczmarka. Wyd. Elipsa Warszawa

XIII. Partie polityczne i systemy partyjne

1. Ruch polityczny

2. Krystalizacja ruchów politycznych

3. Pojęcie partii i systemu partyjnego.

4. Klasyfikacje partii i systemów partyjnych.

5. Funkcje partii politycznych.

6. Parlamentarna i pozaparlamentarna płaszczyzna funkcjonowania partii politycznych.

Literatura:

1. M. Chmaj, W. Sokół, M. Żmigrodzki, Teoria partii politycznych, Lublin 1999.

2. R. Herbut, Partie polityczne, [w:] Demokracje zachodnioeuropejskie. Analiza porównawcza, red. A .Antoszewski i R. Herbut, Wrocław 1997, ss. 65 - 101.

3. S. M. Lipset, S. Osie podziałów, systemy partyjne oraz afiliacje wyborców, [w:] Władza i społeczeństwo, red. J. Szczupaczyński, Warszawa 1995.

4. M. Maor, Partie, ich instytucjonalizacja i modele organizacyjne, [w:] Władza i społeczeństwo, red. J. Szczupaczyński, Warszawa 1998, t. II.

5. S. Neumann, Partie polityczne w perspektywie porównawczej, [w:] Władza i polityka, red. M. Ankwicz, Warszawa 1986, s.. 128-133.

6. M.G. Roskin i in., Wprowadzenie do nauk politycznych, wyd. cyt., roz. 11.

7. W. Wesołowski (2000) Partie nieustanne kłopoty. Wyd. ISiF PAN

XVI. Patologie życia politycznego

1. Patologia w ujęciu A. Comta

2. Problem normalności i patologii

3. Obiektywny i subiektywny aspekt zjawisk patologicznych

4. Moralność a polityka i moralność polityka.

5. Patologia społeczna a patologia polityczna

6. Instrumentalny stosunek polityki do moralności.

7. Kryteria definicyjne pojęcia patologii

8. Anomia ujecie E. Durkheima i R. Merona

9. Definicja patologii politycznej

Literatura:

1. K. Sławik, Patologie w III Rzeczypospolitej, Katowice 1994, ss. 9-15.

2. E. Młyniec Patologie życia politycznego (zagadnienia teoretyczne i metodologiczne) [w] Wrocławskie Studia Politologiczne 9/2008. Wrocław wyd. U Wr.

3. Dewiacje społeczne i ich kontrola w Polsce, red. A. Krakowski, Warszawa1992, ss. 5-21.

4. Merton Robert King (2002) Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Warszawa PWN

5. A. Nowacka, E. Wysocka, Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie. Elementy patologii społecznej i kryminologii, Katowice 2001.

6. Z. J. Pietraś, Decydowanie polityczne, Warszawa-Kraków 1998, ss. 295 - 401.

7. J. Shklar, Zwyczajne przywary, Kraków 1997.

8. H. Świda - Ziemba, Człowiek wewnętrznie zniewolony, Warszawa 1997, ss. 380 - 412.

9. M. Urban (2003) Polityka, jako paranoja [w] Metafory polityki pod red B. Kaczmarka. Wyd. Elipsa Warszawa

10. Wnuk-Lipiński Edmund (2005) Socjologia życia publicznego. Wyd. Nauk. Scholar Warszawa

---